വിയോഗിനി
മലയാളഭാഷയിലും സംസ്കൃതഭാഷയിലും ഉപയോഗത്തിലുള്ള ഒരു അർദ്ധസമവൃത്തമാണ്‌ വിയോഗിനി. ശോകരസം അവതരിപ്പിക്കുന്നതിന് എറ്റവും അനുയോജ്യമായികരുതുന്ന ഈ വൃത്തം പലമഹാകാവ്യങ്ങളിലും ധാരാളം ഉപയോഗിക്കപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്. കുമാരനാശാന്റെ ചിന്താവിഷ്ടയായ സീതയിലും, ഉള്ളൂരിന്റെ ഉമാകേരളത്തിലും വിയോഗിനി വൃത്തം പ്രയോഗിച്ചിട്ടുണ്ട്. ഇതിന് ലളിത എന്നും പേരുണ്ട്.
ലക്ഷണം
തിരുത്തുക| “ | വിഷമേ സസജം ഗവുംസമേ
സഭരം ലം ഗുരുവും വിയോഗിനി |
” |
വിശദീകരണം
തിരുത്തുകഒന്നും മൂന്നും വരികളിൽ (വിഷമപാദം) സസജ എന്നീ മൂന്ന് ഗണങ്ങളും ഒരു ഗുരുവും, രണ്ടും നാലും വരികളിൽ (സമപാദം) സഭര എന്നിങ്ങനെ മൂന്നു ഗണങ്ങളും ഒരു ലഘുവും, ഒരു ഗുരുവും ചേരുന്ന വൃത്തമാണ് വിയോഗിനി.
ഉദാ: 1
| “ | മണിയേഴുകഴിഞ്ഞു മോശമി-പ്പണിപാൽക്കഞ്ഞി തണുത്തുചീത്തയായ്
മണിയുണ്ണികളെങ്ങു നിങ്ങളെകണികാണാതെയിരിപ്പതെങ്ങനെ - ഉമാകേരളം |
” |
ഉദാ: 2
| “ | കനിവാർന്നനുജാ, പൊറുക്ക ഞാൻ നിനയാതോതിയ കൊള്ളിവാക്കുകൾ
അനിയന്ത്രിതമായ് ചിലപ്പൊഴീമനമോടാത്ത കുമാർഗ്ഗമില്ലെടോ - ചിന്താവിഷ്ടയായ സീത |
” |