ചമ്പകമാല

ഓരോ പാദത്തിലും പത്ത് അക്ഷരങ്ങൾ വരുന്ന ഒരു വൃത്തമാണ് ചമ്പകമാല. ഭഗണം, മഗണം, സഗണം എനിങ്ങനെ മൂന്ന് ഗണങ്ങളും അവസാനം ഒരു ഗുരുവും ആണ്‌ ഈ വൃത്തത്തിലുണ്ടാകുന്നത്. ഈവൃത്തത്തിന് രുക്മവതി എന്നും പേരുണ്ട്.

ലക്ഷണം

മലയാളത്തിൽ
വൃത്തമഞ്ജരി	ഭംമസഗംകേൾ ചമ്പകമാലാ	ഭഗണം മഗണം സഗണം ശേഷം ഒരു ഗുരു എന്ന ക്രമത്തിൽ വന്നാൽ ചമ്പകമാലാ വൃത്തമായി. ഇതിന് രുക്മവതി എന്നും പേരുണ്ട്.
കാന്തവൃത്തം - കൊടുങ്ങല്ലൂർ കൊച്ചുണ്ണി തമ്പുരാൻ	ചെമ്പകമാലാവൃത്തമതിന്നെൻ- ചെമ്പകമാലാ നേർതനു! ദീർഗ്ഘം മുമ്പതുനാലഞ്ചാറഥപത്ത- ങ്ങൊമ്പതുമഞ്ചഞ്ചിങ്കൽ വിരമം	ഒന്ന്, നാല്, അഞ്ച്, ആറ്, പത്ത് എന്നിവ ദീർഘം (ഗുരു). അഞ്ചിൽ വിരാമം (യതി)
കേരള ഭാഷാവ്യാകരണം - വൈക്കത്തു പാച്ചുമൂത്തത്	ഒന്നഥ നാലും പഞ്ചമമാറൊ- ടൊൻപതു പത്തും സൽഗുരുവായാൽ അഞ്ചിനു വയ്പും വന്നു ഭവിച്ചാൽ നല്ലൊരു വൃത്തം ചമ്പകമാലാ	വയ്പ് എന്നു പറഞ്ഞാൽ യതി. അഞ്ചാമക്ഷരത്തിൽ യതി.
സംസ്കൃതത്തിൽ
വൃത്തരത്നാകരം - കേദാരഭട്ടൻ	भ्मौ सगयुक्तौ रुक्मवतीयम्।	ഭ്മൗ സഗയുക്തൗ രുക്മവതീയം
വൃത്തരത്നാകരം - കേദാരഭട്ടൻ	चम्पकमाला चेद्भमसाद्गा।	ചമ്പകമാലാ ചേദ്ഭമസാദ്ഗാ

ഉദാഹരണം

“ ചമ്പകമാലാ ചുംബികപാലാ

ചന്ദ്രസുഫാലാ ചാരുകപോലാ
ഭാസുരചെമ്മേ ഭാരതിനമ്മേ
കാത്തരുളേണം കീർത്തിതരേണം.

”

Wiktionary

ചമ്പകമാല എന്ന വാക്കിനർത്ഥം മലയാളം വിക്കി നിഘണ്ടുവിൽ കാണുക

    വൃത്തമഞ്ജരിയിലെ വൃത്തങ്ങൾ