അന്നമനട മഹാദേവക്ഷേത്രം

കേരളത്തിലെ തൃശ്ശൂർ ജില്ലയിൽ ചാലക്കുടി താലൂക്കിൽ അന്നമനടയിൽ ചാലക്കുടിപ്പുഴയുടെ പടിഞ്ഞാറേക്കരയിൽ നിന്ന് അല്പം മാറി സ്ഥിതിചെയ്യുന്ന ഒരു ക്ഷേത്രമാണ് അന്നമനട മഹാദേവക്ഷേത്രം. കിരാതമൂർത്തീസങ്കല്പത്തിലുള്ള പരമശിവനാണ് ക്ഷേത്രത്തിലെ മുഖ്യപ്രതിഷ്ഠ. കൂടാതെ തുല്യപ്രാധാന്യത്തിൽ പാർവ്വതി, മഹാവിഷ്ണു എന്നിവരും ഉപദേവതകളായി ഗണപതി, ദക്ഷിണാമൂർത്തി, ശാസ്താവ്, ശ്രീകൃഷ്ണൻ, നരസിംഹം, ദുർഗ്ഗ, മഹാകാളി, നാഗദൈവങ്ങൾ എന്നിവർക്കും പ്രതിഷ്ഠകളുണ്ട്. പരശുരാമപ്രതിഷ്ഠിതമായ കേരളത്തിലെ നൂറ്റെട്ട് ശിവാലയങ്ങളിൽ ഒന്നാണിത് എന്ന് ഐതിഹ്യമുണ്ട്. കേരളത്തിലെ പഞ്ചവാദ്യരംഗത്തിലെ മുടിചൂടാമന്നന്മാരായിരുന്ന അന്നമനട ത്രയത്തിലെ അംഗങ്ങളും അനന്തരവനായിരുന്ന പരമേശ്വര മാരാരും ഈ ക്ഷേത്രത്തിലെ അടിയന്തിരക്കാരായിരുന്നു. കുംഭമാസത്തിൽ തിരുവാതിരനാളിൽ ആറാട്ട് വരുന്ന രീതിയിൽ ആഘോഷിയ്ക്കുന്ന പത്തുദിവസത്തെ കൊടിയേറ്റുത്സവമാണ് ഈ ക്ഷേത്രം. പ്രസിദ്ധമായ ഏറ്റുമാനൂർ ക്ഷേത്രത്തിൽ ഉത്സവം നടക്കുന്ന അതേ സമയത്താണ് ഇവിടെയും ഉത്സവം. ഇതുകൂടാതെ ശിവരാത്രി, അഷ്ടമിരോഹിണി, ധനു തിരുവാതിര, നരസിംഹ ജയന്തി, നവരാത്രി, തൃക്കാർത്തിക തുടങ്ങിയവയും ഇവിടെ പ്രധാനമാണ്. കൊച്ചിൻ ദേവസ്വം ബോർഡിന്റെ കീഴിലാണ് ഈ മഹാക്ഷേത്രം.

അന്നമനട (കുരട്ടി) മഹാദേവക്ഷേത്രം
കിഴക്കേ ഗോപുരം
അന്നമനട (കുരട്ടി) മഹാദേവക്ഷേത്രം class=notpageimage| ക്ഷേത്രത്തിന്റെ സ്ഥാനം
നിർദ്ദേശാങ്കങ്ങൾ:	10°14′4″N 76°19′51″E
പേരുകൾ
മറ്റു പേരുകൾ:	Kuratti Temple
സ്ഥാനം
രാജ്യം:	ഇന്ത്യ
സംസ്ഥാനം:	കേരളം
ജില്ല:	തൃശ്ശൂർ
പ്രദേശം:	മാള
വാസ്തുശൈലി, സംസ്കാരം
പ്രധാന പ്രതിഷ്ഠ:	പരമശിവൻ
പ്രധാന ഉത്സവങ്ങൾ:	കൊടിയേറ്റുത്സവം, ശിവരാത്രി, അഷ്ടമിരോഹിണി
ചരിത്രം
ക്ഷേത്രഭരണസമിതി:	കൊച്ചിൻ ദേവസ്വം ബോർഡ്

അന്നമനട മഹാദേവക്ഷേത്രം പടിഞ്ഞാറേ ഗോപുര വാതിൽ

ഐതിഹ്യം

ഇവിടുത്തെ മുങ്ങുന്ന ബലിക്കല്ല് ഒരു പുരാതനകഥയുമായി ബന്ധപ്പെട്ടതാണ്. അയിത്തമുണ്ടായിരുന്ന പറയിപെറ്റ പന്തീരുകുലത്തിലെ പാക്കനാർക്കും പെരുന്തച്ചനും അമ്പലത്തിൽ കയറാതെ തന്നെ നാലമ്പലത്തിനു പുറത്തു നിന്നു തന്നെ ദർശനം കിട്ടുവാൻ വേണ്ടി മഹാശിവൻ അനുഗ്രഹിച്ചതണെന്ന് ഐതിഹ്യം.

ചരിത്രം

കേരളത്തിലെ മുപ്പത്തിരണ്ട് ഗ്രാമക്ഷേത്രങ്ങളിൽ ഒന്നായത് കൊണ്ട് ഈ അമ്പലം ഏകദേശം 1200 വർഷം പഴക്കമുള്ളതായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു. ആദ്യം ഈ അമ്പലത്തിന്റെ നടത്തിപ്പ് ഇവിടുത്തെ താമസക്കാരായിരുന്ന പത്ത് പന്ത്രണ്ട് നമ്പൂതിരിമാർ ചേർന്നാണ് നടത്തിയിരുന്നത്. പിന്നീട് പതിനെട്ടാം നൂറ്റാണ്ടിൽ കോഴിക്കോട് സാമൂതിരിയുടെ ഭരണകാലത്ത് ഈ മേൽക്കോയ്മ അടിച്ചമർത്തപ്പെട്ടു. പിന്നീട് അമ്പലത്തിന്റെ നടത്തിപ്പ് അവകാശം സാമൂതിരിയുടെ കൈയിൽനിന്ന് തിരുവിതാംകൂർ ഭരണത്തിന് കൈമാറപ്പെട്ടു.

അന്നമനട മഹാദേവക്ഷേത്രം

ഈ അമ്പലം അന്ന് കൊച്ചിയുടെ അതിരിലായിരുന്നു സ്ഥിതിചെയ്തിരുന്നത്. പിന്നീട് ബ്രിട്ടീഷ് ഭരണകാലത്ത് ഈ അമ്പലത്തിന്റെ നടത്തിപ്പ് അവർ (ബ്രിട്ടീഷ് ഈസ്റ്റ് ഇന്ത്യാ കമ്പനി) ഇടപെട്ട് 1814-15 കാലഘട്ടത്തിൽ അടൂർ ഗ്രാമത്തിനും അന്നമനട അമ്പലത്തിനും കൈമാറി. പക്ഷേ, ചില അവകാശങ്ങൾ തിരുവിതാംകൂർ ഭരണത്തിനും നിലവിൽ നിന്നും പോന്നു. പക്ഷേ, മറ്റൊരു ദേശത്ത് സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന അമ്പലം സംരക്ഷിച്ചു പോകുന്നതിന്റെ ബുദ്ധിമുട്ടുകൾ കൊണ്ട്, തിരുവിതാംകൂർ ഭരണകൂടം ഇതിന്റെ അവകാശങ്ങൾ കൊച്ചിൻ ഭരണകൂടത്തിന് വിട്ടു കൊടുത്തു. ഇപ്പോൾ ഈ അമ്പലം നടത്തിപ്പോരുന്നത് കൊച്ചി ദേവസ്വം ബോർഡ് ആണ്. കൊച്ചിൻ ദേവസ്വം ബോർഡിന്റെ കീഴിലുള്ള ഒരു മേജർ ക്ഷേത്രമാണിത്.

ക്ഷേത്രം

അമ്പലം കിഴക്കോട്ട് ദർശനമായിട്ടാണ് സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നന്നത്. കിഴക്കുവശത്ത് അഗ്രമണ്ഡപത്തിനു മുമ്പിലായി വലിയ ബലിക്കല്ല് സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നു. കൊത്തുപണികളാൽ അലംകൃതമായ വലിയ വാതിലുകളിലൂടെ ചതുരാകൃതിയിലുള്ള മുഖമണ്ഡപത്തിലേക്ക് കിഴക്ക് നിന്നും പടിഞ്ഞാറ് നിന്നും പ്രവേശിയ്ക്കാം. തെക്കുവശത്തായി ദക്ഷിണാമൂർത്തിയും ഗണപതിയും, പടിഞ്ഞാറുവശത്ത് പാർവതിയും സാന്നിധ്യമരളുന്ന ശ്രീകോവിൽ.

മുഖമണ്ഡപത്തിനും ശ്രീകോവിലിനും ദ്വിതാല രൂപമാ‍ണുള്ളത്. ഇവ ചെമ്പ് പാളികൾ കൊണ്ട് പൊതിഞ്ഞിരിക്കുന്നു. നാ‍ലമ്പലത്തിന് രണ്ടു തിടപ്പിള്ളികളാണ് ഉള്ളത്. നാലമ്പലത്തിന്റെ വടക്കുഭാഗത്ത് വട്ടശ്രീകോവിലിൽ മഹാവിഷ്ണുപ്രതിഷ്ഠ. ഊട്ടുപുര നാലമ്പലത്തിന്റെ വടക്കുകിഴക്കായി സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നു. ശാസ്താവ്, കൃഷ്ണൻ (ഗോശാലകൃഷ്ണൻ), മഹാകാളി, നാഗരാജാവ്, സിം‌ഹാരൂഢയായ ദുർഗ്ഗ, നരസിംഹമൂർത്തി എന്നിവയാണ് ഇവിടുത്തെ മറ്റു പ്രതിഷ്ഠകൾ.

പ്രത്യേകതകൾ

• ഇവിടുത്തെ വലിയ ബലിക്കല്ല് പറയിപെറ്റ പന്തിരുകുലവുമായി ബന്ധപ്പെട്ടതാണ്.
• മറ്റ് ക്ഷേത്രങ്ങളിൽ നിന്ന് വ്യത്യസ്തമായി ഇവിടെ നമസ്കാരമണ്ഡപമില്ല.
• അമ്പലത്തിൻറെ മുഖമണ്ഡപത്തിൽ ദ്വാരപാലകർ നിലകൊള്ളുന്നു.
• അതിമനോഹരമരമായ കൊത്തുപണികളാൽ നിർമ്മിതമാണ് ഇവിടുത്തെ ശ്രീകോവിലും, മുഖമണ്ഡപവും.
• കൂത്ത്, കൂടിയാട്ടം എന്നിവയെ വളരെയധികം പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുന്ന ഒരു അമ്പലമാണ് ഇത്.
  • കേരളത്തിലെ പതിനെട്ട് പുരാതന ചാക്യാർ കുടുംബങ്ങളിൽ ഒന്നായ മേക്കാട്ട് കുടുംബം അന്നമനടയിലാണ് താമസിച്ചിരുന്നത്.
  • പിന്നീട് ഇവരുടെ കുടുംബം അമ്പലപ്പുഴയിലെ വലിയ പരിഷ, കിടങ്ങൂരിലെ ചെറിയ പരിഷ എന്നീ കുടുംബങ്ങളോടൊപ്പം കഴക്കൂട്ടം ചാക്യാർ കുടുംബത്തിൽ ചേർന്നു.
  • ചെറിയ പരിഷ പരമേശ്വര ചാക്യാർ മന്ത്രാങ്കം കൂത്തിന്റെ സ്ഥാപകനാണ്
• വൃശ്ചികമാസത്തിൽ മണ്ഡലകാലത്ത് 41 ദിവസം നീണ്ടു നിൽക്കുന്ന മന്ത്രാങ്കം കൂത്തും കൂടിയാട്ടവും ഇവിടുത്തെ പ്രത്യേകതയാണ്.
• പ്രത്യേക കൂത്തമ്പലം ഇല്ലാത്തതിനാൽ വലിയമ്പലത്തിൽ തന്നെയാണ് കൂത്തും കൂടിയാട്ടവും അരങ്ങേറുന്നത്.
• പ്രസിദ്ധ വാദ്യകലാകാരന്മാരായ അന്നമനട ത്രയത്തിൽ പെട്ടവർ ഈ ക്ഷേത്രത്തിലെ കഴകക്കാരായിരുന്നു. കേരളത്തിൽ പഞ്ചവാദ്യത്തിന്റെ വളർച്ചയിൽ വലിയ പങ്കുവഹിച്ചവരായിരുന്നു ഇവർ. ഇവരുടെ അനന്തരവനായിരുന്ന അന്നമനട ചെറിയ പരമേശ്വരമാരാരും പ്രശസ്തനായ ഒരു വാദ്യകലാകാരനായിരുന്നു.

വാസ്തുശൈലി

ശിവക്ഷേത്രങ്ങൾ മൂന്ന് തരം വാസ്തുവിദ്യാപ്രകാരമാണ് കേരളത്തിൽ കാണപ്പെടുന്നതെന്ന് ഇന്ത്യയിലെ വാസ്തുവിദ്യയെക്കുറിച്ച് ആഴത്തിൽ പഠനം നടത്തിയിട്ടുള്ള എച്ച്. സാർക്കർ അഭിപ്രായപ്പെടുന്നു. വൃത്തം, ചതുരം, അർദ്ധഗോളം എന്നിങ്ങനെ മൂന്ന് അടിസ്ഥാന വാസ്തുശില്പാകൃതിയിലുള്ളവയാണവ. അന്നമനടക്ഷേത്രം, പെരുവനം മഹാദേവക്ഷേത്രം, വടക്കുന്നാഥൻ ക്ഷേത്രം എന്നിങ്ങനെ ചതുരാകൃതിയിലുള്ളതും വൈക്കം മഹാദേവക്ഷേത്രം വ്യത്താകൃതിയിലുള്ളതിനുദാഹരണവുമാണ്.

അന്നമനട മഹാദേവക്ഷേത്രം കിഴക്കേ ഗോപുരവാതിൽ

ശ്രീകോവിലും മുഖമണ്ഡപവും

• • അമ്പലം കിഴക്കോട്ട് അഭിമുഖമായാണ് സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത്. പ്രധാന പ്രവേശന മാർഗ്ഗം അമ്പലത്തിന്റെ പടിഞ്ഞാറ് ഭാഗത്തുകൂടെയാണ്.
  • കിഴക്കേ നടയിലൂടെ അകത്തേക്ക് കയറുമ്പോൾ ആദ്യം കാണുന്നത് അഗ്രമണ്ഡപത്തിന്റെ മുമ്പിലായുള്ള വലിയബലിക്കല്ലാണ്.
  • ബലിക്കല്ലിനും അഗ്രമണ്ഡപത്തിനും ശേഷം ഉള്ളിലായി അകത്തെ ബലിവട്ടത്തിലേക്കാണ് എത്തുക.
  • നാലമ്പലം ചതുരത്തിലാണ് സ്ഥിതിചെയ്യുന്നത്.
  • വേദിക വരെ ശ്രീകോവിലും, മുഖമണ്ടപവും ഗ്രാനൈറ്റ് കൊണ്ടാണ് നിർമ്മിച്ചിരിക്കുന്നത്.
  • ശ്രീകോവിലിന്റെ ബാക്കി ഭാഗം ചെങ്കൽ കൊണ്ട് പൊതിഞ്ഞ് നിർമ്മിച്ചിരിക്കുന്നു.
  • തെക്ക് ഗണപതിയും പടിഞ്ഞാറ് പാർവതിയും പള്ളികൊള്ളുന്നു.
  • ശ്രീകോവിലിന്റെ വടക്കുഭാഗത്തായി പ്രണാളം സ്ഥിതിചെയ്യുന്നു.
  • ശ്രീകോവിൽ നാലടിയോളം ഉയരമുള്ള ശിവലിംഗമാണ് പ്രതിഷ്ഠിയ്ക്കപ്പെട്ടിരിക്കുന്നത്.

നാലമ്പലം

• • പ്രധാന ചുറ്റമ്പലത്തിനു ചുറ്റുമായി രണ്ട് തിടപ്പിള്ളികൾ സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നു.
  • നാലമ്പലത്തിന്റെ വടക്കേ വാതിലൂടെ പ്രണാളത്തിനു എതിരായി മഹാവിഷ്ണുവിന്റെ വട്ടത്തിലുള്ള ഏകദല ശ്രീകോവിൽ സ്ഥിതിചെയ്യുന്നു.
  • അടുത്തു തന്നെ പിരമിഡ് ആകൃതിയിലുള്ള മേൽക്കൂരയുമായി നമസ്കാരം മണ്ഡപം സ്ഥിതിചെയ്യുന്നു.
  • രണ്ടും ഓടുകൾ കൊണ്ട് മേഞ്ഞ മേൽക്കൂരയാണ്.

ക്ഷേത്ര വീക്ഷണം

• • കിഴക്കുവശത്ത് വലിയബലിക്കല്ലിനു മുമ്പിലായി ആനപ്പന്തൽ. ഓടുമേഞ്ഞ മേൽക്കൂരയാണ്. ഇതിനകത്തുതന്നെ കൊടിമരം സ്ഥിതിചെയ്യുന്നു.
  • ഇതിനു പുറമേയായി ബലിവട്ടവും, പടിഞ്ഞാറോട്ട് മുഖം തിരിച്ച് ശാസ്താസന്നിധിയും സ്ഥിതിചെയ്യുന്നു.
  • പടിഞ്ഞാ‍റെ അരികിൽ ഗോശാലകൃഷ്ണൻ സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നു.
  • വടക്കുകിഴക്ക് ഭാഗത്തായി ടാങ്കും ഊട്ടുപുരയും സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നു.
  • പുറമുറ്റം വലിയ മതിലു കൊണ്ട് സംരക്ഷിക്കപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. നാലുഭാഗത്തു നിന്നും പ്രവേശനദ്വാരങ്ങളും.
  • ഇതിൽ കിഴക്കും പടിഞ്ഞാറും നടകൾ ദ്വാരഗോപുരങ്ങളാൽ നിർമ്മിക്കപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു.
  • കിഴക്കേ ദ്വാരഗോപുരത്തിനു പുറത്തായി തെക്ക് ഭാഗത്ത് മഹാകാളി സന്നിധി സ്ഥിതിചെയ്യുന്നു.
  • വടക്കുകിഴക്ക് ദിശയിൽ നാഗരാജാവ്, സിം‌ഹത്തിലേറിയ ദുർ‌ഗ എന്നിവ സ്ഥിതിചെയ്യുന്നു.
  • അന്നമനടപ്പുഴ (ചാലക്കുടിപ്പുഴ) കിഴക്കുഭാഗത്തുകൂടെ 500 മീ. ദൂരത്തിലായി ഒഴുകുന്നു. ഇവിടെയാണ് ആറാട്ട് നടക്കുന്നത്.
  • പടിഞ്ഞാറേ നടയുടെ പുറത്തായി ദേവസ്വം ഓഫീസ് സ്ഥിതിചെയ്യുന്നു.
  • പടിഞ്ഞാറ് ഭാഗത്തായി ചാലക്കുടി-മാള ബസ് റൂട്ടാണ്.

ആചാരങ്ങളും ഉത്സവങ്ങളും

അന്നമനട മഹാദേവക്ഷേത്രം എല്ലാ അർത്ഥത്തിലും ഒരു മഹാക്ഷേത്രമാണ്. മഹാക്ഷേത്രങ്ങളിലെ എല്ലാ ആചാരങ്ങളും ഇവിടെ നടത്തിപ്പോരുന്നുണ്ട്. ദിവസപൂജയിൽ അഞ്ചു പൂജകളും, മൂന്ന് ശ്രീബലികളും ഇവിടെ നടത്തുന്നു.

പ്രധാന ആചാരങ്ങൾ

• ശിവരാത്രി
• അഷ്ടമിരോഹിണി
• ആർദ്രാദർശനം

പ്രധാന ഉത്സവം

• എല്ലാ വർഷവും ഇവിടെ ഉത്സവം നടക്കുന്നത് മലയാള മാസം കുംഭത്തിലാണ്.
• ഇം‌ഗ്ലീഷ് മാസം ഫെബ്രുവരി-മാർച്ച് മാസങ്ങളിലായിട്ടാണ് ഇത് വരുന്നത്.
• പത്ത് ദിവസം നീണ്ടു നിൽക്കുന്ന ഉത്സവം ചതയം നാളിൽ കൊടിയേറ്റോടെ തുടങ്ങി തിരുവാതിര നാളിൽ ആറാട്ടോടെ അവസാനിക്കുന്നു. ഏറ്റുമാനൂരിലും ഇവിടെയും ഒരേ സമയത്താണ് ഉത്സവം.

• അമ്പലത്തിലെ താന്ത്രികർ കുട്ടനക്കാട്ട് ഇല്ലം, ആവണപറമ്പ് ഇല്ലം എന്നിവടങ്ങളിൽ നിന്നാണ്.

എത്തിച്ചേരാനുള്ള വഴി

ചാലക്കുടിയിൽ നിന്നും 12 കി. മി ദൂരത്തിലും മാളയിൽ നിന്നും 8 കി.മി ദൂരത്തിലുമാണ് അമ്പലം സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത്.

• ഏറ്റവും അടുത്ത ബസ്സ് സ്റ്റേഷനുകൾ - മാള- 10 കി. മി, ചാലക്കുടി-16 കി. മി, തൃശ്ശൂർ-38 കി. മി, ആലുവ-15 കി. മി
• ഏറ്റവും അടുത്ത റെയിൽ‌വേ സ്റ്റേഷനുകൾ - അങ്കമാലി-12 കി. മി, തൃശ്ശൂർ-38 കി. മി, ചാലക്കുടി-16 കി. മി
• ഏറ്റവും അടുത്ത വിമാനത്താവളം - കൊച്ചി അന്താരാഷ്ട്ര വിമാനത്താവളം - 12 കി. മി