വിക്കിപീഡിയ

മഹർഷി മഹേഷ് യോഗി

മഹർഷി മഹേഷ് യോഗി (ജനനം മഹേഷ് പ്രസാദ് വർമ്മ, 12 ജനുവരി 1918 [5] - 5 ഫെബ്രുവരി 2008) ഒരു ഇന്ത്യൻ ധ്യാന ഗുരു ആയിരുന്നു, ഒരു പുതിയ മതപരമോ മതേതരമായോ പ്രസ്ഥാനമായുംലോകമെമ്പാടുമുള്ള ഒരു സംഘടനയുടെ നേതാവും ഗുരുവും എന്ന നിലയിൽ അറിയപ്പെടുന്ന ഒരു ഇന്ത്യൻ ആചാര്യനും കൂടി ആണ് മഹേഷ് യോഗി.ട്രാൻസെൻഡെന്റൽ മെഡിറ്റേഷൻ ടെക്നിക് വികസിപ്പിക്കുന്നതിനും പ്രചരിപ്പിക്കുന്നതിനും അദ്ദേഹത്തിന്റെ പങ്ക് വലുതാണ്. . [6] [7] [8] അദ്ദേഹം മഹർഷി ("മഹാനായ ദർശകൻ" എന്നർത്ഥം) [9], യോഗി എന്നീ പേരുകളിൽ അറിയപ്പെട്ടു. [10] [11]

മഹർഷി മഹേഷ് യോഗി
Maharishi Mahesh Yogi in 1978
മതംHinduism
Personal
ദേശീയതIndian
ജനനംMahesh Prasad Varma
12 January 1918
Jubbulpore, Central Provinces, British India[1][2][3][4] (now Jabalpur, Madhya Pradesh, India)
മരണം5 ഫെബ്രുവരി 2008(2008-02-05) (പ്രായം 90)
Vlodrop, Limburg, Netherlands

മഹർഷി മഹേഷ് യോഗി ഹിമാലയത്തിലെ ജ്യോതിർമഠത്തിന്റെ ശങ്കരാചാര്യ (ആത്മീയ നേതാവ്) സ്വാമി ബ്രാഹ്മാനന്ദ സരസ്വതിയുടെ ശിഷ്യനും സഹായിയുമായി. അതീന്ദ്രിയ ധ്യാനം വികസിപ്പിക്കുകയും തന്റെ പഠിപ്പിക്കലുകൾക്ക് പ്രചോദനം നൽകുകയും ചെയ്ത ബ്രാഹ്മാനന്ദ സരസ്വതിയെ മഹർഷി ബഹുമാനിക്കുന്നു. 1955 ൽ മഹർഷി തന്റെ ട്രാൻസെൻഡെന്റൽ ഡീപ് മെഡിറ്റേഷൻ (പിന്നീട് ട്രാൻസെൻഡെന്റൽ മെഡിറ്റേഷൻ എന്ന് പുനർനാമകരണം ചെയ്തു) ഇന്ത്യയ്ക്കും ലോകത്തിനും പരിചയപ്പെടുത്താൻ തുടങ്ങി. അദ്ദേഹത്തിന്റെ ആദ്യത്തെ ആഗോള പര്യടനം 1958-ൽ ആരംഭിച്ചു. [12] അദ്ദേഹത്തിന്റെ ഭക്തർ അദ്ദേഹത്തെ വിശുദ്ധി എന്നാണ് വിളിച്ചിരുന്നത്, ടിവി അഭിമുഖങ്ങളിൽ അദ്ദേഹം പലപ്പോഴും ചിരിക്കാറുണ്ടായിരുന്നതിനാൽ അദ്ദേഹത്തെ ചിലപ്പോൾ "ചിരിക്കുന്ന ഗുരു" എന്നും വിളിക്കാറുണ്ട്. [13]

മഹർഷി 40,000 ടിഎം അധ്യാപകരെ പരിശീലിപ്പിച്ചതായും "അഞ്ച് ദശലക്ഷത്തിലധികം ആളുകൾക്ക്" ട്രാൻസെൻഡെന്റൽ മെഡിറ്റേഷൻ ടെക്നിക് പഠിപ്പിച്ചതായും ആയിരക്കണക്കിന് അധ്യാപന കേന്ദ്രങ്ങളും നൂറുകണക്കിന് കോളേജുകളും സർവകലാശാലകളും സ്കൂളുകളും സ്ഥാപിച്ചതായും റിപ്പോർട്ടുണ്ട് ടിഎം വെബ്‌സൈറ്റുകൾ പതിനായിരക്കണക്കിന് പേർ ടിഎം-സിദ്ധി പ്രോഗ്രാം പഠിച്ചതായി റിപ്പോർട്ടുചെയ്യുന്നു. ഇന്ത്യ, കാനഡ, യുണൈറ്റഡ് സ്റ്റേറ്റ്സ്, യുണൈറ്റഡ് കിംഗ്ഡം, സ്വിറ്റ്സർലൻഡ് തുടങ്ങി നിരവധി രാജ്യങ്ങളിൽ കാമ്പസുകളുള്ള സ്കൂളുകളും സർവ്വകലാശാലകളും അദ്ദേഹത്തിന്റെ സംരംഭങ്ങളിൽ ഉൾപ്പെടുന്നു. [14] മഹർഷിയും കുടുംബവും അടുത്ത സഹകാരികളും ആരോഗ്യ ക്ലിനിക്കുകൾ, മെയിൽ ഓർഡർ ഹെൽത്ത് സപ്ലിമെന്റുകൾ, ഓർഗാനിക് ഫാമുകൾ എന്നിവ ഉൾപ്പെടെയുള്ള ചാരിറ്റബിൾ ഓർഗനൈസേഷനുകളും ലാഭേച്ഛയില്ലാതെ പ്രവർത്തിക്കുന്ന ബിസിനസ്സുകളും സൃഷ്ടിച്ചു. മഹർഷിയുടെ ഓർഗനൈസേഷന്റെ റിപ്പോർട്ട് ചെയ്യപ്പെട്ട മൂല്യം ദശലക്ഷക്കണക്കിന് മുതൽ കോടിക്കണക്കിന് യുഎസ് ഡോളർ വരെയാണ്, 2008 ൽ സംഘടന അവരുടെ യുണൈറ്റഡ് സ്റ്റേറ്റ്സിന്റെ ആസ്തികളുടെ മൂല്യം ഏകദേശം 300 മില്യൺ ഡോളറാക്കി.

1960 കളുടെ അവസാനത്തിലും 1970 കളുടെ തുടക്കത്തിലും മഹർഷി ബീറ്റിൽസ്, ബീച്ച് ബോയ്സ്, മറ്റ് സെലിബ്രിറ്റികൾ എന്നിവരുടെ ഗുരു എന്ന നിലയിൽ പ്രശസ്തി നേടി. 1970 കളുടെ അവസാനത്തിൽ അദ്ദേഹം ടി‌എം-സിദ്ധി പ്രോഗ്രാം ആരംഭിച്ചു, അത് പരിശീലകർക്ക് ലെവിറ്റുചെയ്യാനും ലോകസമാധാനം സൃഷ്ടിക്കാനും കഴിവ് വാഗ്ദാനം ചെയ്യുന്നു. മഹർഷിയുടെ നാച്ചുറൽ ലോ പാർട്ടി 1992 ൽ സ്ഥാപിതമായി, ഡസൻ കണക്കിന് രാജ്യങ്ങളിൽ പ്രചാരണം നടത്തി. അതേ വർഷം അദ്ദേഹം നെതർലാൻഡിലെ വ്ലോഡ്രോപ്പിനടുത്തേക്ക് മാറി. 2000 ൽ അദ്ദേഹം ലാഭേച്ഛയില്ലാതെ പ്രവർത്തിക്കുന്ന ഒരു സംഘടനയായ ഗ്ലോബൽ കൺട്രി ഓഫ് വേൾഡ് പീസ് സൃഷ്ടിക്കുകയും അതിന്റെ നേതാക്കളെ നിയമിക്കുകയും ചെയ്തു. 2008 ൽ മഹർഷി എല്ലാ ഭരണപരമായ പ്രവർത്തനങ്ങളിൽ നിന്നും വിരമിക്കൽ പ്രഖ്യാപിക്കുകയും മൂന്നാഴ്ച കഴിഞ്ഞ് മരിക്കുന്നതുവരെ നിശ്ശബ്ദത പാലിക്കുകയും ചെയ്തു. [15]

ജീവിതം

തിരുത്തുക

ജനനം

തിരുത്തുക

കണക്കെഴുത്തുകാരും ഭരണകർത്താക്കളും ഉൾപ്പെടുന്ന ഉപജാതിയായ കായസ്ഥ വിഭാഗത്തിൽ ആണ് മഹർഷി മഹേഷ് യോഗി ജനിച്ചത്. [16] മഹർഷി മഹേഷ് യോഗിയുടെ ജനനനാമവും ജനനത്തീയതിയും കൃത്യമായി അറിയില്ല, കാരണം സന്യാസികളുടെയും സന്യാസിമാരും കുടുംബബന്ധം ഉപേക്ഷിക്കുന്നു. [17] അദ്ദേഹം മഹേഷ് പ്രസാദ് വർമ്മ ( Fijian Hindustani: महेश प्रसाद वर्मा ) ബ്രിട്ടീഷ് ഇന്ത്യയിലെ മധ്യ പ്രവിശ്യകളിൽ താമസിക്കുന്ന ഒരു കയാസ്ത കുടുംബത്തിലാണ് ജനിച്ചത്. [18] അലഹബാദ് യൂണിവേഴ്സിറ്റിയിലെ വിശിഷ്ട പൂർവ്വ വിദ്യാർത്ഥികളുടെ പട്ടികയിൽ മറ്റൊരു പേര് കാണപ്പെടുന്നു, അവിടെ അദ്ദേഹത്തെ എം സി ശ്രീവാസ്തവ [19] എന്നാണ് പട്ടികപ്പെടുത്തിയിട്ടുള്ളത്. അദ്ദേഹത്തിന്റെ പേര് "മഹേഷ് ശ്രീവാസ്തവ" എന്നാണ്. [20]

വിവിധ വിവരണങ്ങളിൽ അദ്ദേഹം ജനിച്ച വർഷം 1911, 1917 അല്ലെങ്കിൽ 1918 ആയി നൽകുന്നു. 1917 ജനുവരി 12 ന് ബ്രിട്ടീഷ് ഇന്ത്യയിലെ സെൻട്രൽ പ്രവിശ്യകളിലെ ജബൽപൂരിലാണ് (ഇപ്പോൾ മധ്യപ്രദേശ്, ഇന്ത്യ ) അദ്ദേഹം ജനിച്ചതെന്ന് എഴുത്തുകാരായ പോൾ മേസൺ, വില്യം ജെഫേഴ്സൺ എന്നിവർ പറയുന്നു. [21] [22] അദ്ദേഹത്തിന്റെ പാസ്‌പോർട്ടിൽ ജനിച്ച സ്ഥലം ഇന്ത്യയിലെ "പൗനാലുള്ള" എന്നും ജനനത്തീയതി 1918 ജനുവരി 12 എന്നും ചേർത്ത് കാണുന്നു . [5] പരമ്പരാഗത തൊഴിൽ കണക്കെഴുത്തു പോലെ ഉയർന്ന പദവിയിലുള്ള ജാതിയായ കായസ്ത ജാതിയിൽ അംഗമായതിനാൽ മഹേഷിനെ ഒരു ഉയർന്ന ജാതിക്കാരനായി കണക്കാക്കുന്നു. കുടുംബത്തിൽ നിന്നാണ് വന്നത്, . [23] [24]

മുൻകാലജീവിതം

തിരുത്തുക

മഹേഷ് അലഹബാദ് സർവകലാശാലയിൽ ഭൗതികശാസ്ത്രം പഠിക്കുകയും 1942 ൽ ബിരുദം നേടുകയും ചെയ്തു. ജബൽപൂരിലെ ഗൺ കാരേജ് ഫാക്ടറിയിൽ കുറച്ചുകാലം അദ്ദേഹം ജോലി ചെയ്തിരുന്നുവെന്ന് ചില സ്രോതസ്സുകൾ പറയുന്നുണ്ടെങ്കിലും [25] 1941 ൽ അദ്ദേഹം ജ്യോതിർ മഠത്തിലെ ശങ്കരാചാര്യയുടെ അഡ്മിനിസ്ട്രേറ്റീവ് സെക്രട്ടറിയായി, സ്വാമി ബ്രാഹ്മാനന്ദ സരസ്വതി (ഗുരുദേവ് എന്നും അറിയപ്പെടുന്നു) , "ദിവ്യ ഗുരു" എന്നാണ് അർത്ഥമാക്കുന്നത്) [23] [26] [27] [28] [11] ബാൽ ബ്രഹ്മചാരി മഹേഷ് എന്ന പുതിയ പേര് സ്വീകരിച്ചു. [29] ബാല ബ്രഹ്മചാരിയെ ഒരു തലക്കെട്ടും പേരും ആയി കോപ്ലിൻ പരാമർശിക്കുന്നു, കൂടാതെ "ആത്മീയ വിജ്ഞാനത്തിന്റെയും ജീവിതകാലം മുഴുവൻ ബ്രഹ്മചര്യം സന്യാസിയുടെയും പൂർണ സമർപ്പിത വിദ്യാർത്ഥിയുടെയും ജീവിതം അന്നദ്ദേഹം ആരംഭിച്ചു എന്നും കരുതുന്നു. [30] മഹേഷിനെ ഒരു ശിഷ്യനായി സ്വീകരിക്കുന്നതിനുമുമ്പ് ആദ്യം യൂണിവേഴ്‌സിറ്റി ബിരുദം പൂർത്തിയാക്കി മാതാപിതാക്കളിൽ നിന്ന് അനുമതി വാങ്ങണമെന്ന് ബ്രഹ്മാനന്ദ സരസ്വതി ആശംസിച്ചു. [10] ബ്രഹ്മാനന്ദ സരസ്വതി യുടെ ചിന്താഗതിയിൽ സ്വയം എത്തിച്ചേരാനും "സമ്പൂർണ്ണ ഐക്യത്തിന്റെ യഥാർത്ഥ വികാരം" നേടാനും രണ്ടര വർഷമെടുത്തത് എങ്ങനെയെന്ന് മഹർഷി അനുസ്മരിക്കുന്നു. [31] ആദ്യം ബ്രഹ്മചാരി മഹേഷ് സാധാരണ ജോലികൾ ചെയ്തെങ്കിലും വിശ്വാസം നേടി ഗുരുദേവിന്റെ "പേഴ്സണൽ സെക്രട്ടറി"ആയി [32], "പ്രിയപ്പെട്ട വിദ്യാർത്ഥി" ആയി. [21] സ്വാമിബ്രഹ്മാനന്ദ സരസ്വതി യുടെ കത്തിടപാടുകളിൽ ഭൂരിഭാഗവും ദിശാബോധമില്ലാതെ പരിപാലിക്കുമെന്ന് അദ്ദേഹം വിശ്വസിച്ചു, വേദ (തിരുവെഴുത്തു) വിഷയങ്ങാളെക്കുറിച്ച് പരസ്യ പ്രസംഗങ്ങൾ നടത്താനും അദ്ദേഹത്തെ അയച്ചു. തന്റെ ജീവിതം യഥാർത്ഥത്തിൽ ആരംഭിച്ചത് 1940 ൽ, യജമാനന്റെ കാൽക്കൽ, വേഗതയേറിയതും ആഴത്തിലുള്ളതുമായ ധ്യാനത്തിന്റെ രഹസ്യം അറിഞ്ഞപ്പോഴാണ് എന്ന് മഹർഷി പറഞ്ഞു. [33]

1953 ൽ ഹിമാലയത്തിലെ ഉത്തരാഖണ്ഡിലെ ഉത്തർകാശിയിലേക്ക് താമസം മാറിയപ്പോൾ ബ്രഹ്മചാരി മഹേഷ് സ്വാമി ബ്രഹ്മാനന്ദ സരസ്വതിയോടൊപ്പം തുടർന്നു. [34] അദ്ദേഹം ബ്രാഹ്മണ ജാതിയിൽ പെട്ടവനല്ല.എന്നതുകൊണ്ട്ബ്രഹ്മചാരി മഹേഷ് അടുത്ത ശിഷ്യനായിരുന്നെങ്കിലും ശങ്കരാചാര്യരുടെ ആത്മീയ പിൻഗാമിയാകാൻ അദ്ദേഹത്തിന് കഴിഞ്ഞില്ല, . [35] [36] ജീവിതാവസാനം ശങ്കരാചാര്യൻ ജനങ്ങളിലേക്ക് യാത്ര ചെയ്യാനും ധ്യാനം പഠിപ്പിക്കാനുമുള്ള ഉത്തരവാദിത്തം അദ്ദേഹത്തോട് ചുമത്തി, അതേസമയം സ്വാമി ശാന്താനന്ദ സരസ്വതിയെ അദ്ദേഹത്തിന്റെ പിൻഗാമിയായി നാമകരണം ചെയ്തു. [37]

ഒരു പരമ്പരാഗത ധ്യാനരീതി തന്റെ യജമാനനായ ബ്രഹ്മാനന്ദ സരസ്വതി യിൽ നിന്ന് പഠിച്ചു. ആ രീതിയെ അദ്ദേഹം ട്രാൻസെൻഡെന്റൽ ഡീപ് മെഡിറ്റേഷൻ എന്നും വിളിച്ചു. 1955-ൽ, [38] ബ്രഹ്മചാരി മഹേഷ് ഉത്തർകാഷി വിട്ട് അത് പരസ്യമായി പഠിപ്പിക്കാൻ തുടങ്ങി . [39] പിന്നീട് ഈ സാങ്കേതികതയെ ട്രാൻസെൻഡെന്റൽ മെഡിറ്റേഷൻ എന്ന് പുനർനാമകരണം ചെയ്തു. [40] "ഇന്ത്യൻ പണ്ഡിറ്റുകളിൽ" നിന്നുള്ള ചില സ്രോതസ്സുകൾ പ്രകാരം അദ്ദേഹത്തിന് "മഹർഷി" എന്ന ബഹുമതി നൽകി. ("മഹാനായ മുനി") എന്നാണ് ആ പേര് ഉദ്ദേശിക്കുന്നത്. ഇന്ത്യയിലെ അനുയായികൾ യോഗിയുമായി. പിന്നീട് പടിഞ്ഞാറൻ ദേശങ്ങളിൽ ആ തലക്കെട്ട് ഒരു പേരായി നിലനിർത്തി. [11] [41]

രണ്ടുവർഷക്കാലം അദ്ദേഹം ഇന്ത്യയിൽ ചുറ്റി സഞ്ചരിച്ചു [42] തന്റെ "ഹിന്ദു പ്രേക്ഷകരുമായി" ഒരു "ഇന്ത്യൻ പശ്ചാത്തലത്തിൽ" സംവദിച്ചു. [43] അക്കാലത്ത് അദ്ദേഹം തന്റെ പ്രസ്ഥാനത്തെ ആത്മീയ വികസന പ്രസ്ഥാനം എന്ന് വിളിച്ചു, [23] എന്നാൽ ആത്മീയ പുനരുജ്ജീവന പ്രസ്ഥാനം എന്ന് പുനർനാമകരണം ചെയ്തു, 1957 ൽ ഇന്ത്യയിലെ മദ്രാസിൽ, ആത്മീയ തിളക്കങ്ങളുടെ സെമിനാറിന്റെ സമാപന ദിവസം. കോപ്ലിൻ പറയുന്നതനുസരിച്ച്, തെക്കേ ഇന്ത്യയിലേക്കുള്ള സന്ദർശനങ്ങളിൽ, ഭാഷാപരമായ സ്വയം നിർണ്ണയം ആഗ്രഹിക്കുന്നവരിൽ ചെറുത്തുനിൽപ്പ് ഒഴിവാക്കുന്നതിനും "പഠിച്ച ക്ലാസുകളോട്" അഭ്യർത്ഥിക്കുന്നതിനും മഹർഷി സ്വന്തം പ്രദേശത്ത് സംസാരിക്കുന്ന ഹിന്ദിയേക്കാൾ ഇംഗ്ലീഷ് സംസാരിച്ചു. [44]

ലോക ടൂറുകൾ (1958-1968)

തിരുത്തുക

വില്യം ജെഫേഴ്സൺ പറയുന്നതനുസരിച്ച്, 1958 ൽ മഹർഷി മദ്രാസിൽ പോയി ഗുരുദേവിന്റെ സ്മരണയ്ക്കായി ആഘോഷിക്കാൻ തടിച്ചുകൂടിയ ഒരു വലിയ ജനക്കൂട്ടത്തെ അഭിസംബോധന ചെയ്തു. അവിടെവച്ചാണ് ടി‌എം അദ്ധ്യാപനം ലോകമെമ്പാടും പ്രചരിപ്പിക്കാൻ താൻ പദ്ധതിയിട്ടിരിക്കുന്നതെന്ന് അദ്ദേഹം സ്വമേധയാ പ്രഖ്യാപിച്ചത്. നൂറുകണക്കിന് ആളുകൾ ഉടൻ ടിഎം പഠിക്കാൻ തയ്യാറായി. [22] 1959 ൽ മഹർഷി മഹേഷ് യോഗി തന്റെ ആദ്യത്തെ ലോക പര്യടനം ആരംഭിച്ചു, അദ്ദേഹം എഴുതി: "എന്റെ മനസ്സിൽ ഒരു കാര്യം ഉണ്ടായിരുന്നു, ഓരോ മനുഷ്യനും ഉപകാരപ്രദമായ എന്തെങ്കിലും എനിക്കറിയാം". [13]

മഹർഷിയുടെ 1986-ലെ മുപ്പതുവർഷം ലോകമെമ്പാടും എന്ന പുസ്തകം അദ്ദേഹത്തിന്റെ ലോക പര്യടനങ്ങളെക്കുറിച്ചുള്ള വിശദമായ വിവരണം നൽകുന്നു, രണ്ട് ജീവചരിത്രങ്ങൾ, വില്യം ജെഫേഴ്സൺ എഴുതിയ ദി സ്റ്റോറി ഓഫ് മഹർഷി, പോൾ മേസൺ എഴുതിയ മഹർഷി . [10] [22] ആദ്യത്തെ ലോക പര്യടനം റംഗൂൺ, ബർമ (ഇപ്പോൾ മ്യാൻമർ ) എന്നിവിടങ്ങളിൽ ആരംഭിച്ചു, അതിൽ തായ്ലൻഡ്, മലയ, സിംഗപ്പൂർ, ഹോങ്കോംഗ്, ഹവായ് എന്നീ രാജ്യങ്ങൾ ഉൾപ്പെടുന്നു. [45] [46] [47] 1959 ലെ വസന്തകാലത്ത് അദ്ദേഹം ഹവായിയിലെത്തി [23] ഹൊനോലുലു സ്റ്റാർ ബുള്ളറ്റിൻ റിപ്പോർട്ട് ചെയ്തു: "അദ്ദേഹത്തിന് പണമില്ല, അവൻ ഒന്നും ചോദിക്കുന്നില്ല. അവന്റെ ലൗകിക സ്വത്തുക്കൾ ഒരു കൈയ്യിൽ വഹിക്കാം. മഹർഷി മഹേഷ് യോഗി ഒരു ലോക ഒഡീസിയിലാണ്. ലോകത്തെ എല്ലാ അസന്തുഷ്ടികളിൽ നിന്നും അസംതൃപ്തിയിൽ നിന്നും മോചിപ്പിക്കുമെന്ന് അദ്ദേഹം പറയുന്ന ഒരു സന്ദേശം അദ്ദേഹം വഹിക്കുന്നു. " [48] 1959 ൽ മഹർഷി ഹൊനോലുലു, സാൻ ഫ്രാൻസിസ്കോ, ലോസ് ഏഞ്ചൽസ്, ബോസ്റ്റൺ, ന്യൂയോർക്ക്, ലണ്ടൻ എന്നിവിടങ്ങളിൽ ട്രാൻസെൻഡെന്റൽ മെഡിറ്റേഷൻ ടെക്നിക് പ്രഭാഷണം നടത്തി. [49] [50] [51] ലോസ് ഏഞ്ചൽസിലെ മഹർഷി എഴുത്തുകാരിയായ ഹെലീന ഓൾസന്റെ വീട്ടിൽ താമസിച്ചു, [52] ഈ കാലയളവിൽ അദ്ദേഹം ട്രാൻസെൻഡെന്റൽ മെഡിറ്റേഷൻ ലോകമെമ്പാടും പ്രചരിപ്പിക്കുന്നതിനായി മൂന്നുവർഷത്തെ പദ്ധതി ആവിഷ്കരിച്ചു. അദ്ദേഹത്തിന്റെ പ്രേക്ഷകരിൽ ഭൂരിഭാഗവും ശരാശരി മധ്യവർഗ വ്യക്തികളായിരുന്നുവെങ്കിലും എഫ്രെം സിംബലിസ്റ്റ് ജൂനിയർ, നാൻസി കുക്ക് ഡി ഹെരേര, ഡോറിസ് ഡ്യൂക്ക് എന്നിവരെപ്പോലുള്ള ചില സെലിബ്രിറ്റികളെയും അദ്ദേഹം ആകർഷിച്ചു. [11]

 
ഇടത്തുനിന്ന് വലത്തോട്ട്: മൈക്കൽ കൂപ്പർ, മിക്ക് ജാഗർ, മരിയൻ ഫെയ്ത്ത്ഫുൾ, ബ്രയാൻ ജോൺസ് ; സിറ്റിംഗ്: മഹർഷി മഹേഷ് യോഗി (കൺസേർട്ട്ബ ou ആംസ്റ്റർഡാം, 1967)

1959 ൽ മഹർഷി യുഎസിൽ വന്നപ്പോൾ അദ്ദേഹത്തിന്റെ ആത്മീയ പുനരുജ്ജീവന പ്രസ്ഥാനത്തെ ട്രാൻസെൻഡെന്റൽ മെഡിറ്റേഷൻ എന്ന് വിളിച്ചിരുന്നു. സാൻ ഫ്രാൻസിസ്കോയിലും ലണ്ടനിലും കേന്ദ്രങ്ങൾ സ്ഥാപിച്ചു. [13] അതേ വർഷം അദ്ദേഹം തന്റെ പഠിപ്പിക്കലുകൾ പ്രചരിപ്പിക്കുന്നതിനായി ഇന്റർനാഷണൽ മെഡിറ്റേഷൻ സൊസൈറ്റിയും മറ്റ് സംഘടനകളും ആരംഭിച്ചു, [53] വർഷങ്ങളായി, അമേരിക്കയിലെ ട്രാൻസെൻഡെന്റൽ മെഡിറ്റേഷന്റെ ഏക അദ്ധ്യാപിക ബ്യൂല സ്മിത്ത് എന്ന സാൻ ഡീഗോ സ്ത്രീയായിരുന്നു. [11]

1960 ൽ മഹർഷി ഇന്ത്യ, ഫ്രാൻസ്, സ്വിറ്റ്സർലൻഡ്, ഇംഗ്ലണ്ട്, സ്കോട്ട്ലൻഡ്, നോർവേ, സ്വീഡൻ, ജർമ്മനി, നെതർലാന്റ്സ്, ഇറ്റലി, സിംഗപ്പൂർ, ഓസ്‌ട്രേലിയ, ന്യൂസിലാന്റ്, ആഫ്രിക്ക എന്നിവിടങ്ങളിലെ പല നഗരങ്ങളിലും സഞ്ചരിച്ചു. [54] [55]

ഇംഗ്ലണ്ടിലെ മാഞ്ചസ്റ്ററിൽ ആയിരുന്നപ്പോൾ മഹർഷി ഒരു ടെലിവിഷൻ അഭിമുഖം നൽകി. ബർമിംഗ്ഹാം പോസ്റ്റ്, ഓക്സ്ഫോർഡ് മെയിൽ, കേംബ്രിഡ്ജ് ഡെയ്‌ലി ന്യൂസ് തുടങ്ങി നിരവധി ഇംഗ്ലീഷ് പത്രങ്ങളിൽ ഇത് പ്രത്യക്ഷപ്പെട്ടു. [56] യൂറോപ്പിലെ ആദ്യത്തെ ട്രാൻസെൻഡെന്റൽ മെഡിറ്റേഷൻ ടീച്ചറായി ഹെൻറി ന്യൂബർഗിനെ മഹർഷി പരിശീലിപ്പിച്ച വർഷം കൂടിയാണിത്. [57] [58]

1961 ൽ മഹർഷി അമേരിക്ക, [21] ഓസ്ട്രിയ, സ്വീഡൻ, ഫ്രാൻസ്, ഇറ്റലി, ഗ്രീസ്, ഇന്ത്യ, കെനിയ, ഇംഗ്ലണ്ട്, കാനഡ എന്നിവ സന്ദർശിച്ചു. [59] ഇംഗ്ലണ്ടിലായിരിക്കുമ്പോൾ, ബിബിസി ടെലിവിഷനിൽ പ്രത്യക്ഷപ്പെട്ട അദ്ദേഹം ലണ്ടനിലെ റോയൽ ആൽബർട്ട് ഹാളിൽ 5,000 പേർക്ക് ഒരു പ്രഭാഷണം നടത്തി, സ്കൂൾ ഓഫ് ഇക്കണോമിക് സയൻസിലെ ലിയോൺ മക്ലാരൻ സംഘടിപ്പിച്ചു. [60] ഏപ്രിൽ 1961-ൽ, മഹർഷി തന്റെ ആദ്യ ആദ്ധ്യാത്മിക മെഡിറ്റേഷൻ ടീച്ചർ ട്രെയിനിങ് കോഴ്സ് നടത്തിയ ഋഷികേശ്, ഇന്ത്യ, വിവിധ രാജ്യങ്ങളിൽ നിന്ന് അറുപതു പങ്കാളികൾ. [61] സമയം പുരോഗമിക്കുമ്പോൾ അധ്യാപകർക്ക് പരിശീലനം തുടർന്നു. [62] കോഴ്‌സിനിടെ, മഹർഷി മനുഷ്യ ശേഷിയുടെ വികാസത്തെക്കുറിച്ച് കൂടുതൽ അറിവ് അവതരിപ്പിക്കാൻ തുടങ്ങി, പുരാതന വേദഗ്രന്ഥമായ ഭഗവദ്ഗീതയുടെ ആദ്യത്തെ ആറ് അധ്യായങ്ങളിൽ തന്റെ പരിഭാഷയും വ്യാഖ്യാനവും എഴുതാൻ തുടങ്ങി. [63] [64]

1962 ലെ അദ്ദേഹത്തിന്റെ ലോക പര്യടനത്തിൽ യൂറോപ്പ്, ഇന്ത്യ, ഓസ്‌ട്രേലിയ, ന്യൂസിലാൻഡ് സന്ദർശനങ്ങൾ ഉൾപ്പെടുന്നു.   ബ്രിട്ടനിൽ അദ്ദേഹം ആത്മീയ പുനരുജ്ജീവന പ്രസ്ഥാനത്തിന്റെ ഒരു ശാഖ സ്ഥാപിച്ചു. [21] വർഷം സമാപിച്ചത് കാലിഫോർണിയയിലാണ്, മഹർഷി തന്റെ സയൻസ് ഓഫ് ബീയിംഗ്, ആർട്ട് ഓഫ് ലിവിംഗ് എന്ന പുസ്തകം നിർദ്ദേശിക്കാൻ തുടങ്ങി. [65] [66] 1962 ഏപ്രിൽ 20 മുതൽ ഇന്ത്യയിലെ ഋഷികേശിൽ, "സാധു, സന്യാസി, ബ്രഹ്മചാരിസ്" എന്നിവയ്ക്കായി നാൽപത് ദിവസത്തെ കോഴ്‌സ് നടന്നു. [67]

മഹർഷി 1963 ൽ യൂറോപ്പ്, ഏഷ്യ, വടക്കേ അമേരിക്ക, ഇന്ത്യ എന്നിവിടങ്ങളിലെ നഗരങ്ങളിൽ പര്യടനം നടത്തി. ഇന്ത്യൻ പാർലമെന്റ് മന്ത്രിമാരെയും അഭിസംബോധന ചെയ്തു. [68] [69] അദ്ദേഹത്തിന്റെ ഓർമ്മക്കുറിപ്പുകൾ പ്രകാരം പാർലമെന്റിലെ ഇരുപത്തിയൊന്ന് അംഗങ്ങൾ മഹർഷിയുടെ ലക്ഷ്യങ്ങളെയും ധ്യാന സാങ്കേതികതയെയും അംഗീകരിക്കുന്ന ഒരു പരസ്യ പ്രസ്താവന ഇറക്കി. [70] അദ്ദേഹത്തിന്റെ കനേഡിയൻ പര്യടനം [71] പത്രമാധ്യമങ്ങളും നന്നായി പ്രസിദ്ധീകരിച്ചു . [72]

1964 ൽ മഹർഷിയുടെ അഞ്ചാമത്തെ ലോക പര്യടനം വടക്കേ അമേരിക്ക, യൂറോപ്പ്, ഇന്ത്യ എന്നിവിടങ്ങളിലെ നിരവധി നഗരങ്ങൾ സന്ദർശിച്ചിരുന്നു. [73] [74] ഇംഗ്ലണ്ട് സന്ദർശന വേളയിൽ, ദി വ്യൂപോയിന്റ് എന്ന ബിബിസി ടെലിവിഷൻ ഷോയിൽ അദ്ദേഹം അബോട്ട് ഓഫ് ഡൗൺസൈഡ് അബോട്ട് ബട്ട്‌ലറിനൊപ്പം പ്രത്യക്ഷപ്പെട്ടു. [75] [76] ആ വർഷം ഒക്ടോബറിൽ, കാലിഫോർണിയയിൽ, മഹർഷി പരിചയസമ്പന്നരായ ചില ധ്യാനസ്ഥർക്ക് ട്രാൻസെൻഡെന്റൽ മെഡിറ്റേഷന്റെ ആദ്യത്തെ നൂതന സാങ്കേതിക വിദ്യ പഠിപ്പിക്കാൻ തുടങ്ങി. [77] [78] അമേരിക്കയിൽ യാത്ര ചെയ്യുന്നതിനിടെ മഹർഷി സെന്റർ ഫോർ സ്റ്റഡി ഓഫ് ഡെമോക്രാറ്റിക് ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂഷന്റെ തലവനായ റോബർട്ട് മെയ്‌നാർഡ് ഹച്ചിൻസിനെയും ഐക്യരാഷ്ട്രസഭയുടെ സെക്രട്ടറി ജനറൽ യു തന്തിനെയും കണ്ടു . [79] [80] ഈ വർഷം തന്നെ മഹർഷി തന്റെ ദി സയൻസ് ഓഫ് ബീയിംഗ്, ആർട്ട് ഓഫ് ലിവിംഗ് എന്ന പുസ്തകം പൂർത്തിയാക്കി, അത് ഒരു ദശലക്ഷത്തിലധികം കോപ്പികൾ വിറ്റ് പതിനഞ്ച് ഭാഷകളിൽ പ്രസിദ്ധീകരിച്ചു.

1966 ൽ മഹർഷി സ്റ്റുഡന്റ്‌സ് ഇന്റർനാഷണൽ മെഡിറ്റേഷൻ സൊസൈറ്റി ("സിംസ്") സ്ഥാപിച്ചു, ലോസ് ഏഞ്ചൽസ് ടൈംസ് പിന്നീട് "അത്ഭുതകരമായ വിജയം" എന്ന് വിശേഷിപ്പിച്ചു. 1970 ൽ, സിംസ് കേന്ദ്രങ്ങൾ "ആയിരം മേൽ കാമ്പസുകളിൽ", രൂപീകരിക്കപ്പെട്ടു [81] ഉൾപ്പെടെ ഹാർവാർഡ് യൂണിവേഴ്സിറ്റി, യേൽ യൂണിവേഴ്സിറ്റി, ഡോക്ടര് . [11]

1967 ൽ മഹർഷി ലണ്ടനിലെ കാക്സ്റ്റൺ ഹാളിൽ ഒരു പ്രഭാഷണം നടത്തി, അതിൽ സ്കൂൾ ഓഫ് ഇക്കണോമിക് സയൻസിന്റെ (സെസ്) സ്ഥാപകനും നേതാവുമായ ലിയോൺ മക്ലാരൻ പങ്കെടുത്തു. [29] യു‌സി‌എൽ‌എ, ഹാർ‌വാർഡ്, യേൽ, ബെർക്ക്‌ലി എന്നിവിടങ്ങളിലും അദ്ദേഹം പ്രഭാഷണം നടത്തി. [82] ആ വർഷം ടൈം മാഗസിനിൽ വന്ന ഒരു ലേഖനത്തിൽ മഹർഷിയെ "മറ്റ് ഇന്ത്യൻ ges ഷിമാർ രൂക്ഷമായി വിമർശിച്ചു, തപസ്സോ സന്ന്യാസമോ ഇല്ലാതെ ആത്മീയ സമാധാനത്തിനായുള്ള അദ്ദേഹത്തിന്റെ പരിപാടി എല്ലാ പരമ്പരാഗത ഹിന്ദു വിശ്വാസങ്ങളെയും ലംഘിക്കുന്നുവെന്ന് പരാതിപ്പെടുന്നു". പരമ്പരാഗത ഇന്ത്യൻ ഋഷിമാരും ഗുരുക്കന്മാരും മഹർഷിയെ വിമർശിക്കുന്നതായും ലളിതമായ ഒരു സാങ്കേതികവിദ്യ പഠിപ്പിച്ച് എല്ലാവർക്കും ലഭ്യമാക്കുന്നതിനും, കഷ്ടപ്പാടുകളുടെയും ഏകാഗ്രതയുടെയും പരമ്പരാഗത സങ്കൽപ്പങ്ങളെ പ്രബുദ്ധതയിലേക്കുള്ള പാതകളായി ഉപേക്ഷിച്ചതിനും മത-സാംസ്കാരിക പണ്ഡിതൻ സീൻ മക്ലൗഡ് റിപ്പോർട്ട് ചെയ്തു. [83] പത്ത് വർഷത്തെ അധ്യാപനത്തിനും ലോക പര്യടനത്തിനും ശേഷം താൻ ഇന്ത്യയിലേക്ക് മടങ്ങുമെന്ന് 1968 അവസാനത്തോടെ മഹർഷി പറഞ്ഞു. [84]

ബീറ്റിലുകളുമായുള്ള ബന്ധം

തിരുത്തുക

1967 ൽ മഹർഷിയുടെ പ്രശസ്തി വർദ്ധിക്കുകയും " ബീറ്റിലുകളുടെ ആത്മീയ ഉപദേഷ്ടാവായി" മാറുകയും ചെയ്തപ്പോൾ അദ്ദേഹത്തിന്റെ മുന്നേറ്റത്തിന് കൂടുതൽ പ്രാധാന്യം ലഭിച്ചു, യുകെയിലെ ചെറുപ്പക്കാർക്കിടയിൽ ഇതിനകം അറിയപ്പെട്ടിരുന്ന അദ്ദേഹം ഇതിനകം തന്നെ നിരവധി പൊതുപരിപാടികൾ നടത്തിയിരുന്നു. അത് അദ്ദേഹത്തെ ബാൻഡിന്റെ ശ്രദ്ധയിൽപ്പെടുത്തി. [85] 1967 ലും 1968 ലും ബീറ്റിൾ‌സ് ടി‌എം അംഗീകരിച്ചതിനെത്തുടർന്ന് മഹർഷി അമേരിക്കൻ മാഗസിൻ കവറുകളായ ലൈഫ്, ന്യൂസ് വീക്ക്, ടൈം തുടങ്ങി നിരവധി ലേഖനങ്ങളിൽ പ്രത്യക്ഷപ്പെട്ടു. [86] ന്യൂയോർക്ക് നഗരത്തിലെ ഫെൽറ്റ് ഫോറത്തിലും ഹാർവാർഡ് സാണ്ടേഴ്‌സ് ഹാളിലും കപ്പാസിറ്റി കാണികൾക്ക് അദ്ദേഹം പ്രഭാഷണങ്ങൾ നടത്തി. [11] ദി ടു‌നൈറ്റ് ഷോയിലും ടുഡേ ടിവി ഷോകളിലും അദ്ദേഹം പ്രത്യക്ഷപ്പെട്ടു.

പാർക്ക് ലെയ്‌നിലെ ഹിൽട്ടണിൽ നടന്ന മഹർഷിയുടെ പ്രഭാഷണത്തിൽ പങ്കെടുക്കാൻ ജോർജ്ജ് ഹാരിസണും ഭാര്യ പാറ്റി ബോയിഡും സുഹൃത്തുക്കളോട് ആവശ്യപ്പെട്ടപ്പോൾ അദ്ദേഹവും ബീറ്റിൽസും 1967 ഓഗസ്റ്റിൽ ലണ്ടനിൽ കണ്ടുമുട്ടി. 1968 ഫെബ്രുവരിയിൽ ഇന്ത്യയിലെ ഋഷികേശിലേക്ക് പോകുന്നതിനുമുമ്പ് വെയിൽസിലെ ബാംഗൂരിലെ മഹർഷിക്കൊപ്പം ബാൻഡ് അംഗങ്ങൾ പഠനത്തിനായി പോയി. [21] "അദ്ദേഹത്തിന്റെ നിർദ്ദേശങ്ങൾക്കായി പൂർണ്ണമായും അർപ്പിതനായി". റിംഗോ സ്റ്റാറും ഭാര്യ മൗറീനും പത്ത് ദിവസത്തിന് ശേഷം പോയി, [87] [88] പോൾ മക്കാർട്ട്‌നിയും ജെയ്ൻ ആഷറും അഞ്ച് ആഴ്ചകൾക്ക് ശേഷം പോയി; [89] [90] [91] ഗ്രൂപ്പിലെ ഏറ്റവും സമർപ്പിതരായ വിദ്യാർത്ഥികളായ ഹാരിസണും ജോൺ ലെന്നനും പതിനാറ് ദിവസത്തിന് ശേഷം ഭാര്യമാരുമായി പുറപ്പെട്ടു. മിയ ഫാരോയ്‌ക്കെതിരെ മഹർഷി ലൈംഗിക പീഡനം നടത്തിയെന്നാണ് ബീറ്റിൽസ് കേട്ടത്. [92] 1968 ജൂൺ 15 ന്‌ ലണ്ടനിൽ‌, ബീറ്റിൽ‌സ് മഹർ‌ഷിയുമായുള്ള ബന്ധം ഔദ്യോഗികമായി ഉപേക്ഷിച്ചു. എപ്പിസോഡിന് മറുപടിയായി ലെനൻ എഴുതിയ ഒരു ഗാനത്തിന്റെ തലക്കെട്ടാണ് " സെക്സി സാഡി ". [93] [94] "മഹർഷി" എന്ന ഗാനത്തിന് തലക്കെട്ട് നൽകാൻ ലെന്നൻ ആദ്യം ആഗ്രഹിച്ചിരുന്നു, [95] എന്നാൽ ഹാരിസണിന്റെ അഭ്യർത്ഥനപ്രകാരം തലക്കെട്ട് മാറ്റി. വർഷങ്ങൾക്കുശേഷം ഹാരിസൺ അഭിപ്രായപ്പെട്ടു, "ഇപ്പോൾ, ചരിത്രപരമായി, എന്തെങ്കിലും സംഭവിക്കാൻ പാടില്ലാത്ത ഒരു കഥയുണ്ട് - പക്ഷേ ഒന്നും ചെയ്തില്ല." 1992 ൽ, ഹാരിസൺ മഹർഷിയുമായി ബന്ധപ്പെട്ട നാച്ചുറൽ ലോ പാർട്ടിക്ക് ഒരു ആനുകൂല്യ കച്ചേരി നൽകി, പിന്നീട് "ഞങ്ങൾ വളരെ ചെറുപ്പമായിരുന്നു" എന്നും "മഹർഷി ശ്രമിച്ച ചരിത്രപുസ്തകങ്ങളിലായിരിക്കാം" എന്നും പറഞ്ഞ് മഹർഷിയോട് പെരുമാറിയതിന് ക്ഷമ ചോദിച്ചു. മിയ ഫാരോയെ ആക്രമിക്കുക - പക്ഷേ ഇത് വിഡ്, ിത്തമാണ്, ആകെ വിഡ്ഢിത്തമാണ്ത്ത സിന്ധ്യ ലെനൻ 2006 ൽ എഴുതി, “മഹർഷിയിൽ നിന്ന് ഞങ്ങൾ വളരെയധികം ദയ ആസ്വദിച്ചപ്പോൾ, അഭിപ്രായവ്യത്യാസത്തിന്റെയും അവിശ്വാസത്തിന്റെയും ഒരു കുറിപ്പ് ഉപേക്ഷിക്കുന്നത് അവൾ വെറുത്തു”. ബീറ്റിലുകളോട് ക്ഷമിച്ചിട്ടുണ്ടോയെന്ന ചോദ്യത്തിന് മഹർഷി മറുപടി പറഞ്ഞു, "എനിക്ക് ഒരിക്കലും മാലാഖമാരോട് അസ്വസ്ഥനാകാൻ കഴിയില്ല." 2007 ൽ നെതർലാൻഡിലെ മഹർഷി സന്ദർശിക്കാൻ മക്കാർട്ട്നി തന്റെ മകളായ സ്റ്റെല്ലയെ കൊണ്ടുപോയി, ഇത് അവരുടെ സൗഹൃദം പുതുക്കി. [96] മഹർഷിയുടെ സ്വാധീനവും ധ്യാനത്തിനായി ish ഷികേശിലേക്കുള്ള യാത്രയും എൽ‌എസ്‌ഡിയിൽ നിന്ന് ബീറ്റിലുകളെ മുലകുടി മാറ്റി നിരവധി പുതിയ ഗാനങ്ങൾ എഴുതാൻ പ്രേരിപ്പിച്ചതായി ന്യൂയോർക്ക് ടൈംസും ഇൻഡിപെൻഡന്റും റിപ്പോർട്ട് ചെയ്തു. 2009 ൽ, മക്കാർട്ട്നി അഭിപ്രായപ്പെട്ടത്, ട്രാൻസെൻഡെന്റൽ മെഡിറ്റേഷൻ, ബീറ്റിൾസ് മഹർഷിയിൽ നിന്ന് അവർക്ക് സമ്മാനമായി ലഭിച്ച ഒരു സമ്മാനമാണ്. മഹർഷിയുടെ ആശ്രമത്തിലേക്കുള്ള ബീറ്റിൽസ് സന്ദർശനം മുപ്പത് പേർ പങ്കെടുത്ത ട്രാൻസെൻഡെന്റൽ മെഡിറ്റേഷൻ ടീച്ചർ ട്രെയിനിംഗ് കോഴ്‌സുമായി പൊരുത്തപ്പെട്ടു. കോഴ്‌സിന്റെ ബിരുദധാരികളിൽ പ്രുഡൻസ് ഫാരോ, മൈക്ക് ലവ് എന്നിവരും ഉൾപ്പെടുന്നു. [97] [98]

ആദ്യകാലങ്ങളിൽ ഋഷികേഷ് ആശ്രമം അഭിവൃദ്ധി പ്രാപിച്ചിരുന്നെങ്കിലും 2001 ൽ ഇത് ഉപേക്ഷിക്കപ്പെട്ടു. കെട്ടിട അറ്റകുറ്റപ്പണികൾ, വൃത്തിയാക്കിയ പാതകൾ, ഒരു ചെറിയ ഫോട്ടോ മ്യൂസിയം, ചുവർച്ചിത്രങ്ങൾ, ഒരു കഫെ, സന്ദർശകർക്കുള്ള നിരക്കുകൾ എന്നിവ ഉപയോഗിച്ച് 2016 ഓടെ അവയിൽ ചിലത് വീണ്ടെടുക്കപ്പെട്ടു.

ടിഎം പ്രസ്ഥാനത്തിന്റെ കൂടുതൽ വളർച്ച (1968–1990)

തിരുത്തുക
 
സ്വിറ്റ്സർലൻഡിലെ സീലിസ്ബർഗിലുള്ള മഹർഷിയുടെ ആസ്ഥാനം

1968 ൽ മഹർഷി തന്റെ പൊതുപ്രവർത്തനങ്ങൾ നിർത്തി ടിഎം അധ്യാപകരുടെ പരിശീലനം സ്വിറ്റ്സർലൻഡിലെ സീലിസ്ബർഗിലുള്ള തന്റെ പുതിയ ആഗോള ആസ്ഥാനത്ത് ആരംഭിക്കുമെന്ന് പ്രഖ്യാപിച്ചു. 1969 ൽ അദ്ദേഹം സ്റ്റാൻഫോർഡ് സർവകലാശാലയിലെ സയൻസ് ഓഫ് ക്രിയേറ്റീവ് ഇന്റലിജൻസിൽ ഒരു കോഴ്‌സ് ഉദ്ഘാടനം ചെയ്തു, പിന്നീട് മറ്റ് 25 അമേരിക്കൻ സർവകലാശാലകളിൽ ഇത് വാഗ്ദാനം ചെയ്തു. [21]

1970 ൽ മൈനിയിലെ പോളണ്ട് സ്പ്രിംഗ്സിലെ ഒരു വിക്ടോറിയൻ ഹോട്ടലിൽ മഹർഷി ഒരു ടിഎം അധ്യാപക പരിശീലന കോഴ്‌സ് നടത്തി. അതേ വർഷം , കാലിഫോർണിയയിലെ അർക്കാറ്റയിലെ ഹംബോൾട്ട് സ്റ്റേറ്റ് കോളേജിൽ 1500 പേർ പങ്കെടുത്ത സമാനമായ നാല് ആഴ്ച കോഴ്‌സ് അദ്ദേഹം നടത്തി. 1970 ൽ ഇന്ത്യൻ നികുതി അധികാരികളുമായി പ്രശ്നമുണ്ടായ അദ്ദേഹം ആസ്ഥാനം ഇറ്റലിയിലേക്ക് മാറ്റി, 1970 കളുടെ അവസാനത്തിൽ ഇന്ത്യയിലേക്ക് മടങ്ങി. [99] അതേ വർഷം ലോസ് ഏഞ്ചൽസിലെ സിറ്റി ഓഫ് ഹോപ്പ് ഫ Foundation ണ്ടേഷൻ മഹർഷിക്ക് അവരുടെ "മാൻ ഓഫ് ഹോപ്പ്" അവാർഡ് നൽകി. [100]

1971 ആയപ്പോഴേക്കും മഹർഷി 13 ലോക പര്യടനങ്ങൾ പൂർത്തിയാക്കി, 50 രാജ്യങ്ങൾ സന്ദർശിച്ചു, അമേരിക്കൻ കണ്ടുപിടിത്തക്കാരനായ ബക്ക്മിൻസ്റ്റർ ഫുള്ളറുമായി മാസാച്യൂസെറ്റ്സിലെ ആംഹെർസ്റ്റിലെ മസാച്യുസെറ്റ്സ് സർവകലാശാലയിൽ എസ്‌സി‌ഐയെക്കുറിച്ചുള്ള തന്റെ ആദ്യത്തെ അന്താരാഷ്ട്ര സിമ്പോസിയത്തിൽ പത്രസമ്മേളനം നടത്തി. [21] [101] [102] [103] 1970 മുതൽ 1973 വരെ മഹർഷി സ്പോൺസർ ചെയ്ത സിമ്പോസിയയിൽ സയൻസ് ഓഫ് ക്രിയേറ്റീവ് ഇന്റലിജൻസ് എന്ന വേദാന്ത തത്ത്വചിന്തയുടെ ആധുനിക വ്യാഖ്യാനത്തിൽ പങ്കെടുത്തു. സർവകലാശാലകളിൽ നടന്ന ഈ സമ്മേളനങ്ങളിൽ മഹർഷി അന്നത്തെ പ്രമുഖ ചിന്തകരായ ഹാൻസ് സെലി, മാർഷൽ മക്ലൂഹാൻ, ജോനാസ് സാൽക്ക് എന്നിവരുമായി സംസാരിച്ചു . [11]

1972 ൽ മഹർഷി തന്റെ ലോക പദ്ധതി പ്രഖ്യാപിച്ചു, ലോകമെമ്പാടും 3,600 ടിഎം കേന്ദ്രങ്ങൾ സ്ഥാപിക്കുക എന്നതായിരുന്നു ഇതിന്റെ ലക്ഷ്യം. [21] [23] ആ വർഷം, ക്വീൻസ് സർവകലാശാലയിൽ മഹർഷി ഒരു ടിഎം പരിശീലന കോഴ്‌സ് നൽകി, യുഎസ്എയിൽ നിന്നും കാനഡയിൽ നിന്നുമായി ആയിരം ചെറുപ്പക്കാർ പങ്കെടുത്തു. കോഴ്‌സിന്റെ തുടക്കത്തിൽ, ഹെയർകട്ട് നേടിയും ടൈ ധരിച്ചും അവരുടെ രൂപം മെച്ചപ്പെടുത്താൻ മഹർഷി പങ്കെടുത്തവരെ പ്രോത്സാഹിപ്പിച്ചു. അവൻ അതിന്റെ എട്ടു സൈനികർ ടി.എം. കോഴ്സുകൾ വാഗ്ദാനം യുഎസ് സൈനിക സമ്മതിപ്പിച്ചു ഓഫ് വെസ്റ്റ് ആദ്യ സമഗ്രമായ പാരായണം കരുതിയിരുന്നു എന്താണ് വീഡിയോടേപ്പ് റെക്കോർഡിങ്ങുകൾ ഉണ്ടാക്കി ഋഗ്വേദം . [104]

1973 മാർച്ചിൽ മഹർഷി ഇല്ലിനോയിസ് നിയമസഭയെ അഭിസംബോധന ചെയ്തു. അതേ വർഷം, ഇല്ലിനോയിസ് പബ്ലിക് സ്കൂളുകളിൽ മഹർഷിയുടെ സയൻസ് ഓഫ് ക്രിയേറ്റീവ് ഇന്റലിജൻസ് ഉപയോഗിക്കുന്നതിനെ പിന്തുണച്ച് നിയമസഭ പ്രമേയം പാസാക്കി. [21] [105] [106] അതേ വർഷം അദ്ദേഹം സ്വിറ്റ്സർലൻഡിൽ മേയർമാരുടെ ലോക സമ്മേളനം സംഘടിപ്പിച്ചു. അതേ വർഷം, അമേരിക്കൻ അസോസിയേഷൻ ഓഫ് ഹയർ എഡ്യൂക്കേഷൻ (AAHE) സമ്മേളനത്തിൽ 3000 അധ്യാപകരെ അദ്ദേഹം അഭിസംബോധന ചെയ്തു. [9]

1974 ൽ മഹർഷി ഇന്റർനാഷണൽ യൂണിവേഴ്‌സിറ്റി ആരംഭിച്ചു. 1975 ഒക്ടോബറിൽ ടൈം മാസികയുടെ മുഖചിത്രത്തിൽ മഹർഷി ചിത്രീകരിച്ചിരുന്നു. 1975 ൽ ലോസ് ഏഞ്ചൽസിലെ ആത്മീയ പുനരുജ്ജീവന പ്രസ്ഥാന കേന്ദ്രത്തിൽ അദ്ദേഹം അവസാനമായി സന്ദർശനം നടത്തിയതായി ചലച്ചിത്ര സംവിധായകൻ ഡേവിഡ് ലിഞ്ച് പറയുന്നു.

1975 ൽ മഹർഷി അഞ്ച് ഭൂഖണ്ഡങ്ങളുടെ യാത്ര ആരംഭിച്ചു, "പ്രബുദ്ധതയുടെ യുഗത്തിന്റെ പ്രഭാതം" എന്ന് അദ്ദേഹം അതിനെ വിശേഷിപ്പിച്ചു. ഉദ്ഘാടന പര്യടനത്തിന്റെ ലക്ഷ്യം "രാജ്യമെമ്പാടും പോയി ജനങ്ങളോട് സ gentle മ്യമായ ഒരു മന്ത്രം നൽകുക" എന്നാണ് മഹർഷി പറഞ്ഞു. ഈ പര്യടനത്തിനിടെ അദ്ദേഹം ഒട്ടാവ സന്ദർശിക്കുകയും കനേഡിയൻ പ്രധാനമന്ത്രി പിയറി ട്രൂഡോയുമായി ഒരു സ്വകാര്യ കൂടിക്കാഴ്ച നടത്തുകയും ചെയ്തു. ടി‌എമ്മിന്റെ തത്ത്വങ്ങളെക്കുറിച്ചും "ഒരു ആദർശ സമൂഹത്തെ രൂപപ്പെടുത്താനുള്ള സാധ്യതയെക്കുറിച്ചും" അദ്ദേഹം സംസാരിച്ചു. [107] [108] [109] അതേ വർഷം, പിറ്റ്സ്ബർഗ് പ്രസ്സ് റിപ്പോർട്ട് ചെയ്തത്, "പുരാതന കലയെ ലളിതമാക്കിയതിന് മഹർഷിയെ മറ്റ് കിഴക്കൻ യോഗികൾ വിമർശിച്ചു." മഹർഷി 1975 ലും 1977 ലും ദി മെർവ് ഗ്രിഫിൻ ഷോയിൽ അതിഥിയായി പ്രത്യക്ഷപ്പെട്ടു, ഇത് യു‌എസ്‌എയ്ക്ക് ചുറ്റുമുള്ള "പതിനായിരക്കണക്കിന് പുതിയ പരിശീലകർക്ക്" കാരണമായി. [110] [111]

 
1979 ൽ അയോവയിലെ ഫെയർഫീൽഡിലെ മഹർഷി യൂണിവേഴ്‌സിറ്റി ഓഫ് മാനേജ്‌മെന്റ് സന്ദർശനത്തിനിടെ മഹർഷി

1970 കളുടെ മധ്യത്തിൽ മഹർഷിയുടെ യുഎസ് പ്രസ്ഥാനം 6,000 ടിഎം അധ്യാപകർ കൈകാര്യം ചെയ്യുന്ന 370 ടിഎം കേന്ദ്രങ്ങൾ പ്രവർത്തിപ്പിച്ചിരുന്നു. [13] അക്കാലത്ത്, മഹർഷി അമേരിക്കൻ ഫ Foundation ണ്ടേഷൻ ഫോർ എസ്‌സി‌ഐ (എ‌എഫ്‌എസ്‌സി‌ഐ) എന്ന സംഘടനയിലൂടെ ബിസിനസ്സ് കമ്മ്യൂണിറ്റിയെ സമീപിക്കാൻ തുടങ്ങി, ബിസിനസ്സ് പ്രൊഫഷണലുകൾക്കുള്ള സമ്മർദ്ദം ഇല്ലാതാക്കുക എന്നതായിരുന്നു ഇതിന്റെ ലക്ഷ്യം. അദ്ദേഹത്തിന്റെ ടിഎം പ്രസ്ഥാനം ഒരു ബഹുരാഷ്ട്ര കോർപ്പറേഷന്റെ മാതൃകയിൽ കൂടുതൽ ഘടനാപരമായി.

ഒരു ന്യൂജേഴ്‌സി പബ്ലിക് സ്‌കൂളിൽ ടിഎമ്മിന്റെയും സയൻസ് ഓഫ് ക്രിയേറ്റീവ് ഇന്റലിജൻസിന്റെയും പഠനം നിർത്തിവച്ചു. 1977 ൽ ഒരു യുഎസ് കോടതി ഈ പ്രസ്ഥാനത്തെ മതപരമാണെന്ന് പ്രഖ്യാപിക്കുകയും സഭയെയും ഭരണകൂടത്തെയും വേർതിരിക്കുന്നതിനെ ലംഘിച്ച് പൊതു സംഘടനകൾ ടിഎം സ്വീകരിക്കുന്നതിനെ വിധിക്കുകയും ചെയ്തു. ( ഒന്നാം ഭേദഗതി ).

1980 കളിൽ, സംഘടന വികസിച്ചുകൊണ്ടിരുന്നു, അദ്ദേഹത്തിന്റെ ധ്യാനരീതി സെലിബ്രിറ്റികളെ ആകർഷിക്കുന്നതിൽ തുടർന്നു [13] “ബാഹ്യമായ അവകാശവാദങ്ങളും” അസംതൃപ്തരായ മുൻ ശിഷ്യന്മാരിൽ നിന്നുള്ള വഞ്ചന ആരോപണങ്ങളും ഉണ്ടായിരുന്നിട്ടും. ഇംഗ്ലണ്ടിലെ ഒരു മുൻ റോത്‌ചൈൽഡ് മാൻഷൻ, ബക്കിംഗ്ഹാംഷെയറിലെ മെന്റ്മോർ ടവേഴ്സ്, മൈഡ്‌സ്റ്റോണിലെ റോയ്ഡൺ ഹാൾ, പീക്ക് ഡിസ്ട്രിക്റ്റിലെ സ്വൈതാംലി പാർക്ക്, സഫോക്കിലെ ഒരു ജോർജിയൻ റെക്ടറി എന്നിവ ടിഎം സംഘടന നിരവധി സ്വത്ത് നിക്ഷേപം നടത്തി. അമേരിക്കൻ ഐക്യനാടുകളിൽ, നഗര കേന്ദ്രങ്ങളിലെ റിസോർട്ടുകളും ഹോട്ടലുകളും ടിഎം പരിശീലന കേന്ദ്രങ്ങളായി ഉപയോഗിക്കാൻ വാങ്ങി. ഡ g ഗ് ഹെന്നിംഗും മഹർഷിയും വേദാലാൻഡിലെ ഒരു മാന്ത്രിക വേദ അമ്യൂസ്മെന്റ് പാർക്ക് ആസൂത്രണം ചെയ്യുകയും പാർക്കിന്റെ ആതിഥേയത്വം വഹിക്കാൻ ഒർലാൻഡോ, ഫ്ലോറിഡ , ഒന്റാറിയോയിലെ നയാഗ്ര വെള്ളച്ചാട്ടം എന്നിവയ്ക്ക് സമീപം വലിയ സ്ഥലങ്ങൾ വാങ്ങുകയും ചെയ്തു. പ്രപഞ്ച രഹസ്യങ്ങൾ മനസ്സിലാക്കുന്നതിനുള്ള ഒരു കവാടമാണ് തീം പാർക്ക്. മഹർഷിയുടെ ഔ ദ്യോഗിക വേദ നഗര വെബ്‌സൈറ്റ് പറയുന്നതനുസരിച്ച്, "ഹിമാലയത്തിലെ ഉയർന്ന കാറ്റടിച്ച പീഠഭൂമിയിലെ രഹസ്യ ഗുഹയിലൂടെ വേദ ഭൂമിയിലേക്ക് പ്രവേശിക്കുന്നത് സാഹസികത ആരംഭിക്കുന്നത് ഒരു വെള്ളച്ചാട്ടത്തിലൂടെ സഞ്ചരിക്കുമ്പോൾ ഒരു വനത്തിലേക്ക് നയിക്കുന്ന ഒരു പുരാതന വേദ നാഗരികത ആഴമേറിയ രഹസ്യങ്ങൾ വെളിപ്പെടുത്താൻ കാത്തിരിക്കുന്നു പ്രപഞ്ചത്തിന്റെ (sic) ". [112] ഈ പദ്ധതികൾ ഒരിക്കലും നടപ്പാക്കിയിട്ടില്ല, നയാഗ്ര വെള്ളച്ചാട്ടത്തെ സംബന്ധിച്ചിടത്തോളം, വേദ ലാൻഡ് ഒരിക്കലും നടപ്പാക്കാത്ത മറ്റൊരു തീം പാർക്ക് നിർദ്ദേശമായി മാറി, ജൂൾസ് വെർണിന്റെ ലോകങ്ങൾ, പുരാതന ചൈനീസ് നഗരം, കാനഡയിലെ വണ്ടർലാൻഡ് എന്നിവ ഉൾപ്പെടുന്ന ഒരു എക്ലക്റ്റിക് പട്ടികയിൽ ചേർന്നു. ആസൂത്രണം ചെയ്യുന്നു. [113] ലോകത്തിലെ ഏറ്റവും ഉയരം കൂടിയ കെട്ടിടത്തിനായി ഒരു പ്രമുഖ വാസ്തുശില്പിയിൽ നിന്ന് മഹർഷി പദ്ധതികൾ ആവിഷ്കരിച്ചു, ബ്രസീലിലെ സാവോ പോളോയിൽ ഒരു വേദ-ശൈലിയിലുള്ള പിരമിഡ് നിർമ്മിക്കാനും യോഗ ഫ്ലൈയറുകളും മറ്റ് ടിഎം പരിശ്രമങ്ങളും കൊണ്ട് നിറയ്ക്കാനും. മഹർഷി 1982 ൽ ഇന്ത്യയിലെ ഉത്തർപ്രദേശിൽ സ്ഥിതിചെയ്യുന്ന സ്വയം വിവരിച്ച വിദ്യാഭ്യാസ സ്ഥാപനമായ മഹർഷി വേദ വിജ്ഞാന വിശ്വപീഠം സ്ഥാപിച്ചു. പരമ്പരാഗത വേദ പാരായണത്തിൽ 50,000 പണ്ഡിറ്റുകൾക്ക് പരിശീലനം നൽകിയിട്ടുണ്ടെന്ന് സ്ഥാപനം റിപ്പോർട്ട് ചെയ്യുന്നു. 1983 ൽ മഹർഷി സർക്കാർ നേതാക്കളെ "ലോക ഗവൺമെന്റ്" എന്ന തന്റെ സംഘടനയുമായി സംവദിക്കാൻ ക്ഷണിച്ചു. [23]

1988 ജനുവരിയിൽ ന്യൂഡൽഹിയിലെ മഹർഷിനഗർ സമുച്ചയത്തിലെ ഓഫീസുകൾ ഇന്ത്യൻ നികുതി അധികൃതർ റെയ്ഡ് ചെയ്യുകയും ചെലവുകൾ വ്യാജമാണെന്ന് മഹർഷിയും സംഘവും ആരോപിക്കുകയും ചെയ്തു. സ്റ്റോക്കുകളുടെ മൂല്യം, സ്ഥിര നിക്ഷേപ നോട്ടുകൾ, കണ്ടുകെട്ടിയ പണവും ആഭരണങ്ങളും സംബന്ധിച്ച റിപ്പോർട്ടുകൾ ഉറവിടത്തിൽ നിന്ന് ഉറവിടത്തിലേക്ക് വ്യത്യാസപ്പെടുന്നു. അക്കാലത്ത് സ്വിറ്റ്സർലൻഡിൽ ആസ്ഥാനമായിരുന്ന മഹർഷി നെതർലാൻഡിലേക്ക് താമസം മാറ്റിയതായി റിപ്പോർട്ട്. ) അർമേനിയയിൽ ഉണ്ടായ ഭൂകമ്പത്തെത്തുടർന്ന് മഹർഷി റഷ്യൻ ടിഎം അധ്യാപകരെ പരിശീലിപ്പിക്കുകയും യുറൽസ് മേഖലയിൽ ഒരു മഹർഷി ആയുർവേദ പരിശീലന കേന്ദ്രം സ്ഥാപിക്കുകയും ചെയ്തു. [114] 1989 മുതൽ മഹർഷി പ്രസ്ഥാനം അവരുടെ പുതിയതും നിലവിലുള്ളതുമായ എന്റിറ്റികളുടെയും ആശയങ്ങളുടെയും പ്രോഗ്രാമുകളുടെയും പേരുകളിൽ "മഹർഷി" എന്ന പദം ഉൾപ്പെടുത്താൻ തുടങ്ങി. [115]

വ്ലോഡ്രോപ്പിലെ വർഷങ്ങൾ (1991–2008)

തിരുത്തുക
 
മഹർഷിയുടെ ആസ്ഥാനം നെതർലാൻഡിലെ മെറുവിലാണ്

1990 ൽ മഹർഷി തന്റെ ആസ്ഥാനം സ്വിറ്റ്സർലൻഡിലെ സീലിസ്ബർഗിൽ നിന്ന് നെതർലാൻഡിലെ വ്ലോഡ്രോപ്പിലെ ഒരു മുൻ ഫ്രാൻസിസ്കൻ മഠത്തിലേക്ക് മാറ്റി, അവിടത്തെ മഹർഷി യൂറോപ്യൻ റിസർച്ച് യൂണിവേഴ്സിറ്റി (മെറു) കാമ്പസ് കാരണം ഹോളണ്ടിലെ മെറു എന്നറിയപ്പെട്ടു. വ്ലോഡ്രോപ്പിലുള്ള അദ്ദേഹത്തിന്റെ കാലത്ത് പ്രധാനമായും വീഡിയോയിലൂടെയും ഇന്റർനെറ്റിലൂടെയും പൊതുജനങ്ങളുമായി ആശയവിനിമയം നടത്തി. 22 ഭാഷകളിലും 144 രാജ്യങ്ങളിലും ഉള്ളടക്കം പ്രക്ഷേപണം ചെയ്യുന്ന വേദ വിഷൻ എന്ന സബ്സ്ക്രിപ്ഷൻ അധിഷ്ഠിത സാറ്റലൈറ്റ് ടിവി ചാനലും അദ്ദേഹം സൃഷ്ടിച്ചു.

യുഎസിലെ രണ്ടാമത്തെ വലിയ ടിഎം സമൂഹമുള്ള നഗരത്തിലെ കുറ്റകൃത്യങ്ങളുടെ തോത് കുറയ്ക്കുന്നതിനുള്ള ഒരു ദശാബ്ദക്കാലത്തെ ശ്രമങ്ങൾക്ക് ശേഷം 1991 ൽ മഹർഷി വാഷിംഗ്ടൺ ഡിസിയെ "ചെളി നിറഞ്ഞ കുളം" എന്ന് വിളിച്ചു. തന്റെ ക്രിമിനൽ അന്തരീക്ഷത്തിൽ നിന്ന് സ്വയം രക്ഷപ്പെടാൻ അദ്ദേഹം തന്റെ അനുയായികളോട് പറഞ്ഞു. 1991 ൽ നെതർലാൻഡിലെ മാസ്ട്രിച്റ്റിൽ മഹർഷി അവസാനമായി പരസ്യമായി പ്രത്യക്ഷപ്പെട്ടതായി കരുതപ്പെടുന്നു. "സ്വന്തം കരിയർ തുടങ്ങുന്നതിനുമുമ്പ് മഹർഷിയുടെ ടോപ്പ് അസിസ്റ്റന്റുകളിലൊരാളായി" വിശേഷിപ്പിക്കപ്പെടുന്ന ദീപക് ചോപ്ര, 1991 ൽ വൃക്ക, പാൻക്രിയാസ് തകരാറുമൂലം മഹർഷി തകർന്നുവെന്നും, അസുഖം മഹർഷിയുടെ കുടുംബം രഹസ്യമായി സൂക്ഷിച്ചിരിക്കുകയാണെന്നും അദ്ദേഹം പറഞ്ഞു ഒരു വർഷം നീണ്ടുനിന്ന വീണ്ടെടുക്കലിനിടെ മഹർഷിയിലേക്ക്. ചോപ്രയുടെ അഭിപ്രായത്തിൽ, മഹർഷി 1993 ജൂലൈയിൽ ഗുരു സ്ഥാനത്തേക്ക് മത്സരിക്കാൻ ശ്രമിച്ചുവെന്ന് ആരോപിക്കുകയും യാത്രയും പുസ്തകങ്ങളും എഴുതുകയും ചെയ്യണമെന്ന് ആവശ്യപ്പെടുകയും ചെയ്തു, ഇത് 1994 ജനുവരിയിൽ പ്രസ്ഥാനം വിടാനുള്ള ചോപ്രയുടെ തീരുമാനത്തിലേക്ക് നയിച്ചു.

സമാധാനത്തിനായുള്ള ഒരു ലോക പദ്ധതിയുടെ ഭാഗമായി മഹർഷി നാച്ചുറൽ ലോ പാർട്ടി (എൻ‌എൽ‌പി) ഉദ്ഘാടനം ചെയ്യുകയും അതിനെ “പ്രകൃതി സർക്കാർ” എന്ന് വിളിക്കുകയും ചെയ്തു. അദ്ദേഹത്തിന്റെ അനുയായികൾ 1992 ൽ എൻ‌എൽ‌പി സ്ഥാപിച്ചു. നാൽപ്പത്തിരണ്ട് രാജ്യങ്ങളിൽ ഇത് സജീവമായിരുന്നു. എൻ‌എൽ‌പിയുടെ മൂന്ന് തവണ അമേരിക്കൻ പ്രസിഡന്റ് സ്ഥാനാർത്ഥി ജോൺ ഹാഗെലിൻ മഹർഷിയും പാർട്ടിയും തമ്മിൽ formal ദ്യോഗിക ബന്ധമില്ലെന്ന് നിഷേധിച്ചു. എല്ലാവരേയും ഉൾക്കൊള്ളുന്നതിനായി പാർട്ടി വളരണമെന്ന് മഹർഷി പറഞ്ഞതായി വക്താവ് ബോബ് റോത്ത് പറഞ്ഞു. ട്രാൻസെൻഡെന്റൽ മെഡിറ്റേഷനായി ആളുകളെ റിക്രൂട്ട് ചെയ്യുന്നതിനുള്ള ശ്രമമാണ് പാർട്ടി എന്ന് വിമർശകർ ആരോപിച്ചു, ഇത് "ഒരു അന്താരാഷ്ട്ര കോർപ്പറേഷന്റെ രാഷ്ട്രീയ ഭുജത്തെ" പോലെയാണ് "വീട്ടിൽ വളർത്തുന്ന രാഷ്ട്രീയ സൃഷ്ടിയേക്കാൾ". എൻ‌എൽ‌പിയുടെ ഇന്ത്യൻ വിഭാഗമായ അജയ ഭാരത് പാർട്ടി തിരഞ്ഞെടുപ്പ് വിജയം നേടി, 1998 ൽ ഒരു സംസ്ഥാന നിയമസഭയിൽ ഒരു സീറ്റ് നേടി. [116] "അവിടെ എന്താണ് തെറ്റ് എന്നറിയാൻ എനിക്ക് രാഷ്ട്രീയത്തിൽ പ്രവേശിക്കേണ്ടി വന്നു" എന്ന് പറഞ്ഞ് മഹർഷി 2004 ൽ രാഷ്ട്രീയ ശ്രമം അവസാനിപ്പിച്ചു.

1992 ൽ മഹർഷി യോഗിക് ഫ്ലൈയറുകളുടെ ഗ്രൂപ്പുകൾ ഇന്ത്യ, ബ്രസീൽ, ചൈന, അമേരിക്ക തുടങ്ങിയ രാജ്യങ്ങളിലേക്ക് അയയ്ക്കാൻ തുടങ്ങി. 1993 ലും 2003 ലും ടിഎം ടെക്നിക് പഠിക്കുന്നതിനുള്ള ഫീസ് ഉയർത്താൻ അദ്ദേഹം തീരുമാനിച്ചു.

In 1997 the Maharishi's organization built the largest wooden structure in the Netherlands without using any nails. The building was the Maharishi's residence for the last two decades of his life. In later years, the Maharishi rarely left his two-room quarters in order to preserve his health and energy. He used videoconferencing to communicate with the world and with his advisors. Built to Maharishi Sthapatya Veda architectural standards, the structure, according to the Maharishi, is said to have helped him infuse "the light of Total Knowledge" into "the destiny of the human race".

2000 ൽ മഹർഷി ഗ്ലോബൽ കൺട്രി ഓഫ് വേൾഡ് പീസ് (ജിസിഡബ്ല്യുപി) സ്ഥാപിച്ചു, "നമ്മുടെ ലോകകുടുംബത്തിന്റെ സമ്പന്നമായ വൈവിധ്യത്തെ പിന്തുണച്ചുകൊണ്ട് എല്ലാ രാജ്യങ്ങളെയും സന്തോഷത്തിലും സമൃദ്ധിയിലും അജയ്യതയിലും സമ്പൂർണ്ണ ആരോഗ്യത്തിലും ഏകീകരിച്ച് ആഗോള ലോകസമാധാനം സൃഷ്ടിക്കുക". [117] ഡോക്ടറും എംഐടി പരിശീലനം ലഭിച്ച ന്യൂറോ സയന്റിസ്റ്റുമായ ടോണി നാഡറിനെ മഹർഷി കിരീടധാരണം ചെയ്തു, [27] 2000 ൽ ജിസിഡബ്ല്യുപിയുടെ രാജാവോ മഹാരാജാവോ ആയി. [118] 3,500 ഏക്കർ (14 കി.m2) 200 വർഷത്തെ പാട്ടത്തിന് സുരിനാമിന്റെ പ്രസിഡന്റിന് 1.3 ബില്യൺ യുഎസ് ഡോളർ വാഗ്ദാനം ചെയ്തപ്പോൾ ഒരു പരമാധികാര മൈക്രോനേഷൻ സ്ഥാപിക്കാൻ ജിസിഡബ്ല്യുപി പരാജയപ്പെട്ടു. ഭൂമിയും 2002 ൽ കോസ്റ്റാറിക്കയിലെ "വിദൂര ഇന്ത്യൻ റിസർവേഷൻ" ആയ തലമങ്കയ്ക്ക് ഒരു രാജാവിനെ തിരഞ്ഞെടുക്കാൻ ശ്രമിച്ചു.

2001 ൽ മഹർഷിയുടെ അനുയായികൾ അമേരിക്കയിലെ അയോവയിലെ ഫെയർഫീൽഡിന് വടക്ക് ഏതാനും മൈൽ വടക്ക് മഹർഷി വേദ നഗരം സ്ഥാപിച്ചു. ഈ പുതിയ നഗരം അതിന്റെ വീടുകളുടെയും കെട്ടിടങ്ങളുടെയും നിർമ്മാണം "പ്രകൃതിയുമായി പൊരുത്തപ്പെടൽ" എന്ന മഹർഷി സ്ഥപത്യവേദ തത്ത്വങ്ങൾക്കനുസൃതമായി ചെയ്യണമെന്ന് ആവശ്യപ്പെടുന്നു.

 
2007 ലെ മഹർഷി

സി‌എൻ‌എൻ ഷോയിൽ 2002 ൽ പ്രത്യക്ഷപ്പെട്ട ലാറി കിംഗ് ലൈവ്, ഇരുപത്തിയഞ്ച് വർഷത്തിനിടയിൽ ആദ്യമായി മഹർഷി മുഖ്യധാരാ മാധ്യമങ്ങളിൽ പ്രത്യക്ഷപ്പെട്ടപ്പോൾ അദ്ദേഹം പറഞ്ഞു, “ട്രാൻസെൻഡെന്റൽ മെഡിറ്റേഷൻ എന്നത് ഒരാൾക്ക് ആവശ്യമുള്ളത് ചെയ്യാനുള്ള മാർഗ്ഗമായി നിർവചിക്കാവുന്ന ഒന്നാണ് പരമാവധി ഫലങ്ങൾക്കായി മികച്ച രീതിയിൽ, ശരിയായ രീതിയിൽ ചെയ്യാൻ ". മഹർഷിയുടെ ദി സയൻസ് ഓഫ് ബീയിംഗ്, ആർട്ട് ഓഫ് ലിവിംഗ് എന്ന പുസ്തകത്തിന്റെ പുനർവിതരണം വഴി ഇത് സംഭവിച്ചു. [119] അതേ വർഷം തന്നെ മഹർഷി ഗ്ലോബൽ ഫിനാൻസിംഗ് റിസർച്ച് ഫ Foundation ണ്ടേഷൻ "സമാധാനം പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുന്ന പദ്ധതികൾക്ക് ധനസഹായം നൽകുന്നതിനായി നീക്കിവച്ചിരിക്കുന്ന" കറൻസിയായി " റാം " പുറത്തിറക്കി.

2003-ൽ ഡേവിഡ് ലിഞ്ച് 8,000 യുഎസ് ഡോളർ സമാഹരിക്കുന്നതിനായി ഒരു ബില്യൺ യുഎസ് ഡോളർ സമാഹരിക്കുന്നതിനായി ഒരു ധനസമാഹരണ പദ്ധതി ആരംഭിച്ചു.

ഇറാഖ് യുദ്ധത്തെ പിന്തുണയ്ക്കാനുള്ള പ്രധാനമന്ത്രി ടോണി ബ്ലെയറിന്റെ തീരുമാനത്തെ എതിർത്തതിനെത്തുടർന്ന് 2005 ൽ ബ്രിട്ടനിൽ ടിഎം പരിശീലനം നിർത്തിവയ്ക്കാൻ മഹർഷി ഉത്തരവിട്ടു. ടി‌എമ്മിന്റെ "മനോഹരമായ അമൃതിനെ" ഒരു തേളിനുവേണ്ടി പാഴാക്കാൻ ആഗ്രഹിക്കുന്നില്ലെന്ന് മഹർഷി പറഞ്ഞു. [120] 2007 ൽ ബ്ലെയർ രാജിവച്ചതിനുശേഷം അദ്ദേഹം വിലക്ക് നീക്കി. ഈ കാലയളവിൽ, ദരിദ്ര രാജ്യങ്ങളിലെ ജൈവകൃഷിയിലൂടെ ദാരിദ്ര്യം അവസാനിപ്പിക്കാനുള്ള 10 ട്രില്യൺ ഡോളർ പദ്ധതി, സംഘർഷം അവസാനിപ്പിക്കാൻ ധ്യാന ഗ്രൂപ്പുകളെ ഉപയോഗിക്കുന്നതിനുള്ള ഒരു ബില്യൺ ഡോളർ പദ്ധതി എന്നിങ്ങനെയുള്ള മഹർഷിയുടെ ചില പരിപാടികളെ സംശയിക്കുന്നവർ വിമർശിച്ചിരുന്നു.

മരണം

തിരുത്തുക

അദ്ദേഹത്തിന്റെ ആരോഗ്യത്തെക്കുറിച്ച് ആശങ്കയുള്ള മഹർഷി മഹേഷ് യോഗി താമസസ്ഥലത്തെ രണ്ട് മുറികളിൽ ആളൊഴിഞ്ഞതായി മാറി. ഈ കാലയളവിൽ അദ്ദേഹം വ്യക്തിപരമായി ചുരുക്കം കൂടിക്കാഴ്‌ചകൾ നടത്താറുണ്ടായിരുന്നു, പകരം ക്ലോസ്ഡ് സർക്യൂട്ട് ടെലിവിഷൻ മുഖേന അനുയായികളുമായി ആശയവിനിമയം നടത്തി.

2008 ജനുവരി 12 ന് അദ്ദേഹത്തിന്റെ എൺപതാം ജന്മദിനമായ മഹർഷി ഇങ്ങനെ പ്രഖ്യാപിച്ചു: "ഗുരുദേവിന്റെ (ബ്രഹ്മാനന്ദ സരസ്വതി ) കാൽക്കൽ ഗുരു ദേവിന്റെ വെളിച്ചം എടുത്ത് എന്റെ പരിതഃസ്ഥിതിയിൽ കൈമാറുന്നത് എന്റെ സന്തോഷമാണ്. ഇപ്പോൾ ഞാൻ ഗുരു ദേവിനോടുള്ള എന്റെ രൂപകൽപ്പന അവസാനിപ്പിക്കുകയാണ്. 'സമാധാനം, സന്തോഷം, സമൃദ്ധി, കഷ്ടപ്പാടുകളിൽ നിന്നുള്ള സ്വാതന്ത്ര്യം എന്നിവയിൽ ലോകം ദീർഘായുസ്സോടെ ജീവിക്കുക' എന്ന് മാത്രമേ എനിക്ക് പറയാൻ കഴിയൂ. "

മരിക്കുന്നതിന് ഒരാഴ്ച മുമ്പ്, താൻ ടിഎം പ്രസ്ഥാനത്തിന്റെ നേതാവായി സ്ഥാനമൊഴിയുകയാണെന്നും "നിശ്ശബ്ദതയിലേക്ക് പിൻവാങ്ങുന്നു" എന്നും മഹാരാഷി പറഞ്ഞു, "പുരാതന ഇന്ത്യൻ ഗ്രന്ഥങ്ങൾ" പഠിക്കാൻ ബാക്കി സമയം ചെലവഴിക്കാൻ അദ്ദേഹം പദ്ധതിയിട്ടിരുന്നു. 2008 ഫെബ്രുവരി 5 ന് നെതർലാൻഡിലെ വ്ലോഡ്രോപ്പിലുള്ള വസതിയിൽ വച്ച് മഹർഷി പ്രകൃതിദത്തമായ ഉറക്കത്തിൽ സമാധാനത്തോടെ മരിച്ചു. ഗംഗ, യമുന നദികളുടെ സംഗമസ്ഥാനം പരിഗണിച്ച് ഇന്ത്യയിലെ മഹർഷിയുടെ പ്രയാഗ്രാജ് ആശ്രമത്തിൽ സംസ്കാരം നടത്തി. [121] [122]

ശവസംസ്‌കാരം സംസ്ഥാന ബഹുമതികളോടെ [123] സാധന ടിവി സ്റ്റേഷൻ നടത്തി. അവകാശവാദികളിൽ ഒരാളായ ഉത്തരേന്ത്യൻ ശങ്കരാചാര്യരുടെ ഇരിപ്പിടത്തിലേക്ക് സ്വാമി വാസുദേവനന്ദ സരസ്വതി മഹാരാജിന്റെ അദ്ധ്യക്ഷത വഹിച്ചു. [124] സംസ്കാര ചടങ്ങിൽ പങ്കെടുത്ത ഇന്ത്യൻ ഉദ്യോഗസ്ഥരിൽ കേന്ദ്രമന്ത്രി സുബോദ് കാന്ത് സഹായ് ഉൾപ്പെടുന്നു; വിശ്വ ഹിന്ദു പരിഷത്ത് (വിഎച്ച്പി) നേതാവ് അശോക് സിങ്കാൽ; മുൻ ഉത്തർപ്രദേശ് നിയമസഭാ സ്പീക്കറും ബിജെപി സംസ്ഥാന നേതാവുമായ കേശ്രീ നാഥ് ത്രിപാഠിയും പ്രാദേശിക ഉദ്യോഗസ്ഥരും. [125] ഗ്ലോബൽ കൺട്രി ഓഫ് വേൾഡ് പീസിലെ മുപ്പത്തിയഞ്ച് രാജാക്കന്മാർ, ഒറ്റത്തവണ ശിഷ്യൻ ശ്രീ ശ്രീ രവിശങ്കർ, ഡേവിഡ് ലിഞ്ച് എന്നിവരും പങ്കെടുത്തു . യൂണിഫോം ധരിച്ച പോലീസുകാരുടെ ഒരു സംഘം സല്യൂട്ട് നൽകി ആയുധം താഴ്ത്തി. ശങ്കരൻ സ്ഥാപിച്ച അദ്വൈത വേദാന്ത പാരമ്പര്യത്തിൽ മഹർഷി അംഗീകാരമുള്ള മാസ്റ്ററായതിനാലാണ് ശവസംസ്കാരത്തിന് സംസ്ഥാന ശവസംസ്കാരം എന്ന പദവി ലഭിച്ചത്.

 
മഹർഷി മഹേഷ് യോഗി 2019 ലെ ഇന്ത്യയുടെ സ്റ്റാമ്പിൽ

മഹാരിഷിയുടെ ആത്മീയ സന്ദേശത്തെക്കുറിച്ച് മാധ്യമങ്ങൾ

 



 
ഭോപ്പാലിലെ എംസിഇഇ സ്കൂൾ കാമ്പസ്

പ്രസിദ്ധീകരിച്ച കൃതികൾ

തിരുത്തുക
  • ബീക്കൺ ലൈറ്റ് ഓഫ് ഹിമാലയം, ആസാദ് പ്രിന്റേഴ്സ്, 1955
  • ധ്യാനം  : മഹർഷി മഹേഷ് യോഗി മുന്നോട്ടുവച്ച എളുപ്പമുള്ള സംവിധാനം., ഇന്റർനാഷണൽ മെഡിറ്റേഷൻ സെന്റർ, 1962
  • സയൻസ് ഓഫ് ബീയിംഗ് ആൻഡ് ആർട്ട് ഓഫ് ലിവിംഗ് - ട്രാൻസെൻഡെന്റൽ മെഡിറ്റേഷൻ, അലൈഡ് പബ്ലിഷേഴ്‌സ്, 1963 ISBN   0-452-28266-7
  • സ്നേഹവും ദൈവവും, ആത്മീയ പുനരുജ്ജീവന പ്രസ്ഥാനം, 1965
  • യോഗ ആസനങ്ങൾ, ആത്മീയ പുനരുജ്ജീവന പ്രസ്ഥാനം, 1965
  • ഭഗവദ്ഗീതയെക്കുറിച്ചുള്ള മഹർഷി മഹേഷ് യോഗി - ഒരു പുതിയ വിവർത്തനവും വ്യാഖ്യാനവും, അധ്യായങ്ങൾ 1–6, അർക്കാന 1990 ISBN 0-14-019247-6
  • മഹർഷി മഹേഷ് യോഗിയുടെ ധ്യാനങ്ങൾ, ബാന്റം പുസ്തകങ്ങൾ, 1968
  • അലയൻസ് ഫോർ നോളജ്, മഹർഷി ഇന്റർനാഷണൽ യൂണിവേഴ്സിറ്റി, 1974
  • ഒരു അനുയോജ്യമായ സമൂഹം സൃഷ്ടിക്കുന്നു: ഒരു ആഗോള സംരംഭം, ഇന്റർനാഷണൽ അസോസിയേഷൻ ഫോർ ദി അഡ്വാൻസ്മെന്റ് ഓഫ് സയൻസ് ഓഫ് ക്രിയേറ്റീവ് ഇന്റലിജൻസ്, 1976
  • ട്രാൻസെൻഡെന്റൽ മെഡിറ്റേഷൻ പ്രോഗ്രാമിനെക്കുറിച്ചുള്ള ശാസ്ത്രീയ ഗവേഷണ ഫലങ്ങൾ, മെറു പ്രസ്സ്, 1976
  • ഓരോ വ്യക്തിക്കും പ്രബുദ്ധത, ഓരോ ജനതയ്ക്കും അജയ്യത, പ്രബുദ്ധതയുടെ യുഗം, 1978 ISBN 99911-608-9-2
  • ബാറുകൾക്ക് പിന്നിലുള്ള സ്വാതന്ത്ര്യം: ഓരോ വ്യക്തിക്കും ബോധോദയം, ഓരോ രാജ്യത്തിനും അജയ്യത, ഇന്റർനാഷണൽ അസോസിയേഷൻ ഫോർ ദി അഡ്വാൻസ്മെന്റ് ഓഫ് സയൻസ് ഓഫ് ക്രിയേറ്റീവ് ഇന്റലിജൻസ്, 1978
  • പ്രബുദ്ധതയുടെ യുഗത്തിന്റെ പ്രഭാതം, എംവി യു പ്രസ്സ്, 1986 ISBN 978-90-71750-02-1
  • സ്വാഭാവിക നിയമം പിന്തുണയ്ക്കുന്ന ജീവിതം  : പ്രകൃതിയിലെ എല്ലാ നിയമങ്ങളുടെയും ഏകീകൃത ഫീൽഡിന്റെ കണ്ടെത്തലും ഏകീകൃത ഫീൽഡിന്റെ മഹർഷി സാങ്കേതികവിദ്യയും, പ്രബുദ്ധ കാലഘട്ടത്തിന്റെ പ്രദേശം, 1986 ISBN 978-0-89186-051-8
  • ലോകമെമ്പാടുമുള്ള മുപ്പത് വർഷം: പ്രബുദ്ധതയുടെ യുഗത്തിന്റെ പ്രഭാതം, മഹർഷി വേദ സർവകലാശാല, 1986 ISBN 978-90-71750-01-4
  • ലോകസമാധാനം സൃഷ്ടിക്കുന്നതിനുള്ള മഹർഷിയുടെ പ്രോഗ്രാം: ആഗോള ഉദ്ഘാടനം, പ്രബുദ്ധ കാലഘട്ടം, 1987 ISBN 978-0-89186-052-5
  • ഭൂമിയിൽ സ്വർഗ്ഗം സൃഷ്ടിക്കാനുള്ള മഹർഷിയുടെ മാസ്റ്റർ പ്ലാൻ, മഹർഷി വേദ സർവകലാശാല പ്രസ്സ്, 1991 ISBN 978-90-71750-11-3
  • ഞങ്ങളുടെ ക്രിമിനൽ നീതിന്യായ വ്യവസ്ഥയ്ക്കായി തെളിയിക്കപ്പെട്ട പ്രോഗ്രാം: മഹർഷിയുടെ ട്രാൻസെൻഡെന്റൽ മെഡിറ്റേഷൻ ആൻഡ് കറക്ഷൻസ്, മഹർഷി ഇന്റർനാഷണൽ യൂണിവേഴ്സിറ്റി, 1993
  • എല്ലാവർക്കും വേദ പരിജ്ഞാനം: മഹർഷി വേദ സർവകലാശാല, ഒരു ആമുഖം, മഹർഷി വേദ സർവകലാശാല പ്രസ്സ്, 1994 ISBN 90-71750-17-5
  • മഹർഷിയുടെ സമ്പൂർണ്ണ സിദ്ധാന്തം - ഓട്ടോമേഷൻ ഇൻ അഡ്മിനിസ്ട്രേഷൻ, മഹർഷി പ്രക്ഷൻ, 1995 ISBN 81-7523-002-9
  • മഹർഷി യൂണിവേഴ്സിറ്റി ഓഫ് മാനേജ്മെന്റ് - ഹോൾനെസ് ഓൺ ദി മൂവ്, ഏജ് ഓഫ് എൻ‌ലൈറ്റ്മെൻറ് പബ്ലിക്കേഷൻസ്, 1995 ISBN 81-7523-001-0
  • ഇന്ത്യൻ ഭരണഘടന മഹർഷിയുടെ ട്രാൻസെൻഡെന്റൽ മെഡിറ്റേഷൻ, ഏജ് ഓഫ് എൻ‌ലൈറ്റ്മെൻറ് പബ്ലിക്കേഷൻസ്, 1996 വഴി നിറഞ്ഞു ISBN 81-7523-004-5
  • മഹർഷി വേദ സർവകലാശാല ഉദ്ഘാടനം, മഹർഷി വേദ സർവകലാശാല പ്രസ്സ്, 1996 ISBN 978-81-7523-006-4
  • മഹർഷിയുടെ സമ്പൂർണ്ണ പ്രതിരോധ സിദ്ധാന്തം - അജയ്യതയിലെ പരമാധികാരം, പ്രബുദ്ധതയുടെ പ്രസിദ്ധീകരണങ്ങളുടെ പ്രായം, 1996 ISBN 81-7523-000-2
  • വിദ്യാഭ്യാസത്തിൽ പൂർണത ആഘോഷിക്കുന്നു - മൊത്തം അറിവിന്റെ പ്രഭാതം, മഹർഷി വേദ സർവകലാശാല പ്രസ്സ്, 1997 ISBN 81-7523-013-4
  • മഹർഷി ഫോറം ഓഫ് നാച്ചുറൽ ലോ, ഡോക്ടർമാർക്കുള്ള ദേശീയ നിയമം - എല്ലാവർക്കും തികഞ്ഞ ആരോഗ്യം, പ്രബുദ്ധതയുടെ പ്രായം, 1997 ISBN 81-7523-003-7
  • മഹർഷി അധ്യാപകരോട് സംസാരിക്കുന്നു - മാസ്റ്ററി ഓവർ നാച്ചുറൽ ലോ, ഏജ് ഓഫ് എൻ‌ലൈറ്റ്മെൻറ് പബ്ലിക്കേഷൻസ്, 1997 ISBN 81-7523-008-8
  • മഹർഷി വിദ്യാർത്ഥികളോട് സംസാരിക്കുന്നു - മാസ്റ്ററി ഓവർ നാച്ചുറൽ ലോ, ഏജ് ഓഫ് എൻ‌ലൈറ്റ്മെൻറ് പബ്ലിക്കേഷൻസ്, 1997 ISBN 81-7523-012-6
  • അഡ്മിനിസ്ട്രേഷനിൽ പരിപൂർണ്ണത ആഘോഷിക്കുന്നു, മഹർഷി വേദ സർവകലാശാല, 1998 ISBN 81-7523-015-0
  • ഐഡിയൽ ഇന്ത്യ - ഭൂമിയിലെ സമാധാനത്തിന്റെ വിളക്കുമാടം, മഹർഷി യൂണിവേഴ്സിറ്റി ഓഫ് മാനേജ്മെന്റ്, 2001 ISBN 90-806005-1-2
  • ഭഗവദ്ഗീതയെക്കുറിച്ചുള്ള മഹർഷി മഹേഷ് യോഗി - അധ്യായം 7, 2009, മഹർഷി ഫ Foundation ണ്ടേഷൻ ഇന്റർനാഷണൽ-മഹർഷി വേദ സർവകലാശാല, നെതർലാൻഡ്‌സ്
ഡിസ്കോഗ്രഫി
  • മാസ്റ്റർ സംസാരിക്കുന്നു, വേൾഡ് പസഫിക് റെക്കോർഡ്സ്, 1967

പരാമർശങ്ങൾ

തിരുത്തുക

ഉദ്ധരിച്ച ഉറവിടങ്ങൾ

തിരുത്തുക
  • Coplin, J.R. (1990). Text and Context in the Communication of a Social Movement's Charisma, Ideology, and Consciousness: TM for India and the West (PhD thesis). University of California, San Diego.
  • Humes, C.A. (2005). "Maharishi Mahesh Yogi: Beyond the T.M. Technique". In Forsthoefel, Thomas A.; Humes, Cynthia Ann (eds.). Gurus in America. SUNY Press. ISBN 0-7914-6573-X.
  • Mason, Paul (1994). The Maharishi – The Biography of the Man Who Gave Transcendental Meditation to the World. Shaftsbury, Dorset: Element Books Ltd. ISBN 1-85230-571-1.
  • Russell, Peter (1977). The T.M. Technique: An Introduction to Transcendental Meditation and the Teachings of Maharishi Mahesh Yogi. Routledge. ISBN 978-0-7100-8539-9.
  • Wallace, Robert Keith (1986). The Physiology of Consciousness. Maharishi International University Press. ISBN 978-0-923569-02-0.
  • Williamson, Lola (2010). Transcendent in America. New York University Press. ISBN 978-0-8147-9449-4.

ബാഹ്യ ലിങ്കുകൾ

തിരുത്തുക
  1. ↑ Koppel, Lily (6 February 2008). "Maharishi Mahesh Yogi, Spiritual Leader, Dies". The New York Times.
  2. ↑ "Central Provinces and Berar". Encyclopædia Britannica Eleventh Edition (via Wikisource). Retrieved 30 October 2017.
  3. ↑ Russell, R.V. (1916). "The Tribes and Castes of the Central Provinces of India". Macmillan and Co., Ltd. The territory controlled by the Chief Commissioner of the Central Provinces and Berār has an area of 131,000 square miles and a population of 16,000,000 persons. Situated in the centre of the Indian Peninsula, between latitudes 17°47′ and 24°27′ north, and longitudes 76° and 84° east, it occupies about 7.3 per cent of the total area of British India.
  4. ↑ McEldowney, Philip F. (1980). Colonial Administration and Social Developments in middle India: The Central Provinces, 1861–1921. PhD thesis. ... the Central Provinces was never able to sustain rapid, cumulative development, or what some have termed 'take-off', in order to catch up with the other provinces in British India.
  5. ↑ 5.0 5.1 Yogi's passport. paulmason.info
  6. ↑ Beckford, James A. (1985). Cult controversies: the societal response to new religious movements. Tavistock Publications. p. 23. ISBN 978-0-422-79630-9.
  7. ↑ Parsons, Gerald (1994). The Growth of Religious Diversity: Traditions. The Open University/Methuen. p. 288. ISBN 978-0-415-08326-3.
  8. ↑ Chryssides, George D. (August 2000) "Defining the New Spirituality, CESNUR 14th International Conference, Riga, Latvia: "One possible suggestion is that religion demands exclusive allegiance: this would ipso facto exclude Scientology, TM and the Soka Gakkai simply on the grounds that they claim compatibility with whatever other religion the practitioner has been following. For example, TM is simply – as they state – a technique. Although it enables one to cope with life, it offers no goal beyond human existence (such as moksha), nor does it offer rites or passage or an ethic. Unlike certain other Hindu-derived movements, TM does not prescribe a dharma to its followers – that is to say a set of spiritual obligations deriving from one's essential nature."
  9. ↑ 9.0 9.1 Weidmann, K.T. (1999). "Maharishi Mahesh Yogi". In von Dehsen, Christian (ed.). Philosophers and Religious Leaders: An Encyclopedia of People Who Changed the World. Greenwood. p. 120. ISBN 978-1573561525.
  10. ↑ 10.0 10.1 10.2 Mason (1994), p. 28
  11. ↑ 11.0 11.1 11.2 11.3 11.4 11.5 11.6 11.7 Goldberg, Philip (2010). American Veda: from Emerson and the Beatles to yoga and meditation. Harmony Books, Crown Publishing/Random House. p. 362. ISBN 9780307719614.
  12. ↑ Oates, Robert M. (1976). Celebrating the dawn: Maharishi Mahesh Yogi and the TM technique. New York: G.P. Putnam's Sons. p. 40. ISBN 978-0-399-11815-9.
  13. ↑ 13.0 13.1 13.2 13.3 13.4 Shankar, Jay (6 February 2008). "Maharishi Mahesh Yogi". Bloomberg. Archived from the original on 20 July 2012. Retrieved 2010-08-15.
  14. ↑ "Gifts of the Global Country of World Peace: Education Products Services". gifts.globalgoodnews.com. Archived from the original on 26 March 2010. Retrieved 2010-08-28.
  15. ↑ Srinivasan, 2008. Hinduism For Dummies. John Wiley & Sons.
  16. ↑ Goldberg, Philip, 1944–. American Veda : from Emerson and the Beatles to yoga and meditation—how Indian spirituality changed the West (First paperback ed.). New York. ISBN 9780385521352. OCLC 808413359.{{cite book}}: CS1 maint: multiple names: authors list (link) CS1 maint: numeric names: authors list (link)
  17. ↑ Coplin, Ch. 2, Socio-Historical Context for SRM's Emergence, Footnote #73: "Maharishi Mahesh Yogi's caste background is a matter of some uncertainty because it is the tradition of yogis, ascetics, and renunciants to relinquish their family ties. His education and family status are known by many long-time movement members, however. Shrivastava is the family name of his cousins and nephews, and that name can be traced to the Hindu Kayasthas."
  18. ↑ Humes, p. 61
  19. ↑ Distinguished Alumni. Allahabad University
  20. ↑ "Our Proud Past, Allahabad University Alumni Association". archive.is. 7 July 2012. Archived from the original on 7 July 2012.
  21. ↑ 21.0 21.1 21.2 21.3 21.4 21.5 21.6 21.7 21.8 Kroll, Una (1974) The Healing Potential of Transcendental Meditation, John Knox Press. Ch. 1: The Guru, pp 17–25. ISBN 9780804205986
  22. ↑ 22.0 22.1 22.2 Jefferson, William (1976) The Story of The Maharishi, Pocket Books. pp 7–21. ISBN 9780671805265
  23. ↑ 23.0 23.1 23.2 23.3 23.4 23.5 Lewis, James (2001) Prometheus Books, Odd Gods, New Religions and the Cult Controversy, pp 230–233,
  24. ↑ Coplin, p. 48: "Maharishi Mahesh Yogi . . . was most likely born into a family of Hindu Kayasthas, a well-known and high-status literary caste of Hindustan – with reference to varna, a kshatryia not a brahmin jati".
  25. ↑ Coplin, Ch.2, footnote 74
  26. ↑ Humes, pp. 59–60.
  27. ↑ 27.0 27.1 Williamson, p. 81
  28. ↑ Goldberg, Philip (2011). American Veda. Harmony Books. p. 154.
  29. ↑ 29.0 29.1 Mason (1994), p. 22
  30. ↑ Coplin, Ch. 3, SRM as Cultural Revitalization Text: "While his association with the illustrious Shankaracharya tradition served as vital letter of introduction throughout India, his title, "bala brahmachari" identified him as a fully dedicated student of spiritual knowledge and life-long celibate ascetic. Literally, the name means "childhood or boy" (bala) "student of sacred knowledge" (brahmachari), and it has signified from Vedic times one who has taken the vow of chastity."
  31. ↑ 'Thirty Years Around the World- Dawn of the Age of Enlightenment', MVU, 1986, pp185-6
  32. ↑ Chryssides, George D. (1999). Exploring new religions. London: Cassell. pp. 293–296. ISBN 978-0-8264-5959-6. Page 293
  33. ↑ Mason, Paul, 1952– (1994). The Maharishi : the biography of the man who gave transcendental meditation to the world. Shaftesbury, Dorset. ISBN 1852305711. OCLC 31133549.{{cite book}}: CS1 maint: location missing publisher (link) CS1 maint: multiple names: authors list (link) CS1 maint: numeric names: authors list (link)
  34. ↑ Bloomfield, Harold H (1975). TM*: discovering inner energy and overcoming stress. Cain, Michael Peter, 1941–, Jaffe, Dennis T. New York: Delacorte Press. p. 32. ISBN 0440060486. OCLC 1047008.
  35. ↑ Williamson, p. 84: "Guru Dev represented the tradition well, for he did not allow anyone who was not of the Brahmin varna, the caste of the priesthood, to teach. Since Mahesh was born into a scribe caste (kayastha), he was not allowed to join the order of monks. Thus when Saraswati died in Calcutta in 1953, Mahesh would not have been considered a candidate to replace him."
  36. ↑ Coplin, p. 49: "Because he was not a brahmin, Mahesh could not become a member of the dandi sannyasi order and succeed his master as Shankaracharya; the honor passed to Swami Shantanand Saraswati in June, 1953." (This from an interview by the author with the Shankaracharya of Jyotir Math, Swami Vishnudevananda Saraswati on 12 June 1983.)
  37. ↑ Mason (1994), pp. 23–24
  38. ↑ Morris, Bevan (1992). "Maharishi's Vedic Science and Technology: The Only Means to Create World Peace" (PDF). Journal of Modern Science and Vedic Science. 5: 200. Archived from the original (PDF) on 2008-07-03.
  39. ↑ Williamson, pp. 97–99
  40. ↑ Russell, p. 25
  41. ↑ Bajpai, R.S. (2002) Atlantic Publishers, The Splendours And Dimensions of Yoga 2 Vols. Set, page 554, "received the title Maharishi, from some Indian Pundits"
  42. ↑ Mason (1994) pp. 27–34
  43. ↑ Gablinger, Tamar (2010). The Religious Melting Point: On Tolerance, Controversdial Religions and The State. Germany: Tectum Verlag Marburg. p. 76.
  44. ↑ Coplin, Ch. 2, Socio-Historical Context for SRM's Emergence: "In South India Maharishi spoke in English because his Hindi would not only be little understood outside of the North, but it would provoke hostility among many who were fighting for linguistic self-determination in the period immediately following Independence. The use of English, however, had greater connotations, as it presumed an audience of Indians familiar with British administration and education. More significantly, it appealed to the 'learned classes', mostly brahmins, but also lower caste officials whose families had escaped their more humble backgrounds by means of acquiring an English education."
  45. ↑ Devi, Priya (21 February 2008). "Naturally in Self; Maharishi Mahesh Yogi". One India. Archived from the original on 25 July 2011.
  46. ↑ Maharishi Mahesh Yogi (1986) p. 237 "Summary 1958: The first countries he visited on his first world tour were Burma, Thailand, Malaya, Singapore, Hong Kong and the USA (Hawaii)."
  47. ↑ Mason (1994), p. 34
  48. ↑ Mason (1994), p. 37: "He has no money; he asks for nothing. His worldly possessions can be carried in one hand. Maharishi Mahesh Yogi is on a world odyssey. He carries a message that he says will rid the world of all unhappiness and discontent..."
  49. ↑ Mason (1994), pp. 41–46
  50. ↑ Blume, Mary (8 July 1995). "A Little Meditation on the Bottom Line". International New York Times. Retrieved 26 November 2013.
  51. ↑ Maharishi Mahesh Yogi (1986) p. 275 "Summary 1959: In January Maharishi travelled to the [mainland] USA for the first time, establishing the movement in Hawaii and then moving on to San Francisco and Los Angeles. Towards the end of the year, he once again visited Hawaii, then flew to the East Coast cities of Boston and New York"
  52. ↑ Olson, Helena, Hermit in the House, p. 44, Los Angeles, 1967 [വിശ്വസനീയമല്ലാത്ത അവലംബം?]
  53. ↑ Hunt, Stephen (2003). Alternative religions: a sociological introduction. Aldershot, Hampshire, England ; Burlington, VT: Ashgate. pp. 197–198. ISBN 978-0-7546-3410-2.
  54. ↑ Mason (1994), pp. 52–54
  55. ↑ Maharishi Mahesh Yogi (1986) pp. 318–320 Note: The source contains a 3-page itinerary of 40+ cities visited by the Maharishi with corresponding dates of visit ranging from 1/1/60 and 12/30/60, "Summary 1960: Maharishi brought TM to the countries of Europe and in his many lectures in England, Scotland, Norway, and Germany he...""In the first half of the year he visited France, Switzerland, Austria and Germany." "...then travelled to the Scandinavian countries of Norway, Denmark and Sweden."
  56. ↑ Maharishi Mahesh Yogi (1986) p. 305 "In Manchester, Maharishi gave a television interview which reached millions of people in the north of England" "In Cambridge, the Daily News carried headline: 'Maharishi shows a simple method of meditation', while the Oxford Mail reporter who asked Maharishi ...."
  57. ↑ Maharishi Mahesh Yogi (1986) p. 302 "Maharishi made Henry Nyburg his personal representative for Europe and gave him the training and authority to teach Transcendental Meditation, thus making him the first European teacher."
  58. ↑ Mason (1994), p. 52
  59. ↑ Mason (1994), pp. 54–55
  60. ↑ Mason (1994), p. 55
  61. ↑ Maharishi Mahesh Yogi (1986) pp. 318–344 From Chapter Titled '1961' pg 328 "The following day, BBC Television interviewed Maharishi and chose as the setting for the interview the Acropolis, one of the glories of ancient Greece." "On 20 April Maharishi inaugurated... Maharishi then conducted the first international course to train teacher of TM" "The graduation ceremony of the course was held on 12 July and 60 new teachers of TM returned to their countries...."
  62. ↑ Wiliams, Martyn (2 October 2014) Maharishi and the 7 step Teachers Program. enlightenmenthow.com
  63. ↑ Maharishi Mahesh Yogi (1986) p. 400 "...it was on this course that Maharishi started his commentary on the Bhagavad Gita – a commentary later to be published..."
  64. ↑ Mason (1994), pp. 62, 69
  65. ↑ Mason (1994), p. 62
  66. ↑ Maharishi Mahesh Yogi (1986) pp. 490–491 and 503: "And in the final days of 1962, in the silent surroundings of Lake Arrowhead, California, Maharishi brought out yet another gift for the world – The Science of Being and Art of Living – a treasury of pure knowledge to guide mankind in its evolution to perfection."
  67. ↑ Maharishi Mahesh Yogi (1986) p. 414 "Chapter Titled "1962": On 20 April, Maharishi in the presence of His Holiness Swami Shantanand Saraswati, the Shankaracharya of northern India, inaugurated a special course" "In the Prospectus, this special 40-day course was announced for 'sadhus, sannyasis and brahmacharis, and retired persons of energetic calibre'."
  68. ↑ Mason (1994), pp. 66–67
  69. ↑ Maharishi Mahesh Yogi (1986) pp. 544–545 "Twenty one members of the parliament, representing each of the Indian states, issued a statement entitled a 'timely Call to the Leaders of Today and Tomorrow' for the speedy introduction of the system [of TM] into the daily routine of national life." NOTE: the text of the 3-page statement from the parliament is also included in the book on pages 504–507
  70. ↑ Maharishi Mahesh Yogi (1986) p. 504-507 "Twenty one members of parliament, representing each of the Indian states, issued a statement entitled a 'timely Call to the Leaders of Today and Tomorrow' for the speedy introduction of the system [of TM] into the daily routine of national life." NOTE: the text of the 3-page statement from the parliament is also included in the book on pages 504–507
  71. ↑ Mason (1994), p. 69
  72. ↑ Maharishi Mahesh Yogi (1986) p. 530-536 "Tributes were later printed in the Canadian magazine, Enjoy"--"A front page news article in the local Daily Colonist newspaper" "The Calgary Herald reported an entertaining incident, which took place during an interview in Maharishi's hotel room". "The Albertan newspaper of Wednesday, 25 September quoted Maharishi as saying that there were now 1,000 TM meditators in Canada."
  73. ↑ Mason (1994), pp. 71–75
  74. ↑ Maharishi Mahesh Yogi (1986) pp 587–588 "On his fifth world tour, Maharishi conducted a Meditation Guides Course in Norway, a course in London, where advanced techniques of TM were given for the first time, and Meditation Guides Courses in Austria, Canada, and Germany/"
  75. ↑ Mason (1994), p. 72
  76. ↑ Maharishi Mahesh Yogi (1986) p. 553 "But the highlight of this London visit was the popular BBC television interview with Robert Kee, featuring Maharishi and the Abbot of Downside, Abbot Butler."
  77. ↑ Mason (1994), p. 75
  78. ↑ Maharishi Mahesh Yogi (1986) p. 572 "On his fifth world tour, Maharishi conducted a Meditation Guides Course in Norway, a course in London, where advanced techniques of TM were given for the first time, and Meditation Guides Courses in Austria, Canada, and Germany"
  79. ↑ Mason (1994), p. 79
  80. ↑ Maharishi Mahesh Yogi (1986) pp 576–577 "On the 17th Maharishi went to Santa Barbara to meet with Dr. Robert Maynard Hutchins, head of the Centre for Democratic Studies. Maharishi left for NYC on 19 December to meet with U Thant, Secretary General of the United Nations."
  81. ↑ Olson, Carl (1 January 2005) Transcendental Meditation, Encyclopedia of Religion
  82. ↑ Bainbridge, William Sims (1997 Routledge, The Sociology of Religious Movements, page 188
  83. ↑ McCloud, Sean (2004). Making the American Religious Fringe: Exotics, Subersives and Journalists, 1955–1993. UNC Press. ISBN 978-0-8078-5496-9.
  84. ↑ Needleman, Jacob (1970). "Transcendental Meditation". The New Religions ([1st ed.]. ed.). Garden City N.Y.: Doubleday. pp. 139–155.
  85. ↑ Humes, p. 64
  86. ↑ Needleman, Jacob (1970). "Transcendental Meditation". The New Religions ([1st ed.]. ed.). Garden City N.Y.: Doubleday. pp. 139.
  87. ↑ Barry Miles (1998). Paul McCartney: many years from now. Macmillan. pp. 412–. ISBN 978-0-8050-5249-7.
  88. ↑ "Ringo Starr Leaves India". beatlesbible.com. March 1968.
  89. ↑ Miles, Barry (2007). The Beatles Diary: An Intimate Day by Day History. East Bridgewater, MA: World Publications Group. pp. 262–63. ISBN 978-1-57215-010-2.
  90. ↑ Miles, Barry (1998). Paul McCartney: Many Years from Now. Macmillan. p. 427. ISBN 978-0-8050-5249-7.
  91. ↑ The Beatles Anthology. San Francisco: Chronicle Books. 2000. pp. 284–85. ISBN 0-8118-2684-8.
  92. ↑ Wenner, Jann (2000) [1971]. Lennon Remembers. Verso, W.W. Norton & Co. p. 27. ISBN 1-85984-376-X. Yeah, there was a big hullabaloo about him trying to rape Mia Farrow or trying to get off with Mia Farrow and a few other women, things like that.
  93. ↑ Spitz, Bob (1 November 2005). The Beatles: The Biography (1St ed.). Little, Brown and Company. p. 757. ISBN 0-316-80352-9.
  94. ↑ MacDonald, Ian (2007). Revolution in the Head: The Beatles' Records and the Sixties (3rd revised ed.). Chicago Review Press. ISBN 978-1-84413-828-9.
  95. ↑ Harry, Bill (1985). The Book of Beatle Lists. Javelin. ISBN 0-7137-1521-9.
  96. ↑ The Beatles Anthology. Chronicle Books. 2000. pp. 285–86. ISBN 0-8118-2684-8.
  97. ↑ Russell, pp. 26–30
  98. ↑ Doyle, Jack (27 July 2009). "Dear Prudence, 1967–1968". PopHistoryDig.com. Retrieved 15 May 2010.
  99. ↑ Jones, Constance; Ryan, James (2007). Encyclopedia of Hinduism. New York City: Facts on File. p. 273. ISBN 9780816075645. The Maharishi returned to India in the late 1970s and moved to the Netherlands in 1990.
  100. ↑ Goldhaber, Nat, Denniston, Denise, McWilliams, Peter, (1976). TM: an alphabetical guide to the transcendental meditation program, p. 109. Ballantine, New York. ISBN 0-345-24096-0 Note: "It was in honor of his great contribution to humankind that Maharishi was named Man of Hope in 1970 by the City of Hope Foundation in Los Angeles".
  101. ↑ Williamson, p. 92
  102. ↑ Walcott, James (15 September 2010) Beam Me Up, Bucky. Vanity Fair
  103. ↑ Maharishi Channel യൂട്യൂബിൽ
  104. ↑ Stark, Rodney and Bainbridge, William Sims (1985), The Future of Religion, University of California Press. p. 288. ISBN 9780520057319
  105. ↑ "People", Anchorage Daily News, 14 March 1973. Note: "The Maharishi addressed the Illinois legislature Tuesday and made a few suggestions on how to handle fiscal problems. "The basis of a restful budget is no problems in society", he told legislators." Retrieved on 2010-12-01.
  106. ↑ "The TM believers are expanding their universe", Bangor Daily News, 6 March 1973. Note: "The legislature in the State of Illinois passed a resolution this past year recommending the inclusion of SCI teaching in the public schools." Retrieved on 1 December 2010.
  107. ↑ "Maharishi says Trudeau 'Receptive'", Canadian Press, The Windsor Star, 22 March 1975. Retrieved on 2010-10-21.
  108. ↑ The Gazette, 22 March 1975, "PM and TM leader"
  109. ↑ The Citizen, 22 March 1975, "Trudeau "intelligent man" Guru Says After Long Talk"
  110. ↑ "The Merv Griffin Show: December 14, 1977". TV.com web site. Retrieved 30 December 2009.[പ്രവർത്തിക്കാത്ത കണ്ണി]
  111. ↑ Merv: making the good life last, Merv Griffin, David Bender, page 177
  112. ↑ "Maharishi Veda Land". maharishivediccity-iowa.gov. Archived from the original on 24 April 2016. Retrieved 2016-04-18.
  113. ↑ Ricciuto, Tony (8 February 2008) A dreamland by the QEW. Niagara Falls Review
  114. ↑ Borden, Charles W. (8 Jul 2010) "Transcendental Meditation in Russia". Passport Magazine
  115. ↑ Mason (1994), pp. 272–273
  116. ↑ "Madhya Pradesh: State Election Of 25 November 1998". Psephos. Retrieved 31 December 2009.
  117. ↑ "Global Country of World Peace: Welcome". globalcountryofworldpeace.org. Archived from the original on 26 May 2010.
  118. ↑ "Global Organization". globalcountry.org.
  119. ↑ Easterling, Keller (31 October 2007). Enduring Innocence: Global Architecture and Its Political Masquerades. The MIT Press. ISBN 978-0-262-55065-9.
  120. ↑ "Press Conference Highlights". globalgoodnews.com. 11 May 2005. Archived from the original on 11 July 2011.
  121. ↑ India eNews, Madhusree Chatterjee, 11 February 2008 Archived 2012-03-10 at the Wayback Machine. ആർക്കൈവ് കോപ്പി വേ ബാക്ക് യന്ത്രത്തിൽ നിന്നും
  122. ↑ ""The Beatles' guru Maharishi Mahesh Yogi cremated", Krittivas Mukherjee, Reuters, 11 February 2008". Archived from the original on 2020-01-24. Retrieved 2019-11-11.{{cite web}}: CS1 maint: bot: original URL status unknown (link)
  123. ↑ "Maharishi Mahesh Yogi cremated - General - hindujagruti.org". archive.is. 2 August 2012. Archived from the original on 2 August 2012.
  124. ↑ Williamson, p. 80
  125. ↑ Brier, Soren (2010). "The Conflict between Indian Vedic Mentality and Western Modernity". In Durst-Anderson, Per; Lange, Elsebeth (eds.). Mentality and Thought: North, South, East and West. Copenhagen: Copenhagen Business School Press. pp. 53–86.
"https://ml.wikipedia.org/w/index.php?title=മഹർഷി_മഹേഷ്_യോഗി&oldid=4088491" എന്ന താളിൽനിന്ന് ശേഖരിച്ചത്