മൈസൂരു

കർണാടകത്തിലെ പട്ടണം
(Mysore എന്ന താളിൽ നിന്നും തിരിച്ചുവിട്ടതു പ്രകാരം)
മൈസൂർ എന്ന വാക്കാൽ വിവക്ഷിക്കാവുന്ന ഒന്നിലധികം കാര്യങ്ങളുണ്ട്. അവയെക്കുറിച്ചറിയാൻ മൈസൂർ (വിവക്ഷകൾ) എന്ന താൾ കാണുക. മൈസൂർ (വിവക്ഷകൾ)

ഇന്ത്യൻ സംസ്ഥാനമായ കർണാടകത്തിലെ പ്രശസ്തമായ ഒരു പട്ടണമാണ്‌ മൈസൂർ. ഒരു പ്രമുഖ വിനോദസഞ്ചാരകേന്ദ്രം കൂടിയാണിവിടം.

Mysore

ಮೈಸೂರು
Mysuru
Clockwise from top: Mysore Palace, Shivanasamudra Falls, Infosys Building, Brindavan Gardens Musical Fountain, Chennakesava Temple, Lalitha Mahal, St. Philomena's Church and Chamundeshwari Temple.
Country India
State Karnataka
Divisionമൈസൂരു
DistrictMysuru
ഭരണസമ്പ്രദായം
 • MayorLingappa R[1]
 • Deputy MayorMahadevamma
വിസ്തീർണ്ണം
[2]:4
 • മെട്രോപോളിസ്152 ച.കി.മീ.(60.12 ച മൈ)
ഉയരം
763 മീ(2,503 അടി)
ജനസംഖ്യ
 (2011)[3]
 • മെട്രോപോളിസ്920,550
 • റാങ്ക്53
 • ജനസാന്ദ്രത6,100/ച.കി.മീ.(15,000/ച മൈ)
 • മെട്രോപ്രദേശം
990,900
 • Demonym
Mysorean, Mysoorinavaru, Mysuriga, Mysurigaru
സമയമേഖലUTC+05:30 (IST)
Postal index number
570 0xx
വാഹന റെജിസ്ട്രേഷൻKA 09, KA 55
UN/LOCODEIN MYQ
Telephone91-(0)821-XXX-XXXX
Official languageKannada
Spoken languagesKannada
വെബ്സൈറ്റ്www.mysorecity.gov.in

കർണ്ണാടകത്തിലെ ഏറ്റവും വലിയ മൂന്നാമത്തെ നഗരമാണ് മൈസൂർ [6] (ഔദ്യോഗികമായി മൈസൂർ എന്ന് നാമകരണം ചെയ്യപ്പെട്ടിരിക്കുന്നത്). ഇത് കർണാടക സംസ്ഥാനത്തിലെ ഏറ്റവും ജനസംഖ്യയുള്ള മൂന്നാമത്തെ നഗരമാണ്. ബാംഗ്ലൂരിന് തെക്കുപടിഞ്ഞാറ് 146 കിലോമീറ്റർ (91 മൈൽ) ചുറ്റുണ്ടി മലനിരകളുടെ താഴ്വാരത്തിലാണ് ഇത് സ്ഥിതിചെയ്യുന്നത്. 152 കിമീ 2 (59 ച. മൈ.) വിസ്തീർണം. 2017 ലെ ജനസംഖ്യ 1,014,227 ആണ്. മൈസൂർ ഡിസ്ട്രിബ്യൂഷന്റെ മൈസൂർ ഡിസ്ട്രിബ്യൂഷനും മൈസൂർ സിറ്റി കോർപറേഷനുമാണ് നഗരത്തിന്റെ ഭരണം.

1399 മുതൽ 1956 വരെ മൈസൂർ സാമ്രാജ്യത്തിന്റെ[4] തലസ്ഥാന നഗരിയായിരുന്നു ഇവിടം. 1756-ലും 70-കളിലും ഹൈദരാലിയും ടിപ്പു സുൽത്താനുമായിരുന്ന കാലഘട്ടത്തിൽ രാജഭരണത്തിൻ കീഴിലായിരുന്നു ഈ ഭരണാധികാരി. വൊഡെയാർ കലയും സംസ്കാരവും വളർത്തുകയും നഗരത്തിന്റെയും സംസ്കാരത്തിന്റെയും സാംസ്കാരിക വളർച്ചയ്ക്ക് ഗണ്യമായ സംഭാവന നൽകുകയും ചെയ്തു. മൈസൂരിലെ സാംസ്കാരിക അന്തരീക്ഷവും നേട്ടങ്ങളും അതിനെ കർണ്ണാടകയിലെ സാംസ്കാരിക തലസ്ഥാനം നേടി.

മൈസൂർ പൈതൃക കെട്ടിടങ്ങൾ കൊട്ടാരങ്ങൾ, ചാമുണ്ഡി ഹിൽസ്, മൈസൂർ കൊട്ടാരവും ദസറ ഉത്സവ സമയത്ത് നടക്കുന്ന ഉത്സവങ്ങളും ലോകമെമ്പാടുമുള്ള അനേകം ടൂറിസ്റ്റുകളെ ആകർഷിക്കുന്ന മൈസൂർ ആണ്. മൈസൂർ ദസറ, മൈസൂർ പെയിന്റ് തുടങ്ങി നിരവധി കലാരൂപങ്ങളും സാംസ്കാരിക വൈവിധ്യങ്ങളുമെല്ലാം ചേർന്നാണ് ഈ പേര് നൽകുന്നത്. മൈസൂർ പാക്ക്, മൈസൂർ മസാല ദോസ; മൈസൂർ സാൻഡൽ സോപ്പ്, മൈസൂർ ഇങ്ക്; മൈസൂർ പീറ്റ (പരമ്പരാഗത സിൽക്ക് ടർബൻ), മൈസൂർ സിൽക്ക് സാരികൾ തുടങ്ങിയവ. പരമ്പരാഗത വ്യവസായങ്ങളോടൊപ്പം വിനോദസഞ്ചാരം പ്രധാന വ്യവസായമാണ്. മൈസൂറിന്റെ അന്തർ-നഗര പൊതു ഗതാഗതത്തിൽ റെയിൽവും ബസും ഉൾപ്പെടുന്നു. ദസറയുടെ ഉന്നതിയിൽ മാത്രമാണ് വിമാനങ്ങൾ ലഭ്യമാകുക.

ഇന്ത്യയിലെ ആദ്യത്തെ സ്വകാര്യ റേഡിയോ സ്റ്റേഷനായിരുന്നു ഈ നഗരം. മൈസൂർ സർവകലാശാലയുടെ ആസ്ഥാനം മൈസൂർ യൂണിവേഴ്സിറ്റിയിൽ ആണ്. നിരവധി ശ്രദ്ധേയരായ ശാസ്ത്രജ്ഞരും, എഴുത്തുകാരും, രാഷ്ട്രീയക്കാരും, നടന്മാരും, ഗായകരും, കളിക്കാരും മൈസൂർ യൂണിവേഴ്സിറ്റിയിൽ പ്രവർത്തിക്കുന്നുണ്ട്. ക്രിക്കറ്റ്, പുൽത്തകിടി എന്നിവയാണ് നഗരത്തിലെ ഏറ്റവും ജനപ്രിയമായ സ്പോർട്ട്. കേരളത്തിൽ നിന്നും വയനാട് വഴിയും, ട്രെയിൻ മാർഗവും മൈസൂരിൽ എത്തിച്ചേരാം.

പേരിനു പിന്നിൽ

തിരുത്തുക

മൈസൂറിന്‌ ആദിയിൽ എരുമയൂറ് എന്നു പേരുണ്ടായിരുന്നു.[5] അതിന്റെ അധിപനെ എരുമയൂരൻ എന്നും വിളിച്ചിരുന്നു.[1] ഇതിന്റെ സംസ്കൃതരൂപമാണ്‌ മഹിഷപുരം. ഇത് ലോപിച്ചാണ്‌ മൈസൂർ ആയത്.

മഹിഷുരുവിന്റെ ഒരു ആംഗലീകൃത പതിപ്പാണ് മൈസൂർ എന്ന പേര്. [7] കന്നട ഭാഷയിലുള്ള മഹിഷയുടെ വാസസ്ഥാനം എന്നാണ് ഇതിന്റെ അർത്ഥം. മഹീഷ എന്ന പൊതുനാമം സംസ്കൃതത്തിൽ അതായത് എരുമ എന്നാണ്. മഹിഷാസപുരത്തെ മഹിഷായ എന്ന സംസ്കൃതത്തിൽ അറിയപ്പെടുന്ന മൈസൂർ രാജവംശത്തിന്റെ പുരാതന ഭാഗങ്ങളെ ഭരിച്ചിരുന്ന മഹഹുമാസുരൻ. മഹിഷാസുര എന്ന മഹിളാസനാൽ എന്ന മഹിളാ ഗുഹയെ പരാമർശിക്കുന്ന മഹിഷാസുരയെ പരാമർശിക്കുന്നു. ഇദ്ദേഹം ചാമുണ്ഡേശ്വരി ദേവിയുടെ കൊട്ടാരത്തിൽ വച്ചു ദുർഗ്ഗയാൽ കൊല്ലപ്പെട്ടു എന്ന്‌ ഐതിഹ്യം. ചാമുണ്ഡേശ്വരീ ക്ഷേത്രത്തിൽ ഇദ്ദേഹം കൊല്ലപ്പെട്ടു. പിന്നീട് 'മഹിഷപുര' എന്ന പേര് മഹിഷുരു എന്ന പേരിൽ അറിയപ്പെട്ടു. രാജകീയ കുടുംബാംഗങ്ങൾ ആ പേര് ഇന്നും ഉപയോഗിക്കപ്പെടുന്നു. ഒടുവിൽ ഇംഗ്ലീഷുകാരിൽ മൈസൂർ എന്ന് ഇംഗ്ലീഷുകാരും മൈസുറൂ / മിസുറുവും ആ ഭാഷയിൽ കന്നട ഭാഷയിൽ ആംഗലീകരിക്കപ്പെട്ടു.

ഡിസംബർ 2005-ൽ കർണ്ണാടക സർക്കാർ നഗരത്തിന്റെ പേര് മൈസ്യൂറിയായി മാറ്റാൻ തീരുമാനിച്ചു. [10] 2014 ഒക്ടോബറിൽ ഭാരത സർക്കാരാണ് ഇത് അംഗീകരിക്കപ്പെട്ടത്. 2014 നവംബർ 1 ന് മൈസൂർ എന്ന പേരിൽ മൈസൂർ എന്ന പേരിലാണ് മൈസൂർ പുനർനാമകരണം ചെയ്യപ്പെട്ടത്.

ചരിത്രം

തിരുത്തുക

മൈസൂർ കൊട്ടാരം ഇപ്പോൾ നിലകൊള്ളുന്ന സ്ഥലം പതിനാറാം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ തുടക്കത്തിൽ പുരുജേ എന്ന ഗ്രാമം കൈവശപ്പെടുത്തിയിരുന്നു. [15]: 281 1515 ൽ ചാമരാജ വോഡയാർ മൂന്നാമൻ (1513-1553), [14]: 257 പുത്രൻ ചാമരാജ വോഡയാർ നാലാമൻ (1572-1576) എന്ന പദവിയിലേക്ക് പുഗേജിയുടെ ആധിപത്യം നേടി. പതിനാറാം നൂറ്റാണ്ടു മുതൽ മഹിഷുരു എന്ന നാമം നഗരത്തിന് ഉപയോഗിക്കാനായി ഉപയോഗിക്കാറുണ്ട്. [15]: [31]. 1565-ൽ തളിക്കോട്ട യുദ്ധത്തിനു ശേഷം വിജയനഗര സാമ്രാജ്യം ക്ഷയിച്ചപ്പോൾ മൈസൂർ രാജ്യം ക്രമേണ സ്വാതന്ത്ര്യം നേടി. നരസിംഹ വൊഡയാർ രാജാവിന്റെ (1637) ഭരണകാലത്ത് ഇത് ഒരു പരമാധികാര രാഷ്ട്രമായി മാറി. ശ്രീരംഗപട്ടണം (modern-day Srirangapatna), മൈസൂരിനടുത്തായിരുന്നു. 1610 മുതൽ ഇത് പതിനൊന്ന് നൂറ്റാണ്ടായിരുന്നു. 257-ൽ, ഈ പ്രദേശത്തിന്റെ സ്ഥിരമായ വികസനം, നരസരാജ വൊഡയാർ ഒന്നാമൻ, ചിക്ക ദേവരാജ വോഡയാർ എന്നീ രാജാക്കന്മാരുടെ അധീനതയിലായിരുന്നു. തെക്കൻ കർണാടക, തമിഴ്നാട്ടിലെ ചില ഭാഗങ്ങൾ, ഡെക്കാൻ പ്രദേശത്തെ ശക്തമായ ഒരു സംസ്ഥാനമായി.

18-ആം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ രണ്ടാം പകുതിയിലെ ഭരണാധികാരിയായ ഹൈദർ അലിയും അദ്ദേഹത്തിന്റെ മകനായ ടിപ്പു സുൽത്താനും കീഴടക്കിയ ഈ സാമ്രാജ്യം അതിന്റെ സൈനിക ശക്തിയുടെയും ആധിപത്യത്തിന്റെയും ഉയരം എത്തിച്ചേർന്നു. 257-ൽ മൈസൂർ ബ്രിട്ടീഷുകാർ മറാഠികൾ, ബ്രിട്ടീഷുകാർ, ഗോൽക്കൊണ്ടയിലെ നിസാം എന്നിവയുമായി വൈരുദ്ധ്യം പുലർത്തുകയും നാലു ആംഗ്ലോ-മൈസൂർ യുദ്ധങ്ങൾക്ക് വിജയിക്കുകയും ചെയ്തു. ഇതിൽ ആദ്യ രണ്ടിൽ മൂന്നാമത്തെയും നാലാമത്തെയും തോൽവികൾ പരാജയപ്പെട്ടു. 1799 ലെ നാലാം ആംഗ്ലോ-മൈസൂർ യുദ്ധത്തിൽ ടിപ്പുസുൽത്താന്റെ മരണ ശേഷം, രാജ്യത്തിന്റെ തലസ്ഥാനം ശ്രീരംഗപട്ടണത്തിൽ നിന്നും മൈസൂർ എത്തി, 249-ഉം നാലാം മൈസൂർ യുദ്ധത്തിൽ ബ്രിട്ടീഷുകാരും അവരുടെ രാജ്യം കൈമാറി. മുൻ മൈസൂർ സാമ്രാജ്യത്തിന്റെ ഭൂപ്രകൃതി ബ്രിട്ടീഷ് രാജകീയ ഭരണത്തിൻ കീഴിലായിരുന്നു. പഴയ വൊഡയാർ ഭരണാധികാരികൾ പാവാട രാജാക്കന്മാരായി പുനർനിർമിച്ചു. ദിവാൻ (മുഖ്യമന്ത്രി) പൂർണോയ്യ ബ്രിട്ടീഷുകാർക്ക് സഹായകമായി. മൈസൂറിന്റെ മൈസൂർ പൊതുമരാമത്ത് പ്രവർത്തനങ്ങൾ മെച്ചപ്പെടുത്തുന്നതിൽ പൂനയ്ക്ക് വലിയ സ്ഥാനമുണ്ട്. ബ്രിട്ടീഷ് കമ്മീഷണർ തലസ്ഥാനം ബാംഗ്ലൂരിലേക്ക് മാറ്റിയപ്പോൾ 1831 ൽ മൈസൂർ രാജ്യത്തിന്റെ ഭരണകേന്ദ്രമായി സ്ഥാനം പിടിച്ചു. അങ്ങനെ ആ പദവി 1881- 16]: 254 ബ്രിട്ടീഷ് ഇന്ത്യൻ സാമ്രാജ്യത്തിന്റെ ഭാഗമായി മൈസൂർ പ്രിൻസിപൽ സംസ്ഥാനത്തിന്റെ തലസ്ഥാനമായി. 1947 ൽ ഇന്ത്യ സ്വതന്ത്രമാകുന്നതുവരെ.

മൈസൂർ മുനിസിപ്പാലിറ്റി 1888 ൽ സ്ഥാപിതമായപ്പോൾ നഗരം എട്ട് വാർഡുകളായി തിരിച്ചിട്ടുണ്ട്. [15]: 183 1897 ൽ ബ്യൂബോണിക് പ്ലേഗിന്റെ പകർച്ച വ്യാധികൾ നഗരത്തിലെ പകുതിയോളം പേർ മരിച്ചു. [17] സിറ്റി നവീകരിക്കൽ ട്രസ്റ്റ് ബോർഡ് (സിഐടിബി) 1903 ൽ, നഗരത്തിന്റെ ആസൂത്രിതമായ വികസനത്തിന് ഏഷ്യയിലെ ആദ്യത്തെ നഗരങ്ങളിലൊന്നായി മൈസൂർ മാറി. [18] ക്വിറ്റ് ഇന്ത്യാ പ്രസ്ഥാനം, ഇന്ത്യൻ സ്വാതന്ത്ര്യ സമരത്തിന്റെ മറ്റ് ഘട്ടങ്ങൾ എന്നിവയ്ക്കിടയിൽ പൊതുപരിപാടികളും യോഗങ്ങളും നടന്നിരുന്നു. [19]

ഇന്ത്യയുടെ സ്വാതന്ത്ര്യലബ്ധി മൈസൂർ സംസ്ഥാനം ഇപ്പോഴും കർണാടക എന്ന് അറിയപ്പെടുന്നു. മൈസൂരിലെ രാജാവ് ജയചമരാജേന്ദ്ര വൊഡയാർ എന്ന പദവി നിലനിർത്താനും രാജപ്രമുഖിന്റെ (നിയുക്ത ഗവർണർ) നാമനിർദ്ദേശം ചെയ്യപ്പെടുകയും ചെയ്തു. 1974 സെപ്തംബറിൽ അദ്ദേഹം അന്തരിച്ചു. മൈസൂർ പട്ടണത്തിൽ സംസ്കരിച്ചു. വർഷങ്ങളായി മൈസൂർ വിനോദ സഞ്ചാര കേന്ദ്രമായി അറിയപ്പെട്ടുതുടങ്ങി. കാവേരിനദിയുടെ ജലം തർക്കവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട് വല്ലപ്പോഴും കലാപമുണ്ടായിട്ടും ഈ നഗരം വലിയ സ്വേച്ഛാധിപത്യമായിരുന്നു. മൈസറിൽ നടന്ന സംഭവങ്ങൾക്കിടയിലും 1989-ൽ മൈസൂർ മൃഗശാലയിൽ അനേകം മൃഗങ്ങളുടെ മരണവും സംഭവിച്ച ഒരു ടെലിവിഷൻ സ്റ്റുഡിയോയിൽ ദേശീയ തലവന്മാർ തീയിട്ടു.

മൈസൂർ കൊട്ടാരം

തിരുത്തുക
 
മൈസൂർ‌പാലസ്
പ്രമാണം:മൈസൂർ കൊട്ടാരം ദസ്സറ കാലം.jpg
ദസ്സറ കാലത്തു ദീപപ്രഭയിൽ കുളിച്ചു നിൽക്കുന്ന മൈസൂർ കൊട്ടാരം
 
മൈസൂർ കൊട്ടാരത്തിനടുത്തുനിന്നെടുത്ത ഒരു ചിത്രം

ദക്ഷിണേന്ത്യയിലെ മൈസൂർ പട്ടണത്തിലാണ് മൈസൂർ കൊട്ടാരം സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത്. ഇത് പഴയകാല രാജാകുടുംബങ്ങളുടെ (വൊഡയാർ രാജവംശം) ഔദ്യോഗിക വസതിയായിരുന്നു. ഔദ്യോഗിക കാര്യാലയമായ ദർബാറും ഇതോടൊപ്പം പ്രവർത്തിച്ചിരുന്നു. കൊട്ടാരങ്ങളുടെ പട്ടണമായി അറിയപ്പെടുന്ന മൈസൂരിൽ ധാരാളം കൊട്ടാരങ്ങളുണ്ടെങ്കിലും “മൈസൂർ കൊട്ടാരം“ എന്ന് അറിയപ്പെടുന്നത് ഈ കൊട്ടാരങ്ങളിൽ ഒന്നിനെ മാത്രമാണ്. 1897-ൽ നിർമ്മാണ പ്രവർത്തങ്ങൾ ആരംഭിച്ച കൊട്ടാരത്തിന്റെ നിർമ്മാണം 1912 -ലാണ് പൂർത്തിയായത്. ഇപ്പോൾ മൈസൂരിലെ അറിയപ്പെടുന്ന വിനോദസഞ്ചാര കേന്ദ്രങ്ങളിൽ ഒന്നാണിത്. പ്രധാന ഉത്സവം മൈസൂർ ദസറ ആണ്.



വിനോദസഞ്ചാരകേന്ദ്രങ്ങൾ

തിരുത്തുക
 
J.P.Nagar Library, Mysore

ദക്ഷിണേന്ത്യയിലെ പ്രശസ്തമായ വിനോദസഞ്ചാരകേന്ദ്രങ്ങളിലൊന്നാണ് മൈസൂർ. ചരിത്രപരവും കലാപരവും ഭൂമിശാസ്ത്രപരവുമായ ഒട്ടേറെ പ്രത്യേകതകളുള്ള ഒരു നഗരമാണിത്. മൈസൂരിലെ പ്രമുഖ വിനോദസഞ്ചാരകേന്ദ്രങ്ങൾ ചുവടെ ചേർത്തിരിക്കുന്നു:

ചാമുണ്ഡേശ്വരി ക്ഷേത്രം

തിരുത്തുക

ചാമുണ്ഡിമല മൈസൂർ നഗരത്തിൽ നിന്നും ഏകദേശം എട്ട് കിലോമീറ്റർ ദൂരെ സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നു. പ്രശസ്തമായ ചാമുണ്ഡേശ്വരി ക്ഷേത്രം ഈ മലയുടെ മുകളിലാണുള്ളത്. ക്ഷേത്രകവാടത്തിനടുത്ത് മഹിഷാസുരൻറെ ഒരു ഭീമാകാര പ്രതിമ സ്ഥാപിച്ചിരിക്കുന്നു.

 
മഹിഷാസുരന്റെ പ്രതിമ , മൈസൂർ
 
ശ്രീ ചാമുണ്ഡേശ്വരി ക്ഷേത്രം, മൈസൂർ
 
അമ്പലത്തിലെ രഥം
 
മൈസൂർ കൊട്ടാരം

മലയുടെ ചുവട്ടിൽ നിന്ന് ധാരാളം ആളുകൾ പടികൾ കയറി ക്ഷേത്രത്തിലെത്തുന്നു. സം‌രക്ഷിതമേഖല ആയതിനാൽ മറ്റു വഴികളിലൂടെയുള്ള മലകയറ്റം അനുവദനീയമല്ല.

മൈസൂർ കൊട്ടാരവും റേസ്കോഴ്സ് മൈതാനവുമുൾപ്പെടെ മൈസൂർ നഗരം പൂർണ്ണമായും ചാമുണ്ഡി മലനിരകളിൽ നിന്നാൽ കാണാം. ഈ മലയുടെ അടിവാരത്തിലാണ് മൈസൂർ രാജ്ഞിയുടെ പഴയ അന്ത:പുരമായ ലളിതമഹൽ കൊട്ടാരം സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത്. ലളിതമഹൽ കൊട്ടാരം ഇന്ന് സ്വദേശികളും വിദേശികളും ഒരുപോലെ സന്ദർശിക്കുന്ന ഒരു നക്ഷത്രഹോട്ടലാണ്.

രാത്രികളിൽ വൈദ്യുതിവിളക്കുകൾ തെളിഞ്ഞു കത്തുന്ന മൈസൂർ നഗരത്തിൻറെ ദൃശ്യം ചാമുണ്ഡി മലമുകളിൽ നിന്നുള്ള മനോഹരമായ കാഴ്ചയാണ്.

മൈസൂർ മൃഗശാല

തിരുത്തുക

ദക്ഷിണേന്ത്യയിലെ വിശാലമായ മൃഗശാലകളിലൊന്നാണ് 1892 -ൽ സ്ഥാപിക്കപ്പെട്ട മൈസൂർ മൃഗശാല[6]. മൈസൂർ നഗരത്തിനകത്തു തന്നെ സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന ഈ മൃഗശാലയുടെ യഥാർത്ഥ പേര് ശ്രീ ചാമരാജേന്ദ്ര സൂവോളജിക്കൽ ഗാർഡൻസ് എന്നാണ്. ഏകദേശം 157 ഏക്കർ വിസ്തൃതിയിൽ പരന്നു കിടക്കുന്ന മൈസൂർ മൃഗശാല മൈസൂർ സന്ദർശിക്കുന്ന വിനോദസഞ്ചാരികൾക്ക് പ്രിയപ്പെട്ട ഇടമാണ്.

ലളിതമഹൽ കൊട്ടാരം[7]

തിരുത്തുക

ലളിതമഹൽ കൊട്ടാരം മൈസൂറിൽ നിന്നും 11 കി.മീ ദൂരത്തായി ചാമുണ്ഡിമലയുടെ താഴ്‌വാരത്താണ് സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത്. പൂന്തോട്ടങ്ങളുടെ നടുവിലായാണ് ഈ കൊട്ടാരം സ്ഥാപിച്ചിരിക്കുന്നത്. 1921 -ൽ മഹാരാജാവായ കൃഷ്ണരാജ വോഡയാർ നാലാമൻ‍ ആണ് ഈ രണ്ടുനിലയുള്ള കൊട്ടാരം ഉദ്ഘാടനം ചെയ്തത് . ഈ കൊട്ടാരം ഭാരതീയ ടൂറിസം ഡെവലപ്‌മെന്റ് കോർപ്പറേഷന്റെ കീഴിലുള്ള പഞ്ചനക്ഷത്ര ഹോട്ടൽ ഇനത്തിൽ ഉൾപ്പെടുത്തിയിരിക്കുന്നു.

 
ലളിതമഹൽ കൊട്ടാരം, മൈസൂർ

ബൃന്ദാവൻ ഗാർഡൻ

തിരുത്തുക

നയന സുഖമേകുന്ന ഒരു പൂന്തോട്ടമാണ് ബൃന്ദാവൻ ഗാർഡൻ. മ്യൂസിക്കൽ ഫൊണ്ടനുകളും (സംഗീതത്തിനനുസരിച്ച് ന്യത്തം വയ്ക്കുന്ന ജലധാരകൾ) സായന്തനങ്ങളിൽ ഉണ്ടാവും.

താലൂക്കുകൾ

തിരുത്തുക

മൈസുരു ജില്ലയിൽ ആകെ 7 താലൂക്കുകൾ ആണുള്ളത്:

 
മൈസൂർ ഗുണ്ടല്പേട്ട റോഡ്

കുറിപ്പുകൾ

തിരുത്തുക
  • ^ മൈസൂർ പകുതികൾ അക്കാലത്തെ എരുമൈനാടെനവും, അതൻ തലൈവൻ എരുമൈയൂരൻ എനവും വഴങ്കിനതാക കാൺകിൻറോം" എന്ന് അകനാനൂറിന്റെ ഒരു വ്യാഖ്യാതാവ് പറയുന്നുണ്ട്.
  1. "Lingappa elected Mayor, Mahadevamma deputy". The Hindu. 10 October 2014. Retrieved 10 May 2015.
  2. ഉദ്ധരിച്ചതിൽ പിഴവ്: അസാധുവായ <ref> ടാഗ്; swm എന്ന പേരിലെ അവലംബങ്ങൾക്ക് എഴുത്തൊന്നും നൽകിയിട്ടില്ല.
  3. "Table 2: PR cities 1 lakh and above" (XLS). Provisional Population Totals, Census of India 2011. Registrar General and Census Commissioner of India. Retrieved 3 March 2012.
  4. "മൈസൂർ രാജ്യം". മൈസൂർ രാജ്യം.
  5. വാലത്ത്, വി.വി.കെ. (1991). കേരളത്തിലെ സ്ഥലനാമചരിത്രങ്ങൾ എറണാകുളം ജില്ല. തൃശ്ശൂർ: കേരള സാഹിത്യ അക്കാദമി. ISBN 81-7690-105-9. {{cite book}}: Cite has empty unknown parameter: |coauthors= (help)
  6. http://www.flonnet.com/fl2221/stories/20051021005211600.htm
  7. http://www.mysore.org.uk/royal-buildings/lalith-mahal-palace.html
"https://ml.wikipedia.org/w/index.php?title=മൈസൂരു&oldid=4082127" എന്ന താളിൽനിന്ന് ശേഖരിച്ചത്