മഹാവിഷ്‌ണു

ആദിനാരായണൻ/മഹാവിഷ്ണു (ദേവനാഗരി :आदिनारायणन/महाविष्णु)(ഹരി, നാരായണൻ, ആദിവിരാടപുരുഷൻ, അനന്തപത്മനാഭൻ, ഈശ്വരൻ) ഹിന്ദുമതത്തിലെ ഏറ്റവും പ്രധാനപ്പെട്ട ദൈവമാണ്. ഹൈന്ദവ വിശ്വാസപ്രകാരം മനുഷ്യന്റെ ഗ്രാഹ്യത്തിനും എല്ലാ ഗുണങ്ങൾക്കും അതീതമായി പ്രപഞ്ചത്തിന്റെ സമ്പൂർണ്ണ സംരക്ഷകൻ എന്നറിയപ്പെടുന്നു. ബ്രഹ്മത്തിന്റെ സമ്പൂർണ്ണ സങ്കൽപ്പമായി മഹാവിഷ്‌ണു അറിയപ്പെടുന്നു. ഗൗഡീയ വൈഷ്‌ണവിസം (വൈഷ്ണവിസത്തിന്റെ വിദ്യാലയം) സാത്വത-തന്ത്ര മൂന്ന് വ്യത്യസ്ത രൂപങ്ങൾ വിവരിക്കുന്നു. കാരണർണ്ണവശായി വിഷ്‌ണുവായും(മഹാവിഷ്‌ണു), ഗർഭോദക്ഷായി വിഷ്ണുവായും, ക്ഷീരൊദകശായീ വിഷ്ണുവായും. ഈ മൂന്നു വ്യാഖ്യാനങ്ങളാൽ മഹാവിഷ്‌ണുവിനെ ബ്രഹ്മൻ അല്ലെങ്കിൽ പരബ്രഹ്മം, (വ്യക്തിപരമല്ലാത്ത അദൃശ്യ വശം) പരമാത്മാവായി സൂചിപ്പിക്കുന്നു (പൂർണത കൊണ്ടുവരാനുള്ള പോലെ ഒടുവിൽ മനുഷ്യ ആത്മാവിന്റെ എണ്ണമില്ലാത്ത അനുപാതം) അഥവാ നിർഗുണബ്രഹ്മവും, സഗുണ ബ്രഹ്മവും, പ്രജ്ഞാനം ബ്രഹ്മവും, അഹം ബ്രഹ്മാസ്മി, തത്(ബ്രഹ്മ)ത്വമസി, അയമാത്മ ബ്രഹ്മവും, ബ്രഹ്മാണ്ഡം, ബ്രഹ്മവൈവർത്തം, ഇവയെല്ലാം കൂടിചേർന്നതാണ്‌ ഭഗവാന്റെ പരമമായ സ്വരൂപം. അതിനാൽ ഭക്തി (സ്നേഹപൂർവമായ ഭക്തി) സർവ്വത്മാനിലേക്ക് പോകുന്നു ( ശ്രീകൃഷ്ണൻ അല്ലെങ്കിൽ ശ്രീരാമൻ, നരസിംഹം തുടങ്ങിയ മഹാവിഷ്ണുവിന്റെ അവതാരങ്ങൾ, നാരായണൻ ജീവജാലങ്ങളുടെ സമാധാനവും പരിപൂർണ്ണതയും നൽകുന്നു). ഈ രീതിയിൽ, ഭക്തി യോഗയെപ്പോലും മറികടക്കുന്നു. അത് പരമത്മാൻ ലക്ഷ്യമിടുന്നു. എല്ലാ ഭൗതിക പ്രപഞ്ചങ്ങളിലെയും എല്ലാ ജീവജാലങ്ങളുടെയും (ജീവാത്മ) പരമാത്മാവാണ്‌ മഹാവിഷ്ണു. തിരുവോണം മഹാവിഷ്ണുവിന്റെ നക്ഷത്രമായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു.

ആദിനാരായണൻ/മഹാവിഷ്ണു
സർവ്വ സംരക്ഷണത്തിന്റെ ദൈവം, പ്രപഞ്ചനിയന്ത്രണം നടത്തുന്ന ദൈവം, സർവ്വതിന്റെയും അധിപനായ ദൈവം, പരമമോക്ഷത്തിന്റെ ദൈവം
ഗീതോപദേശത്തിനൊടുവിൽ അർജ്ജുനന്‌ ശ്രീകൃഷ്‌ണൻ കാട്ടികൊടുക്കുന്ന ആദിനാരായണ/മഹാവിഷ്‌ണു വിശ്വരൂപം
ദേവനാഗിരി	महाविष्णु
സംസ്കൃതം	Māhāviṣṇu
Affiliation	പരബ്രഹ്മം(മഹാഭാഗവതം, വൈഷ്ണവിസം, പുരുഷസൂക്തം, മഹാവിഷ്‌ണു പുരാണം, ഭഗവദ്‌ഗീത, രാമായണം, വിഷ്‌ണു സഹസ്രനാമം, നാരായണീയം), ആദിനാരായണൻ, പരമാത്മാവ്,‌ ഹരി, ഹിരണ്യഗർഭൻ, ദശാവതാരം, ആദിവിരാടപുരുഷൻ, ഭഗവാൻ, അനന്തപത്മനാഭൻ, ഈശ്വരൻ
Abode	വൈകുണ്ഠം, ക്ഷീരസാഗരം
മന്ത്രം	ഓം നമോ നാരായണായ (Om Namo Narayanaya, ॐ नमो नारायणाया ) ഓം നമോ ഭഗവതേ വാസുദേവായ (Om Namo Bhagavate Vasudevaya, ॐ नमो भगवते वासुदेवाय) ഹരി ഓം (Hari Om, हरि ॐ)
ആയുധം	ചക്രം, ഗദ, വില്ല്, വാൾ
ചിഹ്നം	ശംഖ്‌, സാളഗ്രാമം, താമര
വാഹനം	ആദിശേഷൻ, (അനന്തൻ ശേഷനാഗം), ഗരുഡൻ
ആഘോഷങ്ങൾ	ഏകാദശി, ഹോളി, രാമനവമി, ശ്രീകൃഷ്ണ ജന്മാഷ്ടമി, വിഷു, നരസിംഹ ജയന്തി, ദീപാവലി, ഓണം, വിജയദശമി, കർക്കിടകമാസം, അക്ഷയ ത്രിതീയ, വിവാഹ പഞ്ചമി, ആനന്ദ ചതുർദശി, ദേവസ്യാനി ഏകാദശി, കാർത്തിക പൂർണ്ണിമ, തുളസി വിവാഹം വൈശാഖമാസം
ജീവിത പങ്കാളി	മഹാലക്ഷ്മി (ശ്രീദേവി, ഭൂദേവി/ഭൂമിദേവി, നിളദേവി, തുളസി)

പ്രപഞ്ചത്തിൽ അധർമം വർധിച്ചപ്പോഴൊക്കെ ധർമത്തെ പുനഃസ്ഥാപിക്കാനായി മഹാവിഷ്ണു അസംഖ്യം അവതാരങ്ങൾ എടുക്കുകയുണ്ടായി. പൂർണാവതാരങ്ങൾ, അംശാവതാരങ്ങൾ തുടങ്ങിയ ഭഗവാന്റെ അസംഖ്യം അവതാരങ്ങളിൽപ്പെടുന്നവയാണ് സൂര്യഭഗവാൻ, കപിലൻ, ദത്താത്രേയൻ, നാരദൻ, മോഹിനി, ഗരുഡൻ, ധന്വന്തരി, വ്യാസൻ, ദേവന്മാർ, മനുക്കൾ, മനുപുത്രന്മാർ, പ്രജാപതികൾ തുടങ്ങിയവർ. അതിൽ ഏറ്റവും പ്രധാനപ്പെട്ടവയെന്ന് കരുതുന്ന ദശാവതാരങ്ങളാണ് മത്സ്യം, കൂർമം, വരാഹം, നരസിംഹം, വാമനൻ, പരശുരാമൻ, ശ്രീരാമൻ, ബലരാമൻ, ശ്രീകൃഷ്ണൻ, കൽക്കി എന്നിവർ. അതിൽ ശ്രീകൃഷ്ണൻ എല്ലാ അർഥത്തിലും മഹാവിഷ്ണുവിന്റെ പൂർണാവതാരമാണ്. ചില ഗ്രന്ഥങ്ങൾ ശ്രീബുദ്ധൻ, പറിയിപ്പെറ്റ പന്തിരുകുലം എന്നിവ മഹാവിഷ്‌ണുവിന്റെ അവതാരങ്ങളാണെന്ന്‌ വ്യാഖ്യാനിക്കുന്നുണ്ട്‌.

ആദിയിൽ എല്ലാത്തിനും കാരണഭൂതനായ ദൈവം ആയതിനാൽ "ആദി" എന്ന വാക്കും; "മനുഷ്യന് ആശ്രയിക്കാവുന്ന ദൈവം","അല്ലെങ്കിൽ നരത്തെ അയനം ചെയ്യുന്നവൻ അഥവാ പ്രപഞ്ചത്തെ കറക്കികൊണ്ടിരിക്കുന്ന ദൈവം" എന്ന അർത്ഥത്തിൽ "നാരായണൻ" എന്ന് മറ്റൊരു പേരും സാക്ഷാൽ മഹാവിഷ്‌ണുവിന്‌ അറിയപ്പെടുന്നു. സൃഷ്ടി, സ്ഥിതി , സംഹാരം , അനുഗ്രഹം, തിരോധാനം തുടങ്ങിയ പഞ്ചകൃത്യങ്ങൾ പരബ്രഹ്മമായ സാക്ഷാൽ ആദിനാരായണനായ മഹാവിഷ്‌ണുവാണ്‌ നിർവഹിക്കുന്നത്.

നാരായണത്തിലെ കറ്റൂർ-വ്യൂഹത്തിന്റെ ശങ്കർസന (രൂപം) എന്നാണ് കാരണോഡക്സായി വിഷ്ണു അറിയപ്പെടുന്നത്. വിഷ്ണുവിനൊപ്പം "മഹാ" എന്ന ആരംഭ സൂചകമായി നാരായണന്റെ മഹത്വത്തെയും വിശാലതയെയും സൂചിപ്പിക്കുന്നതിനാൽ ഭക്തി സൂചിപ്പിക്കുന്നതിന് ഇത് പലപ്പോഴും മഹാവിഷ്ണുവിനൊപ്പം പരസ്പരം ഉപയോഗിക്കാറുണ്ട്. ദേശകാല പരിധികളില്ലാതെ എല്ലാത്തിലും വ്യാപിക്കുന്ന പരമചൈതന്യത്തെയാണ് മഹാവിഷ്ണു സ്വരൂപമെന്ന് പറയുന്നത്‌. സാക്ഷാൽ ആദിനാരായണനായ മഹാവിഷ്‌ണു തന്നിൽ നിന്നു അടർത്തിമാറ്റിയ മൂന്നു വകഭേദങ്ങളാണ്‌ ത്രിമൂർത്തികൾ എന്നും പുരാണങ്ങളിൽ പ്രതിപാദിക്കുന്നുണ്ട്‌. അതുകൊണ്ട്‌ മഹാവിഷ്ണുവിന് ത്രിഗുണങ്ങളും ചേർന്ന വിരാട് രൂപവും, അഥവാ വിശ്വരൂപമെന്നും പറയുന്നുണ്ട്‌. ഇതിലൂടെ മനസ്സിലാക്കേണ്ടത്‌ സമസ്ഥ ദേവകളും, സൂര്യനും, ചന്ദ്രനും, ഗ്രഹങ്ങളും, നക്ഷത്രങ്ങളും, താരമണ്ഡലവും, പഞ്ചഭൂതങ്ങളും തുടങ്ങി സമസ്ഥ ബ്രഹ്മാണ്ഡവും തന്നിൽ തന്നെയാണ്‌ നിലനിൽക്കുന്നതെന്നാണ്‌ വസ്‌തുത. ഇതിനാൽ ഭഗവാനെ സർവ്വേശ്വരൻ അഥവാ പരബ്രഹ്മനെന്നും ഭക്തർ വിശ്വസിക്കുന്നു. അതാണ്‌ [വിശ്വസ്വരൂപം]. ആയതിനാൽ ത്രിമൂർത്തികൾ സാക്ഷാൽ ആദിനാരായണന്റെ സാത്വിക, രാജസിക, താമസിക ഗുണങ്ങളിൽ നിന്നും ഉണ്ടായി എന്നും മഹാവിഷ്‌ണു പുരാണം രേഖപ്പെടുത്തിയിട്ടുണ്ട്‌. ഇതാണ് ത്രിഗുണങ്ങൾ. അങ്ങനെയിരിക്കെ തന്നെ വിഷ്‌ണുവിന്‌ തൻസ്വരൂപം തന്നെ ഭഗവാൻ നൽകി കൊണ്ടാണ്‌ സ്ഥിതി നടത്തുന്നത്‌. ആയതിനാൽ ഭഗവാന്‌ ത്രിഗുണാത്മൻ എന്ന നാമവുമുണ്ട്‌. തന്മൂലം ആദിപരാശക്തി, ബ്രഹ്മാവ്, പരമശിവൻ, പാർവതി, ലക്ഷ്‌മി, സരസ്വതി, ഗണപതി, മുരുകൻ തുടങ്ങിയ സ്ത്രീപുരുഷ രൂപങ്ങളുൾപ്പടെയുള്ള എല്ലാ ദൈവങ്ങളെയും മഹാവിഷ്ണുവിന്റെ വിപുലീകരണത്തിന്റെ ഭാഗമായി കണക്കാക്കുന്നുവെന്ന്‌ മഹാഭാഗവതത്തിലും, വൈഷ്‌ണവിസത്തിലും പരാമർശിക്കുന്നുണ്ട്‌. നാം കാണുന്ന ഈ പ്രപഞ്ചത്തിന്റെ സൃഷ്ടി, സ്ഥിതി സംഹാരാദികളാകുന്ന ലീലക്കുള്ള ഉപാദികളാണ് അവയെല്ലാം.

ബ്രഹ്മനായ മഹാവിഷ്ണു തന്റെ കാൽ‌വെയ്പുകൾ കൊണ്ട് മൂന്ന് ലോകവും സൃഷ്ടിച്ചു എന്നും പറയുന്നുണ്ട്‌ പുരാണങ്ങളിൽ. അതിനാലാണ്‌ ഭഗവാന്‌ ത്രിവിക്രമൻ എന്ന പേര്‌ വന്നത്. മഹാവിഷ്ണു സമുദ്രത്തിലോ കരനോഡക്കിലോ കിടക്കുന്നു. ഈ ഭൗതിക പ്രപഞ്ചത്തിന്റെ വിത്ത്‌ മഹാമായയിൽ(പരാശക്തി,ആദിശക്തി) അവളെ നോക്കിക്കൊണ്ട് അദ്ദേഹം ഇടുന്നു. പരമോന്നതനായ കർത്താവിന്റെ എപ്പോഴും അനുസരണയുള്ള ഊർജ്ജമായി മഹാമായ തുടരുന്നു. മനസ്സ്, ബുദ്ധി, തെറ്റായ അർഥം എന്നിവയ്ക്കൊപ്പം ആകാശം, അഗ്നി, ജലം, വായു, കര എന്നിവയുൾപ്പെടെ എല്ലാ പ്രകൃതി ഘടകങ്ങളും സൃഷ്ടിക്കപ്പെടുന്നു. നാലുവേദങ്ങളും വേദാംഗങ്ങളും പുരാണങ്ങളും ഇതിഹാസങ്ങളും സംഗീതശാസ്‌ത്രവും, സർവ്വശാസ്‌ത്രങ്ങളും ശബ്‌ദ ബ്രഹ്‌മസ്വരൂപിയായ ഭഗവാൻ മഹാവിഷ്‌ണുവിന്റെ ശരീരമാകുന്നു. പഞ്ചഭൂതങ്ങളും പഞ്ചതന്മാത്രകളും, മനസ്സും, ഇന്ദ്രിയങ്ങളും എല്ലാംതന്നെ മഹാവിഷ്‌ണുവാകുന്നു. ഇങ്ങനെയുള്ള ഭഗവാൻ ആദിവിഷ്‌ണു പാലാഴിയിൽ ആദിശേഷന്റെ (അനന്തൻ) മുകളിൽ ശയിക്കുന്നു. ഭഗവാന്റെ നീല നിറം അനന്തതയെ സൂചിപ്പിക്കുന്നു. അതായത്‌ സമസ്ഥ ബ്രഹ്മാണ്ഡത്തിൽ നിറഞ്ഞു നിൽക്കുന്ന പരമ ചൈതന്യത്തെ ഭഗവാൻ മഹാവിഷ്‌ണുവിന്റെ അഥവാ ആദിനാരായണ സ്വരൂപമെന്ന്‌ വിശേഷിപ്പിക്കുന്നു. അങ്ങനെയാണ്‌ ഭഗവാന്‌ ആദിവിഷ്‌ണു അഥവാ ബ്രഹ്മാണ്ഡനാഥൻ എന്ന നാമങ്ങൾ വന്നതെന്ന്‌ പല പുരാണങ്ങളും വ്യാഖ്യാനിക്കുന്നു. ഭഗവാൻ ശയിക്കുന്ന അഞ്ചു ശിരസ്സുകൾ ഉള്ള ആദിശേഷൻ എന്നു പേരുള്ള അനന്തൻ എന്ന നാഗം പഞ്ചഭൂതങ്ങളെയും, ആദിയും അന്തവുമില്ലാത്ത പ്രപഞ്ചത്തിനെയും പ്രതിനിധീകരിക്കുന്നു. അനന്തന്റെ ഉടൽ മൂന്നു ചുറ്റുകളായി കാണപ്പെടുന്നു. അത്‌ പ്രതിനിധീകരിക്കുന്നത്‌ ത്രിഗുണങ്ങളേയാണ്‌. ഭഗവാന്റെ നാഭിയിലെ താമരയിൽ ബ്രഹ്മാവ്‌ സൃഷ്‌ടി കർത്തവ്യം നിർവ്വഹിക്കുന്നു. ഈ കാരണങ്ങളാലാണ്‌ ഭഗവാന്‌ അനന്തപത്മനാഭൻ എന്ന നാമവും കൂടി വന്നത്‌. ഇതെല്ലാം വൈഷ്‌ണവരും, മഹാവിഷ്‌ണു പുരാണവും, മഹാഭാഗവതവും തുടങ്ങി പല പുരാണങ്ങളും രേഖപ്പെടുത്തുന്നുണ്ട്‌.

ഇതിനുശേഷം, മഹാവിഷ്ണു അങ്ങനെ സൃഷ്ടിച്ച അനേകം പ്രപഞ്ചങ്ങളിലേക്കും പ്രവേശിക്കുന്നു (അവന്റെ ചർമ്മത്തിന്റെ സുഷിരങ്ങളിൽ നിന്ന് ഉയർന്നുവരുന്ന വിത്തുകൾ) അതാണ്‌ ഗർഭോദക്ഷായി വിഷ്ണു, ഈ ഓരോ പ്രപഞ്ചങ്ങളിലും (ബ്രഹ്മണ്ഡങ്ങൾ) കിടക്കുന്നു. ഒരു പ്രത്യേക പ്രപഞ്ചത്തിലെ എല്ലാ ആത്മാക്കളുടെയും കൂട്ടായ ആത്മാവാണ് ഗർബോദക്ഷായി വിഷ്ണു എന്നും പ്രപഞ്ചങ്ങളിലെ എല്ലാ ആത്മാക്കളുടെയും കൂട്ടായ ആത്മാവാണ് മഹാവിഷ്ണു എന്നും വ്യാഖ്യാനിക്കാം. ആയതിനാൽ ബ്രഹ്മം എന്ന സങ്കൽപ്പത്തിന്റെ അവസാന പര്യായമായി മഹാവിഷ്ണു കരുതപ്പെടുന്നു. ആദിപരാശക്തിയായ"മഹാലക്ഷ്മിയെയാണ്‌" പത്നിയായി സങ്കല്പിച്ചിരിക്കുന്നത്.

ഗർഭോദക്ഷായിയിൽ നിന്ന് വിഷ്ണു പിന്നീട് ബ്രഹ്മമായി ഉയർന്നുവരുന്നു ( പ്രപഞ്ചത്തിൽ ഗ്രഹങ്ങളെ സൃഷ്ടിക്കാൻ ധ്യാനിക്കേണ്ടതിന്റെ ആവശ്യകത കാരണം) പ്രത്യേകിച്ചും ഈ പ്രപഞ്ചത്തിനുള്ളിലെ ( ബ്രഹ്മാണ്ട ) ഗ്രഹവ്യവസ്ഥകളുടെ.

ശ്രീമദ് ഭാഗവതത്തിലും, ഭഗവദ്‌ഗീതയിലും, വൈഷ്‌ണവത്തിലും, മഹാവിഷ്‌ണുപുരാണത്തിലും, മറ്റു പുരാണങ്ങളിലും ഇവയെല്ലാം ഇപ്രകാരം വിശദീകരിച്ചിരിക്കുന്നു.

പ്രധാന നാമങ്ങൾ

• ബ്രഹ്മൻ
• പരമാത്മാവ്‌
• സ്വയംഭഗവാൻ
• ആദിവിഷ്‌ണു
• ആദിവിരാട്‌പുരുഷൻ
• ആദിമഹേശ്വരൻ
• മഹാപ്രഭു
• മഹാപുരുഷൻ
• ത്രിഗുണാത്മൻ
• ത്രിവിക്രമൻ
• വാസുദേവൻ
• ഭഗവാൻ
• പരബ്രഹ്മം
• അനന്തപത്മനാഭൻ
• വെങ്കടേശ്വരൻ
• രംഗനാഥസ്വാമി
• പെരുമാൾ
• ഗോവിന്ദൻ
• മുകുന്ദൻ
• കേശവൻ
• പൂർണ്ണത്രയീശ്വരൻ
• ഗുരുവായൂരപ്പൻ
• ബ്രഹ്മാണ്ഡനാഥൻ
• ത്രിലോകനാഥൻ
• വൈകുണ്ഠനാഥൻ
• ജഗന്നാഥൻ
• ജഗദ്ദാതാ
• സർവ്വേശ്വരൻ
• അഖിലാണ്ഡേശ്വരൻ
• വിധാതാ
• വിശ്വംഭരൻ
• പ്രജാപതി
• ബാലാജി
• ലക്ഷ്‌മി കാന്തൻ
• സർവ്വോത്തമൻ
• പുരുഷോത്തമൻ
• പരമപ്രഭു
• പരമപുരുഷൻ
• പരമേശ്വരൻ
• ചക്രധരൻ
• ചക്രപാണി
• ശ്രീഹരി
• ശ്രീവല്ലഭൻ
• ശ്രീകൃഷ്‌ണൻ
• ശ്രീപതി
• ശ്രീധരൻ
• മാധവൻ
• രഘുനാഥൻ
• ശ്രീനിവാസൻ
• ഋഷികേശൻ
• പീതാംബരൻ
• ജനാർദ്ദനൻ
• ഹിരണ്യഗർഭൻ
• ഓംകാരം
• ലക്ഷ്മിനാരായണൻ
• നരസിംഹം
• നാരായണൻ
• ശ്രീരാമൻ
• പരമാത്മാവ്‌

ഇതും കാണുക

• ഗർഭോദക വിഷ്ണു
• Kdrodakaśāyī വിഷ്ണു
• നാരായണൻ
• പരമാത്മാവ്‌

ബാഹ്യ ലിങ്കുകൾ

• പരമോന്നതന്റെ ആയിരം പേരുകൾ (മഹാവിഷ്ണു സഹസ്രനാമ സ്തോത്രം)
• സ്റ്റീഫൻ നാപ്പിന്റെ വിശദമായ ലേഖനം