ലക്ഷ്മി
ഹൈന്ദവപുരാണങ്ങളിൽ വിഷ്ണു ഭഗവാന്റെ പത്നിയാണ് ഭഗവതി ലക്ഷ്മി. നിലനിൽപ്പിന് ഐശ്വര്യം ആവശ്യമാണ് എന്ന തത്ത്വത്തിൽ നിന്നുമാണ് ഐശ്വര്യദേവതയായ ലക്ഷ്മിയെ സ്ഥിതികാരകനായ വിഷ്ണുവിന്റെ പത്നിയായി സങ്കല്പിച്ചിരിക്കുന്നത്. സമ്പത്തും പണവും എട്ടു തരം ഐശ്വര്യങ്ങളും ലക്ഷ്മിയുടെ പ്രതീകമാണ്. കയ്യിൽ താമരപ്പൂ പിടിച്ചിരിക്കുന്നതും അഭയ വരദ മുദ്രകളോടുകൂടിയതുമാണ് ലക്ഷ്മിയുടെ രൂപം. ശ്രീ എന്നും തമിഴിൽ തിരുമകൾ (திருமகள்) എന്നും വിളിക്കപ്പെടുന്നു മഹാലക്ഷ്മിയെ. അതിനാൽ ശ്രീ ഭഗവതി എന്നും ലക്ഷ്മി അറിയപ്പെടുന്നു.
മഹാലക്ഷ്മി | |
---|---|
ധനം, സമ്പത്ത്, ഐശ്വര്യം, ഈശ്വരി | |
![]() മഹാലക്ഷ്മി | |
ദേവനാഗരി | लक्ष्मी |
Sanskrit Transliteration | lakṣmī |
Affiliation | ദേവി, പരാശക്തി |
നിവാസം | വൈകുണ്ഠം |
ആയുധം | ശംഖ്, ചക്രം |
ജീവിത പങ്കാളി | മഹാവിഷ്ണു |
Mount | താമരപ്പൂവ് |
അവതാരങ്ങൾ തിരുത്തുക
ആദിനാരായണനായ(പരബ്രഹ്മം) വിഷ്ണു ഭഗവാന്റെ അവതാരങ്ങളിലെ പത്നിയായും ആദിപരാശക്തിയായ ആദിലക്ഷ്മി പങ്കുവഹിച്ചു. ശ്രീരാമാവതാരത്തിൽ സീതയായും ശ്രീകൃഷ്ണാവതാരത്തിൽ രുക്മിണിയായും രാധയായും മഹാലക്ഷ്മി അവതരിച്ചതായി പുരാണങ്ങളിൽ പറയപ്പെടുന്നു. വിഷ്ണു ശക്തിയായ വൈഷ്ണവി, വരാഹ ഭഗവാന്റെ ശക്തിയായ വാരാഹി എന്നിവരും മഹാലക്ഷ്മി തന്നെ.
ദേവി ഭാഗവതത്തിൽ തിരുത്തുക
സാക്ഷാൽ ആദിപരാശക്തി തന്നെയാണ് മഹാലക്ഷ്മിയെന്ന് ദേവീഭാഗവതം പറയുന്നു. മഹാകാളിയും മഹാസരസ്വതിയുമാണ് മറ്റ് ഭാവങ്ങൾ. മഹിഷാസുരനെ വധിക്കാൻ സിംഹാരൂഢയായി മഹാലക്ഷ്മി അവതരിച്ചതായി വിശ്വസിക്കപ്പെടുന്നു. ദശമഹാവിദ്യകളിൽ പത്താമത്തെ രൂപമായ കമലാദേവിയും മഹാലക്ഷ്മി തന്നെ. മഹാലക്ഷ്മിയുടെ എട്ടു വ്യത്യസ്ത ഭാവങ്ങൾ ആണ് അഷ്ടലക്ഷ്മിമാർ. എട്ടുതരത്തിലുള്ള ഐശ്വര്യം ആയി ഇതിനെ കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു. രാജസഗുണമുള്ളവളും ക്രിയാശക്തിയുമായ ലോകമാതാവ് ആയിട്ടാണ് വേദങ്ങൾ മഹാലക്ഷ്മിയെ അവതരിപ്പിക്കുന്നത്. ദേവീമാഹാത്മ്യത്തിൽ ത്രിമൂർത്തികളെയും ത്രിദേവിമാരെയും സൃഷ്ടിച്ചത് മഹാലക്ഷ്മി ആണെന്നും ദുർഗ്ഗയ്ക്കും, സരസ്വതിക്കും, ഭുവനേശ്വരിക്കും മഹാലക്ഷ്മിയുമായി ഭേദമില്ല എന്നും പറയുന്നു. വരാഹ രൂപം ധരിച്ച മഹാലക്ഷ്മിയാണ് വാരാഹി എന്നാണ് വിശ്വാസം. വിഷ്ണുവിന്റെ വരാഹ അവതാരത്തിന്റെ ശക്തിയായും വാരാഹി ആരാധിക്കപ്പെടുന്നു.
മഹാഭാരതത്തിൽ, ഭാഗവതത്തിൽ തിരുത്തുക
പാലാഴിമഥനവേളയിൽ ലക്ഷ്മി അവതരിച്ചതായി മഹാഭാരതത്തിൽ, ഭാഗവതത്തിൽ പറയുന്നു. [3]. ദുർഗാ പൂജയിൽ ബംഗാളിൽ, ലക്ഷ്മിയെ ദുർഗയുടെ(പാർവ്വതിയുടെ) മകളായി കരുതുന്നു.
പ്രധാന ക്ഷേത്രങ്ങൾ തിരുത്തുക
മഹാലക്ഷ്മി ക്ഷേത്രങ്ങൾ പൊതുവേ കുറവാണ്. എങ്കിലും പ്രധാനപ്പെട്ട ചിലത് താഴെ കൊടുക്കുന്നു.
*കൊല്ലൂർ മൂകാംബിക, കർണാടക
*ചോറ്റാനിക്കര ഭഗവതി ക്ഷേത്രം, എറണാകുളം
* കാഞ്ചിപുരം കാമാക്ഷി ക്ഷേത്രം, തമിഴ്നാട്
*കോലാപ്പൂർ മഹാലക്ഷ്മി ക്ഷേത്രം, മഹാരാഷ്ട്ര
*മുംബൈ മഹാലക്ഷ്മി ക്ഷേത്രം, മഹാരാഷ്ട്ര
*ജമ്മുകശ്മീർ വൈഷ്ണോദേവി ക്ഷേത്രം
*വെല്ലൂർ ശ്രീപുരം മഹാലക്ഷ്മി ക്ഷേത്രം, തമിഴ്നാട് (സുവർണ്ണ ക്ഷേത്രം)
*കുമാരനെല്ലൂർ ഭഗവതി ക്ഷേത്രം, കോട്ടയം
*പാലക്കാട് കല്ലേകുളങ്ങര ഹേമാംബിക ക്ഷേത്രം
*ശ്രീവരാഹം ലക്ഷ്മി വരാഹമൂർത്തി ക്ഷേത്രം, തിരുവനന്തപുരം
*ശാസ്തമംഗലം മഹാലക്ഷ്മി പ്രത്യംഗിരിദേവി ക്ഷേത്രം, തിരുവനന്തപുരം
*മരുതത്തൂർ മഹാലക്ഷ്മി ക്ഷേത്രം, നെയ്യാറ്റിൻകര
*ലക്ഷ്മിനട മഹാലക്ഷ്മി ക്ഷേത്രം, കൊല്ലം
*തിരുപ്പതി വെങ്കടേശ്വര ക്ഷേത്രം, ആന്ധ്ര പ്രദേശ് (മഹാലക്ഷ്മി സങ്കല്പം)
*ശ്രീ പദ്മനാഭസ്വാമി ക്ഷേത്രം, തിരുവനന്തപുരം
വിശേഷ ദിവസങ്ങൾ തിരുത്തുക
വെള്ളിയാഴ്ച, പൗർണമി എന്നിവ പ്രധാന ദിവസങ്ങൾ. നവരാത്രി, ദീപാവലി, തൃക്കാർത്തിക, അക്ഷയതൃതീയ എന്നിവയാണ് മഹാലക്ഷ്മിക്ക് പ്രാധാന്യം ഉള്ള ദിവസങ്ങൾ. ഇതിൽ ദീപാവലി, മുപ്പട്ടു വെള്ളിയാഴ്ച, നവരാത്രി എന്നിവ മഹാലക്ഷ്മിക്ക് അതീവ പ്രാധാന്യം ഉള്ള ദിവസങ്ങളാണ്.
ദീപാവലി തിരുത്തുക
പാലാഴിയിൽ നിന്നും മഹാലക്ഷ്മി അവതരിച്ച ദിവസമാണ് ദീപാവലി എന്ന് വിശ്വാസമുണ്ട്. അതിനാൽ ഭഗവതി ക്ഷേത്രങ്ങളിൽ ഈ ദിവസം വിശേഷമാണ്. അന്നു ദാരിദ്ര്യ ശമനത്തിനായി ഭക്തർ വീടുകളിലും കച്ചവട സ്ഥാപനങ്ങളും വൃത്തിയാക്കി ധനലക്ഷ്മിയെ ആരാധിക്കുന്നു. സാമ്പത്തിക ഉയർച്ച ഉണ്ടാകുവാൻ വ്യാപാരികളും ബിസിനസ്കാരും മഹാലക്ഷ്മിയെ ആരാധിക്കുന്ന ദിവസം കൂടിയാണ് ദീപാവലി. ധനലക്ഷ്മി പൂജയാണ് ഇതിന്റെ തുടക്കം. കനകധാരാ സ്തോത്രം, മഹാലക്ഷ്മി അഷ്ടകം മുതലായവ ചൊല്ലുന്നു.
സ്തോത്രങ്ങൾ തിരുത്തുക
കനകധാരാ സ്തോത്രം, മഹാലക്ഷ്മി അഷ്ടകം, മഹാലക്ഷ്മി സ്തവം, ദേവിമാഹാത്മ്യം എന്നിവ ശ്രീഭഗവതിയുടെ സ്തുതികളാണ്. ഇവ നിത്യവും ചൊല്ലുന്നത് സർവ ഐശ്വര്യത്തിനും കാരണമാകും എന്ന് വിശ്വാസികൾ കരുതുന്നു. [4]
മഹാലക്ഷ്മി അഷ്ടകം തിരുത്തുക
നമസ്തേസ്തു മഹാമായേ, ശ്രീ പീഠേ സുരപൂജിതേ!
ശംഖ ചക്രഗദാ ഹസ്തേ മഹാലക്ഷ്മീ നമോസ്തുതേ! (1)
നമസ്തേ ഗരുഡാരൂഢേ, കോലാസുര ഭയങ്കരി!
സർവപാപഹരേ ദേഹീ മഹാലക്ഷ്മീ നമോസ്തുതേ! (2)
സർവ്വജ്ഞേ സർവ്വവരദേ, സർവ്വ ദുഷ്ട ഭയങ്കരി!
സർവ്വദുഃഖഹരേ ദേവി മഹാലക്ഷ്മീ നമോസ്തുതേ! (3)
സിദ്ധിബുദ്ധിപ്രദേ ദേവി, ഭുക്തിമുക്തി പ്രദായിനി!
മന്ത്രമൂർത്തേ സദാ ദേവി മഹാലക്ഷ്മീ നമോസ്തുതേ! (4)
ആഭ്യന്തരഹിതേ ദേവി, ആദിശക്തി മഹേശ്വരി!
യോഗജേ യോഗസംപൂജ്യേ മഹാലക്ഷ്മീ നമോസ്തുതേ! (5)
സ്ഥൂലസൂക്ഷ്മ മഹാരൗദ്ര മഹാശക്തി മഹോദരേ!
മഹാപാപഹരേ ദേവി മഹാലക്ഷ്മീ നമോസ്തുതേ! (6)
പദ്മാസനസ്ഥിതേ ദേവീ പരബ്രഹ്മ സ്വരൂപിണി!
പരമേശീ ജഗന്മാതേ മഹാലക്ഷ്മീ നമോസ്തുതേ! (7)
ശ്വേതാംബരധരേ ദേവി,നാനാലങ്കാരഭൂഷിതേ!
ജഗത്സ്ഥിതേ ജഗന്മാതേ മഹാലക്ഷ്മീ നമോസ്തുതേ! (8)
അവലംബം തിരുത്തുക
- ↑ Encyclopaedia of Hindu gods and goddesses By Suresh Chandra http://books.google.co.in/books?id=mfTE6kpz6XEC&pg=PA199&dq=goddess+lakshmi
- ↑ http://www.festivalsinindia.net/goddesses/radha.html
- ↑ http://www.sacred-texts.com/hin/m01/m01019.htm
- ↑ Kinsley, David (1988). Hindu Goddesses: Vision of the Divine Feminine in the Hindu Religious Traditions. University of California Press. ISBN 0-520-06339-2. p. 95.
ഹിന്ദു ദൈവങ്ങൾ |
---|
ഗണപതി | ശിവൻ | ബ്രഹ്മാവ് | മഹാവിഷ്ണു | ദുർഗ്ഗ | ലക്ഷ്മി | സരസ്വതി | ഭദ്രകാളി | രാമൻ | ഹനുമാൻ | ശ്രീകൃഷ്ണൻ | സുബ്രമണ്യൻ | ഇന്ദ്രൻ | ശാസ്താവ്| കാമദേവൻ | യമൻ | കുബേരൻ | സൂര്യദേവൻ | വിശ്വകർമ്മാവ്
|