ശ്രീ (ആദരസൂചകം)

തിളക്കം, സമ്പത്ത്, സമൃദ്ധി എന്നിവയെ സൂചിപ്പിക്കുന്ന ഒരു സംസ്‌കൃത പദമാണ് ശ്രീ (സംസ്കൃതം: श्री). ഇത് പ്രാഥമികമായി പേരുകൾക്ക് മുമ്പിൽ ഒരു ആദരസൂചകമായി ഉപയോഗിക്കുന്നു.^[1]

ശ്രീ

ബ്രാഹ്മി ലിപിയിലെ ശ്രീ ("ദൈവം") എന്ന അക്ഷരം

സംസ്കൃതം എഴുതാൻ ഉപയോഗിക്കുന്ന ദേവനാഗിരി ഭാഷയിലെ ശ്രീ

സംസ്കൃതം കൂടാതെ ആസാമീസ്, മറാഠി, മലായ് ( ഇൻഡൊനീഷ്യൻ, മലേഷ്യൻ ഉൾപ്പെടെ) , ജാവനീസ്, ബാലിനീസ്, സുന്ദനീസ്, സിംഹള, തായ്, തമിഴ്, തെലുങ്ക്, ഹിന്ദി, ബംഗാളി, നേപ്പാളി, മലയാളം, കന്നഡ , പാലി, ഖെമർ, ഫിലിപ്പൈൻ ഭാഷ തുടങ്ങിയ തെക്ക്, തെക്കുകിഴക്കൻ ഏഷ്യൻ ഭാഷകളിൽ ഈ വാക്ക് വ്യാപകമായി ഉപയോഗിക്കപ്പെടുന്നു. ലിപ്യന്തരണത്തിനുള്ള പ്രാദേശിക കൺവെൻഷനെ അടിസ്ഥാനമാക്കി ഇംഗ്ലീഷിൽ ഇത് സാധാരണയായി Sri, Sree, Shri, Shiri, Shree, Si, അല്ലെങ്കിൽ Seri എന്നിങ്ങനെ ലിപ്യന്തരണം ചെയ്യപ്പെടുന്നു.

ഇന്ത്യൻ ഉപഭൂഖണ്ഡത്തിലും തെക്കുകിഴക്കൻ ഏഷ്യയിലും ഈ പദം ഇംഗ്ലീഷ് "മിസ്റ്റർ" എന്നതിന് തുല്യമായി എഴുത്തിലും സംസാരത്തിലും ബഹുമാനത്തോടെ പരാമർശിക്കുന്നതിന് ഉപയോഗിക്കുന്നു.

"ശ്രീ" എന്നത് ദേവതകളുടെ പേരിനു മുമ്പിലും വ്യക്തികളുടെ പേരിനു മുമ്പിലും ആദരസൂചകമായും ഇത് ഉപയോഗിക്കുന്നു.

ശ്രീ എന്നത് ഹിന്ദു ദേവതകളായലക്ഷ്മിയുടെയും രാധയുടെയും ഒരു വിശേഷണമാണ്, അതേ പോലെ ഈ ദേവതകളെ ആരാധിക്കാൻ പ്രചാരത്തിൽ ഉപയോഗിക്കുന്ന ഒരു യന്ത്രത്തെയോ താന്ത്രിക ചിത്രത്തെയോ ശ്രീചക്രം എന്ന് വിളിക്കുന്നു.

പദോൽപ്പത്തി

Mahārāja Shrī Gupta
"Great King, Lord Gupta"

മോണിയർ-വില്യംസ് നിഘണ്ടു, ശ്രീ ( śrī ) എന്ന മൂല ക്രിയയുടെ അർത്ഥം "പാചകം ചെയ്യുക, തിളപ്പിക്കുക, കത്തിക്കുക, പ്രകാശം പരത്തുക" എന്നാണ് നൽകുന്നത്, എന്നാൽ ഒരു സ്ത്രീലിംഗ അമൂർത്ത നാമം എന്ന നിലയിൽ ഇതിന് "കൃപ, തേജസ്സ്, സൗന്ദര്യം; സമ്പത്ത്, ഐശ്വര്യം, സമൃദ്ധി" എന്നിങ്ങനെയുള്ള പൊതുവായ അർത്ഥം ലഭിച്ചു.". ^[2] ^[3]

ശ്രീ (śrī ) എന്ന പദം സംസ്‌കൃതത്തിൽ നാമവിശേഷണമായും ഉപയോഗിക്കാം, ഇതിൽ നിന്നാണ് ശീർഷകമായുള്ള ശ്രീയുടെ ആധുനിക ഉപയോഗത്തിന്റെ ഉത്ഭവം. ശ്രീ എന്ന നാമത്തിൽ നിന്ന്, "ശ്രീമത്" (പുരുഷ നാമത്തിലുള്ള ഏകവചനത്തിൽ ശ്രീമാൻ, സ്ത്രീലിംഗത്തിൽ ശ്രീമതി) എന്ന സംസ്‌കൃത വിശേഷണം ഉരുത്തിരിഞ്ഞു. പൊതു ഉപയോഗത്തിൽ വിവാഹിതരായ സ്ത്രീകളെ പരാമർശിക്കുന്നതാണ് ശ്രീമതി എന്ന വാക്ക്.

ഉപയോഗം

ലക്ഷ്മി (ഇടത്) അല്ലെങ്കിൽ രാധയുടെ (വലത്) മറ്റൊരു പേരായി ശ്രീ ഉപയോഗിക്കാറുണ്ട്

ഇംഗ്ലീഷിലെ "മിസ്റ്റർ" അല്ലെങ്കിൽ "മിസ്" എന്നതിന് തുല്യമായ ഒരു പ്രയോഗമാണ് ശ്രീ .^[4]

ചില ഹിന്ദു ദൈവങ്ങളുടെ വിശേഷണമായും ശ്രീ പലപ്പോഴും ഉപയോഗിക്കാറുണ്ട്, ഈ സാഹചര്യത്തിൽ ഇത് പലപ്പോഴും ഇംഗ്ലീഷിലേക്ക് പരിശുദ്ധി എന്ന് വിവർത്തനം ചെയ്യപ്പെടുന്നു. കൂടാതെ, ഭാഷയിലും പൊതുവായ ഉപയോഗത്തിലും ഒരു പേരിനോടൊപ്പമല്ലാതെ ശ്രീ എന്നു മാത്രമായി ഉപയോഗിച്ചാൽ അത്, പരമമായ ബോധത്തെ, അതായത് ദൈവത്തെ സൂചിപ്പിക്കുന്നു.

ഹിന്ദുമതത്തിൽ യഥാക്രമം വിഷ്ണുവിന്റെയും കൃഷ്ണന്റെയും ഭാര്യമാരായ ലക്ഷ്മിയുടെയും രാധയുടെയും ഒരു വിശേഷണവും പേരുമാണ് ശ്രീ എന്നും അറിയപ്പെടുന്ന ശ്രീദേവി . ^[5] ഭക്ഷണം, രാജത്വം, വിശുദ്ധി, രാജ്യം, ഭാഗ്യം, പരമാധികാരം, കുലീനത, ശക്തി, നീതി, സൌന്ദര്യം എന്നിങ്ങനെ മറ്റ് ദേവതകൾ കൊതിക്കുന്ന പത്ത് ഗുണങ്ങളെ പ്രതിനിധീകരിച്ച ശ്രീയെ ഒരു ദേവതയായി വേദങ്ങൾ പറയുന്നു. വൈദിക ശ്രീ യെ പിൽക്കാലത്ത് സമ്പത്തിൻ്റെയും രാജകീയതയുടെയും അന്തസ്സിന്റെയും ദേവതയായി സങ്കൽപ്പിച്ചതായി വിശ്വസിക്കപ്പെടുന്നു. ^[6]

ഹിന്ദു ദൈവമായ ഗണേശന്റെ മറ്റു പേരുകളിൽ ഒന്നാണ് ശ്രീ .

ഹിന്ദു ദേവതകളായ രാമൻ, കൃഷ്ണൻ, സരസ്വതി, ചിലപ്പോൾ ദുർഗ്ഗ എന്നിവയുടെ സ്ഥാനപ്പേരായും ശ്രീ ഉപയോഗിക്കുന്നു.

ആവർത്തനം

വ്യക്തിയുടെ നില അനുസരിച്ച് ശ്രീ ആവർത്തിക്കാം.

ശ്രീ: ആർക്കും
ശ്രീ 2: ബഹുമാനാർത്ഥം, ഗുരു, ഉദാ: ശ്രീ ശ്രീ രവിശങ്കർ
ശ്രീ 3: നേപ്പാളിലെ മുൻ പാരമ്പര്യ പ്രധാനമന്ത്രിമാർ ഉപയോഗിച്ച പദവി (ഉദാഹരണം- മോഹൻ ഷംഷേർ ജംഗ് ബഹാദൂർ റാണ)
ശ്രീ 4: ഡിവൈൻ ഫാക്ടർ (ഉദാ.അഫാക്ടർ അബിനാശ്) ഉപയോഗിക്കുന്ന തലക്കെട്ട്,
ശ്രീ 5: മുൻ മഹാരാജാധിരാജ ഉപയോഗിച്ച പദവി (ഉദാ ശ്രീ പാഞ്ച് കോ സർക്കാർ, ഇതിൽ കോ സൂചിപ്പിക്കുന്നത് വംശാവലിയാണ്
ശ്രീ 108: ആത്മീയ നേതാക്കൾ ഉപയോഗിക്കുന്നു
ശ്രീ 1008: ആത്മീയ നേതാക്കൾ ഉപയോഗിക്കുന്നത് (ഉദാ ശ്രീ 1008 സത്യാത്മ തീർത്ഥ )

നിലവിലെ മറ്റ് ഉപയോഗങ്ങൾ

ഒരു ഡോക്യുമെന്റിന്റെ തുടക്കത്തിൽ മുകളിൽ നടുക്കായി ആദ്യ വാക്ക് ശ്രീ എന്ന് എഴുതുന്ന ഒരു സാധാരണ രീതിയുണ്ട്.

വിദ്യാരംഭ ചടങ്ങിനിടെ, ഒരു ഗുരുവിന്റെയോ പുരോഹിതന്റെയോ മേൽനോട്ടത്തിൽ ഒരു കുട്ടി മണലിലോ അരിയിട്ട തളികയിലോ " ഓം ഹരി ശ്രീ ഗണപതയേ നമഃ " എന്ന മന്ത്രം എഴുതുന്നു.

സിഖ് മതഗ്രന്ഥമായ ശ്രീ ഗുരു ഗ്രന്ഥ സാഹിബ് പോലെ, പരക്കെ ബഹുമാനിക്കപ്പെടുന്ന വസ്തുക്കൾക്കും ആശയങ്ങൾക്കും ബഹുമാനാർത്ഥം ശ്രീ എന്ന് തുടക്കത്തിൽ പ്രയോഗിക്കാവുന്നതാണ്. അതുപോലെ, രാമായണം പുനരാവിഷ്‌ക്കരിക്കുന്ന രാംലീല പാരമ്പര്യത്തെ ഒരു സ്ഥാപനമായി പരാമർശിക്കുമ്പോൾ, ശ്രീ രാംലീല എന്ന പദം പതിവായി ഉപയോഗിക്കാറുണ്ട്.

അവലംബം

↑ "Shri". Lexico. Oxford English Dictionary. Archived from the original on October 30, 2019. Retrieved 30 October 2019.
↑ Turner, Sir Ralph Lilley; Dorothy Rivers Turner (January 2006) [1962]. A comparative dictionary of the Indo-Aryan languages. London: Oxford University Press. p. 736. Archived from the original on 15 December 2012. Retrieved 22 April 2010. śhrīˊ 12708 śhrīˊ feminine ' light, beauty ' R̥gveda, ' welfare, riches ' Avestan (Iranian) Pali Prakrit sirī – feminine, Prakrit sī – feminine ' prosperity '; Marāṭhī – s honorific affix to names of relationship (e.g. āj̈ā – s, ājī – s) Jules Bloch La Formation de la Langue Marathe Paris 1920, page 412. – Sinhalese siri ' health, happiness ' (Wilhelm Geiger An Etymological Glossary of the Sinhalese Language Colombo 1941, page 180) a loanword from Pali <-> See addendum śrḗyas –, śrḗṣṭha – . See Addenda: śrīˊ – occurring for the first time in Addenda : śrīparṇī – .
↑ Apte, Vaman Shivaram (1957–59). Revised and enlarged edition of Prin. V. S. Apte's The practical Sanskrit-English dictionary. Prasad Prakashan. p. 1575. 1 Wealth, riches, affluence, prosperity, plenty; ... -2 Royalty, majesty, royal wealth;... -3 Dignity, high position, state;... -4 Beauty, grace, splendour, lustre;... -5 Colour, aspect; ... -6 The goddess of wealth, Lak-ṣmī, the wife of Viṣṇu;... -7 Any virtue or excellence. -8 Decoration. -9 Intellect, understanding. -1 Super- human power. -11 The three objects of human existence taken collectively (धर्म, अर्थ and काम). -12 The Sarala tree. -13 The Bilva tree. -14 Cloves. -15 A lotus. -16 The twelfth digit of the moon. -17 N. of Sarasvatī, (the goddess of speech). -18 Speech. -19 Fame, glory. -2 The three Vedas (वेदत्रयी);... -m. N. of one of the six Rāgas or musical modes. -a. Splendid, radiant, adorning. (The word श्री is often used as an honorific prefix to the names of deities and eminent persons; श्रीकृष्णः, श्रीरामः, श्रिवाल्मीकिः, श्रीजयदेवः; also celebrated works, generally of a sacred character; श्रीभागवत, श्रीरामायण)&c.; it is also used as an auspicious sign at the commencement of letters, manuscripts &c
↑ Howard Measures (1962). Styles of address: a manual of usage in writing and in speech. Macmillan. pp. 136, 140. Retrieved 19 January 2011.
↑ www.wisdomlib.org (2012-06-29). "Shri, Śri, Śrī, Śṝ, Sṛ, Sṝ: 36 definitions". www.wisdomlib.org (in ഇംഗ്ലീഷ്). Retrieved 2022-11-21.
↑ Herman, Phyllis K.; Shimkhada, Deepak (2009-03-26). The Constant and Changing Faces of the Goddess: Goddess Traditions of Asia (in ഇംഗ്ലീഷ്). Cambridge Scholars Publishing. p. 56. ISBN 978-1-4438-0702-9.

[oxford-1] "Shri". Lexico. Oxford English Dictionary. Archived from the original on October 30, 2019. Retrieved 30 October 2019.

[2] Turner, Sir Ralph Lilley; Dorothy Rivers Turner (January 2006) [1962]. A comparative dictionary of the Indo-Aryan languages. London: Oxford University Press. p. 736. Archived from the original on 15 December 2012. Retrieved 22 April 2010. śhrīˊ 12708 śhrīˊ feminine ' light, beauty ' R̥gveda, ' welfare, riches ' Avestan (Iranian) Pali Prakrit sirī – feminine, Prakrit sī – feminine ' prosperity '; Marāṭhī – s honorific affix to names of relationship (e.g. āj̈ā – s, ājī – s) Jules Bloch La Formation de la Langue Marathe Paris 1920, page 412. – Sinhalese siri ' health, happiness ' (Wilhelm Geiger An Etymological Glossary of the Sinhalese Language Colombo 1941, page 180) a loanword from Pali <-> See addendum śrḗyas –, śrḗṣṭha – . See Addenda: śrīˊ – occurring for the first time in Addenda : śrīparṇī – .

[Apte-3] Apte, Vaman Shivaram (1957–59). Revised and enlarged edition of Prin. V. S. Apte's The practical Sanskrit-English dictionary. Prasad Prakashan. p. 1575. 1 Wealth, riches, affluence, prosperity, plenty; ... -2 Royalty, majesty, royal wealth;... -3 Dignity, high position, state;... -4 Beauty, grace, splendour, lustre;... -5 Colour, aspect; ... -6 The goddess of wealth, Lak-ṣmī, the wife of Viṣṇu;... -7 Any virtue or excellence. -8 Decoration. -9 Intellect, understanding. -1 Super- human power. -11 The three objects of human existence taken collectively (धर्म, अर्थ and काम). -12 The Sarala tree. -13 The Bilva tree. -14 Cloves. -15 A lotus. -16 The twelfth digit of the moon. -17 N. of Sarasvatī, (the goddess of speech). -18 Speech. -19 Fame, glory. -2 The three Vedas (वेदत्रयी);... -m. N. of one of the six Rāgas or musical modes. -a. Splendid, radiant, adorning. (The word श्री is often used as an honorific prefix to the names of deities and eminent persons; श्रीकृष्णः, श्रीरामः, श्रिवाल्मीकिः, श्रीजयदेवः; also celebrated works, generally of a sacred character; श्रीभागवत, श्रीरामायण)&c.; it is also used as an auspicious sign at the commencement of letters, manuscripts &c

[Measures1962-4] Howard Measures (1962). Styles of address: a manual of usage in writing and in speech. Macmillan. pp. 136, 140. Retrieved 19 January 2011.

[5] www.wisdomlib.org (2012-06-29). "Shri, Śri, Śrī, Śṝ, Sṛ, Sṝ: 36 definitions". www.wisdomlib.org (in ഇംഗ്ലീഷ്). Retrieved 2022-11-21.

[6] Herman, Phyllis K.; Shimkhada, Deepak (2009-03-26). The Constant and Changing Faces of the Goddess: Goddess Traditions of Asia (in ഇംഗ്ലീഷ്). Cambridge Scholars Publishing. p. 56. ISBN 978-1-4438-0702-9.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]