നൈട്രസ് ഓക്സൈഡ്

രാസസം‌യുക്തം
(Nitrous oxide എന്ന താളിൽ നിന്നും തിരിച്ചുവിട്ടതു പ്രകാരം)

നൈട്രജന്റെ ഒരു ഓക്സൈഡാണ് നൈട്രസ് ഓക്സൈഡ്(N
2
O
). ലാഫിംഗ് ഗാസ് (ചിരിപ്പിക്കുന്ന വാതകം)[1] എന്നും ഇത് അറിയപ്പെടുന്നു. ശസ്ത്രക്രിയയ്ക്കും ദന്തവൈദ്യത്തിലും അനസ്തീസിയ നൽകാൻ ഉപയോഗിക്കുന്നു.

നൈട്രസ് ഓക്സൈഡ്
Nitrous oxide's canonical forms
Ball-and-stick model with bond lengths
Space-filling model of nitrous oxide
Names
IUPAC name
Dinitrogen monoxide
Other names
Laughing gas, sweet air
Identifiers
3D model (JSmol)
ChEBI
ChEMBL
ChemSpider
ECHA InfoCard 100.030.017 വിക്കിഡാറ്റയിൽ തിരുത്തുക
E number E942 (glazing agents, ...)
KEGG
RTECS number
  • QX1350000
UNII
UN number 1070 (compressed)
2201 (liquid)
InChI
 
SMILES
 
Properties
തന്മാത്രാ വാക്യം
Molar mass 0 g mol−1
Appearance colorless gas
സാന്ദ്രത 1.977 g/L (gas)
ദ്രവണാങ്കം
ക്വഥനാങ്കം
0.15 g/100 ml (15 °C)
Solubility soluble in alcohol, ether, sulfuric acid
log P 0.35
ബാഷ്പമർദ്ദം 5150 kPa (20 °C)
Refractive index (nD) 1.330
Structure
linear, C∞v
0.166 D
Thermochemistry
Std enthalpy of
formation
ΔfHo298
+82.05 kJ/mol
Standard molar
entropy
So298
219.96 J K−1 mol−1
Pharmacology
Routes of
administration
Inhalation
Metabolism 0.004%
Elimination
half-life
5 minutes
Excretion Respiratory
Pregnancy
category
C(US)
Hazards
Flash point {{{value}}}
Related compounds
Related nitrogen oxides Nitric oxide
Dinitrogen trioxide
Nitrogen dioxide
Dinitrogen tetroxide
Dinitrogen pentoxide
Related compounds Ammonium nitrate
Azide
Except where otherwise noted, data are given for materials in their standard state (at 25 °C [77 °F], 100 kPa).
| colspan=2 |  ☒N verify (what ischeckY/☒N?)

ചരിത്രം

തിരുത്തുക

ഇംഗ്ലീഷ് ശാസ്ത്രജ്ഞനുമായിരുന്ന ജോസഫ് പ്രീസ്റ്റ്ലി 1772-ൽ നൈട്രസ് ഓക്സൈഡ് നിർമ്മിക്കുകയും അതിനെ ഫ്ളോജിസ്റ്റിക്കേറ്റഡ് നൈട്രസ് എയർ എന്ന് വിളിക്കുകയും ചെയ്തു.[2] പ്രീസ്റ്റ്ലി തന്റെ കണ്ടുപിടിത്തത്തെക്കുറിച്ചും നൈട്രിക് ആസിഡിനാൽ നനച്ച ഇരുമ്പ് ചൂടാക്കി നൈട്രസ് ഓക്സൈഡ് നിർമ്മിക്കുന്നതിനെക്കുറിച്ചും എക്സ്പിരിമെന്റ്സ് ആന്റ് ഒബ്സെർവേഷൻസ് ഒഫ് ഡിഫറന്റ് കൈന്റ്സ് ഒഫ് എയർ (1775) എന്ന പുസ്തകത്തിൽ വിവരിക്കുകയുണ്ടായി.[3]

ഉപയോഗങ്ങൾ

തിരുത്തുക

ഫുഡ് എയറോസോളുകളിൽ ഈ വാതകം ഒരു പ്രൊപ്പല്ലന്റായി ഉപയോഗിക്കുന്നു.ഓട്ടോമൊബൈൽ റേസിംഗിൽ, ഒരു എഞ്ചിന്റെ വായു ഉപഭോഗത്തിലേക്ക് നൈട്രസ് ഓക്സൈഡ് കുത്തിവയ്ക്കുന്നു;അധിക ഓക്സിജൻ ഒരു സ്ട്രോക്കിന് കൂടുതൽ ഇന്ധനം കത്തിക്കാൻ എഞ്ചിനെ അനുവദിക്കുന്നു.നൈട്രിക് ആസിഡിലെ സിങ്കിന്റെ പ്രവർത്തനത്തിലൂടെയും സോഡിയം നൈട്രൈറ്റിലെ (NaNO2) ഹൈഡ്രോക്സൈലാമൈൻ ഹൈഡ്രോക്ലോറൈഡിന്റെ (NH2OH · HCl) പ്രവർത്തനത്തിലൂടെയും ഇത് തയ്യാറാക്കപ്പെടുന്നു.

  1. Tarendash, Albert S. (2001). Let's review: chemistry, the physical setting (3rd ed.). Barron's Educational Series. p. 44. ISBN 0-7641-1664-9., Extract of page 44
  2. Keys TE (1941). "The_Development_of_Anesthesia". American Scientist. 2: 552–574. Bibcode:1982AmSci..70..522D. Archived from the original on 2014-01-12. Retrieved 2013-03-04. {{cite journal}}: More than one of |work= and |journal= specified (help)
  3. Priestley J (1776). "Experiments and Observations on Different Kinds of Air (vol.2, sec.3)".


"https://ml.wikipedia.org/w/index.php?title=നൈട്രസ്_ഓക്സൈഡ്&oldid=3798212" എന്ന താളിൽനിന്ന് ശേഖരിച്ചത്