നരസിംഹം
ഹൈന്ദവ പുരാണ പ്രകാരം ഭഗവാൻ മഹാവിഷ്ണുവിന്റെ ദശാവതാരങ്ങളിലെ നാലാമത്തെ ഉഗ്ര അവതാരമാണ് നരസിംഹ മൂർത്തി . ഭക്ത സംരക്ഷണത്തിന് വേണ്ടി സഭാസ്തംഭത്തിൽ നിന്ന് പ്രത്യക്ഷപ്പെട്ട മഹാവിഷ്ണുവാണ് നരസിംഹ മൂർത്തി. വൈശാഖ പുണ്യമാസത്തിലെ ശുക്ല പക്ഷ ചതുർദശി ദിവസമാണ് നരസിംഹ ജയന്തിയായി ആഘോഷിയ്ക്കുന്നത്. നരസിംഹ അവതാര ദിവസമാണ് ഇത്. നരസിംഹ ക്ഷേത്രങ്ങളിലും മഹാവിഷ്ണു, ശ്രീകൃഷ്ണ ക്ഷേത്രങ്ങളിലും നരസിംഹജയന്തി ഏറെ വിശേഷപ്പെട്ട ദിവസമാണ്. ഭക്തനായ പ്രഹ്ലാദനെ രക്ഷിയ്ക്കാനും ദുഷ്ടനായ ഹിരണ്യ കശിപ്പുവിനെ കൊല്ലാനുമായി അവതാരമെടുത്തതാണ് നരസിംഹ മൂർത്തി. ഉഗ്രമൂർത്തിയായ നരസിംഹമൂർത്തിയെ കണ്ട് സകല ദേവി ദേവന്മാരും ഭയന്ന് വിറച്ചു. വിഷ്ണുവിൻറെ പരമ ഭക്തനും അഞ്ച് വയസ്സുള്ള ബാലനുമായ പ്രഹ്ലാദൻ സ്തുതിച്ചതോടെ നരസിംഹമൂർത്തിയുടെ കോപത്തിൽ അൽപ്പം കുറവ് വന്നു, ലക്ഷ്മി സമേതനായി പ്രഹ്ലാദനെ അനുഗ്രഹിച്ചു. ഈ സങ്കൽപ്പമാണ് ലക്ഷ്മി നരസിംഹമൂർത്തി.
| നരസിംഹം | |
|---|---|
 നരസിംഹ മൂർത്തി | |
| ദേവനാഗരി | नरसिंह |
| തമിഴ് ലിപിയിൽ | நரசிம்மர் |
| Affiliation | ആദിനാരായണൻ/ആദിവിരാടപുരുഷൻ |
| ആയുധം | ശംഖ്,ചക്രം,ഗദ,പത്മം, നഖം |
വിശ്വാസം
തിരുത്തുകമഹാവിഷ്ണു കൃതയുഗത്തിൽ നാലവതാരങ്ങൾ എടുത്തു. അതിൽ അവസാനത്തെ അവതാരമാണ് നരസിംഹം. മഹാവിഷ്ണുവിനെ ശാന്ത സ്വരൂപനായിട്ടാണ് കണക്കാക്കുന്നതെങ്കിൽ നരസിംഹം ഉഗ്രമൂർത്തിയാണ്. ഭയം, ശത്രുപീഡ, രോഗം, ദാരിദ്ര്യം, പേടിസ്വപ്നം തുടങ്ങിയ കടുത്ത ദുരിതങ്ങളിൽ നിന്ന് മുക്തിക്കായി ഉഗ്ര നരസിംഹത്തെ വിശ്വാസികൾ ആരാധിക്കാറുണ്ട്. നരസിംഹമൂർത്തിയെ ആരാധിച്ചാൽ ശത്രുക്കളുടെ വീര്യവും, ഉപദ്രവവും ഇല്ലാതാകുമെന്ന വിശ്വാസം വൈഷ്ണവർക്കുണ്ട്. ലക്ഷ്മി ഭഗവതിയോടൊപ്പം ചേർത്ത് ലക്ഷ്മിനരസിംഹമൂർത്തി എന്ന ഭാവത്തിൽ ആരാധിക്കുന്നത് സമ്പത്തും ഐശ്വര്യവും പ്രദാനം ചെയ്യുകയും, ദാരിദ്ര്യനാശം വരുത്തുകയും ചെയ്യും എന്നാണ് വിശ്വാസം.
ഭാഗവത കഥ
തിരുത്തുകപ്രഹ്ലാദനെ രക്ഷിക്കുവാനും ഹിരണ്യാകശിപുവിനെ നിഗ്രഹിക്കാനുമായി മഹാവിഷ്ണു നരസിംഹാവതാരം എടുത്തുവെന്നു ഭാഗവതത്തിൽ പറയുന്നുണ്ട്. സഹോദരനായ ഹിരണ്യാക്ഷന്റെ വധത്തെ തുടർന്ന് ഹിരണ്യകശിപു ക്രോധാവിഷ്ടനായി. ബ്രഹ്മാവിനെ തപസ്സ് ചെയ്ത് താഴെ പറയുന്ന മട്ടിലേ തന്റെ മരണം ആകാവൂ എന്ന വരം വാങ്ങി.
- മനുഷ്യനോ മൃഗമോ തന്നെ കൊല്ലരുത്
- ആയുധങ്ങൾ കൊണ്ട് തന്നെ കൊല്ലരുത്
- രാവോ പകലോ തന്നെ കൊല്ലരുത്
- ഭൂമിയിലോ ആകാശത്തോ പാതാളത്തോ വെച്ച് തന്നെ കൊല്ലരുത്
വരബലത്തിൽ അഹങ്കാരിയായ ഹിരണ്യകശിപു ജനദ്രോഹിയായി. സഹോദരനായ ഹിരണ്യാക്ഷനെ പോലെ അയാളും ദേവലോകം ആക്രമിച്ചുകീഴടക്കി ദേവന്മാരെ സ്ഥാനഭ്രഷ്ടരാക്കി. ഇതിൽ ദുഃഖിതരായ ദേവന്മാർ മഹാവിഷ്ണുവിനെ ശരണം പ്രാപിച്ചു. താൻ ഉടനെ പ്രശ്നപരിഹാരം നടത്തിക്കൊള്ളാമെന്ന് ഭഗവാൻ അവർക്ക് വാക്കുകൊടുത്തു.
ഇതിനിടയിൽ ഹിരണ്യകശിപുവിന്റെ ഭാര്യയായ കയാധു ഗർഭിണിയായി. സുന്ദരിയായ കയാധുവിനെ കണ്ടുമയങ്ങിയ ദേവേന്ദ്രൻ അവളെ ബന്ദിയാക്കി ഹിരണ്യകശിപുവിനോട് പക വീട്ടാൻ ശ്രമിച്ചെങ്കിലും നാരദമഹർഷിയുടെ ആവശ്യപ്രകാരം അവളെ വിട്ടയച്ചു. തുടർന്ന്, കയാധുവിനെ തന്റെ ആശ്രമത്തിലേയ്ക്ക് കൂട്ടിക്കൊണ്ടുപോയ മഹർഷി, അവൾക്ക് വിഷ്ണുകഥകൾ ധാരാളം പറഞ്ഞുകൊടുത്തു. ആശ്രമത്തിൽ വച്ചുതന്നെ കയാധു പ്രഹ്ലാദന് ജന്മം നൽകി. മാതൃഗർഭത്തിലായിരിയ്ക്കേത്തന്നെ വിഷ്ണുകീർത്തനങ്ങളും മറ്റും കേൾക്കാനിടയായ പ്രഹ്ലാദൻ തന്മൂലം ബാല്യം മുതലേ തികഞ്ഞ വിഷ്ണുഭക്തനായി മാറി. വളർന്നപ്പോൾ ഗുരുകുലത്തിൽ പഠിയ്ക്കാൻ പോയ പ്രഹ്ലാദൻ ഗുരുവടക്കം അവിടെയുള്ളവരെയും തികഞ്ഞ വിഷ്ണുഭക്തരാക്കി മാറ്റി.
ഇതിനിടയിൽ ഹിരണ്യകശിപു തന്റെ രാജ്യത്ത് വിഷ്ണുപൂജ നിരോധിച്ചു. ആരും വിഷ്ണുവിനെ പൂജിയ്ക്കരുതെന്നും, തന്നെ മാത്രമേ പൂജിയ്ക്കാൻ പാടൂ എന്നും അയാൾ ആജ്ഞാപിച്ചു. നിയമം ലംഘിച്ച നിരവധി പേർ വധശിക്ഷയ്ക്ക് വിധേയരായി. ഗുരുകുല വിദ്യാഭ്യാസം കഴിഞ്ഞ് തിരിച്ചെത്തിയ തന്റെ പുത്രൻ ശത്രുവിനെ ഭജിയ്ക്കുന്നത് അസഹനീയമായിത്തോന്നിയ ഹിരണ്യകശിപു അവനെ വധിയ്ക്കാൻ പല രീതിയിലും ശ്രമിച്ചു. കൊക്കയിലും കടലിലും വലിച്ചെറിഞ്ഞും പാമ്പിന് തിന്നാൻ കൊടുത്തുമൊക്കെ വധശ്രമം നടത്തി. എന്നാൽ, ഭഗവദ്കൃപ മൂലം തദവസരങ്ങളിലെല്ലാം അവൻ രക്ഷപ്പെട്ടു. ഇത് ഹിരണ്യകശിപുവിനെ പൂർവ്വാധികം കോപിഷ്ഠനാക്കി. അയാൾ തന്റെ സഹോദരിയായ ഹോളികയെ അതിനായി വിളിച്ചുകൊണ്ടുവന്നു. ശരീരം ഒരിയ്ക്കലും അഗ്നിയിൽ ദഹിച്ചുപോകില്ല എന്ന വരം ഹോളിക ബ്രഹ്മാവിൽ നിന്ന് കരസ്ഥമാക്കിയിരുന്നു. ഇതറിയാമായിരുന്ന ഹിരണ്യകശിപു തന്മൂലം പ്രഹ്ലാദനെ തീകൊടുത്തുകൊല്ലാനാണ് തീരുമാനിച്ചത്. വിറക് ശേഖരിച്ച് കൊളുത്താനായി തീയും കൊണ്ടുവന്നശേഷം പ്രഹ്ലാദനെയും ഹോളികയെയും വിറകിനുമുകളിൽ കിടത്തി. തുടർന്ന്, ഹിരണ്യകശിപു തീകൊളുത്തി. എന്നാൽ, പ്രഹ്ലാദൻ വീണ്ടും രക്ഷപ്പെടുകയാണ് ചെയ്തത്. ഹോളികയുടെ വരം നിഷ്ഫലമാകുകയും അവൾ തീയിൽ വെന്തുമരിയ്ക്കുകയും ചെയ്തു.
തുടർന്ന് പൂർവ്വാധികം കോപിഷ്ഠനായ ഹിരണ്യകശിപു ഒരു ദിവസം സന്ധ്യയ്ക്ക് 'എവിടെ നിന്റെ ഭഗവാൻ?' എന്ന ചോദ്യം പ്രഹ്ലാദനോട് ചോദിച്ചു. 'ഭഗവാൻ തൂണിലും തുരുമ്പിലും സർവ്വതിലുമുണ്ട്' എന്ന് പ്രഹ്ലാദൻ മറുപടി പറഞ്ഞു. ഇത് കേട്ടപാടേ കോപാക്രാന്തനായ ഹിരണ്യകശിപു അടുത്തുകണ്ട ഒരു തൂൺ കാണിച്ച് ഇതിലും നിന്റെ ഭഗവാൻ ഉണ്ടോയെന്ന് അഹന്തയോടെ മകനോട് ചോദിച്ചു. ഉടൻ തന്നെ ദേഷ്യത്തിൽ തന്റെ ഗദ കൊണ്ട് തൂണ് അടിച്ചുതകർത്തു. ആ നിമിഷം, ഉഗ്രരൂപനായ നരസിംഹമായി വിഷ്ണുഭഗവാൻ പുറത്തുചാടി. വരത്തിൽ പറഞ്ഞതുപോലെ പകലും രാത്രിയുമല്ലാത്ത സന്ധ്യാസമയത്തായിരുന്നു നരസിംഹാവതാരം. സിംഹത്തിന്റെ തലയും മനുഷ്യന്റെ ഉടലുമുണ്ടായിരുന്ന നരസിംഹം തന്മൂലം മനുഷ്യനോ ദേവനോ മൃഗമോ ഒന്നുമല്ലായിരുന്നു. ഹിരണ്യകശിപുവിനെ എടുത്തുകൊണ്ടുപോയ ഭഗവാൻ അയാളെ തന്റെ മടിയിൽ കിടത്തി കയ്യിലെ നഖങ്ങൾ ഉപയോഗിച്ച് മാറുകീറിപ്പിളർത്തിക്കൊന്നു. കൊട്ടാരത്തിന്റെ ഉമ്മറപ്പടിയിൽ വച്ചാണ് ഇത് സംഭവിച്ചത്. അങ്ങനെ, വരത്തിന്റെ മറ്റ് നിബന്ധനകളും പാലിയ്ക്കപ്പെട്ടു. ഹിരണ്യകശിപുവിനെ വധിച്ചിട്ടും കോപമടങ്ങാതെ നിന്ന ഭഗവാൻ, പ്രഹ്ലാദന്റെ സ്തുതിഗീതങ്ങൾ കേട്ട് ശാന്തരൂപനായി അവനെ അനുഗ്രഹിച്ചശേഷം അപ്രത്യക്ഷനായി
നരസിംഹത്തിന്റെ രൂപത്തെ ഭാഗവതത്തിൽ ഇപ്രകാരമാണ് വർണ്ണിച്ചിരിയ്ക്കുന്നത്.
| “ |
|
” |
ദിക്കുകളെല്ലാം ഞെട്ടിവിറയ്ക്കുന്ന രീതിയിൽ അട്ടഹാസത്തോടു കൂടി നരസിംഹാവതാരം സംഭവിക്കുകയും സന്ധ്യക്ക് തന്റെ മടിയിൽ കിടത്തി നഖങ്ങൾ കൊണ്ട് മനുഷ്യനോ മൃഗമോ അല്ലാത്ത നരസിംഹം ഹിരണ്യകശിപുവിന്റെ വധം നടത്തുകയും ചെയ്തു എന്നാണ് പുരാണങ്ങൾ പറയുന്നത്. ഭക്തരെ ദുരിതക്കടലിൽ നിന്ന് മോചിപ്പിക്കാൻ ഏത് ഉപായത്തിലൂടെയും ഭഗവാൻ എത്തിച്ചേരും എന്ന സന്ദേശമാണ് ഇതിലുള്ളത്. ഭഗവാൻ വിഷ്ണു നരസിംഹാവതാരം എടുത്ത ദിവസം ഭാരതത്തിലെ ഹിന്ദുക്കൾ നരസിംഹ ജയന്തിയായി ആചരിച്ചു വരുന്നു. ഇന്നാണ് നരസിംഹ ജയന്തി.
പ്രാർത്ഥനാ ശ്ലോകം
തിരുത്തുകധ്യാനം
‘കോപാദാലോല ജിഹ്വം വിവൃതനിജമുഖം സോമസൂര്യാഗ്നി നേത്രം പാദാദാനാഭിരക്തപ്രഭമുപരി സിതം ഭിന്നദൈത്യേന്ദ്രഗാത്രം ചക്രം ശംഖം സപാശാങ്കുശകുലിശഗദാ- ദാരുണാന്യുദ്വഹന്തം ഭീമം തീക്ഷ്ണാഗ്രദംഷ്ട്രം മണിമയ വിവിധാ- കൽപ്പമീഡേ നൃസിംഹം.‘
ഈ ഭാവത്തിൽ ഭഗവാനെ രാവിലെയും വൈകീട്ടും ഓരോ തവണ വീതം പ്രാർത്ഥിച്ചു ധ്യാനിച്ചാൽ ശത്രുക്കളുടെ വീര്യം നശിച്ചുപോകുന്നതാണ് എന്നാണ് വിശ്വാസം.
പ്രാർത്ഥനാ ശ്ലോകം
‘ഓം ഉഗ്രം വീരം മഹാവിഷ്ണും ജ്വലന്തം വിശ്വതോ മുഖം നൃസിംഹം ഭീഷണം ഭദ്രം മൃത്യു മൃത്യും നമാമ്യഹം.’
ഇത് ദിവസവും ജപിക്കുന്നത് ഭയത്തിൽ നിന്നും ദുരിതത്തിൽ നിന്നും മോചനം നൽകും എന്നാണ് വിശ്വാസം.
കേരളത്തിലെ പ്രധാന നരസിംഹമൂർത്തി ക്ഷേത്രങ്ങൾ
തിരുത്തുക- പ്രസിദ്ധമായ തിരുവനന്തപുരം പത്മനാഭസ്വാമിക്ഷേത്രം- ഇവിടെ ശ്രീപദ്മനാഭസ്വാമിയുടെ ശ്രീകോവിലിന് തെക്കുഭാഗത്തായി തുല്യ പ്രാധാന്യത്തോടെ നരസിംഹമൂർത്തിയുടെ പ്രതിഷ്ഠയുണ്ട്. തെക്കുഭാഗത്തുള്ളതിനാൽ തെക്കേടത്ത് നരസിംഹമൂർത്തി എന്ന പേരിൽ അറിയപ്പെടുന്നു. നരസിംഹമൂർത്തിയ്ക്ക് പദ്മനാഭസ്വാമിയുടെ അതേ പ്രാധാന്യമാണ് നൽകുന്നത്. ഈ ക്ഷേത്രത്തിലെ മൂന്ന് പ്രധാനപ്രതിഷ്ഠകളിൽ ഒന്നാണ് തെക്കേടത്ത് നരസിംഹമൂർത്തി. തിരുവമ്പാടി ശ്രീകൃഷ്ണസ്വാമിയാണ് മൂന്നാമത്തെയാൾ.
- ശ്രീ കുടിയിരിക്കൽ കാവിൽ ദേവി ഉഗ്രനരസിംഹ മൂർത്തി ക്ഷേത്രം, വക്കം, തിരുവനന്തപുരം
- ആനയടി പഴയിടം നരസിംഹമൂർത്തി ക്ഷേത്രം, ശൂരനാട്, കൊല്ലം: (കേരളത്തിലെ ഏറ്റവും വലിയ ആനപ്പൂരം നടക്കുന്ന ക്ഷേത്രം)
- ഏരൂർ തൃക്കോയിക്കൽ മഹാനരസിംഹ ക്ഷേത്രം, അഞ്ചൽ, കൊല്ലം
- മാവേലിക്കര മറ്റം നരസിംഹസ്വാമിക്ഷേത്രം, ആലപ്പുഴ
- തുറവൂർ നരസിംഹമൂർത്തി ക്ഷേത്രം, ആലപ്പുഴ
- ചെങ്ങന്നൂർ ശാസ്താംകുളങ്ങര നരസിംഹസ്വാമി ക്ഷേത്രം, ആലപ്പുഴ
- ആലുവ കടുങ്ങല്ലൂർ നരസിംഹ ക്ഷേത്രം, എറണാകുളം
- പിറവം കക്കാട് നരസിംഹസ്വാമി ക്ഷേത്രം, എറണാകുളം
- ഇരിങ്ങാലക്കുട കാരുകുളങ്ങര നരസിംഹസ്വാമി ക്ഷേത്രം, തൃശ്ശൂർ
- മേലൂർ വിഷ്ണുപുരം നരസിംഹസ്വാമി ക്ഷേത്രം, ചാലക്കുടി, തൃശ്ശൂർ
- കുളശ്ശേരി ലക്ഷ്മീനരസിംഹമൂർത്തിക്ഷേത്രം, വെളിയന്നൂർ, തൃശ്ശൂർ
- താമരകുളങ്ങര മഹാവിഷ്ണു ക്ഷേത്രം ( നരസിംഹ മൂർത്തി ) , വൈലത്തൂർ, തൃശ്ശൂർ ജില്ല
- കല്ലൂർക്കാവ് നരസിംഹമൂർത്തി ക്ഷേത്രം, മൂന്നാംകല്ല്,വടക്കേക്കാട്, തൃശ്ശൂർ ജില്ല
- കുലുക്കല്ലൂർ നരസിംഹമൂർത്തി ക്ഷേത്രം, പിള്ളക്കാട്, കോട്ടപ്പടി, തൃശ്ശൂർ ജില്ല
- തിരുനാരായണപുരം ശ്രീ. ലക്ഷ്മി നരസിംഹമൂർത്തി ക്ഷേത്രം, കല്ലൂർ, വടക്കേക്കാട്, തൃശ്ശൂർ ജില്ല ( കൊളത്താപ്പള്ളി മനയുടെ കുടുംബ ക്ഷേത്രം )
- കപ്പിയൂർ ലക്ഷ്മി നരസിംഹമൂർത്തി ക്ഷേത്രം,കപ്പിയൂർ, തൃശ്ശൂർ ജില്ല
- ചെറുവത്താനി നരസിംഹമൂർത്തി ക്ഷേത്രം, ചെറുവത്താനി, കുന്നംകുളം, തൃശ്ശൂർ ജില്ല
- പെരുംതൃക്കോവിൽ നരസിംഹമൂർത്തി ക്ഷേത്രം , അഞ്ഞൂർ, തൃശ്ശൂർ ജില്ല
- തൃക്ക നരസിംഹമൂർത്തി ക്ഷേത്രം , ഏങ്ങണ്ടിയൂർ , തൃശ്ശൂർ ജില്ല
- വേളയാട്ട് നരസിംഹമൂർത്തി ക്ഷേത്രം, പള്ളിക്കര, നന്നംമുക്ക്,മലപ്പുറം ജില്ല
- കണ്ണംകുളങ്ങര നരസിംഹമൂർത്തി ക്ഷേത്രം, കണ്ടശ്ശാംകടവ്, തൃശ്ശൂർ ജില്ല
- വാഴേങ്കട നരസിംഹമൂർത്തി ക്ഷേത്രം, മലപ്പുറം
- മാലാപ്പറമ്പ് മാട്ടുമ്മൽ നരസിംഹമൂർത്തി ക്ഷേത്രം, അങ്ങാടിപ്പുറം, പെരിന്തൽമണ്ണ, മലപ്പുറം
- ശ്രീ ലക്ഷ്മീനരസിംഹക്ഷേത്രം, തലശ്ശേരി, കണ്ണൂർ
- കോഴിക്കോട് തിരുവങ്ങൂർ നരസിംഹ-പാർത്ഥസാരഥി ക്ഷേത്രം
- കുറവിലങ്ങാട് കോഴ ലക്ഷ്മീനരസിംഹക്ഷേത്രം, കോട്ടയം
- അയ്മനം നരസിംഹസ്വാമി ക്ഷേത്രം, കോട്ടയം
- മാങ്ങാനം നരസിംഹമൂർത്തി ക്ഷേത്രം, കോട്ടയം
- പാലാ തെക്കേക്കര നരസിംഹസ്വാമി ക്ഷേത്രം, കോട്ടയം
- ചങ്ങനാശ്ശേരി തൃക്കൊടിത്താനം മഹാവിഷ്ണുക്ഷേത്രം, കോട്ടയം
- തൊടുപുഴ മണക്കാട് നരസിംഹസ്വാമി ക്ഷേത്രം, ഇടുക്കി
- തിരുവാഴിയോട് നരസിംഹ ക്ഷേത്രം, അയിലൂർ, പാലക്കാട്
- വടക്കഞ്ചേരി കണ്ണമ്പ്ര ശ്രീ നരസിംഹ മൂർത്തി ക്ഷേത്രം, പാലക്കാട്
- പുറവൂർ ലക്ഷ്മി നരസിംഹ ക്ഷേത്രം, കാഞ്ഞിരോട്, കണ്ണൂർ
- ചെറുവത്തൂർ ചക്രപുരം നരസിംഹ ലക്ഷ്മീനാരായണ ശ്രീകൃഷ്ണക്ഷേത്രം, കാസർഗോഡ്
- കുന്നുമ്മൽ ലക്ഷ്മി നരസിംഹമൂർത്തി ക്ഷേത്രം, കാഞ്ഞങ്ങാട്, കാസർഗോഡ്
- വെട്ടിച്ചിറ പുന്നത്തല ശ്രീലക്ഷ്മി നരസിംഹമൂർത്തി ക്ഷേത്രം, മലപ്പുറം
- തെച്ചിക്കോട് നരസിംഹമൂർത്തി ക്ഷേത്രം,അലനല്ലൂർ പാലക്കാട്
- പറവൂർ നടമാടത്ത് ശ്രീ ലക്ഷ്മീ നരസിംഹമൂർത്തി ക്ഷേത്രം ,പുളിക്കൽ, മലപ്പുറം
|
ഹിന്ദുമതവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട ഈ ലേഖനം അപൂർണ്ണമാണ്‌. ഇതു വികസിപ്പിക്കുവാൻ സഹായിക്കുക. |
| ഹിന്ദു ദൈവങ്ങൾ |
|---|
|
ഗണപതി | ശിവൻ | ബ്രഹ്മാവ് | മഹാവിഷ്ണു | ദുർഗ്ഗ | ലക്ഷ്മി | സരസ്വതി | ഭദ്രകാളി | രാമൻ | ഹനുമാൻ | ശ്രീകൃഷ്ണൻ | സുബ്രമണ്യൻ | ഇന്ദ്രൻ | ശാസ്താവ്| കാമദേവൻ | യമൻ | കുബേരൻ | സൂര്യദേവൻ | വിശ്വകർമ്മാവ്
|
തിരുവനന്തപുരം ആറ്റിങ്ങൾ വക്കം ഉഗ്രനരസിംഹമൂർത്തി ക്ഷേത്രം