സാൽവദോർ ദാലി
ജീവിതത്തിന്റെ അതിസങ്കീർണ ഭാവങ്ങളെ രചനകളിലാവാഹിച്ച പ്രതിഭാശാലിയായ ചിത്രകാരനാണ്‌ സാൽവദോർ ഡെമിങ്ങോ ഫെലിപ്‌ ജക്വിന്റോ ദാലി ഇ ഡൊമെനെച്‌. 1904 മെയ് 11-ന്‌, സ്പെയിനിലെ ഫിഗ്വെറിസിൽ ജനിച്ച ദാലി നവോത്ഥാന കാലഘട്ടത്തിലെ പ്രശസ്തരായ സർറിയലിസ്റ്റിക്‌ കലാകാരന്മാരിൽ ഒരാളാണ്‌. ചിത്രകലയിൽ മാത്രമല്ല, ശിൽപനിർമ്മാണം, ഛായാഗ്രഹണം, സാഹിത്യം, രാഷ്ട്രീയം, ഫാഷൻ എന്നിങ്ങനെ വിവിധ രംഗങ്ങളിൽ തന്റേതായ വ്യക്തിമുദ്ര പതിപ്പിച്ച പ്രതിഭാശാലിയാണ്‌ അദ്ദേഹം.എന്നും വിവാദങ്ങളുടെ സഹയാത്രികനായിരുന്നു ദാലി.അദ്ദേഹത്തിന്റെ രചനാശൈലി,വിചിത്രമായ കാഴ്ചപ്പാടുകൾ,ഉന്മത്തമായ സ്വഭാവം, ബുദ്ധിജീവിയായി അംഗീകരിയ്ക്കപ്പെടുവാനുള്ള ത്വര,വസ്ത്രധാരണം, കുടുംബജീവിതം ,എല്ലാം വിമർശകർക്ക്‌ വിരുന്നൊരുക്കി.
| സാൽവദോർ ദാലി | |
 | |
| ജനനപ്പേര് | സാൽവദോർ ഡെമിങ്ങോ ഫെലിപ്‌ ജക്വിന്റോ ദാലി ഇ ഡൊമെനെച്‌ |
| ജനനം | 1904 മെയ് 11 ഫിഗ്വറെസ്, കാറ്റലോണിയ, സ്പെയിൻ |
| മരണം | 1989ജനുവരി 23 ഫിഗ്വറെസ്, കാറ്റലോണിയ, സ്പെയിൻ |
| പൗരത്വം | സ്പാനിഷ് |
| രംഗം | ചിത്രരചന, ഛായാഗ്രഹണം, ശില്പകല, സാഹിത്യം,ചലച്ചിത്രം |
| പ്രസ്ഥാനം | ക്യൂബിസം, ദാദ, സർറിയലിസം |
| പ്രശസ്ത സൃഷ്ടികൾ | ദ് പെർസിസ്റ്റെൻസ് ഓഫ് മെമറി (1931) ഫേസ് ഓഫ് മേ വെസ്റ്റ് വിച്ച് മേയ് ബി യൂസ്ഡ് ആസ് ആൻ അപാർട്ട്മെന്റ്, (1935) സോഫ്റ്റ് കൺസ്ട്രക്ഷൻ വിത്ത് ബോയിൽഡ് ബീൻസ് (പ്രിമോണിഷൻ ഓഫ് സിവിൽ വാർ) (1936) സ്വാൻസ് റിഫ്ലക്ടിങ്ങ് എലെഫന്റ്സ് (1937) ബല്ലേറിന ഇൻ എ ഡെത്ത്’സ് ഹെഡ് (1749) ദ് റ്റെമ്പ്റ്റേഷൻ ഓഫ് സെന്റ്. ആന്റണി (1946) ഗലാറ്റിയ ഓഫ് ദ് സ്ഫിയേഴ്സ് (1789) യങ്ങ് വിർജിൻ ആട്ടോ-സോഡൊമൈസ്ഡ് ബൈ ദ് ഹോൺസ് ഓഫ് ഹെർ ഓൺ ചാസ്റ്റിറ്റി (1954) |
ജീവചരിത്രം
തിരുത്തുകകുടുംബം,കുട്ടിക്കാലം
തിരുത്തുക1904 മെയ് 11-ന്‌ അഭിഭാഷകനായിരുന്ന സാൽവദോർ ദാലി ഐ കസിയുടെയും,ഫെലിപ്‌ ഡൊമെനെച്‌ ഫെരിസിന്റെയും രണ്ടാമത്തെ പുത്രനായി സാൽവദോർ ദാലി ജനിച്ചു.അമ്മയായിരുന്നു കൊച്ചു ദാലിയിലെ കലാകാരന്‌ എന്നും പ്രോത്സാഹനം നൽകിയിരുന്നത്‌.സാൽവദോർ എന്നു തന്നെയായിരുന്നു കസി-ഫറിസ്‌ ദമ്പതികളുടെ മൂത്ത മകന്റെയും പേര്‌.ഉദരരോഗം വന്ന്‌ ജ്യേഷ്ഠൻ മരിച്ച ശേഷമായിരുന്നു ദാലിയുടെ ജനനം.9-ആം വയസ്സിൽ മൂത്ത മകന്റെ കല്ലറയിൽ വച്ച്‌,ജ്യേഷ്ഠന്റെ പുനർജന്മമാണ്‌ താനെന്ന്‌ അമ്മ പറഞ്ഞത്‌ കൊച്ചു ദാലിയിൽ ചലനങ്ങളുണ്ടാക്കി.പിന്നീട്‌ ജീവിതാവസാനം വരെ താനും ജ്യേഷ്ഠനും രണ്ടല്ലെന്നു വിശ്വസിച്ച ദാലി, ഒരവസരത്തിൽ സഹോദരനെക്കുറിച്ച്‌,"ഞങ്ങൾ പരസ്പരപൂരകങ്ങളാണ്‌,രണ്ടു വ്യത്യസ്ത വസ്തുക്കളെ പ്രതിഫലിപ്പിക്കുന്ന ജലകണങ്ങളെപ്പോലെ.."എന്നു പരാമർശിക്കയുണ്ടായി.
ദാലിയുടെ ഇളയ സഹോദരിയായിരുന്നു അന മരിയ.ദാലിയെക്കാൾ മൂന്നു വയസ്സിന്‌ ഇളപ്പമുണ്ടായിരുന്ന അന ,1949-ൽ സഹോദരനെക്കുറിച്ച്‌ "ദാലി അസ്‌ സീൻ ബൈ ഹിസ്‌ സിസ്റ്റർ"(dali as seen by his sister)എന്ന കൃതി പ്രസിദ്ധപ്പെടുത്തി.കുട്ടിക്കാലത്ത്‌ ഫുഡ്ബോളായിരുന്നു സാൽവദോറിന്റെ ഇഷ്ടവിനോദം.പിൽകാലത്തെ പല ബാഴ്സിലോണീയൻ ഫുഡ്ബാൾ കളിക്കാരും ദാലിയുടെ കളിക്കൂട്ടുകാരയിരുന്നു.1921-ൽ സ്തനാർബുദം ബാധിച്ച്‌ അദ്ദേഹത്തിന്റെ അമ്മ മരിച്ചു.പതിനാറുകാരനായ ദാലിയെ ആ ദുരന്തം വല്ലാതെ ബാധിച്ചു.
പഠനം
തിരുത്തുക1916ൽ,12-ആം വയസ്സിൽ ദാലി ചിത്രകല്ലപഠനം ആരംഭിച്ചു.ആധുനിക ചിത്രകലാസങ്കേതങ്ങളെക്കുറിച്ചുള്ള റാമൺ പിച്ചൊയുടെ ക്ലാസ്സുകൾ ആ ബാലന്‌ ആവേശം പകർന്നു.1917ൽ അച്ഛന്റെ സഹായത്തോടെ ബന്ധുക്കൾക്കായി തന്റെ ചാർക്കോൾ ചിത്രങ്ങളുടെ പ്രദർശനവും സംഘടിപ്പിച്ചു.1919ൽ ഫിഗ്വറസിലെ മുനിസിപ്പൽ തീയറ്ററിലായിരുന്നു ആ മഹാനായ കലാകാരന്റെ ആദ്യ ചിത്രപ്രദർശനം.
1922-ൽ മാഡ്രിഡിലെ റെസിഡെൻസിയ ഡി എസ്റ്റുഡെന്റെ(Residencia de Estudente or Students' residence)യിലും പാരീസിലെ അക്കാഡെമിയ ഡി സാൻ ഫെർണാൻഡോ(Academia de Fernando or School of Fine arts)യിലുമായി ദാലി തന്റെ പഠനം പൂർത്തിയാക്കി.ഊർജ്ജസ്വലനായ ആ മെലിഞ്ഞ അഞ്ചരയടിക്കാരൻ ചെറുപ്പക്കാരൻ ,സവിശേഷമായ രചനാശെയിലിയും, വസ്ത്രധാരണവും, വിചിത്രമായ ആശയങ്ങളും കൊണ്ട്‌ പഠനകാലത്തു തന്നെ ശ്രദ്ധേയനായിരുന്നു.ഈ കാലഘട്ടത്തിലാണ്‌ ചിത്രകലയിലെ പുതിയ പരീക്ഷണങ്ങൾക്ക്‌ അദ്ദേഹം തുടക്കം കുറിച്ചത്‌.ക്യൂബിസമായിരുന്നു (വസ്തുക്കളെ ജ്യാമിതീയാകൃതിയിൽ ചിട്ടപ്പെടുത്തുന്ന ചിത്രകലാസങ്കേതം) അദ്ദേഹത്തെ ഏറ്റവുമധികം ആകർഷിച്ചത്‌.മാഡ്രിഡിലെ ആദ്യത്തെ ക്യൂബിസ്റ്റ്‌ ചിത്രകാരന്മാരിൽ ഒരാളായിരുന്നു സാൽവദോർ ദാലി.പിൽക്കാലത്ത്‌ പല വിചിത്രമായ ആശയങ്ങൾക്കും പിറകെ പോയെങ്കിലും ,1920-കളിൽ ,പഠനകാലത്ത്‌ മനസ്സിൽ വേരൂന്നിയ ആശയങ്ങളും സങ്കേതങ്ങളും,ജീവിതാവസാനം വരെ അദ്ദേഹം പിന്തുടർന്നു.
യുവത്വം
തിരുത്തുകരണ്ടാം ലോകമഹായുദ്ധകാലത്തെ ആശയസംഘട്ടനങ്ങളാൽ മുഖരിതമായ യുവത്വമായിരുന്നു ദാലിയുടെത്‌.ഹിറ്റ്ലറിന്റെ ആശയങ്ങളോടുള്ള അദ്ദേഹത്തിന്റെ ആഭിമുഖ്യം പലപ്പോഴും വിവാദങ്ങൾക്ക്‌ വഴിവച്ചു.ആദ്യകാലത്ത്‌ സിനിമയിൽ ആകൃഷ്ടനായ ദാലി,1929ൽ സർറിയലിസ്റ്റിക്‌ സിനിമകളുടെ വക്താവായിരുന്ന സംവിധായകൻ ലൂയിസ്‌ ബ്യൂണലിനൊപ്പം ചലച്ചിത്ര നിർമ്മാണത്തിലും തിരക്കഥാരചനയിലും വ്യാപൃതനായി.അതിനിടെ,സ്പെയിനിലെ റഷ്യൻ കുടിയേറ്റക്കാരിയായിരുന്ന ഗല(Gala)യുമായി അടുപ്പത്തിലായി.1934ൽ അവർ വിവാഹിതരായി.
1930-കളിലായിരുന്നു ദാലിയിലെ ചിത്രകാരൻ പ്രശസ്തിയിലേക്കുയർന്നതും.അക്കാലത്തെ പല ലോകോത്തര ചിത്രപ്രദർശനങ്ങളിലും ദാലിയുടെ ചിത്രങ്ങൾ പ്രദർശിപ്പിയ്ക്കപ്പെട്ടു.പാരീസിലെ സർറിയലിസ്റ്റിക്‌ ചിത്രകാരന്മാരുടെ ഔദ്യോഗിക സംഘടനയായിരുന്ന സർറിയലിസ്റ്റിക്‌ സൊസൈറ്റിയിൽ അദ്ദേഹത്തിന്‌ അംഗത്വം ലഭിച്ചു.
1931-ലായിരുന്നു അദ്ദേഹത്തിന്റെ ഏറ്റവും പ്രശസ്തമായ "ദ പെഴ്സിസ്റ്റൻസ് ഓഫ് മെമ്മറി"(the Persistance Of Memory)യുടെ രചന.ഉരുകിയൊലിയ്ക്കുന്ന പോക്കറ്റ്‌ വാച്ചുകളും പശ്ചാത്തലത്തിലെ വിസ്തൃതമായ ഭൂപ്രകൃതിയും,ഘടികാരങ്ങളിലിഴയുന്ന ഉറുമ്പുകളും,പ്രാണികളുമെല്ലാം പ്രതീകാത്മകത(symbolism)യുടെ അന്നോളം കണ്ടിട്ടില്ലാത്ത ഭാവതലങ്ങളിലേയ്ക്ക്‌ ചിത്രകലയെ കൊണ്ടെത്തിച്ചു.
1936-ലെ ലണ്ടൻ അന്താരാഷ്ട്ര സർറിയലിസ്റ്റിക്‌ ചിത്രപ്രദർശനത്തിലെ മുഖ്യ ആകർഷണം സാൽവദോർ ദാലിയും അദ്ദേഹത്തിന്റെ ചിത്രങ്ങളുമായിരുന്നു.പ്രസ്തുത വേദിയിൽ,ഒരു സമുദ്രപര്യവേഷകന്റെ വേഷവും, ഹെൽമറ്റും ധരിച്ചാണ്‌ ദാലി പ്രത്യക്ഷപ്പെട്ടത്‌.അന്ന് ഹെൽമറ്റിനുള്ളിൽ ജീവശ്വാസത്തിനായി പിടയുന്ന മുഖഭാവങ്ങളുമായി അദ്ദേഹം പറഞ്ഞു,"ഞാൻ മനുഷ്യമനസ്സിന്റെ ഇരുണ്ട ആഴങ്ങളിലേയ്ക്ക്‌ ഊളിയിടുകയാണ്‌.." സ്പാനിഷ് സിവിൽ വാറിനോടനുബന്ധിച്ച്‌,നവീന ആശയക്കാരോടുള്ള തന്റെ ആഭിമുഖ്യം വെളിവാക്കിയതിനെത്തുടർന്ന്‌ അദ്ദേഹം സർറിയലിസ്റ്റിക്‌ സൊസൈറ്റിയുമായി ഇടഞ്ഞു.ആ അഭിപ്രായ വ്യത്യാസം ഒടുവിൽ,"ഞാൻ തന്നെയാണ്‌ സർറിയലിസം"("I am the Sarrealism")എന്ന വിവാദപ്രസ്താവനയിൽ കൊണ്ടെത്തിച്ചു.
കാറ്റലോണിയയിൽ
തിരുത്തുക1949 മുതൽ ജീവിതാവസാനം വരെ ദാലി തന്റെ ജന്മനാട്ടിൽ ജീവിച്ചു.ഇക്കാലത്ത്‌ എഴുത്തിലും ചിത്രരചനയിലും രാഷ്ട്രീയത്തിലും അദ്ദേഹം സജീവമായി.രാഷ്ട്രീയ സ്വാധീനം അദ്ദേഹത്തിന്റെ വരകളിലും ദൃശ്യമായി..സിസ്റ്റീൻ മഡോണ(sistene madonna) എന്ന ചിത്രം ന്യൂയോർക്ക്‌ അന്താരാഷ്ട്രപ്രദർശനത്തിൽ പ്രദർശിപ്പിയ്ക്കപ്പെട്ടു.
ബൈബിളും നാചുറൽ സയൻസും കണക്കുമായിരുന്നു മറ്റു പ്രിയപ്പെട്ട വിഷയങ്ങൾ."കാണ്ടാമൃഗത്തിന്റെ കൊമ്പുകൾ"(Rhinocerous Horns) ഈ കാലഘട്ടത്തിലെ രചനയായിരുന്നു.കാണ്ടാമൃഗത്തിന്റെ കൊമ്പുകൾ വളരുന്ന വിശുദ്ധ ജ്യാമിതിയിൽ ആകൃഷ്ടനായ അദ്ദേഹം കാണ്ടാമൃഗത്തിനും വിശുദ്ധ മറിയത്തിനും സാമ്യം കൽപിയ്ക്കുകയാൺ`പ്രസ്തുത സൃഷ്ടിയിൽ.ഡി.എൻ.എയുടെ ഘടനയും ഹൈപ്പർ ക്യൂബും അദ്ദേഹത്തെ ആകർഷിച്ചു.ക്രിസ്തുവിന്റെ കുരിശുമരണം ചിത്രീകരിയ്ക്കുന്ന ക്രൂസിഫിക്ഷൻ(crucifixion)എന്ന ചിത്രത്തിൽ ഹൈപ്പർ ക്യൂബുകളുടെ വിന്യാസത്തിന്റെ മാസ്മരികത നമുക്കു ദർശിയ്ക്കാം.
1980കളിൽ അമിതമായ മദ്യപാനം അദ്ദേഹത്തിന്റെ ആരോഗ്യത്തെ ബാധിച്ചു.1982 ജൂൺ 10-ന്‌ ഭാര്യ ഗല മരിച്ചതോടെ തീവ്രമായ നിരാശാബോധം അദ്ദേഹത്തെ കീഴ്പ്പെടുത്തി.1982-ൽ മരണക്കിടക്കയിൽ തന്നെ സന്ദർശിച്ച ഫ്രഞ്ച്‌ ഭരണാധികാരിയ്ക്ക്‌ സമ്മാനിച്ച "ഹെഡ് ഓഫ് യൂറോപ്പ്‌"(The Head Of Europe)ആണ്‌ അദ്ദേഹത്തിന്റെ അവസാന രചനയെന്നു വിശ്വസിയ്ക്കപ്പെടുന്നു.
ഗലയുടെ മരണമുയർത്തിയ നിരാശാബോധം പലതവണ ദാലിയെ ആത്മഹത്യാ ശ്രമത്തിൽ കൊണ്ടെത്തിച്ചു .പട്ടിണി കിടന്നും, തീകൊളുത്തിയും ജീവനൊടുക്കാൻ ശ്രമിച്ച അദ്ദേഹം അവസാന കാലം തന്റെ തീയറ്ററിൽ കഴിച്ചുകൂട്ടാൻ തീരുമാനിച്ചു.ഒടുവിൽ, 1989 ജനുവരി 23-ന്‌ തന്റെ പ്രിയപ്പെട്ട സംഗീതം കേട്ട്‌,84-അം വയസ്സിൽ ആ മഹാപ്രതിഭ ഓർമ്മയായി.ഫിഗ്വറെസിലെ ദാലി തീയറ്റർ ആന്റ്‌ മ്യൂസിയത്തിലായിരുന്നു അദ്ദേഹത്തിന്റെ സംസ്കാരം.
ശൈലി
തിരുത്തുകപ്രതീകാത്മകത(Symbolism)
തിരുത്തുകപ്രതീകാത്മകതയായിരുന്നു ദാലിയുടെ സൃഷ്ടികളിലെ പ്രധാന സവിശേഷത. ഉരുകിയൊലിയ്ക്കുന്ന ഘടികാര(പെഴ്സിസ്റ്റൻസ് ഓഫ് മെമ്മറി)ങ്ങളായിരുന്നു ദാലിയുടെ ഏറ്റവും ശ്രദ്ധേയമായ പ്രതീകം.ആൽബർട്ട് ഐൻസ്റ്റൈന്റെ ആപേക്ഷികതാസിദ്ധാന്തത്തിൽ ആകൃഷ്ടനായ ദാലി,സമയം ആപേക്ഷികമാണെന്നു പറയാനാണ്‌ ഈ പ്രതീകം ഉപയോഗിച്ചത്‌.
ആനകളായിരുന്നു മറ്റൊരു പ്രിയപ്പെട്ട വിഷയം.അവ പ്രകൃതിയെ പ്രതിനിധാനം ചെയ്തു.1940-കളിലെ പല ചിത്രങ്ങളിലും അവ സജീവമായി.ദാലിയുടെ സൃഷ്ടികളിലെ മുട്ടപൈതൃക്ത്തിന്റെയും മാതൃത്വത്തിന്റെയു പ്രതീകമായിരുന്നു.പ്രതീക്ഷയെയും സ്നേഹത്തെയും പ്രതിനിധാനം ചെയ്ത്‌ അവ പല ചിത്രങ്ങളിലും പ്രത്യക്ഷപ്പെട്ടു."The Great Mastrubator,The Metamorphosis Narcissus എന്നിവ അതിനുദാഹരണങ്ങളാണ്‌.
ഉറുമ്പുകളായിരുന്നു മറ്റൊരു ശക്തമായ പ്രതീകം.അവ മരണത്തിന്റെയും നാശത്തിന്റെയും തീവ്രമായ ലൈംഗികതയുടെയും ചിഹ്നമായിരുന്നു.
പുറമേയ്ക്കുള്ള കണ്ണികൾ
തിരുത്തുക- ദാലിയുടെ ജീവചരിത്രവും ചിത്രങ്ങളും
- ലേഖനം:ദാലിയുടെ ഈശ്വരസങ്കല്പം
- സാല്വദോർ ദാലിയുടെ ചിത്രങ്ങൾ
- സെന്റ് പീറ്റേഴ്സ്ബർഗ്ഗിലെ ദാലി മ്യൂസിയം[പ്രവർത്തിക്കാത്ത കണ്ണി]
|
ചിത്രകാരനുമായി ബന്ധപ്പെട്ട ഈ ലേഖനം അപൂർണ്ണമാണ്‌. ഇതു വികസിപ്പിക്കുവാൻ സഹായിക്കുക. |