പ്രഭാ ആത്രെ
കിരാന ഖരാന ശൈലി പിന്തുടരുന്ന ഹിന്ദുസ്ഥാനി ശാസ്ത്രീയ സംഗീതജ്ഞയാണ് ഡോ. പ്രഭാ ആത്രെ (ജനനം: 13 സെപ്റ്റംബർ 1932). 2016 ഏപ്രിൽ 18 ന് ന്യൂഡൽഹിയിലെ ഇന്ത്യ ഹാബിറ്റാറ്റ് സെന്ററിലെ വേദിയിൽ ഹിന്ദിയിലും ഇംഗ്ലീഷിലുമായി 11 കൃതികൾ പ്രകാശിപ്പിച്ചു. 1990 ൽ പത്മശ്രീയും 2002 ൽ പത്മഭൂഷണും ലഭിച്ചു.
പ്രഭാ ആത്രെ | |
|---|---|
 | |
| ജനനം | 13 സെപ്റ്റംബർ 1932 |
| കലാലയം | പൂനെ സർവകലാശാല (B.A) ഗന്ധർവ മഹാവിദ്യാലയ സംഗീത സ്കൂൾ(Ph.D) |
| സജീവ കാലം | (1950 - present) |
| പുരസ്കാരങ്ങൾ | സംഗീത നാടക അക്കാദമി അവാർഡ് (1991) |
| വെബ്സൈറ്റ് | www |
ആദ്യകാല ജീവിതവും പശ്ചാത്തലവും
തിരുത്തുകആഭ സാഹബിന്റെയും ഇന്ദിരാബായി അത്രെയുടെയും മകളായി പുണെ യിൽ ജനിച്ചു . പ്രഭയും സഹോദരിയായ ഉഷയും സംഗീതത്തിൽ പഠിച്ചിരുന്നെങ്കിലും , രണ്ടു പേരും സംഗീതജ്ഞരാകാൻ ഉദ്ദേശിച്ചിരുന്നില്ല. പ്രഭാ എട്ട് ആയിരുന്നപ്പോൾ, ഇന്ദിരാബായി ആരോഗ്യം മോശമായതിനെത്തുടർന്ന്, സുഹൃത്തിന്റെ നിർദ്ദേശത്തിനു വഴങ്ങി ക്ലാസിക്കൽ ഹിന്ദുസ്ഥാനി സംഗീത പാഠങ്ങൾ പഠിച്ചു. ഇത് പ്രഭയെ കൂടുതൽ താത്പര്യത്തോടെ സംഗീതം പഠിക്കാനിടയാക്കി.
കിരാന ഖരാനയിലെ സുരേഷ് ബാബു മാനെ , ഹിരാബായി ബഡോഗേക്കർ എന്നിവയിൽ നിന്നും ഗുരു - ശിഷ്യ രീതിയിൽ സംഗീതം അഭ്യസിച്ചു. അമീർ ഖാൻ( ഖയാൽ ), ബഡേ ഗുലാം അലി ഖാൻ (തുമ്രി) എന്നീ രണ്ട് മഹാ ഗായകരുടെ സ്വാധീനം തന്റെ പാട്ടുകൾക്കുള്ളതായി പ്രഭ പറഞ്ഞിട്ടുണ്ട്.
സംഗീതത്തോടൊപ്പം ശാസ്ത്രത്തിലും നിയമത്തിലും പ്രഭ ബിരുദ കോഴ്സുകൾ പൂർത്തിയാക്കി. പിന്നീട് സംഗീതത്തിൽ പി.എച്ച്. ഡി നേടി. സർഗം എന്ന പേരിൽ, സോൾ - ഫാ നോട്ടുകൾ, ഇന്ത്യൻ ശാസ്ത്രീയ സംഗീതത്തിൽ എന്ന വിഷയത്തിലായിരുന്നു അവരുടെ ഡോക്ടറൽ തീസിസ് .
അക്കാദമിക്, സംഗീത യോഗ്യത
തിരുത്തുക- ബാച്ചിലർ ഓഫ് സയൻസ്, ഫർഗൂസൺ കോളജ്, പുണെ സർവ്വകലാശാല
- ബാച്ചിലർ ഓഫ് ലോ, ലോ കോളേജ്, പുണെ സർവ്വകലാശാല
- സംഗീത ആലങ്കർ (മാസ്റ്റർ ഓഫ് മ്യൂസിക്), ഗന്ധർവ മഹാവീദിലയ മണ്ഡൽ
- ഗവേഷണ ബിരുദം - സർഗം ശാസ്ത്രീയസംഗീതം എന്നതിലെ ഗവേഷണം
- വെസ്റ്റേൺ മ്യൂസിക് തിയറി ഗ്രേഡ്- IV, ലണ്ടനിലെ ട്രിനിറ്റി കോളേജ് ഓഫ് മ്യൂസിക്
- സുരേഷ് ബാബു മാനെ , വടക്കൻ ഇന്ത്യൻ ക്ലാസിക്കൽ വോക്കൽ സംഗീതത്തിൽ കിരാന ഗാരാനയിലെ ഹിരാബായി ബഡദോകർ
- കഥക് നൃത്ത ശൈലിയിൽ ഔപചാരിക പരിശീലനം
കരിയർ
തിരുത്തുകമറാത്തി നാടകവേദിയിൽ കുറച്ചുകാലം ക്ലാസിക്കുകളിലെ വേഷം അവതരിപ്പിച്ചു. ഇതിൽ സൻഷയ്-കല്ലോ, മാനപമാൻ, സഭദ്ര, വിദ്യാറാൺ തുടങ്ങിയവരുടെ വേഷങ്ങൾ ചെയ്തു.
പ്രഭ ആത്രെ നിലവിൽ കിരാന ഖരാനയെ പ്രതിനിധാനം ചെയ്യുന്ന രാജ്യത്തെ മുതിർന്ന ഗായകരിൽ ഒരാളാണ്. മാരു ബിഹാഗ്, കലാവതി എന്നിവ പാടിയ അവരുടെ ആദ്യ എൽ പി, അമീർ ഖാന്റെ സ്വാധീനത്തെ വ്യക്തമായി പ്രകടിപ്പിക്കുന്നുണ്ട്. ആഗോളതലത്തിൽ ഇന്ത്യൻ ശാസ്ത്രീയ സംഗീതം ജനകീയവൽക്കരിക്കുന്നതിൽ സംഭാവന നൽകി. ഖയാൽ , തുമ്രി , ദാദ്ര , ഗസൽ , ഗീത്, നാട്യസംഗീത്, ഭജൻ തുടങ്ങിയ സംഗീതശാഖകളിൽ അവർക്ക് കഴിവുണ്ട്. 1969 മുതൽ വിദ്യാർത്ഥികൾക്ക് സ്വകാര്യ പാഠങ്ങൾ നൽകി വരുന്നു.
ഡിസ്കോഗ്രാഫി
തിരുത്തുക- മാരു ബിഹഗ് , കലാവതി , ഖമാജ് തുമ്രി
- നിരഞ്ജാനി - പുരിയ കല്യാൺ , ശങ്കര , ബസന്ത്
- അനന്ത് പ്രഭ - ലളിത് , ഭിന്ന ഷഡ്ജ , ഭൈരവി തുമ്രി
- ബാഗേശ്രീ , ഖമാജ് തുമ്രി
- ജോഗ് കൗൻസ് , തോഡി , തുമ്രി
- മാൽകൌൺസ് , ദാദ്ര
- ചന്ദ്രകൗൺസ്
- മധു<a href="./Chandrakauns" rel="mw:WikiLink" data-linkid="118" data-cx="{"adapted":false,"sourceTitle":{"title":"Chandrakauns","pagelanguage":"en"}}" class="cx-link" id="mwTw" title="Chandrakauns">കൗൺസ്</a>
- മധുവന്തി , ദേശ്
- യമൻ , ഭൈരവ്
- ശ്യാം കല്യാൺ , ബിഹാഗ് , രാഗേശ്രീ തുമ്രി
- ഗസൽ , ഭജൻ റെക്കോർഡിങ്ങുകൾ 1970 കളിൽ നിന്ന് നടത്തിയിരുന്നു
കമ്പോസർ
തിരുത്തുക- സ്വരാംഗിനി , സ്വരാജ്ഞിനിയുടെ രചനകൾ
- അപൂർവ കല്യാൺ, ദാർബരി കൌൺസ്, പത്ദിപ്-മൽഹാർ, ശിവ കാലി, തിലംഗ് ഭൈരവ്, രവി ഭൈരവ്, മധുൂർ കൌൺസ് തുടങ്ങിയ രാഗങ്ങൾ ആവിഷ്കരിച്ചു.
- ഭരതനാട്യം നർത്തകി, സുചേത ഭൈദ് ചാപേക്കർ സംവിധാനം ചെയ്ത നൃത്ത്യ പ്രഭയ്കക്കായുള്ള സംഗീത രചനകൾ.
- നെതർലൻഡിൽ നിന്നുള്ള സൂസൻ അബൂഹെൽ ജാസ്സിനു വേണ്ടി തയ്യാറാക്കിയ സംഗീത രചന .
സംഗീതവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട പ്രവർത്തനങ്ങൾ
തിരുത്തുക- സംഗീതം പഠിപ്പിക്കുകയും പ്രഭാഷണങ്ങൾ നടത്തുകയും, ഇന്ത്യൻ ക്ലാസിക്കൽ സംഗീതത്തെക്കുറിച്ച് എഴുതുകയും ചെയ്തു.
- അഖിലേന്ത്യാ റേഡിയോയിലെ മുൻ അസിസ്റ്റന്റ് പ്രൊഡ്യൂസർ.
- എ 'ഗ്രേഡ് - ഓൾ ഇന്ത്യ റേഡിയോ നാടകകൃത്ത് (മറാത്തി, ഹിന്ദി).
- പ്രൊഫഷണൽ സംഗീത നാടകങ്ങളിൽ പ്രധാന വേഷങ്ങൾ ചെയ്തു. (സംഗീത നാടകം, സംഗീത സംഗീതം)
- നെതർലൻഡിലെ റോട്ടർഡാം കൺസർവേറ്ററി ഉൾപ്പെടെ പാശ്ചാത്യ രാജ്യങ്ങളിലെ ഏതാനും സ്ഥാപനങ്ങളിൽ വിസിറ്റിംഗ് പ്രൊഫസർ ആയിട്ടുണ്ട്.യും .
- വിസിറ്റിംഗ് പ്രൊഫസർ കാലിഫോർണിയ യൂണിവേഴ്സിറ്റി, ലോസ് ആഞ്ചലസ്
- ഇന്തോ-അമേരിക്കൻ ഫെലോഷിപ് - എത്തനോമ്യൂസിക്കോളജിയിൽ ഉപയോഗിക്കുന്ന ഗവേഷണ വസ്തുക്കൾ പഠിക്കാൻ, കാലിഫോർണിയ യൂണിവേഴ്സിറ്റി , ലോസ് ആഞ്ചലസ്
- വിസിറ്റിംഗ് പ്രൊഫസർ ക്യാല്ഗരീ യൂണിവേഴ്സിറ്റി , ആൽബർട്ട കാനഡ .
- സംഗീത രംഗത്തെ സംഭാവനകൾമാനിച്ച് മഹാരാഷ്ട്ര സർക്കാർ പ്രത്യേക എക്സിക്യൂട്ടീവ് മജിസ്ട്രേറ്റായി നിയമിച്ചു.
- മുംബൈയിലെ എസ്.എൻ.ഡി.ടി വുമൺസ് യൂണിവേഴ്സിറ്റി പ്രൊഫസറും ഡിപ്പാർട്ട്മെന്റ് ഓഫ് മ്യൂസിക് മേധാവിയമായിരുന്നു.
- 1992 ൽ പ്രഭാ പണ്ഡിറ്റ് സുരേഷ് ബാബു മാനെ, ഹിരബായി ബദോഡെകർ സംഗീത സമ്മേളൻ സംഗീതമേള തുടങ്ങി. എല്ലാ ഡിസംബറിലും മുംബൈയിലാണ് ഈ ഉത്സവം നടക്കുന്നത്.
- 1981 മുതൽ 'സ്വരശ്രീ റെക്കോർഡിംഗ്' കമ്പനിയുടെ ചീഫ് സംഗീത നിർമാതാവ്
- 1984 സെൻട്രൽ ബോർഡ് ഓഫ് ഫിലിം സെൻസർമാരുടെ ഉപദേശക സമിതി അംഗം
- കഴിഞ്ഞ 22 വർഷമായി പ്രശസ്ത ഗായകൻ പുനെയിലെ ഗാൻവർധൻ സഭയുടെ പ്രസിഡന്റ് .
- 'ഡോ. പ്രഭ ആത്രേ ഫൗണ്ടേഷൻ '2000 മേയിൽ രജിസ്റ്റർ ചെയ്തു.
- പ്രഭയുടെ ചില വർഷങ്ങൾക്കു മുമ്പ് പൂനെയിലെ സ്വരാമയി ഗുരുകുൽ സ്ഥാപിച്ചു. പരമ്പരാഗത ഗുരു- ശിഷ്യ - സംഗീതവും സമകാലിക ക്ലാസ്സ് റൂം പഠനവും സമന്വയിപ്പിക്കുന്നതാണ് ഈ സ്ഥാപനം.
- 2007 മുതൽ സവായി ഗന്ധർവ ഭീംസെൻ ഫെസ്റ്റിവലിൽ ഡോ. പ്രഭ ആത്ലാപനത്തോടെയാണ് അവസാനിക്കുന്നത് .
- ഹിന്ദിയിലും ഇംഗ്ലീഷിലും 11 പുസ്തകങ്ങൾ 2016 ഏപ്രിൽ 18 ന് ന്യൂഡൽഹിയിലെ ഇന്ത്യ ഹബിറ്റാറ്റ് സെന്ററിൽ പ്രകാശിപ്പിച്ചു.
അവാർഡുകൾ
തിരുത്തുക- 1976 - സംഗീതത്തിനുള്ള ആചാര്യ ആത്രെ അവാർഡ് .
- ജഗത്ഗുരു ശങ്കരാചാര്യ "ഗാൻ-പ്രഭാ" പുരസ്കാരം നൽകി.
- പത്മശ്രീ (1990)
- പദ്മഭൂഷൺ (2002) [1]
- 1991 - സംഗീത നാടക അക്കാദമി അവാർഡ്
- ജയന്റ്സ് ഇന്റർനാഷണൽ അവാർഡ്, രാഷ്ട്രീയ കാളിദാസ് സമ്മാൻ
- സംഗീത നാടക അക്കാദമിയുടെ ടാഗോർ അക്കാദമി രത്ന പുരസ്കാരം 2011
- ദീനനാഥ് മങ്കേഷ്കർ അവാർഡ്
- ഹാഫിസ് അലി ഖാൻ അവാർഡ്
- ആഗോള ആക്ഷൻ ക്ലബ് ഇന്റർനാഷണലിന്റെ അംഗീകാരം
- ഗോവിന്ദ് ലക്ഷ്മി അവാർഡ്
- ഗോദാവരി ഗൌരവ് പുരസ്കാരം
- ദാഗർ ഘരാന അവാർഡ്
- ആചാര്യ പണ്ഡിറ്റ് രാം നാരായൺ ഫൗണ്ടേഷൻ അവാർഡ് മുംബൈ
- ഉസ്താദ് ഫൈയാസ് അഹ്മദ് ഖാൻ മെമ്മോറിയൽ അവാർഡ് ( കിരാന ഘാരാന )
- സംഗീത് സാധന രത്ന അവാർഡ്
- പുണെ സർവ്വകലാശാലയുടെ 'ലൈഫ് ടൈം എയിംമെന്റ്' അവാർഡ്
- സ്വരൂയി പുസ്തകത്തിന് സംസ്ഥാന സർക്കാരിന്റെ അവാർഡ്.
തത്യാ സാഹേബ് നാഥു ട്രസ്റ്റ്, ഗൺവർധൻ പുണെ എന്നിവർ 2011 മുതൽ സ്വരയോഗിനി ഡോ: പ്രഭാ ആത്രെ രാഷ്ട്രീയ ശാസ്ത്രീയ സംഗീത പുരസ്കാരം നൽകി വരുന്നു .
അവലംബം
തിരുത്തുക- ↑ "Padma Awards" (PDF). Ministry of Home Affairs, Government of India. 2015. Archived from the original (PDF) on 15 November 2014. Retrieved July 21, 2015.
പുറം കണ്ണികൾ
തിരുത്തുക- ഔദ്യോഗിക വെബ്സൈറ്റ് Archived 2017-04-25 at the Wayback Machine.
- ഇന്ത്യയുടെ 50 ഏറ്റവും സമർത്ഥരായ സ്ത്രീകൾ ( ISBN 81-88086-19-3 ) ഇന്ദ്ര ഗുപ്ത എഴുതിയത്
- മഹാനായ മാസ്റ്റേഴ്സ്: മോഹൻ നാദിക്നിനി ഹിന്ദുസ്ഥാനി ക്ലാസിക്കൽ വോക്കൽ മ്യൂസിക്
- പത്മഭൂഷൺ സ്വീകർത്താക്കളുടെ പട്ടിക ശേഖരിച്ചത് 2009-06-28.