കാമധേനു

ഹിന്ദു വിശ്വാസമനുസരിച്ച് സപ്തർഷികളിൽ ഒരാളായ വസിഷ്ഠ മഹർഷിയുടെ കൈവശമുള്ള പശുവാണ് കാമധേനു. പശുക്കളുടെ / ഗോക്കളുടെ മാതാവാണ് കാമധേനു . ആഗ്രഹിക്കുന്നത് നൽകുന്ന ദിവ്യശക്തിയുള്ള പശുവാണിത്. പല അസുരന്മാരും ഇതിനെ സ്വന്തമാക്കാൻ ശ്രമിക്കുകയുണ്ടായി. ഇതിന്റെ കുട്ടിയാണ് നന്ദിനിയെന്ന പശു . കാമധേനുവിന് സുരഭി എന്നും പേരുണ്ട് . കാമധേനുവിന് വെളുത്ത രൂപവും , സ്ത്രീയുടെ ശിരസ്സും , രണ്ട് മുലകളും , പക്ഷിയുടെ പോലുള്ള രണ്ട് ചിറകുകളും , ആൺ മയിലിന്റെ പോലുള്ള വാലുമുണ്ട് . ഭൂമിയിലെ പശുക്കളെല്ലാം കാമധേനുവിന്റെ മക്കളാണ് . കാമധേനുവിനെ ദേവിയായാണ് ആരാധിക്കുന്നത് . കാമധേനുവിനെ ആരാധിക്കാൻ പ്രത്യേക ക്ഷേത്രങ്ങളൊന്നുമില്ല . ഗോലോകവും വസിഷ്ഠന്റെയും ജമദഗ്നിയുടെയും ആശ്രമങ്ങളുമാണ് വാസസ്ഥാനങ്ങൾ . കശ്യപനാണ് ജീവിത പങ്കാളി . ഗോമാതാവാണ് കാമധേനു . മഹാലക്ഷ്മി മുതൽ എല്ലാ ദേവന്മാരും ഗോമാതാവിൽ വസിക്കുന്നു എന്നു ഹിന്ദുമത വിശ്വാസികൾ വിശ്വസിച്ചു വരുന്നു . ഉത്തര ഇന്ഡ്യയിലാകട്ടെ ഗോപൂജ മുതൽ ഗോക്കളെ വളരെയധികം സംരക്ഷിച്ചു വരുന്നുണ്ട് . സകല പൂജകൾക്കും പശുവിന്റെ പാൽ , നെയ് , തൈര് , ചാണകം , ഗോമൂത്രം എന്നിവ ഉപയോഗിക്കുന്നു. ഈ അഞ്ചു പദാർത്ഥങ്ങൾ ഉപയൊഗിച്ചാണു പഞ്ചഗവ്യം ഉണ്ടാക്കുന്നത് പോലും . ഇതിൽ പാലിനാണു കൂടുതൽ പ്രാധാന്യം. അഭിഷേകത്തിനു പാൽ കൂടിയെ തീരു . പശുവിന്റെ ഉടലിൽ എല്ലാദൈവങ്ങളും വസിക്കുന്നു .

കാമധേനു Kamadhenu कामधेनु സുരഭി surabhi सुरभि
ഗോമാതാവ് . പശുക്കളുടെ / ഗോക്കളുടെ, ദൈവം / മാതാവ് .
മലേഷ്യയിലെ ബാട്ടു ഗുഹകളിലെ കാമധേനുവിന്റെ പ്രതിമ
മറ്റ് പേരുകൾ	സുരഭി , ഗോമാതാവ്
ദേവനാഗരി	कामधेनु
Sanskrit Transliteration	Kāmadhenu
Affiliation	ദേവി
നിവാസം	ഗോലോകം , പാതാളം ,വസിഷ്ഠന്റെയും ജമദഗ്നിയുടെയും ആശ്രമങ്ങൾ
ജീവിത പങ്കാളി	കശ്യപൻ

കാമധേനു

അമൃത സാഗരം / ക്ഷീര സാഗരം

ഹിന്ദു വിശ്വാസ പ്രകാരം കാമധേനുവിന്റെ ജനനത്തെ സംബന്ധിച്ച് വേറിട്ട അഭിപ്രായങ്ങളാണുള്ളത് . കാമധേനു ഉത്ഭവിച്ചത് പാൽക്കടലിൽ വെച്ച് സമുദ്രമഥനത്തിന്റെ സമയത്താണെന്നാണ് ഒരു അഭിപ്രായം . പ്രജാപതി ദക്ഷന്റെ പുത്രിയാണ് കാമധേനു എന്നാണ് മറ്റ് ഒരു അഭിപ്രായം . മഹർഷിമാരുടെ ഹോമങ്ങളിൽ പാലും പാലുത്പന്നങ്ങളും നൽകുന്നത് കാമധേനുവാണ് . ആപത്തിന്റെ സമയത്ത് മഹർഷിമാരെ സംരക്ഷിക്കാൻ കരുത്തരായ യോദ്ധാക്കളെ ഉത്പാദിപ്പിക്കാൻ കാമധേനുവിന് കഴിയും . മുനിയിൽ നിന്ന് മോഷ്ടിക്കാൻ ശ്രമിച്ച രാജാക്കന്മാരിൽ നിന്നും കാമധേനു മുനിമാരെ സംരക്ഷിച്ചു . കാമധേനുവിന്റെ ശരീരത്തിൽ വിവിധ ദേവതകൾ വസിക്കുന്നു .

സമുദ്ര മഥനം

മന്ദര പർവതം

ബ്രാഹ്മണരുടെ സംരക്ഷക

ഹിന്ദുമതത്തിൽ കാമധേനു ബ്രാഹ്മണരുമായി ബന്ധപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു . പശുവിന്റെ പാൽ , നെയ്യ് തുടങ്ങിയവയാണ് ബ്രാഹ്മണ പുരോഹിതരുടെ നേതൃത്വത്തിലുള്ള ഹോമത്തിനുപയോഗിക്കുന്നത് . അതിനാൽ കാമധേനു ചിലപ്പോൾ ഹോമധേനു എന്നാണ് പറയപ്പെടുന്നത് . ബ്രാഹ്മണനെ ഉപദ്രവിക്കുന്ന രാജാക്കന്മാർക്കെതിരെ കാമധേനു പോരാടുന്നു . ദേവത എന്ന നിലയിൽ , കാമധേനു ഒരു യോദ്ധാവും , തന്റെ യജമാനനെ അപത്തിൽനിന്നു സംരക്ഷിക്കുന്നതിനായി സൈന്യത്തെ സൃഷ്ടിക്കുന്നവളുമാണ് .

ലക്ഷണപ്രതിരൂപണവും പ്രതിമകൾ, വിഗ്രഹങ്ങൾ മുതലായവസംബന്ധിച്ച പഠനവും

ജനനവും കുട്ടികളും

സമുദ്ര മഥനം

കാമധേനുവും നന്ദിനിയും

പദോത്‌പത്തിവർണ്ണന

ഒരു സാധാരണ പശുവിന്റെ പര്യായമായി ഉപയോഗിക്കപ്പെടുന്ന സുരഭി എന്ന പേര് കാമധേനു എന്ന് പലപ്പോഴും അഭിസംബോധന ചെയ്യാറുണ്ട്. സുരഭി എന്ന പദത്തിന്റെ അർഥം "ഹൃദ്യമായ സുഗന്ധം" എന്നാണെന്നാണ് പ്രഫസർ ജാക്കോബി പറയുന്നത് . മോണിയർ വില്യംസ് സംസ്കൃതം-ഇംഗ്ലീഷ് നിഘണ്ടു (1899) അനുസരിച്ച് സുരഭി എന്ന പദത്തിന്റെ അർഥം സുഗന്ധം , മനോഹരം , സന്തോഷിപ്പിക്കുന്ന , പശു , ഭൂമി എന്നൊക്കെയാണ് . ദേവതയായ പശുവെന്ന് കാമധേനുവിനെ പരാമർശിക്കുന്നു . ഇതിനെ മാതാവ് ("അമ്മ") എന്നും വിവരിച്ചിട്ടുണ്ട് . കാമധേനുവുമായി ബന്ധപ്പെടുത്തിയിരിക്കുന്ന മറ്റു ചില പേരുകളാണ് സബല ("പുള്ളിയുള്ളവൻ"), കപില ("ചുവന്നവൻ") എന്നിവയാണ്. എല്ലാ ആഗ്രഹങ്ങളും അഭീഷ്ടങ്ങളും അഭിലാഷങ്ങളും സാധിച്ചുതരുന്ന സ്വർഗ്ഗത്തിലെ ദിവ്യപശൂ എന്നൊരു അർഥം കൂടി കാമധേനു ഏന്ന വാക്കിനുണ്ട് .

അവലംബം

• Mani, Vettam (1975). Puranic Encyclopaedia: A Comprehensive Dictionary With Special Reference to the Epic and Puranic Literature. Delhi: Motilal Banarsidass. ISBN 0842-60822-2.
• Hopkins, Edward Washburn (1915). Epic mythology. Strassburg K.J. Trübner. ISBN 0842605606.

ഇതു കൂടി കാണുക

• വിശ്വാമിത്രൻ
• വസിഷ്ഠൻ
• ജമദഗ്നി
• പാതാളം