അവെസ്താൻ ഭാഷ
അവെസ്താൻ ഭാഷ (/əˈvɛstən/),[2],മുൻപ് സെന്ദ് എന്നറിയപ്പെട്ടു. കിഴക്കൻ ഇറാനിയൻ ഭാഗങ്ങളിൽ ഉപയോഗിച്ചുവന്നിരുന്ന ഇറാനിലെ ഒരു ഭാഷയാണ് ഇത്. [3] [4] സൊരാഷ്ട്രിയ മതത്തിന്റെ എഴുത്തുകൾ ഈ ഭാഷയിലാണ്. ആ മതത്തിന്റെ ഗ്രന്ഥങ്ങൾ സെന്ദ് അവെസ്ത - ഈ ഭാഷയിലാണ് എഴുതപ്പെട്ടത്. ഇതിൽനിന്നാണ് ഈ പേരുണ്ടായത്. ഇത് വളരെ പഴക്കമുള്ളതും വിശുദ്ധമായതുമായ ഭാഷയായാണിതിനെ കണക്കാക്കിയിരുന്നത്. ഇത് ഇന്ന് ഒരു നിർജ്ജീവമായ ഭാഷയായി ഗണിച്ചു വരുന്നു. മതപരമായ കാര്യങ്ങൾക്കു മാത്രമേ ഇത് സാധാരണ ഉപയോഗിച്ചുവരുന്നുള്ളൂ. ഇന്തോ - ആര്യൻ ഭാഷകളിൽ ഇന്നും പ്രചാരത്തിലുള്ള വേദത്തിലെ സംസ്കൃതവുമായി അടുത്ത ബന്ധമുള്ള ഭാഷയാണിത്. [5]
| അവെസ്തൻ | |
|---|---|
| ഭൂപ്രദേശം | Eastern Iranian Plateau |
| സംസാരിക്കുന്ന നരവംശം | Airya |
| കാലഘട്ടം | Iron Age, Late Bronze Age |
| |
| ഭാഷാ കോഡുകൾ | |
| ISO 639-1 | ae |
| ISO 639-2 | ave |
| ISO 639-3 | ave |
| ഗ്ലോട്ടോലോഗ് | aves1237[1] |
| Linguasphere | 58-ABA-a |
 Yasna 28.1, Ahunavaiti Gatha (Bodleian MS J2) | |
അവെസ്താൻ ഭാഷയുടെ വളർച്ചയുടെ വ്യത്യസ്ത ഘട്ടങ്ങൾ
തിരുത്തുകഅവെസ്താൻ ഭാഷയ്ക്ക് പൊതുവായി നേർത്ത രണ്ടു രൂപങ്ങളുണ്ട് - പഴയ അവെസ്താൻ (ഗാഥിക് അവെസ്താൻ) എന്നും യുവ അവസ്താൻ എന്നും. ഇവയിൽ പഴയ അവെസ്താനിൽ നിന്നല്ല പുതിയ അവസ്താൻ ഭാഷ ഉൽഭവിച്ചത്. അവസ്താൻ ഭാഷ കാലത്തിന്റെ മാറ്റത്തിന് വളരെയധികം വിധേയമായിട്ടുണ്ട്.
ശബ്ദശാസ്ത്രം
തിരുത്തുകVowels:
- a ā ə ə̄ e ē o ō å ą i ī u ū
Consonants:
- k g γ x xʷ č ǰ t d δ ϑ t̰ p b β f
- ŋ ŋʷ ṇ ń n m y w r s z š ṣ̌ ž h
വ്യഞ്ജനങ്ങൾ
തിരുത്തുക| Type | Labial | Dental | Alveolar | Post-alveolar or palatal |
Velar | Labiovelar | Glottal | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Nasal | m /m/ | n /n/ | ń [ɲ] | ŋ /ŋ/ | ŋʷ /ŋʷ/ | ||||||||
| Plosive | p /p/ | b /b/ | t /t/ | d /d/ | č /tʃ/ | ǰ /dʒ/ | k /k/ | g /ɡ/ | |||||
| Fricative | f /ɸ/ | β /β/ | ϑ /θ/ | δ /ð/ | s /s/ | z /z/ | š /ʃ/ | ž /ʒ/ | x /x/ | γ /ɣ/ | xʷ /xʷ/ | h /h/ | |
| Approximant | y /j/ | w /w/ | |||||||||||
| Trill | r /r/ | ||||||||||||
According to Beekes, [ð] and [ɣ] are allophones of /θ/ and /x/ respectively (in Old Avestan).
സ്വരങ്ങൾ
തിരുത്തുക| Type | Front | Central | Back | |||
|---|---|---|---|---|---|---|
| short | long | short | long | short | long | |
| Close | i /i/ | ī /iː/ | u /u/ | ū /uː/ | ||
| Mid | e /e/ | ē /eː/ | ə /ə/ | ə̄ /əː/ | o /o/ | ō /oː/ |
| Open | a /a/ |
ā /aː/ | å /ɒː/ | |||
| Nasal | ą /ã/ | |||||
വ്യാകരണം
തിരുത്തുകനാമങ്ങൾ
തിരുത്തുക| Case | "normal" endings | a-stems: (masc. neut.) | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Singular | Dual | Plural | Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | -s | -ā | -ō (-as), -ā | -ō (yasn-ō) | -a (vīr-a) | -a (-yasna) |
| Vocative | – | -ā | -ō (-as), -ā | -a (ahur-a) | -a (vīr-a) | -a (yasn-a), -ånghō |
| Accusative | -əm | -ā | -ō (-as, -ns), -ā | -əm (ahur-əm) | -a (vīr-a) | -ą (haom-ą) |
| Instrumental | -ā | -byā | -bīš | -a (ahur-a) | -aēibya (vīr-aēibya) | -āiš (yasn-āiš) |
| Dative | -ē | -byā | -byō (-byas) | -āi (ahur-āi) | -aēibya (vīr-aēibya) | -aēibyō (yasn-aēibyō) |
| Ablative | -at | -byā | -byō | -āt (yasn-āt) | -aēibya (vīr-aēibya) | -aēibyō (yasn-aēibyō) |
| Genitive | -ō (-as) | -å | -ąm | -ahe (ahur-ahe) | -ayå (vīr-ayå) | -anąm (yasn-anąm) |
| Locative | -i | -ō, -yō | -su, -hu, -šva | -e (yesn-e) | -ayō (zast-ayō) | -aēšu (vīr-aēšu), -aēšva |
ക്രിയകൾ
തിരുത്തുക| Person | Singular | Dual | Plural |
|---|---|---|---|
| 1st | -mi | -vahi | -mahi |
| 2nd | -hi | -tha | -tha |
| 3rd | -ti | -tō, -thō | -ṇti |
ഉദാഹരണമായി ഒരു ഖണ്ഡിക
തിരുത്തുക| Latin alphabet |
Avestan alphabet |
Gujarati script approximation |
| ahiiā. yāsā. nəmaŋhā. ustānazastō.1 rafəδrahiiā.maniiə̄uš.2 mazdā.3 pouruuīm.4 spəṇtahiiā. aṣ̌ā. vīspə̄ṇg.5 š́iiaoϑanā.6vaŋhə̄uš. xratūm.7 manaŋhō. yā. xṣ̌nəuuīṣ̌ā.8 gə̄ušcā. uruuānəm.9:: (du. bār)::ahiiā. yāsā. nəmaŋhā. ustānazastō. rafəδrahiiā.maniiə̄uš. mazdā. pouruuīm. spəṇtahiiā. aṣ̌ā. vīspə̄ṇg. š́iiaoϑanā.vaŋhə̄uš. xratūm. manaŋhō. yā. xṣ̌nəuuīṣ̌ā. gə̄ušcā. uruuānəm.:: |
|
અહીઆ। યાસા। નામંગહા। ઉસ્તાનજ઼સ્તો।૧ રફ઼ાધરહીઆ।મનીઆઉસ્̌।૨ મજ઼્દા।૩ પોઉરુઉઈમ્।૪ સ્પાણ્તહીઆ। અષ્̌આ। વીસ્પાણ્ગ્।૫ સ્̌́ઇઇઅઓથઅના।૬વંગહાઉસ્̌। ક્સરતૂમ્।૭ મનંગહો। યા। ક્સષ્̌નાઉઉઈષ્̌આ।૮ ગાઉસ્̌ચા। ઉરુઉઆનામ્।૯:: (દુ। બાર્)::અહીઆ। યાસા। નામંગહા। ઉસ્તાનજ઼સ્તો। રફ઼ાધરહીઆ।મનીઆઉસ્̌। મજ઼્દા। પોઉરુઉઈમ્। સ્પાણ્તહીઆ। અષ્̌આ। વીસ્પાણ્ગ્। સ્̌́ઇઇઅઓથઅના।વવંગહાઉસ્̌। ક્સરતૂમ્। મનંગહો। યા। ક્સષ્̌નાઉઉઈષ્̌આ। ગાઉસ્̌ચા। ઉરુઉઆનામ્।:: |
അവലംബം
തിരുത്തുക- ↑ Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin, eds. (2017). "Avestan". Glottolog 3.0. Jena, Germany: Max Planck Institute for the Science of Human History.
{{cite book}}: External link in|chapterurl=|chapterurl=ignored (|chapter-url=suggested) (help) - ↑ Wells, John C. (1990), Longman pronunciation dictionary, Harlow, England: Longman, p. 53, ISBN 0-582-05383-8 entry "Avestan"
- ↑ corresponding to the entirety of present-day Afghanistan, and parts of Pakistan, Tajikistan, Turkmenistan, and Uzbekistan. The Yaz culture
- ↑ Mallory, J P (1997). Encyclopedia of Indo-European culture. page 653. London: Fitzroy Dearborn Publishers. ISBN 978-1-884964-98-5. entry "Yazd culture".
- ↑ Zoroastrians: Their Religious Beliefs and Practices by Mary Boyce (pg. 18)