In telecommunications, ടെലികമ്മ്യൂണിക്കേഷനിൽ, സെല്ലുലാർ ഡാറ്റ നെറ്റ്‌വർക്കുകളെ പിന്തുണയ്ക്കുന്ന വയർലെസ് കമ്മ്യൂണിക്കേഷൻസ് സാങ്കേതികവിദ്യകൾക്കായി നിലവിൽ വികസിപ്പിച്ചുകൊണ്ടിരിക്കുന്ന ആറാം തലമുറ മൊബൈൽ സിസ്റ്റം സ്റ്റാൻഡേർഡാണ്. 6G . ഇത് 5G യുടെ ആസൂത്രിത പിൻഗാമിയാണ്, ഇത് വളരെ വേഗതയുള്ളതായിരിക്കും. [1] അതിന്റെ മുൻഗാമികളെപ്പോലെ, 6G നെറ്റ്‌വർക്കുകളും ഒരുപക്ഷേ ബ്രോഡ്‌ബാൻഡ് സെല്ലുലാർ നെറ്റ്‌വർക്കുകളായിരിക്കും, അതിൽ സേവന മേഖലയെ സെല്ലുകൾ എന്ന് വിളിക്കുന്ന ചെറിയ ഭൂമിശാസ്ത്ര മേഖലകളായി തിരിച്ചിരിക്കുന്നു. നിരവധി കമ്പനികൾ ( Airtel, Anritsu, Apple, Ericsson, Fly, Huawei, Jio, Keysight, LG, Nokia, NTT Docomo, Samsung, Vi, Xiaomi ), ഗവേഷണ സ്ഥാപനങ്ങൾ ( ടെക്‌നോളജി ഇന്നൊവേഷൻ ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ട്, ഇന്റർയൂണിവേഴ്‌സിറ്റി മൈക്രോ ഇലക്‌ട്രോണിക്‌സ് രാജ്യങ്ങൾ, യുണൈറ്റഡ് സ്റ്റേറ്റ്സ്, ഇന്ത്യ, യുണൈറ്റഡ് സ്റ്റേറ്റ്സ്, റഷ്യ കേന്ദ്രം ) രാജ്യങ്ങൾ ജപ്പാൻ , ദക്ഷിണ കൊറിയ, സിംഗപ്പൂർ, യുണൈറ്റഡ് അറബ് എമിറേറ്റ്സ് ) 6G നെറ്റ്‌വർക്കുകളിൽ താൽപ്പര്യം പ്രകടിപ്പിച്ചു. [2] [3] [4] [5] [6] [1] [7] [8]

6G നെറ്റ്‌വർക്കുകൾ അവയുടെ മുൻഗാമികളേക്കാൾ വൈവിധ്യമാർന്നതായിരിക്കുമെന്ന് പ്രതീക്ഷിക്കുന്നു, കൂടാതെ സർവ്വവ്യാപിയായ തൽക്ഷണ ആശയവിനിമയങ്ങൾ, വ്യാപകമായ ഇന്റലിജൻസ്, ഇന്റർനെറ്റ് ഓഫ് തിംഗ്‌സ് (IoT) എന്നിവ പോലുള്ള നിലവിലെ മൊബൈൽ ഉപയോഗ സാഹചര്യങ്ങൾക്കപ്പുറമുള്ള ആപ്ലിക്കേഷനുകളെ പിന്തുണയ്ക്കാൻ സാധ്യതയുണ്ട്. [9] മൊബൈൽ എഡ്ജ് കമ്പ്യൂട്ടിംഗ്, ആർട്ടിഫിഷ്യൽ ഇന്റലിജൻസ് (AI), ഷോർട്ട് പാക്കറ്റ് കമ്മ്യൂണിക്കേഷൻ, ബ്ലോക്ക്‌ചെയിൻ സാങ്കേതികവിദ്യകൾ എന്നിവയുടെ അടിസ്ഥാനത്തിലുള്ള പ്രാദേശിക സ്പെക്‌ട്രം ലൈസൻസിംഗ്, സ്പെക്‌ട്രം പങ്കിടൽ, ഇൻഫ്രാസ്ട്രക്ചർ പങ്കിടൽ, ഇന്റലിജന്റ് ഓട്ടോമേറ്റഡ് മാനേജ്‌മെന്റ് എന്നിവയ്‌ക്കൊപ്പം 6G-യ്‌ക്കായി മൊബൈൽ നെറ്റ്‌വർക്ക് ഓപ്പറേറ്റർമാർ വഴക്കമുള്ള വികേന്ദ്രീകൃത ബിസിനസ്സ് മോഡലുകൾ സ്വീകരിക്കുമെന്ന് പ്രതീക്ഷിക്കുന്നു. [10] [11] [12] [13]

2023-ലെ കണക്കനുസരിച്ച്, 6G സാങ്കേതികവിദ്യയായി യോഗ്യത നേടുന്നതിന് സാർവത്രികമായി അംഗീകരിക്കപ്പെട്ട ഗവൺമെന്റോ സർക്കാരിതര നിലവാരമോ ഇല്ല, അത് ഇപ്പോഴും വികസനത്തിന്റെ പ്രാരംഭ ഘട്ടത്തിലാണ്.

ടെറാഹെർട്സ്, മില്ലിമീറ്റർ തരംഗ പുരോഗതി തിരുത്തുക

മില്ലിമീറ്റർ തരംഗങ്ങളും (30 മുതൽ 300 GHz വരെ) ടെറാഹെർട്‌സ് വികിരണവും (300 മുതൽ 3000 GHz വരെ) ചില ഊഹങ്ങൾ പ്രകാരം 6G-യിൽ ഉപയോഗിച്ചേക്കാം. 1G, 2G, 3G, 4G എന്നിവയിൽ ഉപയോഗിക്കുന്ന റേഡിയോ തരംഗങ്ങളേക്കാൾ സെൻസിറ്റീവ് ആയ 5G, Wi-Fi എന്നിവയിൽ ഉപയോഗിക്കുന്ന മൈക്രോവേവ് ഫ്രീക്വൻസികളേക്കാൾ (ഏകദേശം 2 മുതൽ 30 GHz വരെ) ഈ ഫ്രീക്വൻസികളുടെ തരംഗ പ്രചരണം തടസ്സങ്ങളോട് വളരെ സെൻസിറ്റീവ് ആണ്.

2020 ഒക്ടോബറിൽ, അലയൻസ് ഫോർ ടെലികമ്മ്യൂണിക്കേഷൻസ് ഇൻഡസ്ട്രി സൊല്യൂഷൻസ് (ATIS) ഒരു "Next G അലയൻസ്" ആരംഭിച്ചു, AT&T, Ericsson, Telus, Verizon, T-Mobile, Microsoft, Samsung, എന്നിവയും മറ്റുള്ളവയും അടങ്ങുന്ന ഒരു സഖ്യം "അടുത്ത ദശകത്തിൽ വടക്കേ അമേരിക്കൻ മൊബൈൽ സാങ്കേതിക വിദ്യയ്ക്ക് അപ്പുറത്തേക്ക് മുന്നേറും." [14]

2022 ജനുവരിയിൽ, ചൈനയിലെ പർപ്പിൾ മൗണ്ടൻ ലബോറട്ടറീസ് തങ്ങളുടെ ഗവേഷണ സംഘം 6G സെല്ലുലാർ സാങ്കേതികവിദ്യയുടെ അടിസ്ഥാനമായ ടെറാഹെർട്സ് ഫ്രീക്വൻസി ബാൻഡിനുള്ളിലെ ഒരു ലാബ് പരിതസ്ഥിതിയിൽ ആദ്യമായി സെക്കൻഡിൽ 206.25 ഗിഗാബൈറ്റ്സ് (Gbit/s) ഡാറ്റാ നിരക്ക് എന്ന ലോക റെക്കോർഡ് നേടിയതായി അവകാശപ്പെട്ടു [15]

2022 ഫെബ്രുവരിയിൽ ചൈനീസ് ഗവേഷകർ പറയുന്നത് വോർട്ടക്സ് മില്ലിമീറ്റർ തരംഗങ്ങൾ ഉപയോഗിച്ച് തങ്ങൾ റെക്കോർഡ് ഡാറ്റ സ്ട്രീമിംഗ് വേഗത കൈവരിച്ചതായി പറയുന്നു, അതിവേഗം മാറിക്കൊണ്ടിരിക്കുന്ന സ്പിന്നുകളുള്ള വളരെ ഉയർന്ന ആവൃത്തിയിലുള്ള റേഡിയോ തരംഗമാണ്, ഗവേഷകർ 1 ടെറാബൈറ്റ് ഡാറ്റ 1 ദൂരത്തേക്ക് കൈമാറി. ഒരു സെക്കൻഡിൽ കി.മീ (3,300 അടി). 1909-ൽ ബ്രിട്ടീഷ് ഭൗതികശാസ്ത്രജ്ഞനായ ജോൺ ഹെൻറി പോയിൻറിങ് ആണ് റേഡിയോ തരംഗങ്ങളുടെ കറങ്ങുന്ന സാധ്യതയെക്കുറിച്ച് ആദ്യമായി റിപ്പോർട്ട് ചെയ്തത്, എന്നാൽ അത് ഉപയോഗിക്കുന്നത് ബുദ്ധിമുട്ടായിരുന്നു. കഴിഞ്ഞ ഏതാനും പതിറ്റാണ്ടുകളായി ലോകമെമ്പാടുമുള്ള നിരവധി ഗവേഷക സംഘങ്ങളുടെ കഠിനാധ്വാനത്തിലാണ് തങ്ങളുടെ വഴിത്തിരിവ് നിർമ്മിച്ചതെന്ന് ഷാങ്ങും സഹപ്രവർത്തകരും പറഞ്ഞു. യൂറോപ്പിലെ ഗവേഷകർ 1990-കളിൽ വോർട്ടക്സ് തരംഗങ്ങൾ ഉപയോഗിച്ച് ആദ്യകാല ആശയവിനിമയ പരീക്ഷണങ്ങൾ നടത്തി. ദൂരത്തിനനുസരിച്ച് സ്പിന്നിംഗ് തരംഗങ്ങളുടെ വലുപ്പം വർദ്ധിക്കുന്നു, സിഗ്നൽ ദുർബലമാകുന്നത് അതിവേഗ ഡാറ്റാ ട്രാൻസ്മിഷൻ ബുദ്ധിമുട്ടാക്കുന്നു എന്നതാണ് ഒരു പ്രധാന വെല്ലുവിളി. കൂടുതൽ ഫോക്കസ് ചെയ്‌ത വോർട്ടക്‌സ് ബീം സൃഷ്‌ടിക്കാൻ ചൈനീസ് ടീം ഒരു അദ്വിതീയ ട്രാൻസ്‌മിറ്റർ നിർമ്മിച്ചു, കൂടുതൽ വിവരങ്ങൾ കൊണ്ടുപോകുന്നതിനായി തരംഗങ്ങളെ മൂന്ന് വ്യത്യസ്ത മോഡുകളിൽ കറങ്ങുന്നു, കൂടാതെ ഒരു സ്പ്ലിറ്റ് സെക്കൻഡിൽ വലിയ അളവിലുള്ള ഡാറ്റ എടുക്കാനും ഡീകോഡ് ചെയ്യാനും കഴിയുന്ന ഉയർന്ന പ്രവർത്തനക്ഷമതയുള്ള ഒരു ഉപകരണം വികസിപ്പിച്ചെടുത്തു. [16]

പരീക്ഷണ ഉപഗ്രഹ വിക്ഷേപണം തിരുത്തുക

2020 നവംബർ 6 ന്, ലോംഗ് മാർച്ച് 6 ലെ ലോഞ്ച് വെഹിക്കിൾ റോക്കറ്റ് ഉപയോഗിച്ച് 6G സാങ്കേതികവിദ്യയ്‌ക്കായി ഉദ്യോഗാർത്ഥികളുമായി 12 മറ്റ് ഉപഗ്രഹങ്ങൾക്കൊപ്പം ചൈന ഒരു പരീക്ഷണാത്മക പരീക്ഷണ ഉപഗ്രഹം ഭ്രമണപഥത്തിൽ വിജയകരമായി വിക്ഷേപിച്ചു. "ബഹിരാകാശത്തെ ടെറാഹെർട്സ് (THz) ആശയവിനിമയ സാങ്കേതികവിദ്യ പരിശോധിക്കാൻ" ഉദ്ദേശിച്ചുള്ളതാണ് ഉപഗ്രഹമെന്ന് ഗ്ലോബൽ ടൈംസ് പത്രം റിപ്പോർട്ട് ചെയ്യുന്നു.

6G നെറ്റ്‌വർക്കുകൾ 2030-ഓടെ വികസിപ്പിച്ച് പുറത്തിറക്കുമെന്ന് പ്രതീക്ഷിക്കുന്നു [17]

പ്രതീക്ഷകൾ തിരുത്തുക

സമീപകാല അക്കാഡമിക് ലേഖനങ്ങൾ 6G-യും ഉൾപ്പെടുത്തിയേക്കാവുന്ന പുതിയ ഫീച്ചറുകളും സങ്കൽപ്പിക്കുന്നു. 6G പിന്തുണയ്ക്കുന്ന AI ഇൻഫ്രാസ്ട്രക്ചർ മുതൽ "6G ആർക്കിടെക്ചറുകൾ, പ്രോട്ടോക്കോളുകൾ, ഓപ്പറേഷനുകൾ എന്നിവ രൂപകൽപ്പന ചെയ്യുകയും ഒപ്റ്റിമൈസ് ചെയ്യുകയും ചെയ്യുക" വരെ ഈ പ്രവചനങ്ങളിൽ പലതിലും AI ഉൾപ്പെടുത്തിയിട്ടുണ്ട്. നേച്ചർ ഇലക്‌ട്രോണിക്‌സിലെ മറ്റൊരു പഠനം 6G ഗവേഷണത്തിന് ഒരു ചട്ടക്കൂട് നൽകുന്നതായി കാണുന്നു, "മനുഷ്യ കേന്ദ്രീകൃത മൊബൈൽ ആശയവിനിമയങ്ങൾ ഇപ്പോഴും 6G-യുടെ ഏറ്റവും പ്രധാനപ്പെട്ട ആപ്ലിക്കേഷനായിരിക്കുമെന്നും 6G നെറ്റ്‌വർക്ക് മനുഷ്യ കേന്ദ്രീകൃതമായിരിക്കണമെന്നും ഞങ്ങൾ നിർദ്ദേശിക്കുന്നു. അതിനാൽ, ഉയർന്ന സുരക്ഷ, രഹസ്യം, സ്വകാര്യത എന്നിവ 6G-യുടെ പ്രധാന സവിശേഷതകളായിരിക്കണം കൂടാതെ വയർലെസ് ഗവേഷണ സമൂഹം പ്രത്യേക ശ്രദ്ധ നൽകുകയും വേണം." [18]

6G ഏത് ആവൃത്തിയിലാണ് പ്രവർത്തിക്കുക എന്ന ചോദ്യം ഇപ്പോഴും വ്യാഖ്യാനിക്കപ്പെടുന്നു. ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ട് ഓഫ് ഇലക്ട്രിക്കൽ ആൻഡ് ഇലക്‌ട്രോണിക്‌സ് എഞ്ചിനീയേഴ്‌സ് പറയുന്നത് "100-ൽ നിന്നുള്ള ഫ്രീക്വൻസികൾ GHz മുതൽ 3 വരെ ഉപയോഗിക്കാത്തതും പര്യവേക്ഷണം ചെയ്യപ്പെടാത്തതുമായ സ്പെക്‌ട്രത്തിന്റെ വിപുലമായ ശ്രേണി കാരണം, അടുത്ത തലമുറയിലെ വയർലെസ് കമ്മ്യൂണിക്കേഷൻ സിസ്റ്റങ്ങൾക്ക് THz വാഗ്ദാന ബാൻഡുകളാണ്." [19] ആവശ്യമായ ഉയർന്ന പ്രസരണ വേഗതയെ പിന്തുണയ്ക്കുന്നതിലെ ഏറ്റവും വലിയ വെല്ലുവിളി, ഊർജ്ജ/വൈദ്യുതി ഉപഭോഗത്തിന്റെ പരിമിതി, ഇലക്ട്രോണിക് സർക്യൂട്ടുകളിലെ സ്വീകാര്യമായ അനുപാതത്തിലുള്ള താപ വികസനം എന്നിവയാണ്. [20]

2021 ഡിസംബറിൽ വൈലി (IEEE സീരീസ്) പ്രസിദ്ധീകരിച്ച ഒരു പുസ്തകം, പ്രധാന 6G ഗവേഷണ വശങ്ങളെക്കുറിച്ചുള്ള നിലവിലെ അന്താരാഷ്ട്ര ചിന്തയുടെ ഒരു സ്നാപ്പ്ഷോട്ട് നൽകുന്നു. അത് പ്രസ്താവിക്കുന്നു “സാങ്കേതികവിദ്യകൾക്കും സേവനങ്ങൾക്കും പുറമെ, മൊബൈൽ ആശയവിനിമയ ശൃംഖലകളുടെ ബിസിനസ്സ് മോഡലുകളും വികസിച്ചുകൊണ്ടിരിക്കുന്നു, അത് വരും വർഷങ്ങളിൽ അതിവേഗം വികസിക്കുന്നത് തുടരും. നിലവിലുള്ള ഫിക്സഡ്-മൊബൈൽ നെറ്റ്‌വർക്ക് കൺവെർജൻസും ഐസിടി കൺവേർജൻസും കാരണം, ഭാവിയിലെ ആശയവിനിമയങ്ങൾ എന്റർപ്രൈസ് ആപ്ലിക്കേഷനുകളിൽ കർശനമായി സംയോജിപ്പിക്കപ്പെടും. 5G കാമ്പസ് നെറ്റ്‌വർക്കുകളുടെ ആഗോള ഉയർച്ച 5G എന്റർപ്രൈസ് നെറ്റ്‌വർക്കിംഗിലേക്കുള്ള തുടക്കമായും പുതിയ ബിസിനസ്സ് മോഡലുകളുടെയും ആവാസവ്യവസ്ഥയുടെയും ആവിർഭാവവും മാത്രമായി കണക്കാക്കണം. വിവിധ ഡെവലപ്പർമാരിൽ നിന്നും ദാതാക്കളിൽ നിന്നുമുള്ള വെർച്വലൈസ്ഡ് നെറ്റ്‌വർക്ക് പ്രവർത്തനങ്ങൾ സുരക്ഷിതവും വിശ്വസനീയവും ഊർജ്ജ-കാര്യക്ഷമവുമായ രീതിയിൽ ചലനാത്മകമായി ക്രമീകരിക്കാനും സംയോജിപ്പിക്കാനും കഴിയുന്ന ഒരു പുതിയ ടെലികമ്മ്യൂണിക്കേഷൻ ഇക്കോസിസ്റ്റത്തിലേക്ക് വഴിയൊരുക്കുന്ന ഓപ്പൺ സോഫ്‌റ്റ്‌വെയർ സ്റ്റാക്കുകളുടെ ഉയർച്ചയും അന്തർദേശീയ മാനദണ്ഡങ്ങളുടെ പങ്കിനെ കുറിച്ചും ഇത് ചോദ്യങ്ങൾ ഉയർത്തുന്നു. [21]

ബാഹ്യ ലിങ്കുകൾ തിരുത്തുക

അവലംബം തിരുത്തുക

  1. 1.0 1.1 Fisher, Tim. "6G: What It Is & When to Expect It". Lifewire. Retrieved 3 April 2022.Fisher, Tim. "6G: What It Is & When to Expect It". Lifewire. Retrieved 3 April 2022.
  2. "Indian Telecom Jio partners with University of Oulu over development of 6G technology". indianexpress. January 21, 2022."Indian Telecom Jio partners with University of Oulu over development of 6G technology". indianexpress. January 21, 2022.
  3. Rappaport, Theodore S. (10 February 2020). "Opinion: Think 5G is exciting? Just wait for 6G". CNN.Rappaport, Theodore S. (10 February 2020). "Opinion: Think 5G is exciting? Just wait for 6G". CNN.
  4. Kharpal, Arjun (November 7, 2019). "China starts development of 6G, having just turned on its 5G mobile network". CNBC.Kharpal, Arjun (November 7, 2019). "China starts development of 6G, having just turned on its 5G mobile network". CNBC.
  5. Andy Boxall; Tyler Lacoma (January 21, 2021). "What is 6G, how fast will it be, and when is it coming?". DigitalTrends. Retrieved February 18, 2021.Andy Boxall; Tyler Lacoma (January 21, 2021). "What is 6G, how fast will it be, and when is it coming?". DigitalTrends. Retrieved February 18, 2021.
  6. Li, Jane (7 November 2019). "Forget about 5G, China has kicked off its development of 6G". Quartz.Li, Jane (7 November 2019). "Forget about 5G, China has kicked off its development of 6G". Quartz.
  7. "India to get 6G by 2023 end or 2024, India's communications minister says while the country still waits for 5G rollout". Business Insider. Retrieved 2021-12-28."India to get 6G by 2023 end or 2024, India's communications minister says while the country still waits for 5G rollout". Business Insider. Retrieved 2021-12-28.
  8. "DoT to seek TRAI comment on use of 95GHz-3THz airwaves". TeleGeography. 2022-11-11. Retrieved 2022-11-16."DoT to seek TRAI comment on use of 95GHz-3THz airwaves". TeleGeography. 2022-11-11. Retrieved 2022-11-16.
  9. Dohler, M.; Mahmoodi, T.; Lema, M. A.; Condoluci, M.; Sardis, F.; Antonakoglou, K.; Aghvami, H. (2017). "Internet of skills, where robotics meets AI, 5G and the Tactile Internet". 2017 European Conference on Networks and Communications (EuCNC). pp. 1–5. doi:10.1109/EuCNC.2017.7980645. ISBN 978-1-5386-3873-6.Dohler, M.; Mahmoodi, T.; Lema, M. A.; Condoluci, M.; Sardis, F.; Antonakoglou, K.; Aghvami, H. (2017). "Internet of skills, where robotics meets AI, 5G and the Tactile Internet". 2017 European Conference on Networks and Communications (EuCNC). pp. 1–5. doi:10.1109/EuCNC.2017.7980645. ISBN 978-1-5386-3873-6. S2CID 32801348.
  10. Saad, W.; Bennis, M.; Chen, M. (2020). "A Vision of 6G Wireless Systems: Applications, Trends, Technologies, and Open Research Problems". IEEE Network. 34 (3): 134–142. doi:10.1109/MNET.001.1900287. ISSN 1558-156X.Saad, W.; Bennis, M.; Chen, M. (2020). "A Vision of 6G Wireless Systems: Applications, Trends, Technologies, and Open Research Problems". IEEE Network. 34 (3): 134–142. doi:10.1109/MNET.001.1900287. ISSN 1558-156X. S2CID 67856161.
  11. Yang, H.; Alphones, A.; Xiong, Z.; Niyato, D.; Zhao, J.; Wu, K. (2020). "Artificial-Intelligence-Enabled Intelligent 6G Networks". IEEE Network. 34 (6): 272–280. arXiv:1912.05744. doi:10.1109/MNET.011.2000195. ISSN 1558-156X.Yang, H.; Alphones, A.; Xiong, Z.; Niyato, D.; Zhao, J.; Wu, K. (2020). "Artificial-Intelligence-Enabled Intelligent 6G Networks". IEEE Network. 34 (6): 272–280. arXiv:1912.05744. doi:10.1109/MNET.011.2000195. ISSN 1558-156X. S2CID 209324400.
  12. Xiao, Y.; Shi, G.; Li, Y.; Saad, W.; Poor, H. V. (2020). "Toward Self-Learning Edge Intelligence in 6G". IEEE Communications Magazine. 58 (12): 34–40. arXiv:2010.00176. doi:10.1109/MCOM.001.2000388. ISSN 1558-1896.Xiao, Y.; Shi, G.; Li, Y.; Saad, W.; Poor, H. V. (2020). "Toward Self-Learning Edge Intelligence in 6G". IEEE Communications Magazine. 58 (12): 34–40. arXiv:2010.00176. doi:10.1109/MCOM.001.2000388. ISSN 1558-1896. S2CID 222090032.
  13. Guo, W. (2020). "Explainable Artificial Intelligence for 6G: Improving Trust between Human and Machine". IEEE Communications Magazine. 58 (6): 39–45. doi:10.1109/MCOM.001.2000050.Guo, W. (2020). "Explainable Artificial Intelligence for 6G: Improving Trust between Human and Machine". IEEE Communications Magazine. 58 (6): 39–45. doi:10.1109/MCOM.001.2000050. hdl:1826/15857. S2CID 207863445.
  14. Wolfe, Marcella (October 13, 2020). "ATIS Launches Next G Alliance to Advance North American Leadership in 6G". Atis. Retrieved February 18, 2021.Wolfe, Marcella (October 13, 2020). "ATIS Launches Next G Alliance to Advance North American Leadership in 6G". Atis. Retrieved February 18, 2021.
  15. Kumar, Nitesh (21 January 2022). "6G|What Is 6G?|6G In India|Which Country Has 6G Network?|6G Application". techbyte.co.in. Archived from the original on 2022-01-23. Retrieved 21 January 2022.Kumar, Nitesh (21 January 2022). "6G|What Is 6G?|6G In India|Which Country Has 6G Network?|6G Application" Archived 2022-01-23 at the Wayback Machine.. techbyte.co.in. Retrieved 21 January 2022.
  16. Chen, Stephen (2022-02-10). "Race to 6G: Chinese researchers declare data streaming record with whirling radio waves". South China Morning Post.Chen, Stephen (2022-02-10). "Race to 6G: Chinese researchers declare data streaming record with whirling radio waves". South China Morning Post.
  17. "China launches 'world's first 6G experiment satellite'". Anadolu Agency. 6 November 2020. Archived from the original on 2020-11-06. Retrieved 7 November 2020."China launches 'world's first 6G experiment satellite'". Anadolu Agency. 6 November 2020. Archived from the original on 2020-11-06. Retrieved 7 November 2020.
  18. Dang, Shuping; Amin, Osama; Shihada, Basem; Alouini, Mohamed-Slim (January 2020). "What should 6G be?". Nature Electronics (in ഇംഗ്ലീഷ്). 3 (1): 20–29. arXiv:1906.00741. doi:10.1038/s41928-019-0355-6. ISSN 2520-1131.Dang, Shuping; Amin, Osama; Shihada, Basem; Alouini, Mohamed-Slim (January 2020). "What should 6G be?". Nature Electronics. 3 (1): 20–29. arXiv:1906.00741. doi:10.1038/s41928-019-0355-6. ISSN 2520-1131. S2CID 211095143.
  19. Rappaport, Theodore S.; Xing, Yunchou; Kanhere, Ojas; Ju, Shihao; Madanayake, Arjuna; Mandal, Soumyajit; Alkhateeb, Ahmed; Trichopoulos, Georgios C. (2019). "Wireless Communications and Applications Above 100 GHz: Opportunities and Challenges for 6G and Beyond". IEEE Access. 7: 78729–78757. doi:10.1109/ACCESS.2019.2921522. ISSN 2169-3536.Rappaport, Theodore S.; Xing, Yunchou; Kanhere, Ojas; Ju, Shihao; Madanayake, Arjuna; Mandal, Soumyajit; Alkhateeb, Ahmed; Trichopoulos, Georgios C. (2019). "Wireless Communications and Applications Above 100 GHz: Opportunities and Challenges for 6G and Beyond". IEEE Access. 7: 78729–78757. doi:10.1109/ACCESS.2019.2921522. ISSN 2169-3536.
  20. Peter Smulders (2013). "The Road to 100 Gb/s Wireless and Beyond: Basic Issues and Key Directions". IEEE Communications Magazine. 51 (12): 86–91. doi:10.1109/MCOM.2013.6685762.Peter Smulders (2013). "The Road to 100 Gb/s Wireless and Beyond: Basic Issues and Key Directions". IEEE Communications Magazine. 51 (12): 86–91. doi:10.1109/MCOM.2013.6685762. S2CID 12358456.
  21. Shaping future 6G networks : needs, impacts and technologies. Emmanuel Bertin, Noël Crespi, Thomas Magedanz (First ed.). Wiley-IEEE Press. 2021. ISBN 978-1-119-76553-0.{{cite book}}: CS1 maint: others (link)Shaping future 6G networks : needs, impacts and technologies. Emmanuel Bertin, Noël Crespi, Thomas Magedanz (First ed.). Wiley-IEEE Press. 2021. ISBN 978-1-119-76553-0.{{cite book}}: CS1 maint: others (link)
"https://ml.wikipedia.org/w/index.php?title=6G_(നെറ്റ്‌വർക്ക്)&oldid=4019350" എന്ന താളിൽനിന്ന് ശേഖരിച്ചത്