ലക്ഷ്മീഭായി രാജ്വാദേ
ലക്ഷ്മിഭായ് രാജ്‌വാഡെ (1887-1984) ഒരു ഇന്ത്യൻ മെഡിക്കൽ ഡോക്ടറും ഫെമിനിസ്റ്റും കുടുംബാസൂത്രണ അഭിഭാഷകയുമായിരുന്നു. ഇന്ത്യയിലെ സ്ത്രീകളുടെ വോട്ട് ചെയ്യാനുള്ള അവകാശത്തിനുവേണ്ടി വാദിക്കുന്ന ഒരു വോട്ടവകാശവാദി കൂടിയായിരുന്നു അവർ, കൂടാതെ ഓൾ ഇന്ത്യ വിമൻസ് കോൺഫറൻസിന്റെ അദ്ധ്യക്ഷത വഹിക്കുകയും അതിന്റെ സെക്രട്ടറിയായി പ്രവർത്തിക്കുകയും ചെയ്തു. 1938-ൽ ഇന്ത്യൻ സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയിൽ സ്ത്രീകളുടെ പങ്കിനെക്കുറിച്ചുള്ള ഒരു സ്വാധീനമുള്ള റിപ്പോർട്ടിന്റെ രചയിതാവായിരുന്നു അവർ, കൂടാതെ ഇന്ത്യൻ സ്വാതന്ത്ര്യ സമരത്തിന്റെ അജണ്ടയുടെ ഭാഗമായി കുടുംബാസൂത്രണ നടപടികൾ സ്വീകരിക്കുന്നതിൽ ഒരു പ്രേരകശക്തിയായിരുന്നു. രാജ്‌വാഡെ ഇന്ത്യയെ അന്താരാഷ്ട്രതലത്തിലും ഐക്യരാഷ്ട്രസഭയിലും പ്രതിനിധീകരിക്കുകയും ഇന്ത്യൻ വനിതാ സംഘടനകളും അന്താരാഷ്ട്ര വനിതാ സംഘടനകളും തമ്മിൽ ബന്ധം സ്ഥാപിക്കാൻ സഹായിക്കുകയും ചെയ്തു. [1]
ജീവിതം തിരുത്തുക
സെൻട്രൽ പ്രവിശ്യകളിലെയും ബെരാറിലെയും രാഷ്ട്രീയ പ്രവർത്തകനും അഭിഭാഷകനുമായ സർ മൊറോപന്ത് ജോഷിയുടെയും ലേഡി യശോദാഭായ് ജോഷിയുടെയും മകനായി 1887-ൽ ലക്ഷ്മീബായി രാജ്‌വാഡെ ലക്ഷ്മി ജോഷിയായി ജനിച്ചു. [2] അവർ ബോംബെയിലെ ഗ്രാന്റ് മെഡിക്കൽ കോളേജിൽ മെഡിസിൻ പഠിച്ചു, ഗോപാൽ കൃഷ്ണ ഗോഖലെയുടെ പിന്തുണയോടെ ഇംഗ്ലണ്ടിൽ വിദ്യാഭ്യാസം തുടർന്നു. ഗ്വാളിയോർ സംസ്ഥാനത്തിന്റെ മുൻ ഭരണാധികാരിയായിരുന്ന മേജർ ജനറൽ സിആർ രാജ്‌വാഡെയെ വിവാഹം കഴിച്ച അവർക്ക് ഗ്വാളിയോറിലെ ' റാണി ' (രാജ്ഞി) എന്ന പദവി ലഭിച്ചു. രാജ്‌വാഡെ ഒരു വിഭാര്യനായിരുന്നു, നാല് ആൺമക്കളും രണ്ട് പെൺമക്കളും അടങ്ങുന്ന അദ്ദേഹത്തിന്റെ ആറ് മക്കളെ അവർ ദത്തെടുത്തു. 1984 [3] ൽ അവർ മരിച്ചു.
ജോലി തിരുത്തുക
രാജ്‌വാഡെ തന്റെ കരിയറിൽ ഉടനീളം ബോംബെയിൽ ഡോക്ടറായി ജോലി ചെയ്തു. [4]
ഫെമിനിസ്റ്റ് വക്താവുമായും സ്ത്രീകളുടെ അവകാശ സംഘടനകളുമായും അവർ അടുത്ത ബന്ധമുണ്ടായിരുന്നു, പ്രത്യേകിച്ച് കൊളോണിയൽ ഇന്ത്യയിലെ ലെജിസ്ലേറ്റീവ് കൗൺസിലുകളിൽ സ്ത്രീകൾക്ക് വോട്ടുചെയ്യാനുള്ള അവകാശത്തിനായി വാദിച്ചു. 1917-ൽ, രാജ്‌വാഡെ, സരോജിനി നായിഡു, ആനി ബസന്റ്, എസ്. നായിക് എന്നിവരോടൊപ്പം മൊണ്ടാഗു-ചെംസ്‌ഫോർഡ് പരിഷ്‌കരണത്തിനുള്ള നിർദ്ദേശങ്ങൾക്കിടയിൽ വോട്ടവകാശം സംബന്ധിച്ച ഒരു മെമ്മോറാണ്ടം പ്രചരിപ്പിച്ചതിന് ശേഷം എഡ്വിൻ മൊണ്ടാഗുവിനോടും ഇന്ത്യയുടെ വൈസ്രോയി വിസ്‌കൗണ്ട് ചെംസ്‌ഫോർഡുമായും ഒരു സ്വകാര്യ അഭിമുഖം നൽകി. ഈ അഭിമുഖത്തിനിടയിൽ, നിയമനിർമ്മാണ കൗൺസിലുകളിൽ സ്ത്രീകളുടെ അഭാവം "ദയനീയമാണ്" എന്ന് അവർ വിവരിക്കുകയും തിരഞ്ഞെടുപ്പ് പ്രക്രിയകളിൽ അവരെ ഉൾപ്പെടുത്തണമെന്ന് വാദിക്കുകയും ചെയ്തു. [5] 1931-ൽ, സരോജിനി നായിഡു അധ്യക്ഷയായ അഖിലേന്ത്യാ വനിതാ സമ്മേളനത്തിനുള്ളിലെ ഡ്രാഫ്റ്റിംഗ് കമ്മിറ്റിയിൽ അവർ അംഗമായിരുന്നു, കൂടാതെ ഹൻസ മേത്ത, താരാബെൻ പ്രേംചന്ദ്, മാർഗരറ്റ് കസിൻസ്, ഫൈസ് ത്യബ്ജി, ഹില്ല റസ്തോംജി ഫർദൂൻജി , ഷെരീഫ ഹമീദ് അലി, മകർ എന്നിവരും ഉൾപ്പെടുന്നു. അവർ രണ്ടാം വട്ടമേശ സമ്മേളനത്തിന് ഒരു റിപ്പോർട്ട് സമർപ്പിച്ചു, സാർവത്രിക വോട്ടവകാശം ആവശ്യപ്പെടുകയും തിരഞ്ഞെടുപ്പ് പ്രക്രിയയിൽ സ്ത്രീകൾക്ക് അനുകൂലമായ നടപടിയെ എതിർക്കുകയും ചെയ്തു. [5]
1932-ൽ, ഇന്ത്യക്ക് പുറത്ത്, പ്രത്യേകിച്ച് ഏഷ്യയ്ക്കുള്ളിൽ ഫെമിനിസ്റ്റ് സംഘടനകളുമായും പ്രസ്ഥാനങ്ങളുമായും സഹകരണവും ബന്ധവും സ്ഥാപിക്കാനുള്ള ശ്രമങ്ങളിലും രാജ്‌വാഡെ സജീവമായിരുന്നു. മാർഗരറ്റ് കസിൻസിനൊപ്പം, ഓൾ-ഏഷ്യൻ വിമൻസ് കോൺഫറൻസിന്റെ ആദ്യകാല സ്ഥാപകരിൽ ഒരാളായിരുന്നു അവർ. [6] ഈ സാഹചര്യത്തിൽ, കൊളോണിയലിസത്തിന്റെ സജീവ എതിരാളിയായിരുന്നു രാജ്‌വാഡെ, 1931 ലെ അഖിലേന്ത്യാ വനിതാ സമ്മേളനത്തിലെ ഒരു പ്രസംഗത്തിൽ എല്ലാ രാജ്യങ്ങളുടെയും സ്വയം നിർണ്ണയാവകാശത്തിന് പിന്തുണ നൽകണമെന്ന് വാദിച്ചു. [7]
ഓൾ ഇന്ത്യ വിമൻസ് കോൺഫറൻസിന്റെ പ്രവർത്തനങ്ങളുമായി രാജ്‌വാഡെ വളരെ അടുത്ത് ഇടപെട്ടിരുന്നു, കൂടാതെ 1931-ൽ കുടുംബാസൂത്രണത്തെക്കുറിച്ച് ശ്രദ്ധേയമായ ഒരു പ്രസംഗം കോൺഫറൻസിൽ നടത്തി, "വഴികളും മാർഗ്ഗങ്ങളും പഠിക്കാനും ശുപാർശ ചെയ്യാനും മെഡിക്കൽ വനിതകളുടെ ഒരു കമ്മിറ്റി" രൂപീകരിക്കുന്നതിനുള്ള ഒരു പ്രമേയം അംഗീകരിക്കാൻ ആദ്യം നിർദ്ദേശിച്ചു. അവരുടെ കുടുംബങ്ങളുടെ വലുപ്പം നിയന്ത്രിക്കാൻ പൊതുജനങ്ങളെ ബോധവൽക്കരിക്കുക. [8] പ്രമേയം വിജയിച്ചില്ല, പക്ഷേ 1932 വരെ സമ്മേളനത്തിൽ കുടുംബാസൂത്രണത്തിൽ സ്ത്രീകളുടെ പങ്കാളിത്തത്തിന് രാജ്‌വാഡെ പിന്തുണ സംഘടിപ്പിക്കുന്നത് തുടർന്നു, 1933-ൽ പ്രമേയം ഒടുവിൽ അംഗീകരിക്കപ്പെട്ടു. 1935-ൽ, രാജ്‌വാഡെ ഓൾ ഇന്ത്യ വിമൻസ് കോൺഫറൻസിന്റെ ഓണററി സെക്രട്ടറിയായിരുന്നു, മാർഗരറ്റ് കസിൻസിന്റെ നിർബന്ധപ്രകാരം, ജനന നിയന്ത്രണ അഭിഭാഷകയും അദ്ധ്യാപികയുമായ മാർഗരറ്റ് സാംഗറെ കോൺഫറൻസിൽ പ്രഭാഷണം നടത്താൻ ക്ഷണിച്ചു. അവളുടെ പ്രസംഗത്തെ എതിർത്തെങ്കിലും, കുടുംബാസൂത്രണത്തിൽ കൂടുതൽ സജീവമായ പങ്ക് വഹിക്കാൻ അഖിലേന്ത്യാ വനിതാ സമ്മേളനത്തിന് വേണ്ടി വാദിച്ചുകൊണ്ട് കസിൻസിന് കോൺഫറൻസിൽ സംസാരിക്കാൻ കഴിഞ്ഞു. [9] [10] 1939-40 കാലഘട്ടത്തിൽ രാജ്‌വാഡെ ഓൾ ഇന്ത്യ വിമൻസ് കോൺഫറൻസിന്റെ പ്രസിഡന്റായിരുന്നു. [9]
1938-ൽ, ഇന്ത്യൻ നാഷണൽ കോൺഗ്രസിന്റെ ദേശീയ ആസൂത്രണ സമിതിയിലെ വനിതാ സബ്കമ്മിറ്റിയുടെ അധ്യക്ഷനായിരുന്നു രാജ്‌വാഡെ. അധ്യക്ഷയെന്ന നിലയിൽ, കുടുംബാസൂത്രണത്തെക്കുറിച്ച് വ്യാപകമായി പ്രചരിച്ച ഒരു റിപ്പോർട്ട് അവർ 1940-ൽ എഴുതി പ്രസിദ്ധീകരിച്ചു, അത് പ്രത്യുൽപാദനം നിയന്ത്രിക്കുന്നതിനുള്ള നടപടികൾ ഉപയോഗിക്കണമെന്ന് വ്യക്തമായി വാദിക്കുകയും സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയിലെ സ്ത്രീ സംഭാവനകളെ അംഗീകരിക്കുന്നതിനെ പിന്തുണയ്ക്കുകയും ചെയ്തു. [11] [12] മേരി ഇ ജോൺ "ശ്രദ്ധേയമായ ആധുനികത" എന്ന് വിശേഷിപ്പിച്ച റിപ്പോർട്ട്, സ്ത്രീകളുടെ സാമ്പത്തിക അവകാശങ്ങൾ അംഗീകരിക്കണമെന്ന് വാദിച്ചു, ശമ്പളമില്ലാത്ത വീട്ടുജോലിയിലൂടെ സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയ്ക്ക് അവർ നൽകിയ സംഭാവനകൾ ഉൾപ്പെടെ. [13] ദേശീയ പ്രസ്ഥാനത്തിലെ അംഗങ്ങളിൽ നിന്ന് ഇതിന് ചില എതിർപ്പുകൾ ലഭിച്ചു, കുടുംബാസൂത്രണ വിഷയത്തോടുള്ള പൊതു എതിർപ്പ് കഠിനമായിരിക്കുമെന്ന് ജവഹർലാൽ നെഹ്‌റു രാജ്‌വാഡെക്ക് എഴുതി, "വലിയ വിഭാഗം ജനങ്ങൾക്ക് ഏറ്റവും അരോചകമല്ലാത്ത രീതിയിൽ ഈ വിഷയത്തെ സമീപിക്കേണ്ടതുണ്ട്. " [14]
1938-ലും രാജ്‌വാഡെ അഖിലേന്ത്യാ വനിതാ സമ്മേളനത്തിൽ വർഗീയവൽക്കരണത്തെ എതിർക്കുകയും മതേതരത്വം പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുന്നതിന് വനിതാ പ്രസ്ഥാനത്തിന് ആഹ്വാനം ചെയ്യുകയും ചെയ്തുകൊണ്ട് ശ്രദ്ധേയമായ ഒരു പ്രസംഗം നടത്തി. ഈ നാട്ടിലെ വിഭജിക്കപ്പെട്ടതായി തോന്നുന്ന സമൂഹങ്ങൾക്കിടയിൽ ഒരു സാഹോദര്യ ധാരണയും സജീവമായ സഹകരണവും കൊണ്ടുവരുന്നതിനുള്ള ആത്യന്തിക മാർഗം സ്ത്രീകളുടെ ഐക്യമാകുമെന്ന് എനിക്ക് ഉറപ്പുണ്ട്, അവർ പറഞ്ഞു. [15] 1933-ൽ, മതത്തിന്റെ അടിസ്ഥാനത്തിൽ ഇന്ത്യയിൽ പ്രത്യേക ഇലക്‌ട്രേറ്റുകൾ സ്ഥാപിക്കുന്ന കമ്മ്യൂണൽ അവാർഡിനെ എതിർത്ത് ഓൾ ഇന്ത്യ വിമൻസ് കോൺഫറൻസിനെ പ്രതിനിധീകരിച്ച് രാജ്‌വാഡെ മുമ്പ് ബ്രിട്ടീഷ് സർക്കാരിന് കത്തെഴുതിയിരുന്നു. 1950-ൽ ഐക്യരാഷ്ട്രസഭയുടെ സാമ്പത്തിക സാമൂഹിക കൗൺസിലിലെ മൂന്ന് ഇന്ത്യൻ പ്രതിനിധികളിൽ ഒരാളായിരുന്നു രാജ്‌വാഡെ.
റഫറൻസുകൾ തിരുത്തുക
- ↑ Mukherjee, Sumita (2018-04-16). Indian Suffragettes: Female Identities and Transnational Networks (in ഇംഗ്ലീഷ്). Oxford University Press. ISBN 978-0-19-909370-0.
- ↑ Jośī, Yaśodābāī (2003). A Marathi Saga: The Story of Sir Moropant and Lady Yashodabai Joshi ; [interlocutor, Manikbai Bhide] (in ഇംഗ്ലീഷ്). Namita Gokhale Editions, Roli Books. ISBN 978-81-7436-290-2.
- ↑ Mukherjee, Sumita (2018-04-16). Indian Suffragettes: Female Identities and Transnational Networks (in ഇംഗ്ലീഷ്). Oxford University Press. ISBN 978-0-19-909370-0.
- ↑ Mukherjee, Sumita (2018-04-16). Indian Suffragettes: Female Identities and Transnational Networks (in ഇംഗ്ലീഷ്). Oxford University Press. ISBN 978-0-19-909370-0.
- ↑ 5.0 5.1 Basu, Aparna (2008-01-01). "Women's Struggle for the Vote: 1917-1937". Indian Historical Review (in ഇംഗ്ലീഷ്). 35 (1): 128–143. doi:10.1177/037698360803500106. ISSN 0376-9836.
- ↑ Mukherjee, Sumita (2017-05-04). "The All-Asian Women's Conference 1931: Indian women and their leadership of a pan-Asian feminist organisation". Women's History Review. 26 (3): 363–381. doi:10.1080/09612025.2016.1163924. ISSN 0961-2025.
- ↑ Sandell, Marie (2011-12-01). "Regional versus International: Women's Activism and Organisational Spaces in the Inter-war Period". The International History Review. 33 (4): 607–625. doi:10.1080/07075332.2011.620737. ISSN 0707-5332.
- ↑ Ramusack, Barbara N. (1989). "Embattled Advocates: The Debate Over Birth Control in India, 1920-40". Journal of Women's History (in ഇംഗ്ലീഷ്). 1 (2): 34–64. doi:10.1353/jowh.2010.0005. ISSN 1527-2036.
- ↑ 9.0 9.1 "All India Women's Conference - Past Presidents". All India Women's Conference. Archived from the original on 19 March 2014.
- ↑ Rajwade, Rani Lakshmibai; Sarabhai, Mridula; Dubash, Purvis N. (1947). Shah, K. T. (ed.). Woman's Role in Planned Economy: Report of the Sub-Committee. National Planning Committee Series. Bombay: Vora Publishers. Archived from the original on 2020-12-09. Retrieved 2023-01-05.
- ↑ Ramusack, Barbara N. (1989). "Embattled Advocates: The Debate Over Birth Control in India, 1920-40". Journal of Women's History (in ഇംഗ്ലീഷ്). 1 (2): 34–64. doi:10.1353/jowh.2010.0005. ISSN 1527-2036.
- ↑ TAGRA, VINOD (1994). "Jawaharlal Nehru and the Status of Women in India". Proceedings of the Indian History Congress. 55: 712–717. ISSN 2249-1937. JSTOR 44143431.
- ↑ John, Mary E. (2005). "Feminist Perspectives on Family and Marriage: A Historical View". Economic and Political Weekly. 40 (8): 712–715. ISSN 0012-9976. JSTOR 4416225.
- ↑ Mazumdar, Vina. "An unfulfilled or a blurred vision?: Jawaharlal Nehru and Indian women".
{{cite journal}}: Cite journal requires|journal=(help) - ↑ Framke, Maria (2020), Möller, Esther; Paulmann, Johannes; Stornig, Katharina (eds.), "The Politics of Gender and Community: Non-Governmental Relief in Late Colonial and Early Postcolonial India", Gendering Global Humanitarianism in the Twentieth Century: Practice, Politics and the Power of Representation, Palgrave Macmillan Transnational History Series (in ഇംഗ്ലീഷ്), Cham: Springer International Publishing, pp. 143–166, doi:10.1007/978-3-030-44630-7_6, ISBN 978-3-030-44630-7, retrieved 2020-11-29