ഒരു സ്കോട്ടിഷ്-ഇന്ത്യൻ ഫെമിനിസ്റ്റും വോട്ടവകാശ പ്രവർത്തകയും എഴുത്തുകാരിയുമായിരുന്നു ഡൊറോത്തി ജിനരാജദാസ (1882 - 1963). മാർഗരറ്റ് കസിൻസ്, ആനി ബസന്റ് എന്നിവരോടൊപ്പം അവർ 1917-ൽ വിമൻസ് ഇന്ത്യൻ അസോസിയേഷൻ സ്ഥാപിച്ചു. ഇന്ത്യയിലെ ശൈശവ വിവാഹവും സ്ത്രീ നിരക്ഷരതയും അവസാനിപ്പിക്കാനുള്ള ശ്രമങ്ങളിൽ സജീവമായിരുന്ന അവർ മദ്രാസിന്റെ ജസ്റ്റിസ് ഓഫ് പീസും സജീവ തിയോസഫിസ്റ്റുമായിരുന്നു. ഇന്ത്യയിലെ വോട്ടവകാശ പ്രസ്ഥാനത്തിലെ ആദ്യകാല അംഗങ്ങളിൽ ഒരാളാണ് അവർ. വോട്ടവകാശ പ്രസ്ഥാനങ്ങൾക്കിടയിൽ അന്തർദേശീയ ശൃംഖലകൾ നിർമ്മിക്കാനുള്ള അവരുടെ ശ്രമങ്ങൾ പേരുകേട്ടതാണ്.

ജീവചരിത്രം തിരുത്തുക

ഡൊറോത്തി എം. ഗ്രഹാം എന്ന പേരിൽ സ്കോട്ട്ലൻഡിൽ ജനിച്ച അവർ ശ്രീലങ്കൻ തിയോസഫിസ്റ്റായ കുറുപ്പുമുല്ലഗെ ജിനരാജദാസയെ 1916 നവംബർ 11-ന് വിവാഹം കഴിച്ചു. അവർ അഡയാറിൽ വച്ച് തിയോസഫിക്കൽ സൊസൈറ്റിയുടെ മീറ്റിംഗുകളിൽ കണ്ടുമുട്ടുകയും വിവാഹിതരാകാൻ ലണ്ടനിലേക്ക് മടങ്ങുകയും ചെയ്തു.[1][2]

കരിയർ തിരുത്തുക

യുണൈറ്റഡ് കിംഗ്ഡത്തിലും ഇന്ത്യയിലും സ്ത്രീകൾക്ക് വോട്ടവകാശം സ്ഥാപിക്കാനുള്ള ശ്രമങ്ങളിൽ സജീവമായിരുന്ന ജിനരാജദാസ ബ്രിട്ടീഷ് വോട്ടവകാശ പ്രസ്ഥാനത്തിനായുള്ള പ്രതിഷേധത്തിൽ പങ്കെടുത്തതിന് അറസ്റ്റ് ചെയ്യപ്പെട്ടു (എന്നാൽ കുറ്റം ചുമത്തപ്പെട്ടിട്ടില്ല).[3]

1917-ൽ മാർഗരറ്റ് കസിൻസ്, ആനി ബസന്റ് എന്നിവരോടൊപ്പം അവർ വിമൻസ് ഇന്ത്യൻ അസോസിയേഷൻ (WIA) സ്ഥാപിച്ചു.[1] ജിനരാജദാസും ഭർത്താവും താമസിച്ചിരുന്ന അഡയാറിലെ തിയോസഫിക്കൽ സൊസൈറ്റിയിൽ വച്ച് കണ്ടുമുട്ടിയ കസിൻസും ജിനരാജദാസും ചേർന്നാണ് ഈ സംഘടനയ്ക്ക് രൂപം നൽകിയത്. സംഘടനയുടെ പ്രാരംഭ ലക്ഷ്യം സ്ത്രീകളുടെ കായിക വിനോദങ്ങളെ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുക, അതോടൊപ്പം സ്ത്രീകളുടെ വിദ്യാഭ്യാസവും കരകൗശലവും പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുക എന്നതായിരുന്നു. ജിനരാജദാസ തിയോസഫിക്കൽ സൊസൈറ്റിയെ സമീപിച്ച് ഇന്ത്യയിലുടനീളം വിമൻസ് ഇന്ത്യ അസോസിയേഷന്റെ സമാനമായ ശാഖകൾ സ്ഥാപിക്കാൻ അവരെ ക്ഷണിച്ചു. അവരു ടെ പരിശ്രമത്തിലൂടെ, അടുത്ത വർഷം നാൽപ്പത്തിമൂന്ന് അധിക ശാഖകൾ സ്ഥാപിക്കപ്പെട്ടു.[4] ജിനരാജദാസായിരുന്നു സംഘടനയുടെ പ്രഥമ സെക്രട്ടറി. ഡബ്ല്യുഐഎ വളരെ രാഷ്ട്രീയമായി സജീവമായിരുന്നു. അത് ശൈശവ വിവാഹത്തിനെതിരെ വാദിച്ചു, ജീവകാരുണ്യ പ്രവർത്തനങ്ങളിൽ ഏർപ്പെട്ടു, വോട്ടവകാശവാദ ശ്രമങ്ങളെ പിന്തുണച്ചു. [1] 1918-ൽ കസിൻസും ജിനരാജദാസും ചേർന്ന് എഡിറ്റ് ചെയ്ത സ്ത്രീ ധർമ്മ എന്ന സ്ത്രീ മാസിക സ്ഥാപിച്ചു. ജിനരാജദാസൻ മാസികയ്ക്ക് വിപുലമായ സംഭാവനകൾ നൽകുകയും എഡിറ്റുചെയ്യുകയും ചെയ്തു.[5] ജിനരാജദാസ് മുമ്പ് മദനപ്പള്ളിയിൽ ഒരു ചെറിയ വനിതാ സംഘടന സ്ഥാപിച്ചിരുന്നു.[3] ഹന്നാ സെന്നിനൊപ്പം, ജിനരാജദാസും വോട്ടവകാശ പ്രസ്ഥാനത്തിൽ ഇന്ത്യൻ സ്ത്രീകളുടെ പങ്കാളിത്തത്തിനായി വാദിക്കുകയും ഇന്ത്യൻ മതപരവും സാംസ്കാരികവുമായ ആചാരങ്ങളെ പാശ്ചാത്യർ തെറ്റായി ചിത്രീകരിക്കുന്നതിനെതിരെ പ്രതിഷേധിക്കുകയും ചെയ്തു.[6]

1917-ൽ, സ്ത്രീകൾക്ക് വോട്ടവകാശം കിട്ടാൻ ഇന്ത്യയുടെ സ്റ്റേറ്റ് സെക്രട്ടറി സർ എഡ്വിൻ മൊണ്ടാഗുവിനെ അഭിസംബോധന ചെയ്ത, കസിൻസ്, സരോജിനി നായിഡു, ആനി ബസന്റ്, ഹീരാബായ് ടാറ്റ തുടങ്ങിയവർ ഉൾപ്പെട്ട സ്ത്രീകളുടെ പ്രതിനിധി സംഘത്തിന്റെ ഭാഗമായിരുന്നു ജിനരാജദാസ.[3] അക്കാലത്ത് അവരുടെ ശ്രമങ്ങൾ വിജയിച്ചില്ലെങ്കിലും, ഇന്ത്യൻ, ഇംഗ്ലീഷ് പത്രങ്ങളിൽ അവർക്ക് വ്യാപകമായ ശ്രദ്ധ ലഭിക്കുകയും ഇന്ത്യൻ നാഷണൽ കോൺഗ്രസ് ഉൾപ്പെടെയുള്ള മറ്റ് സംഘടനകളിൽ നിന്നുള്ള വോട്ടവകാശത്തിനായുള്ള പിന്തുണ ലഭിക്കുകയും ചെയ്തു. [3] 1918-ൽ ഇന്ത്യൻ നാഷണൽ കോൺഗ്രസിന്റെ മലബാർ ജില്ലാ സമ്മേളനത്തിൽ ജിനരാജദാസ സ്ത്രീ വോട്ടവകാശത്തെ അനുകൂലിച്ചുകൊണ്ടുള്ള ഒരു പ്രമേയം വിജയകരമായി അവതരിപ്പിച്ചു, അത് ഏകകണ്ഠമായി പാസാക്കി.[3] 1918-ൽ, ഇന്ത്യൻ വോട്ടർമാരിൽ സ്ത്രീകളെ ഉൾപ്പെടുത്തണമെന്ന് ഇംഗ്ലണ്ടിൽ വാദിച്ച കോൺസ്റ്റൻസ് വില്ലിയേഴ്‌സ്-സ്റ്റുവർട്ടുമായി അവർ സ്ഥിരമായി കത്തിടപാടുകൾ നടത്തിയിരുന്നു. [3] 1921 ഏപ്രിലിൽ, മദ്രാസ് പ്രസിഡൻസിയിൽ സ്ത്രീകൾക്ക് ഫ്രാഞ്ചൈസി വിപുലീകരിച്ചപ്പോൾ, സംവാദങ്ങളിൽ പങ്കെടുത്ത നിരവധി സ്ത്രീകളിൽ ഒരാളായിരുന്നു ജിനരാജദാസ.[3]

വോട്ടവകാശം പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുന്നതിനുള്ള ശ്രമങ്ങളുടെ ഭാഗമായി, ലോകമെമ്പാടുമുള്ള സ്ത്രീ സംഘടനകൾക്കിടയിൽ ബന്ധം സ്ഥാപിക്കാൻ ജിനരാജദാസ പ്രവർത്തിച്ചു.[7] വിയന്നയ്ക്കും മദ്രാസിനും ഇടയിൽ ഭർത്താവിനൊപ്പം യാത്ര ചെയ്യുമ്പോൾ, അത്തരം നിരവധി സംഘടനകൾ അവർ സന്ദർശിച്ചു, പ്രത്യേകിച്ച്, ഇറാഖിലെ ബസ്റയിൽ സ്ത്രീകൾക്കായി യോഗങ്ങളിൽ സംസാരിച്ചു. 1920-കളിൽ അവർ ഓസ്‌ട്രേലിയയിൽ പര്യടനം നടത്തി, ഓസ്‌ട്രേലിയൻ വോട്ടവകാശികളുമായി ഇടപഴകുകയും 1919 സെപ്റ്റംബറിൽ ബ്രിസ്‌ബേനിലെ നാഷണൽ കൗൺസിൽ ഓഫ് വിമൻ ഉൾപ്പെടെ നിരവധി പൊതുസമ്മേളനങ്ങളെ അഭിസംബോധന ചെയ്യുകയും ചെയ്തു. 1919 ഒക്ടോബറിൽ മെൽബണിൽ ഓസ്‌ട്രേലിയയിലെ ദേശീയ വനിതാ കൗൺസിൽ; 1919 ഒക്ടോബറിൽ ഓസ്‌ട്രേലിയൻ വിമൻസ് നാഷണൽ ലീഗും[5] ഇന്ത്യയിൽ ബന്ധം സ്ഥാപിക്കാൻ എത്തി; ഉദാഹരണത്തിന്, 1921-ൽ, വിമൻസ് ഇന്റർനാഷണൽ ലീഗ് ഫോർ പീസ് ആൻഡ് ഫ്രീഡത്തിന്റെ അംഗങ്ങൾ അവരെ സമീപിച്ചു.[8] 1921-ൽ ജിനരാജദാസ വിമൻസ് ഇന്ത്യൻ അസോസിയേഷനുമായി ചേർന്ന് എന്തുകൊണ്ട് സ്ത്രീകൾക്ക് വോട്ട് വേണം എന്ന ഒരു ലഘുലേഖ പ്രസിദ്ധീകരിച്ചു, അതിൽ കോമൺ‌വെൽത്തിലെ വോട്ടവകാശ പ്രസ്ഥാനങ്ങൾക്കിടയിൽ നെറ്റ്‌വർക്കുകൾ കെട്ടിപ്പടുക്കുന്നതിന് അവർ വാദിച്ചു. 1923-ൽ, ഇന്റർനാഷണൽ അലയൻസ് ഫോർ വുമൺ എന്ന സംഘടനയുടെ കോൺഫറൻസിൽ ഇന്ത്യയുടെ ഒരു പ്രതിനിധിയായിരുന്നു അവർ, വ്യാപകമായി റിപ്പോർട്ട് ചെയ്യപ്പെട്ട പ്രസംഗത്തിൽ ഇന്ത്യൻ വോട്ടവകാശത്തെക്കുറിച്ച് അഭിസംബോധന ചെയ്തു.[5][9]

1934-ൽ ജിനരാജദാസിന്റെ നേതൃത്വത്തിൽ മദ്രാസ് പ്രസിഡൻസിയിൽ സ്ത്രീകളുടെ വിവാഹപ്രായം 16 ആക്കി ഉയർത്താനുള്ള ശ്രമങ്ങൾ ആരംഭിച്ചു. പ്രായം ഉയർത്തുന്നതിനുള്ള ഒരു ബില്ലിനെ പിന്തുണച്ച് അവർ ഒരു കത്ത് തയ്യാറാക്കി, അത് ഇന്ത്യയിലെ രാഷ്ട്രീയ നേതാക്കൾക്കിടയിൽ പ്രചരിപ്പിച്ചു, പ്രത്യേകിച്ചും മഹാത്മാഗാന്ധിയുടേത് ഉൾപ്പെടെയുള്ള പിന്തുണാ കത്തുകൾ ചേര്ത്ത്.[10]

ഭർത്താവ് കുറുപ്പുമുല്ലഗെ ജിനരാജദാസയോടൊപ്പം അവർ സജീവ തിയോസഫിസ്റ്റായിരുന്നു.[11] അവർ 1963-ൽ 81-ആം വയസ്സിൽ ലണ്ടനിൽ അന്തരിച്ചു.

പ്രസിദ്ധീകരണങ്ങൾ തിരുത്തുക

  • ഡൊറോത്തി ജിനരാജദാസ, Why Women Want the Vote (എന്തുകൊണ്ട് സ്ത്രീകൾക്ക് വോട്ട് വേണം) (അടയാർ: വിമൻസ് ഇന്ത്യൻ അസോസിയേഷൻ, 1921)
  • ഡൊറോത്തി ജിനരാജദാസ, The Women’s Suffrage Resolution (സ്ത്രീകളുടെ വോട്ടവകാശ പ്രമേയം), സ്ത്രീ ധർമ്മ (ഒക്ടോബർ 1918): 53
  • ഡൊറോത്തി ജിനരാജദാസ, 'ദി എമൻസിപ്പേഷൻ ഓഫ് ഇന്ത്യൻ വുമൺ', 1923 ജൂലൈ 2 മുതൽ 26 വരെ വിയന്നയിൽ നടന്ന തിയോസഫിക്കൽ സൊസൈറ്റിയുടെ ഫെഡറേഷൻ ഓഫ് യൂറോപ്യൻ നാഷണൽ സൊസൈറ്റീസിന്റെ എട്ടാം കോൺഗ്രസിന്റെ ഇടപാടുകൾ, എഡി. CW ഡിജ്ക്ഗ്രാഫ് (ആംസ്റ്റർഡാം: കൗൺസിൽ ഓഫ് ഫെഡറേഷൻസ്, 1923), 82–8

അവലംബം തിരുത്തുക

  1. 1.0 1.1 1.2 Forbes, Geraldine; Forbes, Geraldine Hancock (1999-04-28). Women in Modern India (in ഇംഗ്ലീഷ്). Cambridge University Press. p. 72. ISBN 978-0-521-65377-0.
  2. Lutyens, Mary (1997). Krishnamurti: The Years of Awakening (in ഇംഗ്ലീഷ്). Shambhala Publications. ISBN 978-1-57062-288-5.
  3. 3.0 3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 3.6 Mukherjee, Sumita (2018-04-16). Indian Suffragettes: Female Identities and Transnational Networks (in ഇംഗ്ലീഷ്). Oxford University Press. pp. 48–54. ISBN 978-0-19-909370-0.
  4. Forbes, Geraldine Hancock (2005). Women in Colonial India: Essays on Politics, Medicine, and Historiography (in ഇംഗ്ലീഷ്). Orient Blackswan. p. 16. ISBN 978-81-8028-017-7.
  5. 5.0 5.1 5.2 Broome, Sarah (2012-08-01). "Stri-Dharma: Voice of the Indian Women's Rights Movement 1928-1936". History Theses.
  6. Woollacott, Angela (2001-08-30). To Try Her Fortune in London: Australian Women, Colonialism, and Modernity (in ഇംഗ്ലീഷ്). Oxford University Press. p. 130. ISBN 978-0-19-534905-4.
  7. Sandell, Marie (2015-01-26). The Rise of Women's Transnational Activism: Identity and Sisterhood Between the World Wars (in ഇംഗ്ലീഷ്). Bloomsbury Publishing. ISBN 978-0-85773-730-4.
  8. Sluga, Glenda; James, Carolyn (2015-06-12). Women, Diplomacy and International Politics since 1500 (in ഇംഗ്ലീഷ്). Routledge. p. 202. ISBN 978-1-317-49703-5.
  9. Siegel, Mona L. (2020-01-07). Peace on Our Terms: The Global Battle for Women's Rights After the First World War (in ഇംഗ്ലീഷ്). Columbia University Press. ISBN 978-0-231-55118-2.
  10. Majumdar, Maya (2005). Encyclopaedia of Gender Equality Through Women Empowerment (in ഇംഗ്ലീഷ്). Sarup & Sons. ISBN 978-81-7625-548-6.
  11. Dixon, Joy (2003-05-01). Divine Feminine: Theosophy and Feminism in England (in ഇംഗ്ലീഷ്). JHU Press. pp. 208, 217–8. ISBN 978-0-8018-7530-4.
"https://ml.wikipedia.org/w/index.php?title=ഡൊറോത്തി_ജിനരാജദാസ&oldid=3727754" എന്ന താളിൽനിന്ന് ശേഖരിച്ചത്