ബൾഗേറിയ റിപ്പബ്ലിക്കും ഇന്ത്യൻ റിപ്പബ്ലിക്കും തമ്മിൽ നിലനിൽക്കുന്ന അന്താരാഷ്ട്ര ബന്ധങ്ങളാണ് ബൾഗേറിയ-ഇന്ത്യ ബന്ധങ്ങൾ എന്ന് അറിയപ്പെടുന്നത്.

Bulgarian-Indian relations
Map indicating locations of Bulgaria and India

ബൾഗേറിയ

ഇന്ത്യ
2004 നവംബർ 19 ന് ന്യൂഡൽഹിയിൽ നടന്ന ഇന്തോ - ബൾഗേറിയൻ ജോയിന്റ് കമ്മീഷൻ ഓൺ ഇക്കണോമിക്, സയന്റിഫിക്, ടെക്നോളജിക്കൽ കോപ്പറേഷൻ (ഐആർഐജിസി) യുടെ 15-ാമത് സെഷന്റെ സമാപനത്തിൽ

ബൾഗേറിയക്ക് ന്യൂഡൽഹിയിൽ എംബസിയും ഹൈദരാബാദ്, കൊൽക്കത്ത, മുംബൈ എന്നിവിടങ്ങളിൽ ഓണററി കോൺസുലേറ്റുകളുമുണ്ട്.[1] എംബസി ബംഗ്ലാദേശ്, നേപ്പാൾ, ശ്രീലങ്ക, മാലിദ്വീപ്, ഭൂട്ടാൻ എന്നിവയ്ക്ക് സംയുക്തമായി അംഗീകാരം നൽകിയിട്ടുണ്ട്, കൂടാതെ സൗത്ത് ഏഷ്യൻ അസോസിയേഷൻ ഫോർ റീജിയണൽ കോഓപ്പറേഷനും (സാർക്ക്) നിരീക്ഷിക്കുന്നു.[2] ഇന്ത്യക്ക് സോഫിയയിൽ ഒരു എംബസി ഉണ്ട്, അത് മാസിഡോണിയയുമായി സംയുക്തമായി അംഗീകാരം നേടിയിട്ടുണ്ട്.[3]

1954 മധ്യത്തിൽ, ബൾഗേറിയയും ഇന്ത്യയും തമ്മിൽ മോസ്കോയിൽ പ്രാഥമിക ചർച്ചകൾ നടന്നു, 1954 ഡിസംബറിൽ നയതന്ത്ര ബന്ധം സ്ഥാപിച്ചു.[4][5]

ബൾഗേറിയ 1955 ഏപ്രിലിൽ ന്യൂഡൽഹിയിൽ ഒരു നയതന്ത്ര ദൗത്യം (ലീഗേഷൻ) ആരംഭിച്ചു. 1961 മാർച്ചിൽ ദൗത്യം ഒരു എംബസിയിൽ പുന -ക്രമീകരിച്ചു. ബൾഗേറിയയിലേക്കുള്ള ഇന്ത്യയുടെ നയതന്ത്ര പ്രതിനിധികൾ 1955 ജൂലൈ മുതൽ 1970 ഏപ്രിൽ വരെ ബെൽഗ്രേഡിലും ബുച്ചാറസ്റ്റിലും താമസിച്ചിരുന്നു. 1970 മെയ് മാസത്തിൽ ഇന്ത്യ സോഫിയയിൽ എംബസി തുറന്നു.[6]

1967 ഒക്ടോബറിൽ ബൾഗേറിയ സന്ദർശിച്ച ആദ്യത്തെ ഇന്ത്യൻ പ്രധാനമന്ത്രിയായി ഇന്ദിരാഗാന്ധി. 1969 ജനുവരിയിൽ ഇന്ത്യ സന്ദർശിച്ച ആദ്യത്തെ ബൾഗേറിയൻ പ്രധാനമന്ത്രിയായി ടോഡോർ ഷിവ്കോവ്.[6] 1981 ൽ ഇന്ദിര ഗാന്ധി വീണ്ടും ബൾഗേറിയ സന്ദർശിച്ചു. പ്രസിഡന്റുമാരായ വി വി ഗിരി 1976 ൽ, 1980 ൽ സഞ്ജീവ റെഡ്ഡി, 1994 ൽ എസ് ഡി ശർമ്മ, 2003 ൽ എ.പി.ജെ. അബ്ദുൽ കലാം എന്നിവർ ബൾഗേറിയ സന്ദർശിച്ചു. ബൾഗേറിയൻ പ്രസിഡന്റ് ടോഡോർ ഷിവ്‌കോവ് 1976 ലും 1983 ലും ഇന്ത്യ സന്ദർശിച്ചു, പ്രസിഡന്റ് പീറ്റർ സ്റ്റോയനോവ് 1998 ൽ ഇന്ത്യ സന്ദർശിച്ചു. പ്രധാനമന്ത്രി സ്റ്റാൻ‌കോ ടോഡോറോവ് 1974 ലും 1980 ലും ഇന്ത്യ സന്ദർശിച്ചു, പ്രധാനമന്ത്രി സെർ‌ജി സ്റ്റാനിഷെവ് 2007 ൽ ഇന്ത്യ സന്ദർശിച്ചു.[4][5]

വാണിജ്യ കൈമാറ്റത്തിനായുള്ള ആദ്യത്തെ ഉഭയകക്ഷി പ്രോട്ടോക്കോൾ 1956 സെപ്റ്റംബർ 16 ന് ന്യൂഡൽഹിയിൽ ഇരു രാജ്യങ്ങളും തമ്മിൽ ഒപ്പുവച്ചു, സാമ്പത്തിക, ശാസ്ത്ര, സാങ്കേതിക സഹകരണത്തിനുള്ള (യന്ത്രനിർമ്മാണം, ഇലക്ട്രോണിക്സ്, കൃഷി, രസതന്ത്രം, പ്രതിരോധ വ്യവസായം, ഭക്ഷ്യ വ്യവസായം മുതലായവയ്ക്കുള്ള ഉപ ശാഖകളോടെ) ആദ്യ കരാർ 1967 മെയ് 2 ന് സോഫിയയിൽ ഒപ്പുവച്ചു. സാമ്പത്തിക, ശാസ്ത്ര, സാങ്കേതിക സഹകരണത്തിനുള്ള ജോയിൻ്റ് കമ്മീഷൻ 1973 നവംബറിൽ സ്ഥാപിതമായി. 1975 ൽ ബൾഗേറിയയും ഇന്ത്യയും തമ്മിലുള്ള ആദ്യത്തെ സാംസ്കാരിക കരാർ നിലവിൽ വന്നു.[6]

2018-19 ൽ ബൾഗേറിയയും ഇന്ത്യയും തമ്മിലുള്ള ഉഭയകക്ഷി വ്യാപാരം ആകെ 338.09 മില്യൺ ഡോളറാണ്.[7]

ഉഭയകക്ഷി വാണിജ്യ സാമ്പത്തിക ബന്ധങ്ങൾ[7] തിരുത്തുക

വർഷം ബൾഗേറിയയിലേക്കുള്ള ഇന്ത്യയുടെ കയറ്റുമതി (യുഎസ് ഡോളറിൽ) ബൾഗേറിയയിൽ നിന്നുള്ള ഇന്ത്യയുടെ ഇറക്കുമതി (യുഎസ് ഡോളറിൽ) മൊത്തം ഉഭയകക്ഷി വ്യാപാരം (യുഎസ് ഡോളറിൽ)
2013-2014 168.10 93.65 261.75
2014-2015 266.45 103.66 370.11
2015-2016 145.53 93.72 239.26
2016-2017 239.53 182.22 421.75
2017-2018 173.24 141.94 315.18
2018-2019 212.43 125.66 338.09
2019-2020 (നവംബർ വരെ) 110.04 100.86 210.90

ഉഭയകക്ഷി ഉടമ്പടികളും കരാറുകളും തിരുത്തുക

ടൂറിസം, ഇരട്ടനികുതി ഒഴിവാക്കൽ, സംഘടിത കുറ്റകൃത്യങ്ങൾ, അന്താരാഷ്ട്ര തീവ്രവാദം, മയക്കുമരുന്ന്, സൈക്കോട്രോപിക് വസ്തുക്കൾ എന്നിവയിലെ നിയമവിരുദ്ധ കടത്ത്, വിദേശകാര്യ ഓഫീസ് കൺസൾട്ടേഷനുകൾ സംബന്ധിച്ച പ്രോട്ടോക്കോൾ, ഉഭയകക്ഷി നിക്ഷേപ പ്രോത്സാഹനം, സംരക്ഷണ കരാർ, വ്യോമ സേവന കരാർ, പ്രതിരോധ സഹകരണം, ശാസ്ത്രം സാങ്കേതികവിദ്യ, കൈമാറ്റം, യുവജനകാര്യത്തിലും കായികരംഗത്തും സഹകരണം, ഇൻഫർമേഷൻ ടെക്നോളജീസ്, സാമ്പത്തിക സഹകരണം, ക്രിമിനൽ കാര്യങ്ങളിൽ പരസ്പര നിയമ സഹായത്തിനുള്ള ഉടമ്പടി, സിവിൽ, വാണിജ്യപരമായ കാര്യങ്ങളിൽ പരസ്പര നിയമ സഹായത്തിനുള്ള ഉടമ്പടി, ശിക്ഷിക്കപ്പെട്ട വ്യക്തികളുടെ കൈമാറ്റം സംബന്ധിച്ച ഉടമ്പടി, ഭേദഗതി വരുത്തുന്നതിനുള്ള പ്രോട്ടോക്കോൾ നിക്ഷേപത്തിന്റെ ഉന്നമനത്തിനും സംരക്ഷണത്തിനുമുള്ള കരാർ, തൊഴിൽ ബന്ധങ്ങൾ, തൊഴിൽ, സാമൂഹിക സുരക്ഷ, ചെറുകിട, ഇടത്തരം സംരംഭങ്ങളുടെ വികസനം, നയതന്ത്ര, ഔദ്യോഗിക പാസ്‌പോർട്ടുകൾ കൈവശമുള്ളവർക്ക് വിസ ആവശ്യകത നിർത്തലാക്കൽ, ശാസ്ത്രമേഖലയിലെ സഹകരണ പദ്ധതി, ആരോഗ്യ മേഖലകളിലെ സഹകരണം, ശാസ്ത്രം, വിദ്യാഭ്യാസം, സംസ്കാരം, സിവിൽ ന്യൂക്ലിയർ സഹകരണം തുടങ്ങിയ വിവിധ മേഖലകളിലെ സഹകരണത്തിനുള്ള വിവിധ കരാറുകൾ ഇന്ത്യയും ബൾഗേറിയയും ഒരുമിച്ച് ഒപ്പുവെച്ചിട്ടുണ്ട്.[7]

സാംസ്കാരിക ബന്ധങ്ങൾ തിരുത്തുക

2020 വരെ, രണ്ട് രാജ്യങ്ങൾ 17 സാംസ്കാരിക വിനിമയ പരിപാടികളിൽ ഒപ്പുവെച്ചു, അവസാനത്തേത് 2018-20 കാലയളവിൽ ന്യൂഡൽഹിയിൽ 2018 മാർച്ചിൽ ഒപ്പിട്ടു.[7] ഇന്ത്യയും ബൾഗേറിയയും തമ്മിലുള്ള സാഹിത്യ ബന്ധം വളർത്തിയെടുക്കുന്നതിലെ സുപ്രധാന നാഴികക്കല്ലാണ് നോബൽ സമ്മാന ജേതാവ് രബീന്ദ്രനാഥ ടാഗോറിൻ്റെ 1926 ലെ ബൾഗേറിയ സന്ദർശനം.

ഇന്ത്യൻ ക്ലാസിക്കുകളായ രാമായണം, മഹാഭാരതം, വേദങ്ങൾ, ഉപനിഷത്തുകൾ, ഭഗവദ്ഗീത, പഞ്ചതന്ത്ര കഥകൾ എന്നിവയും പ്രേം ചന്ദ്, മുൽക് രാജ് ആനന്ദ്, അമൃതാ പ്രീതം തുടങ്ങിയ ആധുനിക എഴുത്തുകാരും ബൾഗേറിയക്കാർക്കിടയിൽ വളരെ പ്രചാരത്തിലുണ്ട്.[7] അതേ പോലെ ബൾഗേറിയൻ കവികളായ ഹിസ്റ്റോ ബോട്ടെവ്, ഹിസ്റ്റോ സ്മിറെൻസ്‌കി, നിക്കോള വപ്‌ത്സറോവ് എന്നിവരുടെ സാഹിത്യകൃതികൾ ഇന്ത്യൻ ഭാഷകളിലേക്ക് വ്യാപകമായി വിവർത്തനം ചെയ്യപ്പെടുന്നു.

സെന്റർ ഫോർ ഈസ്റ്റേൺ ലാംഗ്വേജ് ആന്റ് കൾച്ചറിന്റെ ഭാഗമായി സോഫിയ സർവകലാശാലയ്ക്ക് ഇൻഡോളജി വകുപ്പുണ്ട്. വ്യത്യസ്ത രീതികളിലും വ്യത്യസ്ത തലങ്ങളിലും ഇൻഡോളജി നടപ്പിലാക്കുന്നത് പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുന്നതിനായി, ഈസ്റ്റ്-വെസ്റ്റ് ഇൻഡോളജിക്കൽ ഫൗണ്ടേഷൻ 1997 ൽ സ്ഥാപിതമായി.[7] ബൾഗേറിയയിലെ ഇന്ത്യൻ എംബസി നിരവധി ഉന്നത സാംസ്കാരിക പരിപാടികൾ സംഘടിപ്പിക്കുന്നു.

അവലംബം തിരുത്തുക

  1. "Ministry of Foreign Affairs - Bulgarian honorary consuls in the countries of accreditation". www.mfa.bg. Archived from the original on 2016-10-19. Retrieved 19 October 2016.
  2. "Ministry of Foreign Affairs - About us". www.mfa.bg. Archived from the original on 2016-10-19. Retrieved 19 October 2016.
  3. "Indian embassy in Sofia". Archived from the original on 2009-07-19. Retrieved 2009-02-01.
  4. 4.0 4.1 "Bilateral - Embassy of India, Sofia (Bulgaria)". www.indembsofia.org. Archived from the original on 19 October 2016. Retrieved 19 October 2016.
  5. 5.0 5.1 "India – Bulgaria Relations" (PDF). mea.gov.in. Retrieved 19 October 2016.
  6. 6.0 6.1 6.2 Baev, Jordan. "Accompanying Note on Indian-Bulgarian Relations". www.php.isn.ethz.ch. Archived from the original on 19 October 2016. Retrieved 19 October 2016.
  7. 7.0 7.1 7.2 7.3 7.4 7.5 "Embassy of India, Sofia, Bulgaria : India - Bulgaria Bilateral Relations". www.indembsofia.gov.in. Retrieved 2021-04-08.