വിക്കിപീഡിയ

സാബഹ്

(Sabah എന്ന താളിൽ നിന്നും തിരിച്ചുവിട്ടതു പ്രകാരം)

ബോർണിയോ ദ്വീപിന്റെ വടക്ക് ഭാഗത്ത് സ്ഥിതിചെയ്യുന്ന ഒരു മലേഷ്യൻ സംസ്ഥാനമാണ് സാബഹ്. തെക്കുപടിഞ്ഞാറൻ മലേഷ്യൻ സംസ്ഥാനമായ സറവക്, തെക്ക് ഇന്തോനേഷ്യയുടെ കലിമന്തൻ പ്രദേശം എന്നിവ സാബഹിന്റെ കര അതിർത്തിയാണ്. സാബഹ് തീരത്തുള്ള ദ്വീപ് ആണ് ഫെഡറൽ ടെറിട്ടറി ഓഫ് ലബുവാൻ. സാബഹ് പടിഞ്ഞാറ് വിയറ്റ്നാം, വടക്കും കിഴക്കും ഫിലിപ്പൈൻസ് എന്നിവിടങ്ങളുമായി സമുദ്രാതിർത്തികൾ പങ്കിടുന്നു. സംസ്ഥാന തലസ്ഥാന നഗരം ആയ കോത്ത കിനബാലു സംസ്ഥാനത്തിന്റെ സാമ്പത്തിക കേന്ദ്രവും സാബഹ് സംസ്ഥാന സർക്കാറിന്റെ സീറ്റും ആണ്. സന്തക്കാൻ, താവൗ എന്നിവയാണ് സാബയിലെ പ്രധാന നഗരങ്ങൾ. മലേഷ്യയിലെ 2015-ലെ സെൻസസ് പ്രകാരം സംസ്ഥാന ജനസംഖ്യ 3,543,500 ആണ്.[20]

Sabah
State
Flag of Sabah
Flag		Coat of arms of Sabah
Coat of arms
Nickname(s): 
Negeri Di Bawah Bayu[1]
Land Below the Wind[2]
Motto(s): 
Sabah Maju Jaya[3]
Let Sabah Prosper[3]
ദേശീയഗാനം: Sabah Tanah Airku[4]
Sabah My Homeland
   Sabah in    Malaysia
Coordinates: 5°15′N 117°0′E / 5.250°N 117.000°E / 5.250; 117.000
CapitalKota Kinabalu
Divisions
List
ഭരണസമ്പ്രദായം
 • Yang di-Pertua NegeriJuhar Mahiruddin
 • Chief MinisterShafie Apdal (WARISAN)
വിസ്തീർണ്ണം
 • ആകെ73,904 ച.കി.മീ.(28,534 ച മൈ)
ജനസംഖ്യ
 (2017)[5]
 • ആകെ38,70,000 (2nd)
Demonym(s)Sabahan
Human Development Index
 • HDI (2017)[6]0.674 (medium) (14th)
സമയമേഖലUTC+8 (MST[7])
Postal code
88xxx[8] to 91xxx[9]
Calling code087 (Inner District)
088 (Kota Kinabalu & Kudat)
089 (Lahad Datu, Sandakan & Tawau)[10]
ISO കോഡ്H (MY-12, 47–49)[11]
വാഹന റെജിസ്ട്രേഷൻSA, SAA, SAB, SAC, SAT, SSA (West Coast)
SB (Beaufort)
SD (Lahad Datu)
SK (Kudat)
SS (Sandakan)
ST (Tawau)
SU (Keningau)[12]
Former nameNorth Borneo
Self-government31 August 1963[13][14][15][16]
Malaysia Agreement[17]16 September 1963a[18]
വെബ്സൈറ്റ്ഔദ്യോഗിക വെബ്സൈറ്റ് Edit this at Wikidata
a Despite the fact that the Federation of Malaysia only came into existence on 16 September 1963, 31 August is celebrated as the Independence day of Malaysia. Since 2010, 16 September is recognised as Malaysia Day, a patriotic national-level public holiday to commemorate the foundation of Federation of Malaysia that joined North Borneo (Sabah), Malaya, Sarawak and (previously) Singapore as states of equal partners in the federation.[19]

സാബഹിൽ മധ്യരേഖയിലെ ഉഷ്ണമേഖലാ മഴക്കാട് കാലാവസ്ഥയാണ് അനുഭവപ്പെടുന്നത്. ഉഷ്ണമേഖലാ മഴക്കാടുകളും ധാരാളം മൃഗങ്ങളുടെ കൂട്ടങ്ങളും സസ്യങ്ങളുടെ സ്പീഷീസുകളും ഇവിടെ കാണപ്പെടുന്നു. ക്രൊക്കർ റേഞ്ച് നാഷണൽ പാർക്കിന്റെ ഭാഗമായ സംസ്ഥാനത്തെ പടിഞ്ഞാറ് ഭാഗത്ത് നീണ്ട മലനിരകൾ സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നു. മലേഷ്യയിലെ രണ്ടാമത്തെ ദൈർഘ്യമേറിയ നദിയായ കിനബത്തങ്ങാൻ നദി, സാബഹിലൂടെ കടന്നുപോകുന്നു. കിനാബാലു പർവ്വതം സാബഹിലെയുംമലേഷ്യയുടെയും ഏറ്റവും ഉയർന്ന സ്ഥലമാണ്.

സാബഹിലെ ആദ്യകാല മനുഷ്യാവാസം 20,000 മുതൽ 30,000 വർഷങ്ങൾക്ക് മുൻപ് മദായി-ബാറ്റൂറോങ് ഗുഹകളിൽ ഡാർവൽ ബേ ഏരിയയിൽ കണ്ടെത്തിയിരുന്നു. പതിനാലാം നൂറ്റാണ്ടിൽ സംസ്ഥാനത്തിന് ചൈനയുമായി വ്യാപാരബന്ധം ഉണ്ടായിരുന്നു. 14- 15 നൂറ്റാണ്ടിൽ ബ്രൂണിയൻ സാമ്രാജ്യത്തിന്റെ സ്വാധീനത്തിൻ കീഴിലായിരുന്നു സാബഹ്. അതേസമയം പ്രദേശത്തിന്റെ കിഴക്കൻ ഭാഗം 17-18 നൂറ്റാണ്ടുകളിൽ സുലു സുൽത്താറെ സ്വാധീനത്തിൽ വന്നു. 19-ാം നൂറ്റാണ്ടിൽ ബ്രിട്ടീഷ് കേന്ദ്രമായ വടക്ക് ബോർണിയോ ചാർട്ടേഡ് കമ്പനി ഈ സംസ്ഥാനം ഏറ്റെടുത്തു. രണ്ടാം ലോകമഹായുദ്ധത്തിൽ മൂന്ന് വർഷക്കാലം സാബഹ് ജാപ്പൻറെ കീഴിലായിരുന്നു. 1946-ൽ ഒരു ബ്രിട്ടീഷ് കിരീട കോളനിയായി സാബഹ് മാറി. 1963 ആഗസ്ത് 31 ന് സാബഹിന് ബ്രിട്ടിഷുകാർ സ്വയംഭരണം നൽകി. ഇതിനുശേഷം സാബ, ഫെഡറേഷൻ ഓഫ് മലയയുടെ സ്ഥാപക അംഗങ്ങളിൽ ഒരാളായിരുന്നു.(1963 സെപ്തംബർ 16 ന് സ്ഥാപിതമായി) സറവക് പുറമേ, സിംഗപ്പൂർ (1965 ൽ പുറത്താക്കപ്പെട്ട), ഫെഡറേഷൻ ഓഫ് മലയ (പെനിൻസുലർ മലേഷ്യ അല്ലെങ്കിൽ വെസ്റ്റ് മലേഷ്യ) എന്നീ രാജ്യങ്ങളും അംഗങ്ങളായിരുന്നു. അയൽസംസ്ഥാനമായ ഇന്തോനേഷ്യയെ ഫെഡറേഷൻ എതിർത്തു. ഇത് മൂന്നു വർഷത്തോളം ഇന്തോനേഷ്യ-മലേഷ്യ സംഘർഷത്തിന് ഇടയാക്കി. ഫിലിപ്പീൻസിൻറെ കൂട്ടിച്ചേർക്കൽ ഭീഷണികളോടൊപ്പം ഇത് ഇന്നും തുടരുന്നു.[21]

പദോൽപത്തി

തിരുത്തുക
 
ടൈഫൂൺ ബെൽറ്റിന്റെ തെക്കുഭാഗത്താണ് സബാ സ്ഥിതിചെയ്യുന്നത്. ഫിലിപ്പീൻസിൽ ഇടയ്ക്കിടെ ഉണ്ടാകുന്ന ടൈഫൂണുകളുടെ വിനാശകരമായ പ്രത്യാഘാതങ്ങളെ ഇത് അസാധുവാക്കുന്നു.[22] such as the Typhoon Haiyan in 2013.[23]

സാബഹ് എന്ന പേരിന്റെ യഥാർത്ഥ ഉറവിടം നിശ്ചയമില്ലാത്തതാണ്. ഇതെക്കുറിച്ചു പല സിദ്ധാന്തങ്ങളും ഉടലെടുത്തിട്ടുണ്ട്.[24] ഇതിലൊരു ഒരു സിദ്ധാന്തപ്രകാരം, ഒരു കാലത്ത് ഇതു ബ്രൂണെ സുൽത്താനേറ്റിന്റെ ഭാഗമായിരുന്നതിനാൽ, ഇതിന്റെ തീരപ്രദേശത്തു വന്യമായി വളർന്നു കാണപ്പെട്ടിരുന്നതും ബ്രൂണയിൽ[25] ജനപ്രിയവുമായിരുന്ന പിസാങ് സബ (പിസാങ് മെനുറം എന്നും അറിയപ്പെടുന്നു)[26][27] എന്ന പ്രത്യേക വാഴയിനത്തിൽ‌നിന്നാണ് ഈ പേരു വന്നതെന്ന് അനുമാനിക്കപ്പെടുന്നു. ബാജാവു  ജനങ്ങൾ ഇതിനെ പിസാങ് ജാബ[25] എന്നു വിശേഷിപ്പിച്ചിരുന്നു. തഗലോഗ്, വിസായൻ ഭാഷകളിലും ഒരു വിശേഷയിനം വാഴപ്പഴത്തിനു സാബഹ് എന്നു പേരു പരാമർശിക്കപ്പെടുമ്പൊൾ, ഈ വാക്കിന് വിസായൻ ഭാഷയിൽ തികച്ചു വിഭിന്നമായ "ശബ്ദമയമായ" [24] എന്ന അർത്ഥമാണ്. ഒരുപക്ഷേ പ്രാദേശിക ഭാഷകളിലെ ഉച്ചാരണ വ്യതിയാനത്തിൽ സാബ എന്ന പദം പ്രാദേശിക സമൂഹം സബാഹ് എന്നാണ് ഉച്ചരിക്കുന്നത്.[26] ബ്രൂണെ മജാപാഹിത് സാമ്രാജ്യത്തിന്റെ ഒരു സാമന്ത സംസ്ഥാനമായിരുന്ന കാലത്ത്, നഗരക്രേതാഗാമ എന്ന സ്തുതിഗീതത്തിൽ സബാഹ് എന്ന ഈ പ്രദേശത്തെ സെലൂഡാങ് എന്നു വിവരിച്ചിരുന്നു.[28][26]

ചിത്രശാല

തിരുത്തുക
  • Landscapes of Sabah
  •  
    കിനബാലു കൊടുമുടിയുടെ ഉപശൃംഗം
  •  
    മനുകാൻ, മമുറ്റിക്, സുലുഗ് എന്നിവയുൾപ്പെട്ട സ്മൈൽ ദ്വീപുകൾ.
  •  
    ലഹദ് ഡാറ്റു കടലിന്റെ പനോരാമിക് വീക്ഷണം.
  •  
    പഡാസ് നദിയുടെ താഴ്‍വര

ഇതും കാണുക

തിരുത്തുക

കുറിപ്പുകൾ

തിരുത്തുക

അവലംബം

തിരുത്തുക
  1. ↑ "Mengenai Sabah (About Sabah)" (in Malay). Sabah State Government. Archived from the original on 19 May 2016. Retrieved 19 May 2016.{{cite web}}: CS1 maint: unrecognized language (link)
  2. ↑ "About Sabah". Sabah State Government. Archived from the original on 20 May 2016. Retrieved 20 May 2016.
  3. ↑ 3.0 3.1 "The Meaning of the Sabah State Crest". Sabah State Government. Archived from the original on 10 June 2014. Retrieved 10 June 2014.
  4. ↑ "Lagu-Lagu Patriotik" (in Malay). Sabah State Government. Archived from the original on 20 May 2016. Retrieved 20 May 2016.{{cite web}}: CS1 maint: unrecognized language (link)
  5. ↑ 5.0 5.1 "Sabah @ a Glance". Department of Statistics, Malaysia. Retrieved 29 December 2017.
  6. ↑ "Subnational Human Development Index (2.1) [Sabah – Malaysia]". Global Data Lab of Institute for Management Research, Radboud University. Retrieved 12 November 2018.
  7. ↑ Helmer Aslaksen (28 June 2012). "Time Zones in Malaysia". Department of Mathematics, Faculty of Science, National University of Singapore. Archived from the original on 21 May 2016. Retrieved 21 May 2016.
  8. ↑ "Postal codes in Sabah". cybo.com. Archived from the original on 2016-08-17. Retrieved 12 July 2016.
  9. ↑ "Postal codes in Semporna". cybo.com. Archived from the original on 2016-08-17. Retrieved 12 July 2016.
  10. ↑ "Area codes in Sabah". cybo.com. Archived from the original on 2016-08-17. Retrieved 12 July 2016.
  11. ↑ "State Code". Malaysian National Registration Department. Archived from the original on 19 May 2017. Retrieved 19 May 2017.
  12. ↑ Teh Wei Soon (23 March 2015). "Some Little Known Facts On Malaysian Vehicle Registration Plates". Malaysian Digest. Archived from the original on 8 July 2015. Retrieved 12 July 2016.
  13. ↑ The Report: Sabah 2011. Oxford Business Group. pp. 10–143. ISBN 978-1-907065-36-1.
  14. ↑ "The National Archives DO 169/254 (Constitutional issues in respect of North Borneo and Sarawak on joining the federation)". The National Archives. 1961–1963. Retrieved 23 April 2015.
  15. ↑ Philip Mathews (28 February 2014). Chronicle of Malaysia: Fifty Years of Headline News, 1963–2013. Editions Didier Millet. pp. 15–. ISBN 978-967-10617-4-9.
  16. ↑ Frans Welman. Borneo Trilogy Volume 1: Sabah. Booksmango. pp. 159–. ISBN 978-616-245-078-5. Retrieved 28 May 2013.
  17. ↑ "Malaysia Act 1963 (Chapter 35)" (PDF). The National Archives. United Kingdom legislation. Archived from the original (PDF) on 14 November 2012. Retrieved 12 August 2011.
  18. ↑ Governments of United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland, Federation of Malaya, North Borneo, Sarawak and Singapore (1963).   Agreement relating to Malaysia between United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland, Federation of Malaya, North Borneo, Sarawak and Singapore. Wikisource. 
  19. ↑ Ai Chung Yen (19 October 2009). "Malaysia Day now a public holiday, says PM". The Star. Archived from the original on 2017-06-29. Retrieved 7 August 2015.
  20. ↑ "Population by States and Ethnic Group". Department of Information, Ministry of Communications and Multimedia, Malaysia. 2015. Archived from the original on 12 February 2016. Retrieved 12 February 2015.
  21. ↑  • "Filipino Students Protest in Manila Over Sabah Issue". The Morning Journal. 24 September 1968. Retrieved 23 September 2016.
     • Hans H. Indorf (1984). Impediments to Regionalism in Southeast Asia: Bilateral Constraints Among ASEAN Member States. Institute of Southeast Asian Studies. pp. 25–. ISBN 978-9971-902-81-0.
     • Acram Latiph (13 March 2013). "Sabah – the question that won't go away". New Mandala. Archived from the original on 23 September 2016. Retrieved 23 September 2016.
  22. ↑ Jonny Beardsall (15 May 2007). "Settled by the sea in the Land Below the Wind". The Telegraph. Retrieved 1 June 2017.
  23. ↑ "Sabah fishermen spared Super Typhoon Haiyan's wrath". The Star. 10 November 2013. Retrieved 1 June 2017.
  24. ↑ 24.0 24.1 Danny Wong Tze Ken (2015). "The Name of Sabah and the Sustaining of a New Identity in a New Nation" (PDF). University of Malaya Repository. Archived from the original (PDF) on 25 February 2016. Retrieved 25 February 2016.
  25. ↑ 25.0 25.1 Zakiah Hanum (1989). Asal-usul negeri-negeri di Malaysia (in Malay). Times Books International. ISBN 978-9971-65-467-2.{{cite book}}: CS1 maint: unrecognized language (link)
  26. ↑ 26.0 26.1 26.2 "Origin of Place Names – Sabah". National Library of Malaysia. 2000. Archived from the original on 9 February 2008. Retrieved 3 June 2010.
  27. ↑ Tang Ruxyn (26 April 2017). "The Stories And Facts Behind How The 13 States Of Malaysia Got Their Names". Says.com. Archived from the original on 13 January 2018. Retrieved 13 January 2018.
  28. ↑ The Report: Sabah 2011. Oxford Business Group. pp. 10–143. ISBN 978-1-907065-36-1.

ബാഹ്യ ലിങ്കുകൾ

തിരുത്തുക
"https://ml.wikipedia.org/w/index.php?title=സാബഹ്&oldid=3792409" എന്ന താളിൽനിന്ന് ശേഖരിച്ചത്