ഡെൽഹിയിലെ ബ്രിട്ടീഷ് റെസിഡന്റ്

1803-ലെ ഡെൽഹി യുദ്ധത്തിൽ മറാഠരെ തോൽപ്പിച്ച് ബ്രിട്ടീഷുകാർ ദില്ലിയുടെ നിയന്ത്രണമേറ്റെടുത്തതിനെത്തുടർന്ന് ബ്രിട്ടീഷ് ഈസ്റ്റ് ഇന്ത്യ കമ്പനിയുടെ പ്രതിനിധിയെ റെസിഡന്റായി ഡെൽഹിയിൽ നിയമിക്കാനാരംഭിച്ചു. തുടക്കത്തിൽ റെസിഡന്റ് എന്നാൽ മുഗൾ സഭയിലെ ബ്രിട്ടീഷ് ഗവർണർ ജനറലിന്റെ പ്രതിനിധിയായിരുന്നു. എന്നാൽ ബ്രിട്ടീഷ് ആധിപത്യം ശക്തിപ്പെടുകയും മുഗൾ ശക്തി ക്ഷയിക്കുകയും ചെയ്തതോടെ കാലക്രമേണ ഡെൽഹിയുടെയും ചുറ്റുവട്ടത്തേയും ഭരണം റെസിഡന്റ് നേരിട്ട് കൈയിലെടുത്തു. മുഗൾ ചക്രവർത്തിയുടെ പ്രവർത്തനങ്ങളും റെസിഡന്റിന്റെ നിയന്ത്രണത്തിലായി.

ഡെൽഹിയിലെ റെസിഡന്റ് തോമസ് മെറ്റ്കാഫും മുഗൾ ചക്രവർത്തി ബഹാദൂർഷാ സഫറും ഒരു ഘോഷയാത്രയിൽ

ഡെൽഹിയുടെ ദീർഘമായ ചരിത്രവും ഹിന്ദുസ്ഥാന്റെ തലസ്ഥാനം, മുഗൾ സാമ്രാജ്യത്തിന്റെ കേന്ദ്രം എന്നീ നിലകളിലുള്ള അതിന്റെ സ്ഥാനവും മൂലം ഡെൽഹിയിലെ റെസിഡന്റ് സ്ഥാനത്തിന് പ്രാധാന്യമുണ്ടായിരുന്നു. 1833-ൽ ആഗ്ര ആസ്ഥാനമാക്കി, വടക്കുപടിഞ്ഞാറൻ പ്രവിശ്യകൾ എന്ന ഒരു പുതിയ പ്രവിശ്യ രൂപീകരിച്ചപ്പോൾ ഡെൽഹി അതിന്റെ കീഴിലായി. ഡെൽഹി റെസിഡന്റിന്റെ നില പ്രസ്തുത പ്രവിശ്യയുടെ ലെഫ്റ്റനന്റ് ഗവർണറുടെ കീഴിലായി. ഇതോടെ റെസിഡന്റ് എന്ന സ്ഥാനപ്പേര് ഏജന്റ് എന്നായും പിന്നീട് കമ്മീഷണർ എന്നുമായി മാറി.

1857-ലെ ലഹളക്കുശേഷം ഡെൽഹിയുടെ ഭരണം ബ്രിട്ടീഷുകാർ നേരിട്ട് ഏറ്റെടുത്തതോടെ റെസിഡന്റ് സ്ഥാനം നിർത്തലായി. സൈമൺ ഫ്രേസറായിരുന്നു അവസാനത്തെ റെസിഡന്റ്. ഇദ്ദേഹം ലഹളയിൽ മരിക്കുകയായിരുന്നു.

റെസിഡന്റുമാരുടെ പട്ടിക

ഔദ്യോഗികകാലയളവ്	റെസിഡന്റ്	ജീവിതകാലം
1803 - 1806 ജൂൺ 25	ഡേവിഡ് ഒക്റ്റർലോണി	1758 - 1825
1806 ജൂൺ 25 - 1811	ആർച്ചിബോൾഡ് സെറ്റൻ	1758 - 1818
1811 ഫെബ്രുവരി 25 - 1818	ചാൾസ് മെറ്റ്കാഫ്	1785 – 1846
1818 - 1820	ഡേവിഡ് ഒക്റ്റർലോണി (രണ്ടാം തവണ)
1820 - 1823	അലക്സാണ്ടർ റോസ്	1777 - 1800-കളിൽ
1823	വില്ല്യം ഫ്രേസർ (താൽക്കാലികം)	1784 - 1835
1823 - 1825 ഒക്റ്റോബർ	സി. എലിയറ്റ്
1825 ഓഗസ്റ്റ് 26 - 1827 ജൂലൈ 31	ചാൾസ് മെറ്റ്കാഫ് (രണ്ടാം തവണ)
1827 ജൂലൈ 31 - 1828	എഡ്വേഡ് കോൾബ്രൂക്ക്
1828 - 1829	വില്ല്യം ഫ്രേസർ (താൽക്കാലികം) (രണ്ടാം തവണ)
1829 സെപ്റ്റംബർ 18 - 1830 നവംബർ	ഫ്രാൻസിസ് ജെയിംസ് ഹോക്കിൻസ്	1806 - 1860
1830 നവംബർ 25 - 1832	ഡബ്ല്യു. ബി. മാർട്ടിൻ
1832 - 1835 മാർച്ച് 22	വില്ല്യം ഫ്രേസർ (മൂന്നാം തവണ)
1835 - 1853	തോമസ് മെറ്റ്കാഫ്	1795 - 1853
1853 നവംബർ - 1857 മേയ് 11	സൈമൺ ഫ്രേസർ	മരണം: 1857

കുറിപ്പുകൾ

• ൧ ^{^} വില്ല്യം ഡാൽറിമ്പിൾ (2006). ദ ലാസ്റ്റ് മുഗൾ - ദ ഫോൾ ഓഫ് എ ഡൈനസ്റ്റി, ഡെൽഹി 1857 (in ഇംഗ്ലീഷ്). പെൻഗ്വിൻ ബുക്സ്. ISBN 9780670999255. Retrieved 2013 ജൂലൈ 4. {{cite book}}: Check date values in: |accessdate= (help)