ദാർ അൽ-മഗാന
14-ാം നൂറ്റാണ്ടിൽ മൊറോക്കോയിലെ ഫെസിൽ നിർമ്മിച്ച ഒരു കെട്ടിടമാണ് ദാർ അൽ-മഗാന ( അറബി: دار المكانة, lit. House of the Clock). മരിനിഡ് സുൽത്താനായ അബു ഇനാൻ ഫാരിസാണ് ഈ കെട്ടിടം നിർമ്മിച്ചത്. അതിൽ ഭാരംകൊണ്ട് പ്രവർത്തിക്കുന്ന വാട്ടർ ക്ലോക്ക് ഉണ്ട്. തലാ കെബിറ സ്ട്രീറ്റിലെ ബൗ ഇനാനിയ മദ്രസയ്ക്ക് എതിർവശത്താണ് ഈ കെട്ടിടം സ്ഥിതിചെയ്യുന്നത്. ആ മദ്രസയെയും അതിന്റെ പള്ളിയെയും സേവിക്കുന്നതിനായാണ് ഈ കെട്ടിടവും അവിടത്തെ തെരുവും സൃഷ്ടിച്ചത്. മദ്രസയും പള്ളിയും ഇതേ സമയത്ത് അബു ഇനാൻ തന്നെ നിർമ്മിച്ചതാണ്.
പ്രശസ്ത ജൂത തത്ത്വചിന്തകനായ മൈമോനിഡെസിന്റെ വസതിയായിരുന്നു ഈ വീട് എന്ന ഐതിഹ്യം കാരണം ഈ കെട്ടിടത്തെ ചിലപ്പോൾ " ഹൗസ് ഓഫ് മൈമോനിഡെസ് " എന്നും വിളിക്കാറുണ്ട്. [1] [2]
ചരിത്രം
തിരുത്തുകമരിനിഡ് സുൽത്താൻ അബു ഇനാൻ നിർമ്മിച്ച ബൗ ഇനാനിയ മദ്രസയെ കേന്ദ്രീകരിച്ചുള്ള വലിയ ചാരിറ്റബിൾ കോംപ്ലക്സിന്റെ ഭാഗമായിരുന്നു ഈ ക്ലോക്ക്. [3] അതിലെ ശിലാലിഖിതമനുസരിച്ച് മദ്രസയുടെ നിർമ്മാണം 1350 CE ഡിസംബർ 28-ന് (28 റമദാൻ 751 AH ) ആരംഭിച്ച് 1355-ൽ (756 AH) പൂർത്തിയായി. [4] :474ചരിത്രചരിത്രകാരനായ അൽ-ജസ്നായിയുടെ അഭിപ്രായത്തിൽ, 1357 മെയ് 6-ന് (14 ദ്ജുമാദ അൽ-അവ്വൽ, ഹിജ്റ 758) ജലഘടികാരം പൂർത്തിയായി. [5] അബു അൽ-ഹസ്സൻ ഇബ്ൻ അലി അഹമ്മദ് എൽ-ത്ലെംസാനി എന്ന മുവാഖിത്തായിരുന്നു ക്ലോക്കിന്റെ രൂപകൽപന നിർവ്വഹിച്ചത്. [4] :492 (see endnote 2)1317-ൽ സുൽത്താൻ അബു സെയ്ദ് ഖരാവിയ്യീൻ പള്ളിയിലെ ദാറുൽ-മുവാഖിത്തിന് വേണ്ടി നിർമ്മിച്ച ജലഘടികാരത്തിന്റെ സമാനമായ തത്വങ്ങൾ ഈ ഘടികാരത്തിന്റെയും നിർമ്മാണത്തിന് [4] പിന്തുടർന്നിരിക്കാം എന്ന് കരുതുന്നു.
വിവരണം
തിരുത്തുകഈ ക്ലോക്കിൽ 12 ജനലുകളും പിച്ചള പാത്രങ്ങൾ വഹിക്കുന്ന തട്ടുകളും ഉണ്ട്. പന്ത്രണ്ട് വാതിലുകൾക്ക് പിന്നിൽ ഇടത്തുനിന്ന് വലത്തോട്ട് ഓടുന്ന ഒരുതരം ചെറിയ വണ്ടിയാണ് ക്ലോക്കിന്റെ ചലനം നിലനിർത്തിയിരുന്നത്. ഒരറ്റത്ത്, തൂങ്ങിക്കിടക്കുന്ന ഒരു കയറിൽ വണ്ടി ഘടിപ്പിച്ചിരുന്നു; ക്രമമായ വേഗതയിൽ വറ്റിക്കൊണ്ടിരിക്കുന്ന ജലസംഭരണിയുടെ ഉപരിതലത്തിൽ പൊങ്ങിക്കിടക്കുന്ന ഭാരമുള്ള ഒരു കയറിലേക്ക് മറ്റേ അറ്റം ഘടിപ്പിച്ചിരിക്കുന്നു. ഓരോ മണിക്കൂറിലും ഓരോ വാതിലുകൾ തുറക്കുന്നു. അതേ സമയം പന്ത്രണ്ട് പിച്ചള പാത്രങ്ങളിൽ ഒന്നിലേക്ക് ഒരു ലോഹ പന്ത് ഉരുണ്ടുവീഴുന്നു. [Note 1] വാതിലുകൾക്ക് മുകളിലായി കെട്ടിടത്തിന് പുറത്ത് നിൽക്കുന്ന റാഫ്റ്റുകൾ (ബൗ ഇനാനിയ മദ്രസയുടെ റാഫ്റ്ററുകൾക്ക് സമാനമാണ്) ഒരു ചെറിയ മേൽക്കൂരയെ താങ്ങിനിർത്തുന്നു. [6] ഈ മേൽകൂര വാതിലുകളെയും പിച്ചള പാത്രങ്ങളെയും സംരക്ഷിക്കുന്നു. കെട്ടിടത്തിന്റെ മുൻഭാഗം ജനാലകൾക്ക് ചുറ്റും കൊത്തുപണികളാൽ അലങ്കരിച്ചിരിക്കുന്നു. അറബിക്, എപ്പിഗ്രാഫിക് രൂപങ്ങൾ ഈ ജനാലകളിൽ കൊത്തിവച്ചിരിക്കുന്നു. [7]
സംരക്ഷണത്തിന്റെ അവസ്ഥ
തിരുത്തുകകാലങ്ങളായി ഈ ക്ലോക്ക് പ്രവർത്തനരഹിതമാണ്. ക്ലോക്കിന്റെ കൃത്യമായ പ്രവർത്തനത്തെക്കുറിച്ചുള്ള വിവരങ്ങളുടെയും അത് പ്രവർത്തനക്ഷമമാക്കിയെടുക്കാനുള്ള പദ്ധതികളുടെയും അഭാവം അത് നന്നാക്കാനുള്ള ശ്രമങ്ങളെ തടസ്സപ്പെടുത്തി. 2004 മുതൽ പിച്ചള ഉണ്ടകൾ നീക്കംചെയ്തത് അതിന്റെ മെക്കാനിസം നന്നാക്കുകയോ പുനർനിർമ്മിക്കുകയോ ചെയ്യുക എന്ന ലക്ഷ്യത്തോടെയാണ്. എന്നാൽ ADER-Fes (ഫെസിലെ സ്മാരകങ്ങൾ പുനഃസ്ഥാപിക്കുന്നതിനുള്ള സംഘടന) നിയന്ത്രിക്കുന്ന ഈ പദ്ധതി ഇതുവരെ വിജയിച്ചിട്ടില്ല. [8] [9] കെട്ടിടത്തിന്റെ ഘടനയും മുൻഭാഗവും 2000-കളുടെ തുടക്കത്തിൽ പുനഃസ്ഥാപിക്കപ്പെട്ടു. [10] [5]
ഇതും കാണുക
തിരുത്തുക- റിദ്വാൻ അൽ-സാത്തിയുടെ ക്ലോക്ക്
- അൽ-ജസാരിയിലെ ആന ഘടികാരം
- ദാർ അൽ-മുവാഖിത്
കുറിപ്പുകൾ
തിരുത്തുക- ↑ Its mechanism can be compared to that of the Clock of Ridwan al-Saati of the Umayyad Mosque in Damascus, the Andalusian water clocks (a.o. in Toledo, described by Ibn Khalaf al-Muradi, reconstructed by the Museo Nacional de la Ciencia y la Tecnologia in Madrid in 1995) and the water clock described by Al-Jazari which was reconstructed by the London Science Museum in 1976 [1] and still on display at the Nationaal Beiaard en Natuurmuseum in Asten, Netherlands (see under Beiaardcollectie, Astronomische kunstuurwerken).[2] Archived 2009-01-04 at the Wayback Machine.
അവലംബങ്ങൾ
തിരുത്തുക- ↑ Lintz, Yannick; Déléry, Claire; Tuil Leonetti, Bulle (2014). Maroc médiéval: Un empire de l'Afrique à l'Espagne. Paris: Louvre éditions. pp. 492–493. ISBN 9782350314907.
- ↑ Touri, Abdelaziz; Benaboud, Mhammad; Boujibar El-Khatib, Naïma; Lakhdar, Kamal; Mezzine, Mohamed (2010). Le Maroc andalou : à la découverte d'un art de vivre (2 ed.). Ministère des Affaires Culturelles du Royaume du Maroc & Museum With No Frontiers. ISBN 978-3902782311.
- ↑ Touri, Abdelaziz; Benaboud, Mhammad; Boujibar El-Khatib, Naïma; Lakhdar, Kamal; Mezzine, Mohamed (2010). Le Maroc andalou : à la découverte d'un art de vivre (2 ed.). Ministère des Affaires Culturelles du Royaume du Maroc & Museum With No Frontiers. ISBN 978-3902782311.Touri, Abdelaziz; Benaboud, Mhammad; Boujibar El-Khatib, Naïma; Lakhdar, Kamal; Mezzine, Mohamed (2010). Le Maroc andalou : à la découverte d'un art de vivre (2 ed.). Ministère des Affaires Culturelles du Royaume du Maroc & Museum With No Frontiers. ISBN 978-3902782311.
- ↑ 4.0 4.1 4.2 Lintz, Yannick; Déléry, Claire; Tuil Leonetti, Bulle (2014). Maroc médiéval: Un empire de l'Afrique à l'Espagne. Paris: Louvre éditions. ISBN 9782350314907.
- ↑ 5.0 5.1 Lintz, Yannick; Déléry, Claire; Tuil Leonetti, Bulle (2014). Maroc médiéval: Un empire de l'Afrique à l'Espagne. Paris: Louvre éditions. pp. 492–493. ISBN 9782350314907.Lintz, Yannick; Déléry, Claire; Tuil Leonetti, Bulle (2014). Maroc médiéval: Un empire de l'Afrique à l'Espagne. Paris: Louvre éditions. pp. 492–493. ISBN 9782350314907.
- ↑ Tazi, Rajae, "L’horloge Hydraulique Bouanania, une énigme enfin perçue par des spécialistes du patrimoine" in Jeunes Du Maroc, Portail des Jeunes, December 16, 2004
- ↑ "Qantara - The hydraulic clock of the al-Bū'Ināniya madrasah". www.qantara-med.org. Retrieved 2020-06-23.
- ↑ MATIN, LE. "Le Matin - Des chercheurs s'intéressent à un pan de notre patrimoine : l'énigme de l'horloge Bouanania enfin percée". Le Matin (in ഫ്രഞ്ച്). Retrieved 2020-06-23.
- ↑ MATIN, Kaddour Fattoumi, LE. "Le Matin - Fès fait renaître ses monuments". Le Matin (in ഫ്രഞ്ച്). Retrieved 2020-06-23.
{{cite web}}
: CS1 maint: multiple names: authors list (link) - ↑ "L'horloge hydraulique de Fès pratiquement restaurée". L'Economiste (in ഫ്രഞ്ച്). 2003-07-08. Retrieved 2020-02-18.
കൂടുതൽ വായനയ്ക്ക്
തിരുത്തുക- റിക്കാർഡ് പി. 1924. "L'Horloge de la Médersa Bou-Anania de Fès" in: Bulletin de la Société de Géographie d'Alger et de l'Afrique du Nord, vol. 25: പേജ്. 248–254.
- DJ de Solla Price, "മെക്കാനിക്കൽ വാട്ടർക്ലോക്ക്സ് ഓഫ് 14-ആം നൂറ്റാണ്ടിലെ ഫെസ്, മൊറോക്കോ" ഇതിൽ: പത്താമത്തെ ഇന്റർനാഷണൽ കോൺഗ്രസ് ഓഫ് ദ ഹിസ്റ്ററി ഓഫ് സയൻസ് (ഇതാക്ക, NY, 1962). പാരീസ്: ഹെർമൻ, pp. 599-602.
- Tazi, Rajae, "L'horloge Hydraulique Bouanania, une énigme enfin perçue par des spécialistes du patrimoine" in Jeunes Du Maroc, Porttail des Jeunes, ഡിസംബർ 16, 2004 [3]
- താസി, അബ്ദുൽഹാദി 1981-85. "L'horloge ഹൈഡ്രോളിക്." ഇൻ: ലെ മെമ്മോറിയൽ ഡു മാരോക്ക്. റബാത്ത്: പതിപ്പുകൾ നോർഡ്, വാല്യം. 3, pp. 53-71.
- ഹിൽ, DR 1976. വാട്ടർ ക്ലോക്കുകളുടെ നിർമ്മാണത്തെക്കുറിച്ച്. കിതാബ് അർഷിമിദാസ് ഫി അമൽ അൽ ബിങ്കാമത്ത്. ലണ്ടൻ: ടർണർ & ഡെവെറോക്സ്.
- ഹിൽ, DR 1981. അറബിക് വാട്ടർ ക്ലോക്കുകൾ. അലപ്പോ: ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ട് ഫോർ ദ ഹിസ്റ്ററി ഓഫ് അറബിക് സയൻസ്.