ഒരു ഇന്ത്യൻ സൈറ്റോജനറ്റിസ്റ്റ്, സെൽ ജീവശാസ്ത്രജ്ഞൻ, സൈറ്റോകെമിസ്റ്റ്, കൊൽക്കത്ത സർവ്വകലാശാലയിലെ കോളേജ് ഓഫ് സയൻസ് ആന്റ് ടെക്നോളജിയിലെ സസ്യശാസ്ത്രവിഭാഗം തലവൻ, മുൻ സർ റാഷ്ബിഹാരി ഘോഷ് പ്രഫസർ എന്നീ നിലകളിലെല്ലാം പ്രശസ്തനാണ് എകെഎസ് എന്നപേരിൽ ജനകീയനായ അരുൺ കുമാർ ശർമ (1924 - 2017).[2] ഇന്ത്യൻ സൈറ്റോളജിയുടെ പിതാവായി പലരും അദ്ദേഹത്തെ കണക്കാക്കുന്നു, [3] [4] യൂണിവേഴ്സിറ്റിയിലെ സെൽ ആന്റ് ക്രോമസോമിനെക്കുറിച്ചുള്ള സെന്റർ ഫോർ അഡ്വാൻസ്ഡ് സ്റ്റഡിക്ക് നേതൃത്വം നൽകിയ അദ്ദേഹം ക്രോമസോമുകളുടെ ഭൗതികവും രാസപരവുമായ സ്വഭാവത്തെക്കുറിച്ചുള്ള പഠനങ്ങളിൽ ശ്രദ്ധേയനാണ്. [5] ജവഹർലാൽ നെഹ്‌റു ഫെലോ അദ്ദേഹം ഓം പ്രകാശ് ഭാസിൻ അവാർഡും വാസ്വിക് ഇൻഡസ്ട്രിയൽ റിസർച്ച് അവാർഡും ഉൾപ്പെടെ നിരവധി ബഹുമതികൾ നേടിയിട്ടുണ്ട്. ശാസ്ത്ര ഗവേഷണത്തിനായുള്ള ഇന്ത്യാ ഗവൺമെന്റിന്റെ പരമോന്നത ഏജൻസിയായ കൗൺസിൽ ഓഫ് സയന്റിഫിക് ആൻഡ് ഇൻഡസ്ട്രിയൽ റിസർച്ച്, ബയോളജിക്കൽ സയൻസിന് നൽകിയ സംഭാവനകൾക്ക് 1967 ൽ ശാസ്ത്ര- സാങ്കേതിക വിദ്യകൾക്കുള്ള ശാന്തി സ്വരൂപ് ഭട്നഗർ സമ്മാനം നൽകി. [6] 1983 ൽ ഏറ്റവും ഉയർന്ന മൂന്നാമത്തെ സിവിലിയൻ ബഹുമതിയായ പദ്ഭൂഷൻ ഇന്ത്യൻ സർക്കാർ അദ്ദേഹത്തിന് നൽകി[7]

അരുൺ കുമാർ ശർമ
Arun Kumar Sharma
ജനനം(1924-12-31)31 ഡിസംബർ 1924
മരണം6 ജൂലൈ 2017(2017-07-06) (പ്രായം 92)[1]
ദേശീയതഇന്ത്യക്കാരൻ
കലാലയം
അറിയപ്പെടുന്നത്ക്രോമസോം പഠനങ്ങൾ
പുരസ്കാരങ്ങൾ1967 Shanti Swarup Bhatnagar Prize
1972 AS Paul Bruhl Medal
1974 IBS Birbal Sahni Medal
1976 UGC J. C. Bose Award
1976 INSA Silver Jubilee Medal
1979 FICCI Award
1983 Padma Bhushan
1993 Om Prakash Bhasin Award
1994 G. M. Modi Award
1998 INSA M. N. Saha Medal
1999 VASVIK Award
2008 Rathindra Puraskar
ശാസ്ത്രീയ ജീവിതം
പ്രവർത്തനതലംസൈറ്റോജനറ്റിക്സ്
സൈറ്റോകെമിസ്ട്രി
സെൽ ബയോളജി
സ്ഥാപനങ്ങൾ

ജീവചരിത്രം

തിരുത്തുക

അരുൺ കുമാർ ശർമ 1924 ഡിസംബർ 31 -ന് കൊൽക്കത്തയിൽ ചാരു ചന്ദ്ര ശർമ്മ-ഷോവമോയി ദമ്പതികളുടെ മകനായി ജനിച്ചുവെങ്കിലും 8 വയസ്സുള്ളപ്പോൾ പിതാവ് മരിച്ചപ്പോൾ കുടുംബം സാമ്പത്തിക പ്രതിസന്ധിയിലാവുകയും അവൻ മുത്തശ്ശിമാരുടെ വീട്ടിൽ വളരുകയും ചെയ്തു. [8] മിത്ര ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂഷനിലായിരുന്നു ആദ്യകാല സ്കൂൾ വിദ്യാഭ്യാസം, തുടർന്ന് 1939 ൽ കൊൽക്കത്ത സർവകലാശാലയിലെ അസുതോഷ് കോളേജിൽ ചേർന്നു. 1943 ൽ പകുതി-സ്കോളർഷിപ്പോടെ പഠിച്ച അദ്ദേഹം സസ്യശാസ്ത്രത്തിൽ ബിരുദം നേടി. 1945 ൽ രാജബസാർ സയൻസ് കോളേജിൽ നിന്ന് ബിരുദാനന്തര ബിരുദവും (എം‌എസ്‌സി) നേടി. പിന്നീട് 1955 ൽ ഇതേ സർവകലാശാലയിൽ നിന്ന് ഡോക്ടർ ഓഫ് സയൻസ് ബിരുദവും നേടി. ബിരുദാനന്തര ബിരുദം പൂർത്തിയാക്കിയ ശേഷം, പബ്ലിക് സർവീസ് കരിയറിനായി യൂണിയൻ പബ്ലിക് സർവീസ് കമ്മീഷൻ പരീക്ഷ പാസായ അദ്ദേഹം ബൊട്ടാണിക്കൽ സർവേ ഓഫ് ഇന്ത്യയിലേക്ക് തിരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ട അഞ്ചുപേരിൽ ഒരാളായിരുന്നു. അവിടെ ഹൗറയിൽഹെർബേറിയത്തിന്റെയും റോയൽ ബൊട്ടാണിക്കൽ ഗാർഡനിലെ പൂന്തോട്ടത്തിന്റെയും വികസനമായിരുന്നു അദ്ദേഹത്തിനു നൽകിയ ജോലി. ഇവിടെ ടാക്സോണമിയിൽ പരിശീലനം നേടി താൽക്കാലിക അധ്യാപകനായി ജോലി ചെയ്തെങ്കിലും കൊൽക്കത്ത സർവകലാശാലയിലേക്ക് മാറി, 1947 ൽ താൽക്കാലിക അധ്യാപകനായി. 1948 ൽ യൂണിവേഴ്സിറ്റിയിൽ അസിസ്റ്റന്റ് ലക്ചററായി. അവിടെ അക്കാദമിക് ജീവിതം മുഴുവൻ ചെലവഴിച്ചു. 1990 ൽ ഡിപ്പാർട്ട്മെന്റിന്റെ തലവനായും 1990 ൽ യൂണിവേഴ്സിറ്റിയിലെ സെന്റർ ഫോർ അഡ്വാൻസ്ഡ് സ്റ്റഡി ഓൺ സെൽ ആന്റ് ക്രോമസോമിന്റെ പ്രൊജക്ട് കോ-ഓർദിനേറ്റർ ആയി.[9] ഇതിനിടയിൽ, ഒരു ലക്ചറർ (1952), വായനക്കാരൻ (1962), പ്രൊഫസർ (1970), സർ റാഷ്‌ബെഹാരി ഘോസ് പ്രൊഫസർ (1988 വരെ), ഐ‌എൻ‌എസ്‌എ ഗോൾഡൻ ജൂബിലി റിസർച്ച് പ്രൊഫസർ (1985–90) എന്നീ നിലകളിൽ സേവനമനുഷ്ഠിച്ചു. ഔദ്യോഗിക വിരമിക്കൽ കഴിഞ്ഞ ഒരു ഓണററി പ്രൊഫസർ എന്ന നിലയിൽ അവിടെ തുടരുന്നു. [2]

അക്കാദമിക്, സൈറ്റോളജിസ്റ്റ്, സയൻസ് എഴുത്തുകാരി എന്നിവയായ[10][11] അർച്ചന ശർമയെ അദ്ദേഹം വിവാഹം കഴിച്ചു, അവർ കൊൽക്കത്തയിൽ താമസിച്ചു; 2008 ൽ അദ്ദേഹത്തിന്റെ ഭാര്യ മരിച്ചു. [12]

ഇന്ത്യയിലെ സൈറ്റോജെനെറ്റിക്സ്, സൈറ്റോകെമിസ്ട്രി എന്നിവയിൽ ഗവേഷണം നടത്തിയ ശർമ്മ, സസ്യങ്ങളുടെ ക്രോമസോം ഘടനയെക്കുറിച്ച് പഠിക്കുന്നതിനായി പുതിയ ഗവേഷണ സാങ്കേതിക വിദ്യകൾ വികസിപ്പിച്ചതിന്റെ ബഹുമതി നേടി. [13] അസംസ്കൃത ജീവികളിലെ സ്പെസിഫിക്കേഷൻ എന്ന ആശയവും അവയുടെ ശാരീരികവും രാസപരവുമായ സ്വഭാവവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട് ക്രോമസോമുകളുടെ പഠനത്തിനായി അദ്ദേഹം വികസിപ്പിച്ചെടുത്ത ചില സാങ്കേതിക വിദ്യകൾ , ആവർത്തിച്ചുള്ള ഡിഎൻ‌എ ഓർ‌സിൻ ബാൻഡിംഗ്, ഒന്നിലധികം ഡി‌എൻ‌എ വിശകലനം, ക്രോമസോമുകളുടെ രാസസ്വഭാവവിശകലനം എന്നിവ അദ്ദേഹം മുന്നോട്ടുവച്ചു ഇവ ഇന്ന് ആഗോളതലത്തിൽ പരിശീലിക്കുന്നു. [2] സെൽ പുനരുജ്ജീവനത്തിന് സഹായിക്കുന്ന രാസ പ്രയോഗത്തിലൂടെ മുതിർന്നവരുടെ ന്യൂക്ലിയസുകളിൽ വിഭജനം ഉണ്ടാക്കുന്നതിനായി അദ്ദേഹം ഒരു പുതിയ പ്രോട്ടോക്കോൾ അവതരിപ്പിച്ചു. ആൻജിയോസ്‌പെർം ടാക്‌സോണമി പുനർ‌നിർവചിച്ചു, ചലനാത്മക ഡി‌എൻ‌എയുടെ പുതിയ ആശയങ്ങൾ, ക്രോമസോമുകളുടെ ചലനാത്മക ഘടന, സ്വഭാവം എന്നിവ നിർദ്ദേശിക്കുകയും ഭ്രൂണ വികിരണവും ഇൻ-വിട്രോ സംസ്കാരങ്ങളും വേരിയബിളിൻറെ ഉത്പാദനത്തിനും ടിഷ്യു കൾച്ചറിനെ വംശനാശഭീഷണി നേരിടുന്ന ജീവജാലങ്ങളുടെ സംരക്ഷണത്തിനും ഉപകരണമായി ഉപയോഗിക്കാനും നിർദ്ദേശിച്ചു. ജനിതക വ്യതിയാനം നിലനിർത്തുന്നു. ജനിതക സ്കെലട്ടൻ നിലനിർത്തിക്കൊണ്ടുതന്നെ ഓർഗനോജെനിസിസ്, ഡിഫറൻസേഷൻ, റീപ്രൊഡക്ഷൻ എന്നിവ ക്രോമസോമുകളുടെ വേരിയബിൾ രാസഘടന നൽകുന്നുവെന്ന് അദ്ദേഹത്തിന്റെ പഠനങ്ങൾ തെളിയിച്ചു. അദ്ദേഹത്തിന്റെ ഗവേഷണങ്ങൾ നിരവധി പുസ്തകങ്ങളിലൂടെയും 500 ലധികം ലേഖനങ്ങളിലൂടെയും രേഖപ്പെടുത്തിയിട്ടുണ്ട്; [14] ക്രോമസോം പെയിന്റിംഗ്: തത്വങ്ങൾ, തന്ത്രങ്ങളും വ്യാപ്തിയും, [15] ക്രോമസോം സാങ്കേതികതകൾ: സിദ്ധാന്തവും പ്രയോഗവും, [16] ക്രോമസോം സാങ്കേതികതകൾ - ഒരു മാനുവൽ, [17] ബൊട്ടാണിക്കൽ സർവേ ഓഫ് ഇന്ത്യ, [18] സെൽ, ക്രോമസോം റിസർച്ചിലെ പുരോഗതി, [19] പ്ലാന്റ് ജീനോം: ജൈവവൈവിധ്യവും പരിണാമവും (2 വാല്യങ്ങൾ), [20] [21] വിവിധതരം ഈന്തപ്പനകളുടെ സൈറ്റോളജി അദ്ദേഹത്തിന്റെ ശ്രദ്ധേയമായ ചില കൃതികളാണ് ഫിലോജെനിയുടെയും സ്പെസിഫിക്കേഷന്റെയും പ്രശ്നങ്ങളുടെ പരിഹാരം [22] ബൊട്ടാണിക്കൽ റിവ്യൂ ഓഫ് സ്പ്രിംഗർ, ഇന്റർനാഷണൽ റിവ്യൂ ഓഫ് സൈറ്റോളജി ഓഫ് എൽസെവിയർ, എൻസൈക്ലോപീഡിയ ഓഫ് മൈക്രോസ്കോപ്പി, മൈക്രോ ടെക്നിക് ഓഫ് വാൻ നോസ്ട്രാന്റ്, ദി സെൽ ന്യൂക്ലിയസ്, ട്രോപ്പിക്കൽ ബോട്ടണി ഓഫ് അക്കാദമിക് പ്രസ്സ് എന്നിവയും അദ്ദേഹം പരാമർശിച്ചിട്ടുണ്ട്. അദ്ദേഹത്തിന്റെ പുസ്തകങ്ങളിൽ അക്കാദമിക് പഠനത്തിനുള്ള പാഠങ്ങൾ നിർദ്ദേശിക്കപ്പെടുന്നു. [23]

കൊൽക്കത്ത സർവകലാശാലയിലെ സസ്യശാസ്ത്ര വിഭാഗം മേധാവിയായിരിക്കെ സ്ഥാപിതമായ സെന്റർ ഫോർ അഡ്വാൻസ്ഡ് സ്റ്റഡി ഓൺ സെൽ ആന്റ് ക്രോമസോമിന്റെ സ്ഥാപകനായിരുന്നു ശർമ്മ. [2] 1978 ൽ ഇന്ത്യൻ നാഷണൽ കമ്മിറ്റി ഓഫ് ഐ‌യു‌ബി‌എസ്-ഐ‌എൻ‌എസ്‌എ, 1981 മുതൽ 1989 വരെ മാൻ, ബയോസ്ഫിയർ പ്രോഗ്രാം കമ്മിറ്റി, 1990 ൽ ഏഷ്യയിലെ വികസനത്തിനും ഫാസാസ് കമ്മീഷൻ തുടങ്ങി നിരവധി ദേശീയ അന്തർ‌ദ്ദേശീയ ശാസ്ത്ര സമിതികളുടെ അദ്ധ്യക്ഷനായി. 1980 ൽ വികസനത്തിൽ ശാസ്ത്ര-എഞ്ചിനീയറിംഗ് സൊസൈറ്റികളുടെ പങ്ക് സംബന്ധിച്ച ആഗോള തുടർച്ചയായ സമിതിയുടെ സഹ ചെയർ), 1990 മുതൽ 1998 വരെ ബിർള ഇൻഡസ്ട്രിയൽ & ടെക്നോളജിക്കൽ മ്യൂസിയം, 1997 ൽ ബയോടെക്നോളജി വകുപ്പിന്റെ പ്ലാന്റ് ആൻഡ് ബയോടെക്നോളജി കമ്മിറ്റി, പ്ലാന്റ് സയൻസ് റിസർച്ച് കമ്മിറ്റി 1998 മുതൽ 2004 വരെ കൗൺസിൽ ഓഫ് സയന്റിഫിക് ആൻഡ് ഇൻഡസ്ട്രിയൽ റിസർച്ച്. ഇന്റർനാഷണൽ യൂണിയൻ ഓഫ് ബയോളജിക്കൽ സയൻസസിന്റെ എക്സിക്യൂട്ടീവ് കമ്മിറ്റി (1982–85), ബയോളജിക്കൽ മോണിറ്ററിംഗ് ഓഫ് സ്റ്റേറ്റ് ഓഫ് എൻവയോൺമെന്റ് (1983) എന്നിവയിലെ അംഗമായിരുന്നു അദ്ദേഹം. ഇന്റർനാഷണൽ ഫൗണ്ടേഷൻ ഫോർ സയൻസിന്റെ ബോർഡ് ഓഫ് ട്രസ്റ്റീസ് അംഗമായിരുന്നു. 1984 മുതൽ 1987 വരെ. 1984 ൽ ഫെഡറേഷൻ രൂപീകരിച്ചപ്പോൾ ഫെഡറേഷൻ ഓഫ് ഏഷ്യൻ സയന്റിഫിക് അക്കാദമികളുടെയും സൊസൈറ്റികളുടെയും സ്ഥാപക പ്രസിഡന്റായി അദ്ദേഹം സേവനമനുഷ്ഠിച്ചു. സൊസൈറ്റി ഓഫ് സൈറ്റോളജിസ്റ്റ്സ് ആൻഡ് ജനിറ്റിസ്റ്റ്സ്, ഇന്ത്യ (1976–78), [24] ബൊട്ടാണിക്കൽ സൊസൈറ്റി ഓഫ് ബംഗാൾ (1977–79), ഇന്ത്യൻ സയൻസ് കോൺഗ്രസ് അസോസിയേഷൻ (1981), [25] ഇന്ത്യൻ സൊസൈറ്റി ഓഫ് സെൽ ബയോളജി (1979–80), [26] ഇന്ത്യൻ ബൊട്ടാണിക്കൽ സൊസൈറ്റി (1980), ഇന്ത്യൻ നാഷണൽ സയൻസ് അക്കാദമി (1983–84). [27] ദി ന്യൂക്ലിയസ് ജേണൽ ഓഫ് സ്പ്രിംഗറിന്റെ മുൻ ചീഫ് എഡിറ്ററായ അദ്ദേഹം പ്രൊസീഡിംഗ്സ് ഓഫ് ഇന്ത്യൻ നാഷണൽ സയൻസ് അക്കാദമി, ജേണൽ ഓഫ് സൈറ്റോളജി ആൻഡ് ജനിറ്റിക്സ്, പ്രൊസീഡിംഗ്സ് ഓഫ് ഇന്ത്യൻ അക്കാദമി ഓഫ് സയൻസസ് തുടങ്ങിയ ജേണലുകളുടെ എഡിറ്റോറിയൽ ബോർഡുകളിൽ അംഗമായിരുന്നു. ഇന്ത്യൻ ജേണൽ ഓഫ് എക്സ്പിരിമെന്റൽ ബയോളജി . 80 പിഎച്ച്ഡി, 10 ഡിഎസ്‌സി പണ്ഡിതന്മാരെ അവരുടെ ഗവേഷണങ്ങളിൽ അദ്ദേഹം നയിച്ചിട്ടുണ്ട്. [8]

അവാർഡുകളും ബഹുമതികളും

തിരുത്തുക

1972 ൽ ഉയർന്ന സസ്യങ്ങളിലെ വികസനത്തിനും വ്യത്യാസത്തിനും ഉള്ള ക്രോമസോമുകളെക്കുറിച്ചുള്ള എച്ച്എസ് പ്രോജക്ടിനായി ജവഹർലാൽ നെഹ്‌റു ഫെലോഷിപ്പിന് തിരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ട ശർമ, [28] അതേ വർഷം തന്നെ ഏഷ്യാറ്റിക് സൊസൈറ്റി പോൾ ബ്രൂൾ മെമ്മോറിയൽ മെഡൽ നേടി. [2] ഇന്ത്യൻ ബൊട്ടാണിക്കൽ സൊസൈറ്റി 1974 ൽ അദ്ദേഹത്തിന് ബിർബൽ സാഹ്നി മെഡൽ നൽകി [29] കൂടാതെ 1976 ലെ കൗൺസിൽ ഓഫ് സയന്റിഫിക് ആൻഡ് ഇൻഡസ്ട്രിയൽ റിസർച്ചിൽ നിന്നുള്ള ഏറ്റവും ഉയർന്ന ഇന്ത്യൻ സയൻസ് അവാർഡുകളിലൊന്നായ ബയോളജിക്കൽ സയൻസസിനുള്ള ശാന്തി സ്വരൂപ് ഭട്നഗർ സമ്മാനം അദ്ദേഹത്തിന് ലഭിച്ചു. [13] 1976 ൽ അദ്ദേഹത്തിന് രണ്ട് അവാർഡുകൾ കൂടി ലഭിച്ചു, യൂണിവേഴ്സിറ്റി ഗ്രാന്റ്സ് കമ്മീഷന്റെ ഉദ്ഘാടന ജെ സി ബോസ് അവാർഡ്, ഇന്ത്യൻ നാഷണൽ സയൻസ് അക്കാദമിയുടെ (ഐ‌എൻ‌എസ്‌എ) സിൽവർ ജൂബിലി മെഡൽ, ഐ‌എൻ‌എ 1985 ൽ ഗോൾഡൻ ജൂബിലി പ്രൊഫസർഷിപ്പ്, 1998 ൽ മേഘ്‌നാദ് സാഹ മെഡൽ എന്നിവ നൽകി അദ്ദേഹത്തെ ആദരിച്ചു.[30] 1977 ൽ യൂണിവേഴ്സിറ്റി ഗ്രാന്റ്സ് കമ്മീഷൻ അദ്ദേഹത്തെ ഒരു ദേശീയ പ്രൊഫസറായി തിരഞ്ഞെടുത്തു. 1979 ൽ ഫെഡറേഷൻ ഓഫ് ഇന്ത്യൻ ചേമ്പേഴ്‌സ് ഓഫ് കൊമേഴ്‌സ് ആൻഡ് ഇൻഡസ്ട്രിയുടെ FICCI അവാർഡ് ലഭിച്ചു. 1983 ൽ ഏറ്റവും ഉയർന്ന മൂന്നാമത്തെ സിവിലിയൻ ബഹുമതിയായ പത്മഭൂഷൻ ഇന്ത്യൻ സർക്കാർ അദ്ദേഹത്തിനു നൽകി.[7]

ഓം പ്രകാശ് ഭാസിൻ അവാർഡ് 1992 ൽ ശർമയ്ക്കു ലഭിച്ചു.[31] കൂടാതെ വസ്വിക് ഇൻഡസ്ട്രിയൽ റിസർച്ച് അവാർഡ് 1999 ൽ; [32] ഇതിനിടയിൽ 1994 ൽ ഇന്റർനാഷണൽ ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ട് ഓഫ് ഫൈൻ ആർട്ടിന്റെ ശാസ്ത്ര സാങ്കേതിക വിദ്യയ്ക്കുള്ള ഗുജർ മാൽ മോദി അവാർഡ് ലഭിച്ചു. [33] 2008 ൽ വിശ്വഭാരതി സർവകലാശാലയിലെ രതിന്ദ്ര പുരാസ്‌കറും ലഭിച്ചു. [34] ഇന്ത്യൻ നാഷണൽ സയൻസ് അക്കാദമിയും ഇന്ത്യൻ അക്കാദമി ഓഫ് സയൻസസും യഥാക്രമം 1970 ലും 1975 ലും അദ്ദേഹത്തെ ഫെലോ ആയി തിരഞ്ഞെടുത്തു. [35] വേൾഡ് അക്കാദമി ഓഫ് സയൻസസ് 1988-ൽ അദ്ദേഹത്തെ അവരുടെ ഫെലോ ആയി തിരഞ്ഞെടുത്തു [36] നാഷണൽ അക്കാദമി ഓഫ് സയൻസസ് 2012-ലും ഇത് പിന്തുടർന്നു. [37] ബർദ്വാൻ സർവകലാശാലയിൽ നിന്ന് ഡോക്ടർ ഓഫ് സയൻസ് (ഹോണറിസ് കോസ) ബിരുദവും നേടിയിട്ടുണ്ട്. [2]

തിരഞ്ഞെടുത്ത ഗ്രന്ഥസൂചിക

തിരുത്തുക

പുസ്തകങ്ങൾ

തിരുത്തുക
  • Arun Kumar Sharma; Santosh Kumar Sarkar (1956). Cytology of Different Species of Palms and Its Bearing on the Solution of the Problems of Phylogeny and Speciation. Martinus Nijhoff.
  • Arun Kumar Sharma; Archana Sharma (1972). Chromosome techniques: theory and practice. Butterworths.
  • Arun Kumar Sharma (1 January 1989). Advances in Cell and Chromosome Research. Oxford & IBH Publishing Company. ISBN 978-81-204-0451-9.
  • Arun Kumar Sharma; J. S. Dhakre; Botanical Survey of India (1995). Flora of Agra District. Botanical Survey of India.
  • Arun Kumar Sharma; Archana Sharma (1996). Chromosome Techniques — A Manual. Harwood Academic Publishers. p. 368. ISBN 9783718655137.
  • Sharma, A. K., & Sharma, A. (1999). Plant chromosomes: Analysis, manipulation and engineering. Amsterdam: Harwood Academic.
  • Arun Kumar Sharma; Archana Sharma (30 May 2006). Plant Genome: Biodiversity and Evolution. Science Publishers. ISBN 978-1-57808-413-5.
  • A K Sharma (5 January 2006). Plant Genome: Biodiversity and EvolutionVol. 2: Lower Groups. Taylor & Francis. ISBN 978-1-57808-413-5.
  • Arun Kumar Sharma; Archana Sharma (27 June 2011). Chromosome Painting: Principles, Strategies and Scope. Springer Science & Business Media. ISBN 978-94-010-0330-8.
  • Arun Kumar Sharma; Archana Sharma (24 April 2014). Chromosome Techniques: Theory and Practice. Elsevier Science. ISBN 978-1-4831-0084-5.
  • A. K. Sharma. Encyclopaedia Of Cytology Genetics & Molecular Biology. Anmol Publications. p. 296. ISBN 9788126158133.[പ്രവർത്തിക്കാത്ത കണ്ണി]

ലേഖനങ്ങൾ

തിരുത്തുക

ഇതും കാണുക

തിരുത്തുക
  1. Lavania, Umesh C.; Gajra, Bani (2017-12-01). "In memorium: Professor Arun Kumar Sharma". The Nucleus (in ഇംഗ്ലീഷ്). 60 (3): 243–245. doi:10.1007/s13237-017-0226-3.
  2. 2.0 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 "Indian Fellow — Arun Kumar Sharma". Indian National Science Academy. 2016. Archived from the original on 2021-05-09. Retrieved 13 September 2016.
  3. N. K. Soni (1 April 2010). Fundamentals Of Botany. Tata McGraw-Hill Education. pp. 375–. ISBN 978-1-259-08349-5.
  4. "List of 14 Eminent Geneticists (With their Contributions)". Biology Discussion. 2016. Retrieved 13 September 2016.
  5. "Handbook of Shanti Swarup Bhatnagar Prize Winners" (PDF). Council of Scientific and Industrial Research. 1999. p. 36. Archived from the original (PDF) on 4 March 2016. Retrieved 12 September 2016.
  6. "View Bhatnagar Awardees". Shanti Swarup Bhatnagar Prize. 2016. Retrieved 4 September 2016.
  7. 7.0 7.1 "Padma Awards" (PDF). Ministry of Home Affairs, Government of India. 2016. Archived from the original (PDF) on 15 October 2015. Retrieved 13 September 2016.
  8. 8.0 8.1 Umesh C. Lavania (August 2014). "Living Legends in Indian Science" (PDF). Current Science. 107 (3).
  9. Nicholas Polunin (5 November 2013). World Who Is Who and Does What in Environment and Conservation. Routledge. pp. 294–. ISBN 978-1-134-05938-6.
  10. "Indian Botanists". indianbotanists.com. 2016. Archived from the original on 2019-02-16. Retrieved 13 September 2016.
  11. "au:Sharma, Archana". Author search results. WorldCat. 2016. Retrieved 13 September 2016.
  12. "Archana Sharma(1932-2008)" (PDF). Current Science. 2008. Retrieved 13 September 2016.
  13. 13.0 13.1 "Brief Profile of the Awardee". Shanti Swarup Bhatnagar Prize. 2016. Retrieved 12 September 2016.
  14. "Sharma, Arun Kumar, 1924 December 31-". Library of Congress. 2016. Retrieved 13 September 2016.
  15. Arun Kumar Sharma; Archana Sharma (27 June 2011). Chromosome Painting: Principles, Strategies and Scope. Springer Science & Business Media. ISBN 978-94-010-0330-8.
  16. Arun Kumar Sharma; Archana Sharma (1972). Chromosome techniques: theory and practice. Butterworths.
  17. Arun Kumar Sharma; Archana Sharma (1996). Chromosome Techniques — A Manual. Harwood Academic Publishers. p. 368. ISBN 9783718655137. OCLC 911378914.
  18. Arun Kumar Sharma; J. S. Dhakre; Botanical Survey of India (1995). Flora of Agra District. Botanical Survey of India.
  19. Arun Kumar Sharma (1 January 1989). Advances in Cell and Chromosome Research. Oxford & IBH Publishing Company. ISBN 978-81-204-0451-9.
  20. Arun Kumar Sharma; Archana Sharma (30 May 2006). Plant Genome: Biodiversity and Evolution. Science Publishers. ISBN 978-1-57808-413-5.
  21. A K Sharma (5 January 2006). Plant Genome: Biodiversity and EvolutionVol. 2: Lower Groups. Taylor & Francis. ISBN 978-1-57808-413-5.
  22. Arun Kumar Sharma; Santosh Kumar Sarkar (1956). Cytology of Different Species of Palms and Its Bearing on the Solution of the Problems of Phylogeny and Speciation. Martinus Nijhoff.
  23. "Animal Cytogenetics and Gene Mapping" (PDF). Utah State University. 1999. Archived from the original (PDF) on 19 June 2010. Retrieved 13 September 2016.
  24. "History — SOCG". Society of Cytologists and Geneticists. 2016. Archived from the original on 2019-10-23. Retrieved 13 September 2016.
  25. "List of Past General Presidents". Indian Science Congress Association. 2016. Archived from the original on 5 June 2016. Retrieved 13 September 2016.
  26. "Executive Committee (1979–80)". Indian Society of Cell Biology. 2016. Archived from the original on 2020-01-22. Retrieved 13 September 2016.
  27. "Past Presidents". INSA. 2016. Archived from the original on 2016-10-12. Retrieved 13 September 2016.
  28. "List of Jawaharlal Nehru Fellows". Jawaharlal Nehru Memorial Fund. 2016. Retrieved 14 September 2016.
  29. "Award Achievers — Birbal Sahni Medal". Indian Botanical Society. 2016. Archived from the original on 2021-04-27. Retrieved 13 September 2016.
  30. "Silver Jubilee Medal and Meghnad Saha Medal". INSA. 2016. Archived from the original on 2016-09-16. Retrieved 13 September 2016.
  31. "Om Prakash Bhasin Awards". Om Prakash Bhasin Foundation. 2016. Archived from the original on 2020-11-06. Retrieved 13 September 2016.
  32. "Vasvik Award". Vasvik. 2016. Archived from the original on 2021-05-15. Retrieved 4 January 2015.
  33. "Gujar Mal Modi Award for Science & Technology". International Institute of Fine Arts. 2016. Retrieved 14 September 2016.
  34. "PM announces Rs 95-crore grant for Visva Bharati". ReDiff. 6 December 2008. Retrieved 14 September 2016.
  35. "Fellow Profile". Indian Academy of Sciences. 2016. Retrieved 13 September 2016.
  36. "TWAS fellows". The World Academy of Sciences. 2016. Retrieved 13 September 2016.
  37. "NASI fellows". National Academy of Sciences, India. 2016. Archived from the original on 16 March 2016. Retrieved 13 September 2016.

പുറത്തേക്കുള്ള കണ്ണികൾ

തിരുത്തുക
"https://ml.wikipedia.org/w/index.php?title=അരുൺ_കുമാർ_ശർമ&oldid=3936804" എന്ന താളിൽനിന്ന് ശേഖരിച്ചത്