അനു അനന്തൻ

ദക്ഷിണേന്ത്യയിലെ ഏറ്റവും പ്രശസ്തമായ തീർത്ഥാടന കേന്ദ്രങ്ങളിലൊന്നായ ശബരിമല ക്ഷേത്രം ഉൾപ്പെടെ 1000-ൽ അധികം  കൊടിമരങ്ങളുടെ നിർമ്മാണത്തിന് നേതൃത്വം നൽകിയ പ്രശസ്ത ക്ഷേത്രശിൽപിയും എഴുത്തുകാരനും  ഡോക്യുമെന്റേറിയനുമാണ് അനു അനന്തൻ (Anu Ananthan).

ആദ്യകാലം

തിരുവിതാംകൂർ രാജാക്കന്മാർ തമിഴ്‌നാട്ടിലെ ശങ്കരൻ കോവിൽ എന്ന സ്ഥലത്തുനിന്നും വരുത്തിയ ക്ഷേത്രശില്പികളുടെ കുടുംബത്തിൽ പരുമല കാട്ടുമ്പുറത്ത്  അനന്തൻ ആചാരിയുടെയും പുഷ്പകുമാരിയുടെയും മകനായി ജനിച്ചു. പരുമല ഗുഡ് ഷെപ്പേർഡ് ഇംഗ്ലീഷ് മീഡിയം സ്‌കൂൾ, ശ്രീ ഭുവനേശ്വരി ഇംഗ്ലീഷ് മീഡിയം ഹൈസ്‌കൂൾ, മഹാത്മാ ബോയ്സ് സ്‌കൂളിലുമായി സ്‌കൂൾ വിദ്യാഭ്യാസം നേടിയതിനുശേഷം ഡിബി പമ്പ കോളേജിൽ നിന്നും ഗണിതശാസ്ത്രത്തിൽ ബിരുദം നേടി.

കുലത്തൊഴിലിലേക്ക്

പൂർവികരുടെ പാരമ്പര്യത്തെ പിന്തുടർന്ന് ബാല്യത്തിലെ തന്നെ പിതാവിനോടൊത്ത് ശില്പവിദ്യ അഭ്യസിച്ചുതുടങ്ങുകയും വിദ്യാഭ്യാസാനന്തരം മുഴുവൻ സമയ ശില്പവേലയിൽ മുഴുകുകയും ചെയ്തു.

പുസ്തകരചന

'മണിമണ്ഡപം ആൻഡ്  തങ്കധ്വജം' എന്ന എന്ന ഇംഗ്ലീഷ് രചന  ഹൈദരാബാദിലെ ബ്ലൂ റോസ് പുബ്ലിഷേഴ്‌സും 'അയ്യപ്പനും ശില്പിയും എന്ന പുസ്തകം മലയാളത്തിൽ ഡിസി ബുക്‌സും പ്രസിദ്ധീകരിച്ചു.

ദൃശ്യമാദ്ധ്യമരംഗം

അനു അനന്തൻ ഏഷ്യാനെറ്റ് ചാനലിൽ ക്ളാസ്സ്‌മേറ്റ്സ് എന്ന പരിപാടിയിൽ അവതാരകനായി പ്രത്യക്ഷപ്പെട്ടിരുന്നു. തന്റെ ക്ഷേത്ര ശില്പകലാരംഗത്തെ അനുഭവങ്ങളും പരമ്പരാഗതമായി കൈമാറിയ അറിവുകളും ആസ്പദമാക്കി രചിച്ച് സംവിധാനം ചെയ്തതതാണ്   'ശബരീശന്റെ ധ്വജസ്തംഭം' എന്ന ഡോക്യുമെന്ററി ചിത്രം.

പ്രതിപാദ്യം

2017-ൽ ശബരിമല ക്ഷേത്രത്തിലെ കൊടിമരം പുതുക്കിപ്പണിത്തോടനുബന്ധിച്ചു നടന്ന  ഉത്സവപരിപാടിയെയും ഇന്ത്യൻ വാസ്തുവിദ്യാ രംഗത്തെ പല പ്രാചീന അറിവുകളെയും ആസ്പദമാക്കിയാണ് അനു അനന്തന്റെ 'അയ്യപ്പനും ശിൽപിയും' എന്ന പുസ്തകവും  'ശബരീശന്റെ ധ്വജസ്തംഭം' എന്ന ഡോക്യുമെന്ററിയും. നൂറ്റാണ്ടുകൾ പഴക്കമുള്ള കൊടിമരത്തിന്റെ കേടുപാടുകൾ ശ്രദ്ധയിൽപ്പെട്ടതിനെ തുടർന്നാണ് തിരുവിതാംകൂർ ദേവസ്വം ബോർഡ് പുനഃസ്ഥാപിക്കാൻ തീരുമാനിച്ചത്. പരുമല അനന്തൻ ആചാരിയെ മുഖ്യശില്പിയായി നിയമിച്ചു. കൊടിമരത്തിന് അനുയോജ്യമായ മരം കണ്ടെത്തുകയായിരുന്നു അടുത്ത ഘട്ടം. നിരവധി അന്വേഷണങ്ങൾക്കൊടുവിൽ കോന്നി വനത്തിൽ നിന്ന് പ്രത്യേകതകളുള്ള ഒരു തടി തിരഞ്ഞെടുത്തു.

പാരമ്പര്യ ആചാരമനുസരിച്ച് ക്ഷേത്ര കൊടിമരത്തിന് മരം മുറിക്കുന്നതിന് പ്രത്യേക ചടങ്ങുകൾ ഉണ്ട്. പ്രധാന ശില്പിയും സംഘവും വനത്തിൽ ചുറ്റിനടന്ന് പ്രകൃതിയെ നിരീക്ഷിക്കണം. അതിനു ശേഷം പ്രസ്തുത വൃക്ഷത്തെ സമീപിച്ച് അതിൽ വസിക്കുന്ന പക്ഷിമൃഗാദികളോടും അടുത്തുള്ള മരങ്ങളോടും ചില ‘മന്ത്രങ്ങൾ’ ജപിച്ച് പ്രതീകാത്മകമായി അനുവാദം വാങ്ങണം.  അന്ന് രാത്രി ആ മരത്തിന്റെ ചുവട്ടിൽ ഉറങ്ങണം. അടുത്ത ദിവസം രാവിലെ മരംമുറിക്കൽ ആരംഭിക്കാം. തടി നിലത്തു തൊടാതെ താങ്ങി പണിശാലയിലേക്ക് കൊണ്ടുപോകണം എന്നതാണ് ശാസ്ത്രവിധി.  പണിശാലയിലെത്തിക്കുന്ന മരം മുറിച്ച് തൊലികളഞ്ഞ് മഞ്ഞളും പച്ച കർപ്പൂരും പുരട്ടി ഉണക്കിയെടുക്കും.

ശബരിമല  കൊടിമരത്തിന്റെ കണക്ക്

കൊടിമരത്തിന്റെ പ്രവർത്തനം ഒരു പണിശാലയിൽ മാത്രം ഒതുങ്ങുന്നില്ല. തൃപ്പള്ളൂർ സദാശിവൻ ആചാരിയുടെ പണിപ്പുരയിൽ കൊടിമരത്തിനുള്ള ആധാരശില (ആധാരശില) കൊത്തി മിനുക്കിയെടുത്തു. വടശ്ശേരിക്കര, അംബാസമുദ്രം, തെങ്കാശി, നാഗർകോവിൽ എന്നിവിടങ്ങളിൽ നിന്നുള്ള കല്ലുകൾ നാല് ദിക്കുകളിൽ നിന്നും വിധിപോലെ  കൊണ്ടുവന്നു. അതിനുശേഷം, മരം ആറുമാസം എണ്ണയിൽ മുക്കിവയ്ക്കണം. എണ്ണ നിറച്ച നീണ്ട ടാങ്കിനെ എണ്ണത്തോണി എന്ന് വിളിക്കുന്നു. മുക്കി വയ്ക്കുന്ന പ്രവൃത്തി തൈലാധിവാസം എന്നാണ് അറിയപ്പെടുന്നത്. അത്തി, ഇത്തി  ഫിക്കസ് റിലിജിയോസ, ദശമന്തി, സോസുറിയ ലാപ്പ, ചന്ദനം തുടങ്ങി മുപ്പത്തിയഞ്ചോളം ഔഷധസസ്യങ്ങളിൽ നിന്ന് വേർതിരിച്ചെടുത്ത എണ്ണയാണ് ഈ പ്രക്രിയയിൽ ഉപയോഗിക്കുന്നത്. എൺപത് വീപ്പ എണ്ണയാണ് ഇതിനായി വേണ്ടിവന്നത്.

കൊടിമരത്തിന്റെ അടിഭാഗം ദീർഘചതുരാകൃതിയിലാണ്, അത് ബ്രഹ്മമായും അടുത്ത ഭാഗം എട്ട് മുഖങ്ങളായും മുകൾഭാഗം വൃത്താകൃതിയിലുമാണ് നിർമ്മിച്ചിരിക്കുന്നത്, യഥാക്രമം വിഷ്ണു, ശിവൻ മുഖങ്ങളായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു. ഹരിയാനയിലെ ജഗാദ്രിയിൽ നിന്നാണ് ചെമ്പ് കൊണ്ടുവന്നത്. തടിയിൽ ചെമ്പ് വളയങ്ങൾ ഘടിപ്പിച്ച ശേഷം, സ്വർണ്ണ പാളികൾ റിബണുകളുടെ രൂപത്തിൽ ഒട്ടിക്കുന്നു. ഓരോ പ്രത്യേക സ്ഥലത്തുനിന്നും ഇവയെല്ലാം കൊണ്ടുവന്നതിന് ചരിത്രപരമായ ചില കാരണങ്ങളുമുണ്ട്. ശിവൻ, വിഷ്ണു, അയ്യപ്പൻ എന്നിവരുടെ സ്തുതികളും ആയുധങ്ങളും ലോഹങ്ങളിൽ കലാപരമായി കൊത്തിയെടുത്തിട്ടുണ്ട്. സീസൺ ചെയ്ത മരത്തിന്റേയും ലോഹത്തിന്റേയും ഉയർന്ന ഈട് കാരണം ഇവിടെ ഒരു കൊടിമരത്തിന്റെ അടുത്ത പുനർനിർമ്മാണത്തിന് ഒരുപക്ഷേ നൂറ്റാണ്ടുകൾ എടുത്തേക്കാം.

അംഗീകാരങ്ങൾ

2017 ജൂൺ 25 ന് നടന്ന പതാക ഉയർത്തൽ ചടങ്ങിൽ, പ്രധാന ശില്പിയുടെ അനന്തരാവകാശി എന്ന നിലയിലും നിരവധി ക്ഷേത്ര ശിൽപങ്ങളുടെ സംഭാവനകളെ പരിഗണിച്ചും സ്വർണ്ണ 'വാജിവാഹനം' (സ്വാമി അയ്യപ്പന്റെ കുതിരവാഹനശിൽപം) കൊടിമരത്തിന്റെ മുകളിൽ വഹിക്കാനുള്ള അപൂർവ അവസരം അനു അനന്തന് ലഭിച്ചു. 2022 നവംബർ 16 ന് തിരുവിതാംകൂർ ദേവസ്വം ബോർഡ് പ്രത്യേക അവാർഡ് നൽകി ആദരിച്ചു.

വ്യക്തിജീവിതം

അനു അനന്തൻ ചെന്നൈ സ്വദേശിനിയായ ഡോ. ലക്ഷ്മിയെ വിവാഹം കഴിച്ചു. കാശിനാഥൻ മകനാണ്.