മാർ‌വാഡി ഭാഷ

ഇന്ത്യൻ സംസ്ഥാനമായ രാജസ്ഥാനിലും അയൽ ‌സംസ്ഥാനമായ ഗുജറാത്ത്, കിഴക്കൻ പാകിസ്താൻ തുടങ്ങിയ പ്രദേശങ്ങളിലും സംസാരിക്കപ്പെടുന്ന ഭാഷയാണ് മാർവാഡി. ഏകദേശം 132 ലക്ഷം ആളുകൾ സംസാരിക്കുന്ന ഈ ഭാഷയാണ് രാജസ്ഥാനി ഭാഷാകുടും‌ബത്തിലെ മാർ‌വാഡി ഉപവിഭാഗത്തിലെ ഏറ്റവും പ്രധാനഭാഷയാണിത്.ദേവനാഗരിയാണ് ലിപി. എന്നാൽ രാജസ്ഥാനിലെ ഔദ്യോഗികഭാഷ 'രാജസ്ഥാനിയാണ്'.

മാർ‌വാഡി
मारवाड़ी
ഉത്ഭവിച്ച ദേശം	ഇന്ത്യ, പാകിസ്താൻ, നേപ്പാൾ
ഭൂപ്രദേശം	രാജസ്ഥാൻ, ഗുജറാത്ത്, ഹരിയാന, സിന്ധ്
മാതൃഭാഷയായി സംസാരിക്കുന്നവർ	(undated figure of 20 മില്യൺ) Census results conflate some speakers with Hindi.
ഭാഷാകുടുംബം	Indo-European ഇന്തോ-ഇറാനിയൻ ഇന്തോ-ആര്യൻ Western രാജസ്ഥാനി–മാർവാഡി മാർ‌വാഡി
ലിപികൾ	Devanagari script and Mahajani
ഭാഷാ കോഡുകൾ
ISO 639-2	mwr
ISO 639-3	mwr – inclusive code Individual codes: dhd – Dhundari rwr – മാർവാഡി (ഇന്ത്യ) mve – മാർവാഡി (പാകിസ്താൻ) wry – Merwari mtr – Mewari swv – Shekhawati hoj – Harauti gig – Goaria ggg – Gurgula

അജ്മീരി

രാജസ്ഥാൻ സംസ്ഥാനത്തിന്റെ മധ്യഭാഗത്തും കിഴക്ക് ഭാഗത്തും അജ്മീറിലും ഈ പ്രാദേശികരൂപം സംസാരിക്കപ്പെടുന്നു. ഈ ഭാഷ സംസാരിക്കുന്ന ഏറ്റവും കൂടുതൽ ആളുകൾ ഉള്ളത് അജ്മീറിലാകയാലാണ് ഇതിന് അജ്മീരി എന്ന പേരുണ്ടായത്. അജ്മീരിഭാഷയുടെ പല പ്രാദേശികരൂപങ്ങളും ഇന്ന് വ്യവഹാരത്തിലുണ്ട്. ഇവയിൽ കൂടുതൽ ആളുകൾ സംസാരിക്കുന്ന ഭാഷാരൂപം മാർവാഡി അജ്മീരിയാണ്. പദസമൂഹത്തെ സംബന്ധിച്ചിടത്തോളം ഏറ്റവും അടുത്ത സാദൃശ്യം ഹിന്ദിയോടാണ്. ധാരാളം മറാഠി, ഗുജറാത്തി പദങ്ങളും ഇതിൽ കടന്നുകൂടിയിട്ടുണ്ട്. വ്യാകരണവ്യവസ്ഥ രാജസ്ഥാനിയുടേതു തന്നെ.

ചലച്ചിത്രം

ഹിന്ദിയുമായി മിശ്രണംചെയ്ത മാർ‌വാഡി ഭാഷ ഓസ്കാറിനായി ഭാരതത്തിൽ നിന്നും തിരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ട 'പഹേലി'യിൽ ഉപയോഗിച്ചിരുന്നു. ജോധ്പൂർ ഭാഗത്ത് ഇന്നും ധാരാളമായി മാർ‌വാഡി ഉപയോഗിക്കപ്പെടുന്നു.

പുറത്തേയ്ക്കുള്ള കണ്ണികൾ

കടപ്പാട്: കേരള സർക്കാർ ഗ്നൂ സ്വതന്ത്ര പ്രസിദ്ധീകരണാനുമതി പ്രകാരം ഓൺലൈനിൽ പ്രസിദ്ധീകരിച്ച മലയാളം സർ‌വ്വവിജ്ഞാനകോശത്തിലെ അജ്മീരി എന്ന ലേഖനത്തിന്റെ ഉള്ളടക്കം ഈ ലേഖനത്തിൽ ഉപയോഗിക്കുന്നുണ്ട്. വിക്കിപീഡിയയിലേക്ക് പകർത്തിയതിന് ശേഷം പ്രസ്തുത ഉള്ളടക്കത്തിന് സാരമായ മാറ്റങ്ങൾ വന്നിട്ടുണ്ടാകാം.