സൂം (സോഫ്‌റ്റ്‌വെയർ)

(Zoom (software) എന്ന താളിൽ നിന്നും തിരിച്ചുവിട്ടതു പ്രകാരം)

സൂം വീഡിയോ കമ്മ്യൂണിക്കേഷൻസ് വികസിപ്പിച്ചെടുത്ത ഒരു വീഡിയോ കോൺഫറൻസിംഗ് സോഫ്റ്റ്‌വെയറാണ് സൂം. 2012-ൽ സൂമിന്റെ ബീറ്റാപതിപ്പ് പുറത്തിറക്കുമ്പോൾ പതിനഞ്ച് പേരായിരുന്നു പരമാവധി കോൺഫെറൻസ് ശേഷി. 2013 ജനുവരിയിൽ ZOOM 1.0 പുറത്തിറക്കിയതോടെ ശേഷി 25 ആയി വർദ്ധിപ്പിച്ചു. അതേമാസാവസാനം നാല് ലക്ഷം ഉപയോക്താക്കളായിരുന്നു സൂമിനുണ്ടായിരുന്നത്, 2013 മെയ് മാസത്തോടെ അത് പത്ത് ലക്ഷമായി ഉയർന്നു[1].

സൂം
സൂം ലോഗോ
സൂം ലോഗോ
വികസിപ്പിച്ചത്സൂം വീഡിയോ കമ്മ്യൂണിക്കേഷൻസ്
Stable release
5.0.2 / മേയ് 10, 2020; 4 വർഷങ്ങൾക്ക് മുമ്പ് (2020-05-10)
ഓപ്പറേറ്റിങ് സിസ്റ്റംWindows, MacOS, Linux, Android, iOS
വെബ്‌സൈറ്റ്https://zoom.us

COVID-19 പാൻഡെമിക് സമയത്ത്, വിദൂര ജോലി, വിദൂര വിദ്യാഭ്യാസം, [2], ഓൺലൈൻ സാമൂഹിക ബന്ധങ്ങൾ എന്നിവയ്ക്കുള്ള ഉപയോഗത്തിൽ സൂം വലിയ വർദ്ധനവ് രേഖപ്പെടുത്തി. 2020 ഫെബ്രുവരി ആയപ്പോഴേക്കും സൂം 2020 ൽ 2.22 ദശലക്ഷം ഉപയോക്താക്കളെ നേടി. 2020 മാർച്ചിലെ ഒരു ദിവസം, സൂം അപ്ലിക്കേഷൻ 2.13 ദശലക്ഷം തവണ ഡൗൺലോഡുചെയ്‌തു.

സവിശേഷതകൾ

തിരുത്തുക

വിൻഡോസ്, മാക് എസ്, ഐഒഎസ്, ആൻഡ്രോയിഡ്, ലിനക്സ് എന്നിവയിൽ പ്രലർത്തിപ്പിക്കുന്നതിന് സൂം അനുയോജ്യമാണ്. ഇതിന്റെ ലളിതമായ ഇന്റർഫേസും ഉപയോഗക്ഷമതയും ടെക് ഇതര ആളുകൾക്കും എളുപ്പത്തിൽ ഉപയോഗിക്കുന്നതിന് അനുയോജ്യമാണ്. ഒറ്റത്തവണ മീറ്റിംഗുകൾ, ഗ്രൂപ്പ് വീഡിയോ കോൺഫറൻസുകൾ, സ്‌ക്രീൻ പങ്കിടൽ, പ്ലഗിനുകൾ, ബ്രൗസർ വിപുലീകരണങ്ങൾ, മീറ്റിംഗുകൾ റെക്കോർഡുചെയ്യാനുള്ള കഴിവ് എന്നീ സവിശേഷതകൾ ഉൾപ്പെടുന്നു. ചില കമ്പ്യൂട്ടറുകളിലും ഓപ്പറേറ്റിംഗ് സിസ്റ്റങ്ങളിലും, ഉപയോക്താക്കൾക്ക് ഒരു വെർച്വൽ പശ്ചാത്തലം തിരഞ്ഞെടുക്കാൻ കഴിയും, അത് വ്യത്യസ്ത സൈറ്റുകളിൽ നിന്ന് ഡൗൺലോഡ് ചെയ്യാനും അവയ്ക്ക് പിന്നിൽ ഒരു പശ്ചാത്തലമായി ഉപയോഗിക്കാനും കഴിയും.

ഒരേസമയം 100 പങ്കാളികളുടെ വീഡിയോ കോൺഫറൻസുകൾക്ക് പ്ലാറ്റ്‌ഫോമിന്റെ ഉപയോഗം സൗജന്യമാണ്. രണ്ടിൽ കൂടുതൽ പങ്കാളികളുണ്ടെങ്കിൽ 40 മിനിറ്റ് സമയപരിധി. കൂടുതൽ സവിശേഷതകളുള്ള ദൈർഘ്യമേറിയതോ വലുതോ ആയ കോൺഫറൻസുകൾക്കായി, പണമടച്ചുള്ള സബ്‌സ്‌ക്രിപ്‌ഷനുകൾ ലഭ്യമാണ്. സൂം റൂമുകൾ പോലുള്ള ബിസിനസ്സ് കോൺഫറൻസുകൾക്കായി തിരഞ്ഞെടുത്ത സവിശേഷതകൾ വിവിധ നിരക്കുകളിൽ ലഭ്യമാണ്. [3] സൂമിന് നിരവധി ശ്രേണികളുണ്ട്: ബേസിക്, പ്രോ, ബിസിനസ്, എന്റർപ്രൈസ്. പങ്കെടുക്കുന്നവർ ഗൂഗിൾ ക്രോം അല്ലെങ്കിൽ ഫയർപോക്സ് ഉപയോഗിക്കുകയാണെങ്കിൽ അപ്ലിക്കേഷൻ ഡൗൺലോഡുചെയ്യേണ്ടതില്ല; അവർക്ക് ഒരു ലിങ്കിൽ ക്ലിക്കുചെയ്‌ത് ബ്രൗസറിൽ നിന്ന് ചേരാനാകും. സഫാരി, Macs എന്നിവയിൽ സൂം അനുയോജ്യമല്ല

വിമർശനം

തിരുത്തുക

"സുരക്ഷാ വീഴ്ചകളും മോശം ഡിസൈൻ ചോയിസുകളും" ഉണ്ടെന്നതിന്റെ പേരിൽ സൂം വിമർശിക്കപ്പെട്ടു. [4] സൂമിന്റെ പല പ്രശ്നങ്ങളും "മീറ്റിംഗുകളിലെ സംഘർഷം കുറയ്ക്കുന്നതിന് രൂപകൽപ്പന ചെയ്തിട്ടുള്ള മനഃപൂർവമായ സവിശേഷതകളെ ചുറ്റിപ്പറ്റിയാണ്", "സ്വകാര്യതയും സുരക്ഷയും കുറയ്ക്കുന്നു" എന്നും കണ്ടെത്തി. [5] 2020 ഏപ്രിലിൽ, സുരക്ഷാ പ്രശ്നങ്ങളിൽ സിഇഒ ക്ഷമ ചോദിച്ചു, ചില പ്രശ്‌നങ്ങൾ സൂം "പൂർണ്ണ ഐടി പിന്തുണയുള്ള വലിയ സ്ഥാപനങ്ങൾക്കായി" രൂപകൽപ്പന ചെയ്തതിന്റെ ഫലമാണെന്ന് അവകാശപ്പെട്ടു. ഡാറ്റ സ്വകാര്യതയിൽ ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിക്കാനും സുതാര്യത റിപ്പോർട്ട് നൽകാനും സൂം സമ്മതിച്ചു. [6] 2020 ഏപ്രിലിൽ കമ്പനി സൂം പതിപ്പ് 5.0 പുറത്തിറക്കി, ഇത് നിരവധി സുരക്ഷ, സ്വകാര്യത ആശങ്കകൾ പരിഹരിച്ചു. സ്ഥിരസ്ഥിതിയായി പാസ്‌വേഡുകൾ, മെച്ചപ്പെട്ട എൻ‌ക്രിപ്ഷൻ, മീറ്റിംഗുകൾക്കായുള്ള ഒരു പുതിയ സുരക്ഷാ ഐക്കൺ എന്നിവ ഇതിൽ ഉൾപ്പെടുന്നു.

2020 മാർച്ചിൽ ന്യൂയോർക്ക് സ്റ്റേറ്റ് അറ്റോർണി ജനറൽ ലെറ്റിറ്റിയ ജെയിംസ് സൂമിന്റെ സ്വകാര്യതയെയും സുരക്ഷാ നടപടികളെയും കുറിച്ച് അന്വേഷണം ആരംഭിച്ചു. 2020 ഏപ്രിൽ മുതൽ, പല ബിസിനസ് സംരഭങ്ങളും സ്കൂളുകളും സർക്കാർ സ്ഥാപനങ്ങളും ഗൂഗിൾ, [7] സീമെൻസ്, ഓസ്‌ട്രേലിയൻ പ്രതിരോധ സേന, ജർമ്മൻ വിദേശകാര്യ മന്ത്രാലയം, സ്പേസ് എക്സ്, ന്യൂയോർക്ക് സിറ്റി വിദ്യാഭ്യാസ വകുപ്പ്, ഇന്ത്യൻ ആഭ്യന്തര മന്ത്രാലയം എന്നിവയുൾപ്പെടെ അവരുടെ നെറ്റ്‌വർക്കുകളിൽ സൂം ഉപയോഗിക്കുന്നത് നിയന്ത്രിക്കുകയോ നിരോധിക്കുകയോ ചെയ്യുന്നു. [8]

സ്വകാര്യത

തിരുത്തുക

സ്വകാര്യത, കോർപ്പറേറ്റ് ഡാറ്റ പങ്കിടൽ നയങ്ങൾ എന്നിവയ്‌ക്കെതിരേയും വീഡിയോ ഹോസ്റ്റുകളെ അവരുടെ കോളുകളിൽ പങ്കെടുക്കുന്നവരുടെ സ്വകാര്യത ലംഘിക്കാൻ പ്രാപ്തമാക്കുന്നതിനെയും സൂം വിമർശിക്കപ്പെടുന്നു. എഫ്‌ബി‌ഐയുടെ അഭിപ്രായത്തിൽ, വിദൂര വിദ്യാഭ്യാസത്തിനായി സൂം ഉപയോഗിക്കുമ്പോൾ, ഐപി വിലാസങ്ങൾ, വെബ് ബ്രൗസിംഗ് ചരിത്രം, അക്കാദമിക് നേട്ടങ്ങൾ, ബയോമെട്രിക്സ് എന്നിവയുൾപ്പെടെയുള്ള സ്വകാര്യ ഡാറ്റ അപകടത്തിലാകാം. കുടുംബ വിദ്യാഭ്യാസ അവകാശങ്ങളും സ്വകാര്യതാ നിയമവും (ഫെർപ) പ്രകാരം വിദ്യാർത്ഥികളുടെ അനധികൃത നിരീക്ഷണവും വിദ്യാർത്ഥികളുടെ അവകാശങ്ങളുടെ ലംഘനവും ഉണ്ടാകാം. കമ്പനി പറയുന്നതനുസരിച്ച് വീഡിയോ സേവനങ്ങൾ ഫെർ‌പയ്ക്ക് അനുസൃതമാണ്, മാത്രമല്ല ഇത് സാങ്കേതിക പിന്തുണയ്ക്കായി മാത്രം ഉപയോക്തൃ ഡാറ്റ ശേഖരിക്കുകയും സംഭരിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു എന്ന് വ്യക്തമാക്കുന്നു.

ഉപയോക്താവിന് വെളിപ്പെടുത്താതെ തന്നെ കമ്പനിയുടെ iOS അപ്ലിക്കേഷൻ സ്റ്റാർട്ടപ്പിൽ ഉപകരണ അനലിറ്റിക്‌സ് ഡാറ്റ ഫേസ്‍ബുക്കിലേക്ക് അയയ്‌ക്കുന്നതായി 2020 മാർച്ചിൽ ഒരു മദർബോർഡ് ലേഖനത്തിൽ കണ്ടെത്തി. പ്രശ്‌നത്തെക്കുറിച്ച് മനസ്സിലാക്കിയതായും എസ്ഡികെ നീക്കംചെയ്യുന്നതിന് നടപടികൾ സ്വീകരിച്ചതായും സൂം പ്രതികരിച്ചു. എസ്‌ഡി‌കെ അതിന്റെ സേവനം ഫലപ്രദമാക്കുന്നതിന് മാത്രമാണ് ഉപയോക്താവിന്റെ ഉപകരണ സവിശേഷതകളിൽ (മോഡൽ നാമങ്ങൾ, ഓപ്പറേറ്റിംഗ് സിസ്റ്റം പതിപ്പുകൾ എന്നിവ) വിവരങ്ങൾ ശേഖരിക്കുന്നതെന്നും അത് വ്യക്തിഗത വിവരങ്ങൾ ശേഖരിക്കുന്നില്ലെന്നും കമ്പനി വ്യക്തമാക്കി. ഫേസ്‍ബുക്ക് ഉൾപ്പെടെയുള്ള മൂന്നാം കക്ഷികൾക്ക് വ്യക്തിഗത ഡാറ്റ നിയമവിരുദ്ധമായും രഹസ്യമായും വെളിപ്പെടുത്തിയതിന് യുഎസ് ഫെഡറൽ കോടതിയിൽ ഒരു ഉപയോക്താവ് സൂമിനെതിരെ കേസ് നൽകി.

2020 ഏപ്രിലിൽ, സൂം ലിങ്ക്ഡ്ഇനിലേക്ക് ഉപയോക്തൃനാമങ്ങളും ഇമെയിൽ വിലാസങ്ങളും സ്വപ്രേരിതമായി അയച്ചതായി കണ്ടെത്തി. ചില പങ്കാളികളെ മറ്റ് ഉപയോക്താക്കളെക്കുറിച്ചുള്ള ലിങ്ക്ഡ്ഇൻ പ്രൊഫൈൽ ഡാറ്റ രഹസ്യമായി ആക്സസ് ചെയ്യാൻ അനുവദിക്കുന്നുവെന്നും കണ്ടെത്തി.

2018 നവംബറിൽ, യുഡിപി സന്ദേശങ്ങൾ കവർന്നെടുക്കാൻ, വിദൂരമായുള്ള പ്രാമാണീകരിക്കാത്ത ആക്രമണകാരിയെ അനുവദിക്കുന്ന ഒരു സുരക്ഷാ ദുർബലത കണ്ടെത്തി. അത് മീറ്റിംഗുകളിൽ നിന്ന് പങ്കെടുക്കുന്നവരെ നീക്കംചെയ്യാനോ ഉപയോക്താക്കളിൽ നിന്നുള്ള സന്ദേശങ്ങൾ കവർന്നെടുക്കാനോ പങ്കിട്ട സ്‌ക്രീനുകൾ ഹൈജാക്ക് ചെയ്യാനോ ആക്രമണകാരിയെ അനുവദിച്ചു. [9] അപകടസാധ്യത കണ്ടെത്തിയ ഉടൻ കമ്പനി അതിന് പരിഹാരങ്ങൾ പുറത്തിറക്കി. [10]

വിൻഡോസ് ഉപയോക്താക്കളുടെ ക്രെഡൻഷ്യലുകൾ തുറന്നുകാട്ടാൻ സാധ്യതയുള്ള അപകടസാധ്യതകൾ 2020 ഏപ്രിലിൽ സുരക്ഷാ ഗവേഷകർ കണ്ടെത്തി. കാമറകളിലേക്കും മൈക്രോഫോണുകളിലേക്കും മുൻ‌കൂട്ടി പ്രവേശനം അനുവദിക്കുന്ന മറ്റൊരു ദുർബലതയും പരസ്യപ്പെടുത്തി. അതേ മാസത്തിൽ, ഒരു അനാവശ്യ പങ്കാളി " സൂംബോംബിംഗ് " വഴി ഒരു മീറ്റിംഗിൽ തടസ്സമുണ്ടാക്കുമ്പോൾ, ഫെഡറൽ ബ്യൂറോ ഓഫ് ഇൻവെസ്റ്റിഗേഷനിൽ നിന്ന് ഒരു മുന്നറിയിപ്പ് നൽകി. മാകോസിനും വിൻഡോസിനും രണ്ട് സൂം സീറോ ദിവസങ്ങളുണ്ടെന്ന് മദർബോർഡ് റിപ്പോർട്ട് ചെയ്തു.[11] സുരക്ഷാ ബഗ് ബ്രോക്കർമാർ ഉപയോക്താക്കളുടെ കമ്പ്യൂട്ടറുകളിലേക്ക് വിദൂര ആക്സസ് അനുവദിക്കുന്ന സൂം സുരക്ഷാ കുറവുകളിലേക്ക് ആക്സസ് വിൽക്കുകയായിരുന്നു. ഡാർക്ക് വെബിൽ 500,000 സൂം ഉപയോക്തൃനാമങ്ങളും പാസ്‌വേഡുകളും ഹാക്കർമാർ വിൽപ്പനയ്ക്ക് വച്ചിട്ടുണ്ട് .

എൻക്രിപ്ഷൻ

തിരുത്തുക

സിഗ്നലിംഗ് പരിരക്ഷിക്കുന്നതിന് എഇഎസ് -256 ( അഡ്വാൻസ്ഡ് എൻ‌ക്രിപ്ഷൻ സ്റ്റാൻ‌ഡേർഡ് ) ഉപയോഗിച്ച് ടി‌എൽ‌എസ് 1.2, സ്ട്രീമിംഗ് മീഡിയയെ പരിരക്ഷിക്കുന്നതിന് അതിന്റെ പൊതു ഡാറ്റാ സ്ട്രീമുകൾ എൻ‌ക്രിപ്റ്റ് ചെയ്യുന്നു. [12]

കമ്പനിയുടെ സുതാര്യതയുടെ അഭാവവും എൻ‌ക്രിപ്ഷൻ നടപടികളും മോശമാണെന്ന് സുരക്ഷാ ഗവേഷകരും റിപ്പോർട്ടർമാരും വിമർശിച്ചു. സൂം തുടക്കത്തിൽ അതിന്റെ വിപണന സാമഗ്രികളിൽ " എൻഡ്-ടു-എൻഡ് എൻ‌ക്രിപ്ഷൻ " ഉപയോഗിക്കുന്നുവെന്ന് അവകാശപ്പെട്ടിരുന്നു, [13] എന്നാൽ പിന്നീട് ഇത് "സൂം എൻഡ് പോയിന്റ് മുതൽ സൂം എൻഡ് പോയിന്റ് വരെ" (സൂം സെർവറുകൾക്കും സൂം ക്ലയന്റുകൾക്കുമിടയിൽ ഫലപ്രദമായി അർത്ഥമാക്കുന്നു), അതായത് ഇന്റർസെപ്റ്റ് തെറ്റിദ്ധരിപ്പിക്കുന്നതും "സത്യസന്ധമല്ലാത്തതും" എന്ന് വിവരിക്കുന്നു. [14] 2020 മെയ് 7 ന്, സൂം തങ്ങളുടെ സുരക്ഷാ രീതികൾ മുന്നോട്ട് കൊണ്ടുപോകുന്നതിനുള്ള ശ്രമത്തിന്റെ ഭാഗമായി എൻഡ്-ടു-എൻഡ് എൻ‌ക്രിപ്ഷനിൽ സ്പെഷ്യലൈസ് ചെയ്ത കീബേസ് എന്ന കമ്പനി സ്വന്തമാക്കിയതായി പ്രഖ്യാപിച്ചു. [15]

2020 ഏപ്രിലിൽ, സിറ്റിസൺ ലാബ് ഗവേഷകർ ഇസിബി മോഡിൽ പങ്കെടുക്കുന്ന എല്ലാവരും തമ്മിൽ ഒരൊറ്റ, സെർവർ-ജനറേറ്റുചെയ്ത എഇഎസ് -128 കീ പങ്കിടുന്നുവെന്ന് കണ്ടെത്തി, സൈഫർടെക്സ്റ്റിന്റെ പാറ്റേൺ സംരക്ഷിക്കുന്ന സവിശേഷതകൾ കാരണം ഇത് ഒഴിവാക്കപ്പെടുന്നു. കാനഡയിലെയും അമേരിക്കയിലെയും പങ്കാളികൾ തമ്മിലുള്ള ടെസ്റ്റ് കോളുകൾക്കിടെ, ചൈനയിലെ പ്രധാന ഭൂപ്രദേശത്തുള്ള സെർവറുകളിൽ നിന്ന് ചൈന ഇന്റർനെറ്റ് സുരക്ഷാ നിയമത്തിന് വിധേയമായി കീ നൽകി.

ഡാറ്റ റൂട്ടിംഗ്

തിരുത്തുക

2020 ഏപ്രിലിലും അതിനുമുമ്പുള്ള ചില കോളുകൾ ചൈനയിലെ മെയിൻ ലാന്റിലെ സെർവറുകളിലൂടെ തെറ്റായി വഴിതിരിച്ചുവിട്ടതായി സൂം സമ്മതിച്ചു. ഇത് സൂം ഉപയോഗം നിർത്താൻ സർക്കാരുകളെയും ബിസിനസ് സ്ഥാപനങ്ങളേയും പ്രേരിപ്പിക്കുന്നു. ചൈനയ്ക്ക് പുറത്തുള്ള സൗജന്യ ഉപയോക്താക്കളുടെ ഡാറ്റ “ഒരിക്കലും ചൈനയിലൂടെ വഴിതിരിച്ചുവിടില്ല” എന്നും പണമടച്ചുള്ള വരിക്കാർക്ക് അവർ ഉപയോഗിക്കാൻ ആഗ്രഹിക്കുന്ന ഡാറ്റാ സെന്റർ പ്രദേശങ്ങൾ ഇഷ്ടാനുസൃതമാക്കാൻ കഴിയുമെന്നും കമ്പനി പിന്നീട് പ്രഖ്യാപിച്ചു. യൂറോപ്പ്, ഏഷ്യ, വടക്കേ അമേരിക്ക, ലാറ്റിൻ അമേരിക്ക എന്നിവിടങ്ങളിൽ കമ്പനിക്ക് ഡാറ്റാ കേന്ദ്രങ്ങളുണ്ട്.

ഇതും കാണുക

തിരുത്തുക

പരാമർശങ്ങൾ

തിരുത്തുക
  1. Pleasant, Robbie (23 May 2013). "Zoom Video Communications Reaches 1 Million Participants". TMCnet. Archived from the original on October 4, 2019. Retrieved July 21, 2014.
  2. Abbott, Eileen (20 April 2020). "Students and teachers struggle with remote education due to coronavirus". TheHill (in ഇംഗ്ലീഷ്). Retrieved 21 April 2020.
  3. "Zoom Meeting Plans for Your Business". Zoom Video Communications. Archived from the original on April 6, 2020. Retrieved November 29, 2017.
  4. Lopez, Napier (2020-04-22). "Zoom's 5.0 update helps stop zoombombing and improves encryption". The Next Web. Retrieved 2020-04-29.
  5. Donnell (2020-04-01). "Two Zoom Zero-Day Flaws Uncovered". Threatpost. Retrieved 2020-04-29.
  6. Bellovin, Steven M. (April 2, 2020). "Zoom Security: The Good, the Bad, and the Business Model". Columbia University. Archived from the original on April 6, 2020. Retrieved April 5, 2020.
  7. https://www.theverge.com/2020/4/8/21213978/google-zoom-ban-security-risks-hangouts-meet
  8. "MHA issues Advisory on Secure use of ZOOM Meeting Platform". pib.gov.in. Retrieved 2020-04-16.
  9. "CVE-2018-15715". National Vulnerability Database. November 30, 2018. Archived from the original on July 9, 2019. Retrieved July 9, 2019.
  10. "Security: CVE-2018-15715". Zoom. Archived from the original on 2020-05-19. Retrieved 2020-05-21.
  11. Franceschi-Bicchierai, Lorenzo (2020-04-15). "Hackers Are Selling a Critical Zoom Zero-Day Exploit for $500,000". Vice (in ഇംഗ്ലീഷ്). Retrieved 2020-04-16.
  12. "Encryption for Meetings". Zoom Video Communications. Archived from the original on April 8, 2020. Retrieved April 7, 2020.
  13. "Advanced Encryption for Chat". Zoom Video Communications. Archived from the original on April 7, 2020. Retrieved April 7, 2020.
  14. Lee, Micah; Grauer, Yael (March 31, 2020). "Zoom Meetings Aren't End-to-End Encrypted, Despite Misleading Marketing". The Intercept. Archived from the original on April 2, 2020. Retrieved March 31, 2020. Currently, it is not possible to enable E2E encryption for Zoom video meetings. (...) When we use the phrase 'End to End' in our other literature, it is in reference to the connection being encrypted from Zoom end point to Zoom end point.
  15. "Zoom acquires Keybase to get end-to-end encryption expertise". TechCrunch (in അമേരിക്കൻ ഇംഗ്ലീഷ്). Archived from the original on 2020-05-15. Retrieved 2020-05-07.
"https://ml.wikipedia.org/w/index.php?title=സൂം_(സോഫ്‌റ്റ്‌വെയർ)&oldid=3936576" എന്ന താളിൽനിന്ന് ശേഖരിച്ചത്