കുളം

അകത്തേക്കോ പുറത്തേക്കോ ഒഴുക്കില്ലാത്ത ഒറ്റപ്പെട്ട ചെറിയ ജലാശയങ്ങളെയാണ്‌ കുളം എന്നു പറയുന്നത്. പ്രധാനമായും മഴയാണ്‌ കുളങ്ങളിലെ ജലത്തിന്റെ സ്രോതസ്സ്. എന്നാൽ ഭൂഗർഭജലം ഒഴുകിയെത്തുന്ന കുളങ്ങളുമുണ്ട്. ക്ഷേത്രങ്ങൾ, മസ്ജിദുകൾ, ഗുരുദ്വാരകൾ എന്നിങ്ങനെ ആരാധനാലയങ്ങൾക്കൊപ്പം സാധാരണയായി കുളങ്ങളുണ്ടാകാറുണ്ട്.

ക്ഷേത്രക്കുളം

കുളങ്ങൾ സാധാരണയായി നിർവചനമനുസരിച്ച്, ജലസസ്യങ്ങളുടെയും മൃഗങ്ങളുടെയും വ്യത്യസ്ത സമൃദ്ധികളുള്ള വളരെ ആഴം കുറഞ്ഞ ജലാശയങ്ങളാണ്. ആഴം, കാലാനുസൃതമായ ജലനിരപ്പ് വ്യതിയാനങ്ങൾ, പോഷക പ്രവാഹങ്ങൾ, കുളങ്ങളിൽ എത്തുന്ന പ്രകാശത്തിന്റെ അളവ്, ആകൃതി, സന്ദർശിക്കുന്ന വലിയ സസ്തനികളുടെ സാന്നിധ്യം, ഏതെങ്കിലും മത്സ്യ സമൂഹങ്ങളുടെ ഘടന, ലവണാംശം എന്നിവയെല്ലാം നിലവിലുള്ള സസ്യ-ജന്തു സമൂഹങ്ങളെ ബാധിക്കും.[5] സ്വതന്ത്രമായി പൊങ്ങിക്കിടക്കുന്ന ആൽഗകളെയും ജലസസ്യങ്ങളെയും അടിസ്ഥാനമാക്കിയാണ് ഭക്ഷ്യവലകൾ. സാധാരണയായി ജലജീവികളുടെ വൈവിധ്യമാർന്ന ഒരു നിരയുണ്ട്

പള്ളിക്ക് സമീപത്തെ കുളം

തേനേഴി മനയിലെ കുളം

ചിത്രങ്ങൾ

• 
  സുവർണ്ണക്ഷേത്രം അഥവാ ഗുരുദ്വാര ഹർമീന്ദർ സാഹിബും കൂടെയുള്ള പുണ്യസരോവരവും
• 
  കണ്ണൂർ ജില്ലയിലെ പെരളശ്ശേരി സുബ്രഹ്മണ്യ സ്വാമി ക്ഷേത്രത്തിലെ കുളം
• 
  പദ്മനാഭസ്വാമി ക്ഷേത്രത്തിലെ കുളം