ദേവനാഗരി

ദേവനാഗരി ഒരു ഭാരതീയ ലിപിയാണ്. ഹിന്ദി, മറാഠി, നേപ്പാളി മുതലായ ഭാഷകൾ എഴുതാൻ ഉപയോഗിക്കുന്ന പ്രധാനലിപിയാണ് ദേവനാഗരി. പത്തൊൻപതാം ശതാബ്ദം മുതൽ സംസ്കൃതം എഴുതുന്നതിനും പ്രധാനമായി ഉപയോഗിക്കുന്നത് ദേവനാഗരിലിപിയാണ്. സിന്ധി, ഗോണ്ഡി, കൊങ്കണി, കാശ്മീരി മുതലായ ഭാഷകൾ എഴുതുന്നതിനും ഈ ലിപി ഉപയോഗിക്കുന്നു.

ദേവനാഗരി देवनागरी
Rigveda manuscript in Devanagari (early 19th century)
തരം	അബുഗിദ
ഭാഷകൾ	Several Languages of India and Nepal, including Sanskrit, Hindi, Marathi and Nepali. Formerly used to write Gujarati .
കാലയളവ്	c. 12th century – present
Parent systems	ബ്രാഹ്മി ഗുപ്ത നാഗരി ദേവനാഗരി देवनागरी
Child systems	ഗുജറാത്തി മോഡി രഞ്ജന
Sister systems	ശാരദ
ദിശ	Left-to-right
ISO 15924	Deva, 315
Unicode alias	Devanagari
Unicode range	U+0900–U+097F Devanagari, U+A8E0–U+A8FF Devanagari Extended, U+1CD0–U+1CFF Vedic Extensions

തത്വങ്ങൾ

സ്വരങ്ങൾ

	സ്വതന്ത്ര രൂപം	മലയാളം	'प' ഉപയോഗിച്ച്		സ്വതന്ത്രരൂപം	മലയാളം	'प' ഉപയോഗിച്ച്
കണ്ഠ്യം (Guttural)	अ	അ	प		आ	ആ	पा
താലവ്യം (Palatal)	इ	ഇ	पि		ई	ഈ	पी
ഓഷ്ഠ്യം (Labial)	उ	ഉ	पु		ऊ	ഊ	पू
മൂർദ്ധന്യം (Cerebral)	ऋ	ഋ	पृ		ॠ	ൠ	पॄ
ദന്ത്യം (Dental)	ऌ	ഌ	पॢ		ॡ	ൡ	पॣ
കണ്ഠതാലവ്യം (Palato-Guttural)	ए	ഏ	पे		ऐ	ഐ	पै
കണ്ഠോഷ്ഠ്യം (Labio-Guttural)	ओ	ഓ	पो		औ	ഔ	पौ

വ്യഞ്ജനങ്ങൾ

	സ്പർശം (Plosive)								അനുനാസികം (Nasal)		അന്തസ്ഥങ്ങൾ (Semivowel)		ഊഷ്മാക്കൾ (Fricative)
കണ്ഠ്യം (Guttural)	क	ക	ख	ഖ	ग	ഗ	घ	ഘ	ङ	ങ			ह	ഹ
താലവ്യം (Palatal)	च	ച	छ	ഛ	ज	ജ	झ	ഝ	ञ	ഞ	य	യ	श	ശ
മൂർദ്ധന്യം (Cerebral)	ट	ട	ठ	ഠ	ड	ഡ	ढ	ഢ	ण	ണ	र	ര	ष	ഷ
ദന്ത്യം (Dental)	त	ത	थ	ഥ	द	ദ	ध	ധ	न	ന	ल	ല	स	സ
ഓഷ്ഠ്യം (Labial)	प	പ	फ	ഫ	ब	ബ	भ	ഭ	म	മ	व	വ

വൈദികസംസ്കൃതത്തിൽ മൂന്നക്ഷരങ്ങൾകൂടി ഉപയോഗിക്കുന്നു.

സംസ്കൃതം	മലയാളം
ळ	ള
क्ष	ക്ഷ
ज्ञ	ജ്ഞ

പേർഷ്യൻ, ഇംഗ്ലീഷ് മുതലായ ഭാഷകളിൽ ഉള്ളതും എന്നാൽ ഭാരതീയ ഭാഷകളിൽ ഇല്ലാത്തതുമായ ശബ്ദങ്ങളെ സൂചിപ്പിക്കനായി നിലവിലുള്ള ലിപിയോടൊപ്പം ഒരു ബിന്ദു (നുക്തം)കൂടി ഉപയോഗിക്കുന്നു.

സംസ്കൃതം	ITRANS	IPA
क़	qa	/qə/
ख़	Ka	/xə/
ग़	Ga	/ɢə/
ज़	za	/zə/
फ़	fa	/fə/
य़	Ya	/ʒə/
ड़	.Da	/ɽə/
ढ़	.Dha	/ɽʱə/

കൂട്ടക്ഷരങ്ങൾ

രണ്ടോ അതിലധികമോ വ്യഞ്ജനങ്ങളുടെ കൂട്ടത്തെ കൂട്ടക്ഷരങ്ങൾ കൊണ്ട് സൂചിപ്പിക്കുന്നു.

കൂട്ടക്ഷരങ്ങൾക്ക് ഉദാഹരണങ്ങൾ

1.	Vertical stroke	ग्ल	gla	न्त	nta	स्क	ska	श्व	śva	त्त	tta
2.	Diacritic r	र्न	rna	न्र	nra	र्त	rta	त्र	tra	र्र	rra
3.	Combines below	द्ग	dga	द्घ	dgha	द्द	dda	द्ध	ddha	द्न	dna
		द्ब	dba	द्भ	dbha	द्म	dma	द्य	dya	द्व	dva
		क्त	kta	ह्ण	hṇa	ह्म	hma	ह्य	hya	ह्र	hra
4.	Two-stroke r	ट्र	ṭra	ठ्र	ṭhra	ड्र	ḍra	ढ्र	ḍhra	ङ्र	ṅra
5.	Other	क्ष	kṣa	क्ष्म	kṣma	ज्ञ	jña	न्त्व	ntva	न्त्र्य	ntrya

Diacritics

• अं (അനുസ്വാരം), .
• अः (വിസർഗം),
• അവഗ്രഹം ऽ

ഉച്ചാരണശൈലി അടയാളങ്ങൾ

സംസ്കൃതത്തിൽ വേദസൂക്തങ്ങൾ ഉരുവിടുമ്പോൾ അക്ഷരങ്ങൾ ഉച്ചരിക്കുന്നതിൽ കൂടുതൽ വൈവിദ്ധ്യങ്ങളുണ്ടു്. വരമൊഴിയിൽ അവയെ സൂചിപ്പിക്കാനുള്ള ചിഹ്നങ്ങളാണിവ:

• അനുദാത്തം എഴുതുന്നത് അക്ഷരത്തിനടിയിൽ ഒരു വരയിട്ടാണ് (॒).
• സ്വരിതം അക്ഷരത്തിനു മുകളിലുള്ള വരകൊണ്ട് സൂചിപ്പിക്കുന്നു (॑).
• ഉദാത്തം അടയാളങ്ങളൊന്നും കൂടാതെ എഴുതുന്നു.

സംഖ്യകൾ

ദേവനാഗരി സംഖ്യകൾ

०	१	२	३	४	५	६	७	८	९
0	1	2	3	4	5	6	7	8	9

ഇതും കൂടി കാണുക

• സംസ്കൃതം
• മലയാളം

സോഫ്ട്‌വേർ

• HindiWriter Archived 2005-12-17 at Archive.is - The Phonetic Hindi Writer with AutoWord lookup and Spellcheck for MS Word and OpenOffice.org for Windows.
• Baraha - Devanāgarī Input using English Keyboard

പുറത്തേക്കുള്ളകണ്ണികൾ

• Omniglot.com - Devanagari Alphabets
• AncientScripts.com - Devanagari Intro
• IS13194:1991 [1] Archived 2008-05-28 at the Wayback Machine.
• Nepali Traditional keyboard Layout Archived 2007-09-28 at the Wayback Machine.
• Nepali Romanized keyboard Layout Archived 2007-09-28 at the Wayback Machine.

ഇലക്ട്രോണിക മുദ്രണം

ഫോണ്ടുകൾ

• Unicode Compliant Open Type Fonts including ligature glyphs (TDIL Data Centre)
• Hindi Unicode Fonts Archived 2017-08-22 at the Wayback Machine.

രേഖകൾ

• The official Devanāgarī Document (pdf) from Govt. Of India. Archived 2008-05-28 at the Wayback Machine.
• Unicode Chart for Devanāgarī
• Resources for typing in the Nepali language in Devanāgarī Archived 2007-10-11 at the Wayback Machine.
• Resources for viewing and editing Devanāgarī
• Unicode support for Web browsers
• Creating and Viewing Documents in Devanāgarī Archived 2009-09-21 at the Wayback Machine.
• Hindi/Devanāgarī Script Tutor Archived 2005-04-06 at the Wayback Machine.
• A compilation of Tools and Techniques for Hindi Computing

ഉപകരണങ്ങളും പ്രയോഗങ്ങളും

• Hindi Typing Tools
• IndiX, Indian language support for Linux Archived 2008-05-26 at the Wayback Machine., a site by the Indian National Centre for Software Technology
• Devanāgarī Tools: Wiki Sandbox, Devanagari Mail, Yahoo/Google Search & Devanāgarī Transliteration Archived 2008-05-22 at the Wayback Machine.
• EnTrans - Entrans is an online, collaborative translation tool