ലിംഗോദ്ഭവൻ

ദക്ഷിണേന്ത്യൻ ഹിന്ദു ക്ഷേത്രങ്ങളിൽ സാധാരണയായി കാണപ്പെടുന്ന ഹിന്ദുദേവനായ ശിവന്റെ പ്രതീകമാണ് ലിംഗോദ്ഭവ (" ലിംഗത്തിന്റെ ആവിർഭാവം") . ശിവന്റെ ആരാധനയിൽ പലപ്പോഴും കാണപ്പെടുന്ന ശിവന്റെ അനികോണിക് പ്രാതിനിധ്യമായ ലിംഗത്തിന്റെ ഉത്ഭവത്തിന്റെ ഐതിഹ്യം ഐക്കൺ ചിത്രീകരിക്കുന്നു. ലിംഗോദ്ഭവയുടെ കഥ വിവിധ പുരാണങ്ങളിൽ കാണപ്പെടുന്നു, ഇത് സ്തംഭത്തിന്റെയും ആരാധനയുടെയും പഴയ ആരാധനകളുടെ സമന്വയത്തെ വർദ്ധിപ്പിക്കുന്നു. ഏഴാം നൂറ്റാണ്ടിലെ ശൈവ സന്യാസിമാരായ അപ്പർ, തിരുജ്ഞാന സമ്പന്ദർ എന്നിവരുടെ കൃതികളിൽ പ്രതിരൂപത്തിന്റെ പ്രാചീന സാഹിത്യ തെളിവുകൾ കാണാം.  

Lingodbhava
Image of Lingodbhava in the Airavatesvara Temple at Darasuram, 10th century CE
Region	South India

ഇതിഹാസം

ഒരിക്കൽ, വിഷ്ണുവും ബ്രഹ്മാവും ദേവതകൾ ശ്രേഷ്ഠതയ്ക്കായി മത്സരിച്ചപ്പോൾ, ശിവൻ ഒരു തീജ്വാലയായി പ്രത്യക്ഷപ്പെടുകയും തന്റെ ഉറവിടം കണ്ടെത്താൻ വെല്ലുവിളിക്കുകയും ചെയ്തു. ബ്രഹ്മാവ് ഒരു ഹംസം സ്വീകരിച്ച് ജ്വാലയുടെ മുകൾഭാഗം കാണാൻ ആകാശത്തേക്ക് പറന്നു, വിഷ്ണു പന്നി വരാഹയായിത്തീർന്നു, അതിന്റെ അടിത്തറ തേടി. മിക്ക ശിവക്ഷേത്രങ്ങളുടെയും ശ്രീകോവിലിലെ പടിഞ്ഞാറൻ മതിലിലാണ് ഈ രംഗം ലിംഗോദ്ഭവ എന്ന് വിളിക്കപ്പെടുന്നത്. ബ്രഹ്മാവിനോ വിഷ്ണുവിനോ ഉറവിടം കണ്ടെത്താൻ കഴിഞ്ഞില്ല, വിഷ്ണു തന്റെ പരാജയം സമ്മതിച്ചപ്പോൾ ബ്രഹ്മാവ് കള്ളം പറഞ്ഞു, താൻ പരകോടി കണ്ടെത്തിയെന്ന് പറഞ്ഞു. ശിക്ഷയിൽ, ശിവൻ തന്റെ ആരാധനയിൽ ബ്രഹ്മാവിന് ഒരിക്കലും ഭൂമിയിൽ ക്ഷേത്രങ്ങൾ ഉണ്ടാകില്ലെന്ന് വിധിച്ചു.

ഐക്കണോഗ്രഫി

മധ്യ ശ്രീകോവിലിലെ ശിവന്റെ പ്രതിബിംബത്തിന് തൊട്ടുപിന്നിലുള്ള മതിലിലെ ശ്രീകോവിലിന് ചുറ്റുമുള്ള ആദ്യത്തെ സ്ഥലത്ത് ലിംഗോദ്വവ ചിത്രം കാണാം. വിവിധ പുരാണങ്ങളിൽ കാണപ്പെടുന്ന ലിംഗോദ്വവ അഥവാ ലിംഗത്തിന്റെ ആവിർഭാവം പഴയ സ്തംഭങ്ങളുടെയും ഫാലിക് ആരാധനയുടെയും സമന്വയത്തെ വർദ്ധിപ്പിക്കുന്നു. ഒരു സ്തംഭത്തിൽ വസിക്കുന്ന ദേവതയിൽ നിന്നാണ് ഈ ആശയം ഉടലെടുത്തത്, പിന്നീട് ശിവൻ ലിംഗത്തിൽ നിന്ന് ഉയർന്നുവരുന്നതായി ദൃശ്യവൽക്കരിച്ചു.

സാഹിത്യ പരാമർശം

ഏഴാം നൂറ്റാണ്ടിലെ ആദ്യകാല ശൈവ സന്യാസികളിൽ ഒരാളായ അപ്പർ, ശിവന്റെ ലിംഗോദ്ഭവ രൂപവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട പുരാണ എപ്പിസോഡുകളെക്കുറിച്ചുള്ള ഈ അറിവിന് തെളിവ് നൽകുന്നു, തിരുജ്ഞാന സംബന്ദർ ഈ ശിവരൂപത്തെ ബ്രഹ്മവും വിഷ്ണും മനസ്സിലാക്കാൻ കഴിയാത്ത പ്രകാശത്തിന്റെ സ്വഭാവമായി പരാമർശിക്കുന്നു.

ഇതും കാണുക

• ജ്യോതിർലിംഗ