വിക്കിപീഡിയ

യഹൂദ ചരിത്രം

യഹൂദരുടെ ചരിത്രം യഹൂദരുടെയും അവരുടെ രാഷ്ട്രത്തിന്റെയും മതത്തിന്റെയും സംസ്കാരത്തിന്റെയും ചരിത്രമാണ്, അത് മറ്റ് ജനങ്ങളോടും മതങ്ങളോടും സംസ്കാരങ്ങളോടും സംവദിക്കുകയും വികസിക്കുകയും ചെയ്തു.

യഹൂദ പാരമ്പര്യമനുസരിച്ച്, റെംബ്രാന്റ് ഈ പെയിന്റിംഗിൽ മാലാഖയുമായി ഗുസ്തി കാണിക്കുന്ന ജേക്കബ്, ഇസ്രായേൽ ഗോത്രങ്ങളുടെ പിതാവായിരുന്നു ഇദ്ദേഹം.

ഇരുമ്പുയുഗത്തിൽ ലെവന്റിൽ ഉടലെടുത്ത രണ്ട് അനുബന്ധ രാജ്യങ്ങളായ ഇസ്രായേലിലെയും യഹൂദിയായിലെയും ഇസ്രായേൽ, ഹീബ്രു എന്നീ ഗോത്രങ്ങളിൽ നിന്നാണ് ജൂതന്മാർ ഉത്ഭവിച്ചത്. [1] [2] ബിസി 1213-1203 കാലഘട്ടത്തിൽ മെർനെപ്റ്റാ സ്റ്റെലിയിൽ ഇസ്രായേലിനെക്കുറിച്ചുള്ള ആദ്യ പരാമർശം ആലേഖനം ചെയ്തിട്ടുണ്ടെങ്കിലും, മതസാഹിത്യത്തിൽ ഇസ്രായേല്യർ കുറഞ്ഞത് സി. 1500 ക്രി.മു. ഏകദേശം 720 BCE-ൽ ഇസ്രായേൽ രാജ്യം നിയോ-അസീറിയൻ സാമ്രാജ്യത്തിനും [3] 586 BCE-ൽ യഹൂദ രാജ്യം നിയോ-ബാബിലോണിയൻ സാമ്രാജ്യത്തിനും കീഴിലാക്കപ്പെട്ടു. [4] യഹൂദ ജനസംഖ്യയുടെ ഒരു ഭാഗം ബാബിലോണിലേക്ക് നാടുകടത്തപ്പെട്ടു. അസീറിയൻ, ബാബിലോണിയൻ അടിമത്തങ്ങൾ യഹൂദ പ്രവാസികളുടെ തുടക്കത്തെ പ്രതിനിധീകരിക്കുന്നതായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു.

പേർഷ്യൻ അക്കീമെനിഡ് സാമ്രാജ്യം ഈ പ്രദേശം കീഴടക്കിയതിനുശേഷം, നാടുകടത്തപ്പെട്ട യഹൂദന്മാർക്ക് മടങ്ങിവരാനും ദേവാലയം പുനർനിർമ്മിക്കാനും അനുവാദം നൽകി; ഈ സംഭവങ്ങൾ രണ്ടാം ദേവാലയ കാലഘട്ടത്തിന്റെ തുടക്കം കുറിക്കുന്നു. [5] [6] നിരവധി നൂറ്റാണ്ടുകളുടെ വിദേശ ഭരണത്തിന് ശേഷം, സെലൂസിഡ് സാമ്രാജ്യത്തിനെതിരായ മക്കാബിയൻ കലാപം ഒരു സ്വതന്ത്ര ഹാസ്മോനിയൻ രാജ്യത്തിലേക്ക് നയിച്ചു, [7] എന്നാൽ അത് ക്രമേണ റോമൻ ഭരണത്തിൽ കീഴിൽ ഉൾപ്പെടുത്തപെട്ടു. [8] ജൂത-റോമൻ യുദ്ധങ്ങൾ, CE 1, 2 നൂറ്റാണ്ടുകളിൽ റോമാക്കാർക്കെതിരായ വിജയിക്കാത്ത കലാപങ്ങളുടെ ഒരു പരമ്പര ജറുസലേമിന്റെയും രണ്ടാം ദേവാലയത്തിന്റെയും നാശത്തിലും [9] നിരവധി യഹൂദന്മാരെ പുറത്താക്കുന്നതിലും കലാശിച്ചു. [10] തുടർന്നുള്ള നൂറ്റാണ്ടുകളിൽ ഇസ്രായേൽ നാട്ടിൽ ജൂത ജനസംഖ്യ ക്രമേണ കുറഞ്ഞു, യഹൂദ പ്രവാസികളുടെ പങ്ക് വർധിക്കുകയും ആത്മീയവും ജനസംഖ്യാപരമായ കേന്ദ്രം ജനവാസമില്ലാത്ത യഹൂദയിൽ നിന്ന് ഗലീലിയിലേക്കും പിന്നീട് ബാബിലോണിലേക്കും മാറ്റുകയും ചെയ്തു, റോമൻ സാമ്രാജ്യത്തിലുടനീളം വ്യാപിച്ചുകിടക്കുന്ന ചെറിയ സമൂഹങ്ങളായി അവർ പരിണമിച്ചു അതേ കാലഘട്ടത്തിൽ, മധ്യ യഹൂദ ഗ്രന്ഥങ്ങളായ മിഷ്നയും തൽമൂദും രചിക്കപ്പെട്ടു. തുടർന്നുള്ള സഹസ്രാബ്ദങ്ങളിൽ, പ്രവാസി സമൂഹങ്ങൾ അവരുടെ പൂർവ്വികർ സ്ഥിരതാമസമാക്കിയ സ്ഥലമനുസരിച്ച് മൂന്ന് പ്രധാന വംശീയ ഉപവിഭാഗങ്ങളായി ഒന്നിച്ചു : അഷ്കെനാസിം ( മധ്യ, കിഴക്കൻ യൂറോപ്പ് ), സെഫാർഡിം (ആദ്യം ഐബീരിയൻ പെനിൻസുലയിൽ ), മിസ്രാഹിം ( മിഡിൽ ഈസ്റ്റ്, നോർത്ത് ആഫ്രിക്ക ) . [11] [12]

പുതുതായി സ്ഥാപിതമായ ഇസ്ലാമിക ഖിലാഫത്ത് കിഴക്കൻ മെഡിറ്ററേനിയൻ, മെസൊപ്പൊട്ടേമിയ, വടക്കേ ആഫ്രിക്ക എന്നിവിടങ്ങളിലേക്കും പിന്നീട് ഐബീരിയൻ പെനിൻസുലയിലേക്കും വ്യാപിച്ചതോടെ ഏഴാം നൂറ്റാണ്ടിൽ ലെവന്റിനുമേലുള്ള ബൈസന്റൈൻ ഭരണം നഷ്ടപ്പെട്ടു. യഹൂദ സംസ്കാരം സ്പെയിനിൽ ഒരു സുവർണ്ണകാലം ആസ്വദിച്ചു, ജൂതന്മാർ സമൂഹത്തിൽ വ്യാപകമായി അംഗീകരിക്കപ്പെടുകയും അവരുടെ മതപരവും സാംസ്കാരികവും സാമ്പത്തികവുമായ ജീവിതം പൂവണിയുകയും ചെയ്തു. എന്നിരുന്നാലും, 1492-ൽ യഹൂദന്മാർ സ്പെയിൻ വിടാൻ നിർബന്ധിതരായി, ഒട്ടോമൻ സാമ്രാജ്യത്തിലേക്കും ഇറ്റലിയിലേക്കും ധാരാളം കുടിയേറി. 12-ഉം 15-ഉം നൂറ്റാണ്ടുകൾക്കിടയിൽ, മധ്യ യൂറോപ്പിൽ അഷ്‌കെനാസി ജൂതന്മാർ കടുത്ത പീഡനം അനുഭവിച്ചു, ഇത് പോളണ്ടിലേക്കുള്ള അവരുടെ കൂട്ട കുടിയേറ്റത്തെ പ്രേരിപ്പിച്ചു. [13] [14] 18-ാം നൂറ്റാണ്ടിൽ ഹസ്കല ബൗദ്ധിക പ്രസ്ഥാനത്തിന്റെ ഉദയം കണ്ടു. 18-ആം നൂറ്റാണ്ടിൽ തുടങ്ങി, യഹൂദന്മാർ നിയന്ത്രിത നിയമങ്ങളിൽ നിന്ന് യഹൂദ വിമോചനത്തിനും വിശാലമായ യൂറോപ്യൻ സമൂഹത്തിലേക്കുള്ള ഏകീകരണത്തിനും വേണ്ടി പ്രചാരണം ആരംഭിച്ചു.

പത്തൊൻപതാം നൂറ്റാണ്ടിൽ, പടിഞ്ഞാറൻ യൂറോപ്പിലെ ജൂതന്മാർക്ക് നിയമത്തിന് മുന്നിൽ കൂടുതൽ സമത്വം ലഭിച്ചപ്പോൾ, പെൽ ഓഫ് സെറ്റിൽമെന്റിലെ ജൂതന്മാർ വർദ്ധിച്ചുവരുന്ന പീഡനങ്ങളും നിയമപരമായ നിയന്ത്രണങ്ങളും വ്യാപകമായ വംശഹത്യകളും അഭിമുഖീകരിച്ചു. 1870-കളിലും 1880-കളിലും, പലസ്തീനിൽ ഒരു ജൂതരാഷ്ട്രീയം പുനഃസ്ഥാപിക്കുക എന്ന ലക്ഷ്യത്തോടെ, യൂറോപ്പിലെ ജൂതജനത, ഓട്ടോമൻ സിറിയയിലേക്കുള്ള കുടിയേറ്റത്തെക്കുറിച്ച് കൂടുതൽ സജീവമായി ചർച്ച ചെയ്യാൻ തുടങ്ങി. 1897 ലാണ് സയണിസ്റ്റ് പ്രസ്ഥാനം ഔദ്യോഗികമായി സ്ഥാപിതമായത്. 1881-നും 1924-നും ഇടയിൽ രണ്ട് ദശലക്ഷത്തിലധികം ജൂതന്മാർ അമേരിക്കയിലേക്ക് കൂട്ട പലായനത്തിനും ഈ കൂട്ടക്കൊലകൾ കാരണമായി [15] യൂറോപ്പിലെയും അമേരിക്കയിലെയും ജൂതന്മാർ ശാസ്ത്രം, സംസ്കാരം, സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥ എന്നീ മേഖലകളിൽ വിജയം നേടി. ആൽബർട്ട് ഐൻസ്റ്റീനും ലുഡ്‌വിഗ് വിറ്റ്ജൻ‌സ്റ്റൈനും ഏറ്റവും പ്രശസ്തരായവരായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു. ഇക്കാലത്ത് നോബൽ സമ്മാന ജേതാക്കളിൽ പലരും ജൂതന്മാരായിരുന്നു, ഇപ്പോഴും അങ്ങനെതന്നെ. [16]

1933-ൽ ജർമ്മനിയിൽ അഡോൾഫ് ഹിറ്റ്‌ലറും നാസികളും അധികാരത്തിൽ വന്നതോടെ യഹൂദ സാഹചര്യം രൂക്ഷമായി. സാമ്പത്തിക പ്രതിസന്ധികൾ, വംശീയ സെമിറ്റിക് വിരുദ്ധ നിയമങ്ങൾ, വരാനിരിക്കുന്ന യുദ്ധത്തെക്കുറിച്ചുള്ള ഭയം എന്നിവ പലരെയും യൂറോപ്പിൽ നിന്ന് നിർബന്ധിത പാലസ്തീനിലേക്കും അമേരിക്കയിലേക്കും സോവിയറ്റ് യൂണിയനിലേക്കും പലായനം ചെയ്യാൻ പ്രേരിപ്പിച്ചു. 1939-ൽ രണ്ടാം ലോകമഹായുദ്ധം ആരംഭിച്ചു, 1941 വരെ ഹിറ്റ്‌ലർ മിക്കവാറും എല്ലാ യൂറോപ്പും കീഴടക്കി . 1941-ൽ, സോവിയറ്റ് യൂണിയന്റെ അധിനിവേശത്തെത്തുടർന്ന്, അന്തിമ പരിഹാരം ആരംഭിച്ചു, അഭൂതപൂർവമായ തോതിലുള്ള വിപുലമായ സംഘടിത പ്രവർത്തനം, യഹൂദ ജനതയുടെ ഉന്മൂലനം ലക്ഷ്യമിട്ട്, യൂറോപ്പിലും വടക്കേ ആഫ്രിക്കയിലും യഹൂദന്മാരുടെ പീഡനത്തിനും കൊലപാതകത്തിനും കാരണമായി. പോളണ്ടിൽ, എല്ലാ കോൺസെൻട്രേഷൻ ക്യാമ്പുകളിലെയും ഗ്യാസ് ചേമ്പറുകളിൽ മൂന്ന് ദശലക്ഷം പേർ കൊല്ലപ്പെട്ടു, ഓഷ്വിറ്റ്സ് ക്യാമ്പ് സമുച്ചയത്തിൽ മാത്രം ഒരു ദശലക്ഷം പേർ. ഏകദേശം 60 ലക്ഷം ജൂതന്മാരെ ഉന്മൂലനം ചെയ്ത ഈ വംശഹത്യയെ ഹോളോകോസ്റ്റ് എന്നറിയപ്പെടുന്നു.

ഹോളോകോസ്റ്റിന് മുമ്പും കാലത്തും ധാരാളം ജൂതന്മാർ നിർബന്ധിതരായി ഫലസ്തീനിലേക്ക് കുടിയേറി. 1948 മെയ് 14-ന്, മാൻഡേറ്റ് അവസാനിച്ചതിന് ശേഷം, ഡേവിഡ് ബെൻ-ഗുറിയോൺ ഇസ്രായേൽ രാജ്യത്ത് ഒരു ജൂത, ജനാധിപത്യ രാഷ്ട്രമായ ഇസ്രായേൽ രാഷ്ട്രത്തിന്റെ സൃഷ്ടി പ്രഖ്യാപിച്ചു. തൊട്ടുപിന്നാലെ, എല്ലാ അയൽ അറബ് രാജ്യങ്ങളും ആക്രമിച്ചു, എന്നിട്ടും പുതുതായി രൂപീകരിച്ച ഐഡിഎഫ് ചെറുത്തു. 1949-ൽ, യുദ്ധം അവസാനിക്കുകയും ഇസ്രായേൽ രാഷ്ട്രം നിർമ്മിക്കുകയും ചെയ്തു. 2022 ലെ കണക്കനുസരിച്ച്, 9.6 ദശലക്ഷം ജനസംഖ്യയുള്ള ഒരു പാർലമെന്ററി ജനാധിപത്യമാണ് ഇസ്രായേൽ, അവരിൽ 7 ദശലക്ഷം ജൂതന്മാരാണ് . ഇസ്രായേലിന് പുറത്തുള്ള ഏറ്റവും വലിയ ജൂത സമൂഹം യുണൈറ്റഡ് സ്റ്റേറ്റ്സ് ആണ്, കൂടാതെ ഫ്രാൻസ്, കാനഡ, അർജന്റീന, റഷ്യ, യുണൈറ്റഡ് കിംഗ്ഡം, ഓസ്‌ട്രേലിയ, ജർമ്മനി എന്നിവിടങ്ങളിലും വലിയ സമൂഹങ്ങൾ നിലവിലുണ്ട്. ആധുനിക ജൂത ജനസംഖ്യാശാസ്‌ത്രവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട സ്ഥിതിവിവരക്കണക്കുകൾക്ക്, ജൂത ജനസംഖ്യ കാണുക.

യഹൂദ ചരിത്രത്തിലെ കാലഘട്ടങ്ങൾ

തിരുത്തുക

യഹൂദന്മാരുടെയും യഹൂദമതത്തിന്റെയും ചരിത്രത്തെ അഞ്ച് കാലഘട്ടങ്ങളായി തിരിക്കാം: (1) പുരാതന ഇസ്രായേൽ യഹൂദമതത്തിന് മുമ്പ്, ആരംഭം മുതൽ ബിസി 586 വരെ; (2) 6-ഉം 5-ഉം നൂറ്റാണ്ടുകളിൽ യഹൂദമതത്തിന്റെ തുടക്കം ബിസിഇ; (3) CE 70-ൽ രണ്ടാം ദേവാലയത്തിൻ്റെ നാശത്തിനു ശേഷം റബ്ബിക് ജൂതമതത്തിന്റെ രൂപീകരണം വരെ; (4) 312 CE-ൽ മഹാനായ കോൺസ്റ്റന്റൈൻ ചക്രവർത്തിയുടെ കീഴിൽ ക്രിസ്ത്യാനിറ്റിയുടെ ആരോഹണം മുതൽ 18-ആം നൂറ്റാണ്ടിലെ ക്രിസ്ത്യാനിറ്റിയുടെ രാഷ്ട്രീയ മേധാവിത്വത്തിന്റെ അവസാനം വരെയുള്ള രാഷ്ട്രീയ അധികാരത്തിലേക്കുള്ള റാബിനിക് ജൂതമതത്തിന്റെ യുഗം; (5), ഫ്രഞ്ച്, അമേരിക്കൻ വിപ്ലവങ്ങൾ മുതൽ ഇന്നുവരെയുള്ള വൈവിധ്യമാർന്ന ജൂതമതങ്ങളുടെ കാലഘട്ടം. [17]

  1. ↑ Finkelstein, Israel; Silberman, Neil Asher (2001). The Bible unearthed : archaeology's new vision of ancient Israel and the origin of its stories (1st Touchstone ed.). New York: Simon & Schuster. ISBN 978-0-684-86912-4.
  2. ↑ The Pitcher Is Broken: Memorial Essays for Gosta W. Ahlstrom, Steven W. Holloway, Lowell K. Handy, Continuum, 1 May 1995 Archived April 9, 2023, at the Wayback Machine. Quote: "For Israel, the description of the battle of Qarqar in the Kurkh Monolith of Shalmaneser III (mid-ninth century) and for Judah, a Tiglath-pileser III text mentioning (Jeho-) Ahaz of Judah (IIR67 = K. 3751), dated 734–733, are the earliest published to date."
  3. ↑ Broshi, Maguen (2001). Bread, Wine, Walls and Scrolls. Bloomsbury Publishing. p. 174. ISBN 978-1-84127-201-6. Archived from the original on February 10, 2023. Retrieved August 19, 2022.
  4. ↑ Faust, Avraham (2012-08-29). Judah in the Neo-Babylonian Period. Society of Biblical Literature. p. 1. doi:10.2307/j.ctt5vjz28. ISBN 978-1-58983-641-9.
  5. ↑ Jonathan Stökl, Caroline Waerzegger (2015). Exile and Return: The Babylonian Context. Walter de Gruyter GmbH & Co. pp. 7–11, 30, 226.
  6. ↑ Encyclopaedia Judaica. Vol. 3 (2nd ed.). p. 27.
  7. ↑ Peter Fibiger Bang; Walter Scheidel (2013). The Oxford Handbook of the State in the Ancient Near East and Mediterranean. Oxford University Press. pp. 184–187. ISBN 978-0-19-518831-8. Archived from the original on April 9, 2023. Retrieved January 16, 2023.
  8. ↑ Abraham Malamat (1976). A History of the Jewish People. Harvard University Press. pp. 223–239. ISBN 978-0-674-39731-6.
  9. ↑ Zissu, Boaz (2018). "Interbellum Judea 70-132 CE: An Archaeological Perspective". Jews and Christians in the First and Second Centuries: The Interbellum 70‒132 CE. Joshua Schwartz, Peter J. Tomson. Leiden, The Netherlands. p. 19. ISBN 978-90-04-34986-5. OCLC 988856967.{{cite book}}: CS1 maint: location missing publisher (link)
  10. ↑ Erwin Fahlbusch; Geoffrey William Bromiley (2005). The Encyclopedia of Christianity. Wm. B. Eerdmans Publishing. pp. 15–. ISBN 978-0-8028-2416-5. Archived from the original on April 9, 2023. Retrieved January 16, 2023.
  11. ↑ "Heritage: Civilization and the Jews; The Uses of Adversity." Page 87. Eban, Abba Solomon. “Heritage: Civilization and the Jews.“ Summit Books, A Division of Simon and Schuster, Inc. Syracuse, New York: 1984. Page 87.
  12. ↑ Dosick (2007), pp. 59, 60.
  13. ↑ Mosk (2013), p. 143. "Encouraged to move out of the Holy Roman Empire as persecution of their communities intensified during the twelfth and thirteenth centuries, the Ashkenazi community increasingly gravitated toward Poland."
  14. ↑ Harshav, Benjamin (1999). The Meaning of Yiddish. Stanford: Stanford University Press. p. 6. "From the fourteenth and certainly by the sixteenth century, the center of European Jewry had shifted to Poland, then ... comprising the Grand Duchy of Lithuania (including today's Byelorussia), Crown Poland, Galicia, the Ukraine and stretching, at times, from the Baltic to the Black Sea, from the approaches to Berlin to a short distance from Moscow."
  15. ↑ Lewin, Rhoda G. (1979). "Stereotype and reality in the Jewish immigrant experience in Minneapolis" (PDF). Minnesota History. 46 (7): 259. Archived from the original (PDF) on July 21, 2020. Retrieved August 10, 2020.
  16. ↑ "Jewish Nobel Prize Winners". jinfo.org. Archived from the original on December 24, 2018. Retrieved October 7, 2011.
  17. ↑ Neusner 1992, പുറം. 4.
"https://ml.wikipedia.org/w/index.php?title=യഹൂദ_ചരിത്രം&oldid=3914046" എന്ന താളിൽനിന്ന് ശേഖരിച്ചത്