ബാത്തോലിത്ത്

ഒരു ബാത്തോലിത്ത് (പുരാതന ഗ്രീക്ക് ബാതോസ് 'ഡെപ്ത്', ലിത്തോസ് 'പാറ' എന്നിവയിൽ നിന്ന്) 100 കി.മീ2 (40 ച.മൈൽ) വിസ്തീർണ്ണമുള്ള,[1] തണുപ്പിച്ചതിൽ നിന്ന് രൂപപ്പെടുന്ന, നുഴഞ്ഞുകയറുന്ന ആഗ്നേയശിലയുടെ (പ്ലൂട്ടോണിക് റോക്ക് എന്നും അറിയപ്പെടുന്നു) ഒരു വലിയ പിണ്ഡമാണ്. ഭൂമിയുടെ പുറംതോടിൻ്റെ ആഴത്തിലുള്ള മാഗ്മ. ഗ്രാനൈറ്റ്, ക്വാർട്സ് മോൺസോണൈറ്റ് അല്ലെങ്കിൽ ഡയോറൈറ്റ് പോലുള്ള ഫെൽസിക് അല്ലെങ്കിൽ ഇൻ്റർമീഡിയറ്റ് പാറകൾ ഉപയോഗിച്ചാണ് ബാത്തോലിത്തുകൾ നിർമ്മിക്കുന്നത് (ഗ്രാനൈറ്റ് ഡോമും കാണുക).

യോസെമൈറ്റ് ദേശീയോദ്യാനത്തിലെ ക്വാർട്സ് മോൺസോണൈറ്റ് മോണോലിത്തും സിയറ നെവാഡ ബാത്തോലിത്തിൻറെ ഭാഗവുമായ ഹാഫ് ഡോംസിയറ നെവാഡ ബാത്തോലിത്ത്

അടിസ്ഥാന തരം അഗ്നിബാധകൾഃ 1.
ലാകോലിത്ത് 2.
ചെറിയ ഡൈക്ക് 3.
ബാത്തോലിത്ത് 4.
5.
സിൽ 6.
അഗ്നിപർവ്വത കഴുത്തും പൈപ്പും 7.
ലോപോളിത് കുറിപ്പ്ഃ പൊതുവായ ചട്ടം പോലെ, ചിത്രത്തിലെ സജീവമായ അഗ്നിപർവ്വത നിലയത്തിന് വിപരീതമായി, ഈ പേരുകൾ പൂർണ്ണമായും തണുപ്പിച്ചതും സാധാരണയായി ദശലക്ഷക്കണക്കിന് വർഷങ്ങൾ പഴക്കമുള്ളതുമായ പാറ രൂപീകരണങ്ങളെ സൂചിപ്പിക്കുന്നു, അവ ഭൂഗർഭ മാഗ്മാറ്റിക് പ്രവർത്തനത്തിന്റെ ഫലമാണ്.

അവ ഏകീകൃതമായി കാണപ്പെടാമെങ്കിലും, ബാത്തോലിത്തുകൾ വാസ്തവത്തിൽ സങ്കീർണ്ണമായ ചരിത്രങ്ങളും രചനകളുമുള്ള ഘടനകളാണ്. ക്രമരഹിതമായ അളവുകളുള്ള അഗ്നിപർവ്വത പാറകളുടെ (സാധാരണയായി കുറഞ്ഞത് നിരവധി കിലോമീറ്ററുകളെങ്കിലും) ഒന്നിലധികം പിണ്ഡങ്ങൾ അല്ലെങ്കിൽ പ്ലൂട്ടോണുകൾ ചേർന്നതാണ് അവ, പ്രായം, ഘടന, ഘടന അല്ലെങ്കിൽ മാപ്പബിൾ ഘടനകൾ എന്നിവയുൾപ്പെടെയുള്ള ചില മാനദണ്ഡങ്ങൾ ഉപയോഗിച്ച് അടുത്തുള്ള അഗ്നിപൽവ്വത പാറയിൽ നിന്ന് വേർതിരിച്ചറിയാൻ കഴിയും. ഭൂമിയുടെ പുറംതോടിൻറെ അടിത്തട്ടിലുള്ള ഭാഗിക ഉരുകൽ മേഖലയിൽ നിന്ന് ഉപരിതലത്തിലേക്ക് സഞ്ചരിക്കുന്ന മാഗ്മയിൽ നിന്ന് വ്യക്തിഗത പ്ലൂട്ടോണുകൾ ഉറച്ചുനിൽക്കുന്നു.

ബൾഗേറിയ സോഫിയ അടുത്തുള്ള വിറ്റോഷ-പ്ലാന താഴികക്കുട പർവതനിരകളുടെ ബാത്തോലിത്ത് സിസ്റ്റത്തിന് മുകളിലുള്ള മണ്ണൊലിച്ച ലാകോലിത്ത്

പരമ്പരാഗതമായി, പ്ലൂട്ടോണിക് ഡയപ്പറുകൾ എന്നറിയപ്പെടുന്ന വലിയ പിണ്ഡത്തിൽ താരതമ്യേന പൊങ്ങിക്കിടക്കുന്ന മാഗ്മയുടെ കയറ്റത്തിലൂടെയാണ് ഈ പ്ലൂട്ടോണുകൾ രൂപപ്പെടുന്നതെന്ന് കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു. ഡയപ്പറുകൾ ദ്രവീകൃതവും വളരെ ചൂടുള്ളതുമായതിനാൽ, അവ ചുറ്റുമുള്ള തദ്ദേശീയ പാറയിലൂടെ ഉയരുകയും അതിനെ വശത്തേക്ക് തള്ളുകയും ഭാഗികമായി ഉരുകുകയും ചെയ്യുന്നു. മിക്ക ഡയപ്പറുകളും അഗ്നിപർവ്വതങ്ങൾ രൂപപ്പെടുത്തുന്നതിനായി ഉപരിതലത്തിൽ എത്തുന്നില്ല, പകരം അവ മന്ദഗതിയിലാക്കുകയും തണുപ്പിക്കുകയും സാധാരണയായി 5 മുതൽ 30 കിലോമീറ്റർ വരെ ഭൂഗർഭത്തിൽ പ്ലൂട്ടോ ഉറപ്പിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു (ഭൂഗർഭവൻ പ്ലൂട്ടോയുടെ റോമൻ ദേവനെ പരാമർശിച്ച് പ്ലൂട്ടോൺ എന്ന വാക്ക് ഉപയോഗിക്കുന്നത് ഇവിടെ നിന്നാണ്. ഡൈക്കുകളായി കയറുന്ന മാഗ്മയുടെ ചെറിയ അളവുകളുടെ സംയോജനത്തിലൂടെയാണ് പ്ലൂട്ടോണുകൾ രൂപപ്പെടുന്നത് എന്നതാണ് മറ്റൊരു കാഴ്ചപ്പാട്.

പല പ്ലൂട്ടോണുകളും ഒത്തുചേരുകയും ഗ്രാനൈറ്റിക് പാറയുടെ ഒരു വലിയ വിസ്താരം രൂപപ്പെടുകയും ചെയ്യുമ്പോൾ ഒരു ബാത്തോലിത്ത് രൂപപ്പെടുന്നു. ചില ബാത്തോലിത്തുകൾ ഭൂതകാലത്തിനും വർത്തമാനകാലത്തിനും സമാന്തരമായി ഭൂഖണ്ഡത്തിന്റെ പുറംതോടിൽ നൂറുകണക്കിന് കിലോമീറ്റർ നീളമുള്ള മറ്റ് താപ സ്രോതസ്സുകളാണ്. കാലിഫോർണിയയിലെ സിയറ നെവാഡ ഭൂരിഭാഗവും ഉൾക്കൊള്ളുന്ന തുടർച്ചയായ ഗ്രാനൈറ്റിക് രൂപീകരണമായ സിയറ നെവാഡാ ബാത്തോലിത്താണ് അത്തരത്തിലുള്ള ഒരു ബാത്തോലിത്ത്. ഇതിലും വലിയ ബാത്തോലിത്തായ കോസ്റ്റ് പ്ലൂട്ടോണിക് കോംപ്ലക്സ് പ്രധാനമായും പടിഞ്ഞാറൻ കാനഡയിലെ തീരദേശ പർവതനിരകളിൽ കാണപ്പെടുന്നു, ഇത് 1,800 കിലോമീറ്റർ വ്യാപിച്ച് തെക്കുകിഴക്കൻ അലാസ്കയിലേക്ക് എത്തുന്നു.

ഉപരിതല പ്രകടനവും മണ്ണൊലിപ്പും

100 ചതുരശ്ര കിലോമീറ്ററിൽ (40 ചതുരശ്ര മൈൽ) കൂടുതൽ വിസ്തൃതിയുള്ള (മിക്കവാറും) തുടർച്ചയായ പ്ലൂട്ടോണിക് പാറയുടെ തുറന്ന പ്രദേശമാണ് ബാത്തോലിത്ത്. 100 ചതുരശ്ര കിലോമീറ്ററിൽ താഴെയുള്ള പ്രദേശങ്ങളെ സ്റ്റോക്കുകൾ എന്ന് വിളിക്കുന്നു. എന്നിരുന്നാലും, ഉപരിതലത്തിൽ ദൃശ്യമാകുന്ന ബാത്തോലിത്തുകളിൽ ഭൂരിഭാഗവും 100 ചതുരശ്ര കിലോമീറ്ററിൽ കൂടുതൽ വിസ്തൃതിയുള്ളവയാണ്. പതിനായിരക്കണക്കിന് മുതൽ നൂറുകണക്കിന് ദശലക്ഷം വർഷങ്ങളിൽ പ്രവർത്തിക്കുന്ന ഭൂഖണ്ഡങ്ങളുടെ ഉയർച്ച ത്വരിതപ്പെടുത്തുന്ന മണ്ണൊലിപ്പ് പ്രക്രിയയിലൂടെ ഈ പ്രദേശങ്ങൾ ഉപരിതലത്തിലേക്ക് തുറന്നുകാട്ടപ്പെടുന്നു. ഈ പ്രക്രിയ പല പ്രദേശങ്ങളിലും പതിനായിരക്കണക്കിന് ചതുരശ്ര കിലോമീറ്റർ പാറകൾ നീക്കം ചെയ്യുകയും ഒരിക്കൽ ആഴത്തിൽ കുഴിച്ചിട്ട ബാത്തോലിത്തുകൾ തുറന്നുകാട്ടുകയും ചെയ്തു.

ഉപരിതലത്തിൽ തുറന്നുകാട്ടപ്പെടുന്ന ബാത്തോലിത്തുകൾ ഭൂമിയുടെ ആഴത്തിലുള്ള മുൻ സ്ഥാനവും ഉപരിതലത്തിലോ സമീപത്തോ ഉള്ള പുതിയ സ്ഥാനവും തമ്മിലുള്ള വലിയ സമ്മർദ്ദ വ്യത്യാസങ്ങൾക്ക് വിധേയമാകുന്നു. തത്ഫലമായി, അവരുടെ ക്രിസ്റ്റൽ ഘടന കാലക്രമേണ ചെറുതായി വികസിക്കുന്നു. എക്സ്ഫോളിയേഷൻ എന്നറിയപ്പെടുന്ന ഒരു തരം മാസ് വേസ്റ്റിംഗിലൂടെയാണ് ഇത് പ്രകടമാകുന്നത്. ഈ തരത്തിലുള്ള കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനം, മലയിടുക്കുകളും താരതമ്യേന നേർത്ത പാറക്കെട്ടുകളും ബാത്തോലിത്തുകളുടെ തുറന്ന പ്രതലങ്ങളിൽ നിന്ന് താഴാൻ കാരണമാകുന്നു (മഞ്ഞ് വെഡ്ഡിംഗ് വഴി ത്വരിതപ്പെടുത്തുന്ന ഒരു പ്രക്രിയ). ഫലം വളരെ വൃത്തിയുള്ളതും വൃത്താകൃതിയിലുള്ളതുമായ പാറമുഖങ്ങളാണ്. ഈ പ്രക്രിയയുടെ അറിയപ്പെടുന്ന ഫലം യോസെമൈറ്റ് താഴ്വര ഹാഫ് ഡോം ആണ്.

ഉദാഹരണങ്ങൾ

 

• ലാകോലിത്ത്
• സിൽ.
• അഗ്നിപർവ്വത പ്ലഗ്

പരാമർശങ്ങൾ

• Plummer, McGeary, Carlson, Physical Geology, Eighth Edition (McGraw-Hill: Boston, 1999) pages 61–63 ISBN 0-697-37404-1
• Glazner, Bartley, Coleman, Gray, Taylor, Are plutons assembled over millions of years by amalgamation from small magma chambers?, GSA Today: Vol. 14, No. 4, pp. 4–11

• ഐഡഹോ ബാത്തോലിത്ത്
• കോർണൂബിയൻ ബാത്തോലിത്ത്