ക്യൂണിഫോം ലിപി

പുരാതന നിയർ ഈസ്റ്റിലെ (Ancient Near East) നിരവധി ഭാഷകൾ എഴുതാൻ ഉപയോഗിച്ചിരുന്ന ഒരു ലോഗോ-സിലബിക് ലിപിയാണ് ക്യൂണിഫോം. വെങ്കലയുഗത്തിന്റെ ആരംഭം മുതൽ പൊതുയുഗത്തിന്റെ ആരംഭം വരെ (Bronze Age -> Common Era) സ്ക്രിപ്റ്റ് സജീവമായി ഉപയോഗിച്ചിരുന്നു. വെഡ്ജ് ആകൃതിയിലുള്ള ഇംപ്രഷനുകളുടെ (ലാറ്റിൻ: ക്യൂനിയസ്) അതിന്റെ അടയാളങ്ങൾ രൂപപ്പെടുന്നതിന്റെ പേരിലാണ് ഇത് അറിയപ്പെടുന്നത്. തെക്കൻ മെസൊപ്പൊട്ടേമിയയിലെ (ആധുനിക ഇറാഖ്) സുമേറിയൻ ഭാഷ എഴുതുന്നതിനാണ് ക്യൂനിഫോം ആദ്യം വികസിപ്പിച്ചെടുത്തത്. ക്യൂണിഫോം ആണ് ആദ്യകാല എഴുത്ത് സമ്പ്രദായം.

ക്യൂനിഫോം
തുർക്കിയിലെ വാൻ ഫോർട്രസിലെ സെറെക്സിന്റെ മുബ്ഭാഷ ക്യൂനിഫോം ലിഖിതം, പഴയ ഫാർസി, അക്കാദിയൻ, ഈലമൈറ്റ് എന്നീ ഭാഷകളിൽ എഴുതപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു
തരം	ലോഗോഗ്രാഫിക് മറ്റും സിലാബിക്
ഭാഷകൾ	അക്കാദിയൻ, എബ്ലൈറ്റ്, ഈലമൈറ്റ്, ഹാറ്റിക്, ഹിറ്റൈറ്റ്, ഹുറ്രിയൻ, ലൂവിയൻ, സുമേറിയൻ, ഉറാർതിയൻ, പഴയ ഫാർസി
കാലയളവ്	c. 31-ാം നൂറ്റാണ്ട് ബീസീ മുതൽ 1-ാം നൂറ്റാണ്ട് ഏഡി വരെ
ദിശ	Left-to-right
ISO 15924	Xsux, 020
Unicode alias	Cuneiform
Unicode range	U+12000 to U+123FF Cuneiform, U+12400 to U+1247F Cuneiform Numbers and Punctuation

Development of writing

അതിന്റെ ചരിത്രത്തിൽ, സുമേറിയൻ ക്യൂണിഫോം കൂടാതെ നിരവധി ഭാഷകൾ എഴുതാൻ അനുരൂപപ്പെട്ടു. ബിസി 24-ാം നൂറ്റാണ്ട് മുതൽ അക്കാഡിയൻ ഗ്രന്ഥങ്ങൾ സാക്ഷ്യപ്പെടുത്തുകയും ക്യൂണിഫോം റെക്കോർഡിന്റെ ഭൂരിഭാഗവും നിർമ്മിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു.

ബിസി രണ്ടാം സഹസ്രാബ്ദത്തിന്റെ തുടക്കത്തിൽ ഹിറ്റൈറ്റ് ഭാഷ (Hittite language) എഴുതാൻ അക്കാഡിയൻ ക്യൂണിഫോം സ്വീകരിച്ചു. എബ്ലൈറ്റ്, എലാമൈറ്റ്, ഹുറിയൻ, ലൂവിയൻ, യുറാർട്ടിയൻ (Eblaite, Elamite, Hurrian, Luwian, & Urartian) എന്നിവയാണ് പ്രധാന ക്യൂണിഫോം കോർപ്പറ ഉള്ള മറ്റ് ഭാഷകൾ. പഴയ പേർഷ്യൻ, ഉഗാരിറ്റിക് അക്ഷരമാലകളിൽ ക്യൂണിഫോം ശൈലിയിലുള്ള അടയാളങ്ങളുണ്ട്, എന്നിരുന്നാലും, അവ ക്യൂണിഫോം ലോഗോ-സിലബറിയുമായി ബന്ധപ്പെട്ടതല്ല.

ഏറ്റവും പുതിയ അറിയപ്പെടുന്ന ക്യൂണിഫോം ടാബ്‌ലെറ്റ് AD 75-ലേതാണ്. അധികം താമസിയാതെ സ്ക്രിപ്റ്റ് പൂർണ്ണമായും ഉപയോഗശൂന്യമാവുകയും, 19-ആം നൂറ്റാണ്ടിൽ വീണ്ടും കണ്ടെത്തുകയും മനസ്സിലാക്കുകയും ചെയ്യുന്നതു. ക്യൂണിഫോമിന്റെ പഠനം " അസീറിയോളജി (Assyriology) " വിഭാഗത്തിൽ പെടുന്നു. ലോകമെമ്പാടുമുള്ള മ്യൂസിയങ്ങളിൽ ഏകദേശം അര ദശലക്ഷം ടാബ്‌ലെറ്റുകൾ സൂക്ഷിച്ചിട്ടുണ്ടെന്ന് കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു.

ഏറ്റവും വലിയ ശേഖരം ബ്രിട്ടീഷ് മ്യൂസിയത്തിന്റേതാണ് (ഏകദേശം 130,000 ടാബ്‌ലെറ്റുകൾ), ബർലിൻ വോർഡേരാസിയാറ്റിഷെസ് മ്യൂസിയം (the Vorderasiatisches Museum, Berlin), ലൂവ്രെ (the Louvre), ഇസ്താംബുൾ പുരാവസ്തു മ്യൂസിയങ്ങൾ (the Istanbul Archaeology Museums), നാഷണൽ മ്യൂസിയം ഓഫ് ഇറാഖ് (the National Museum of Iraq), യേൽ ബാബിലോണിയൻ (the Yale Babylonian Collection) ശേഖരം (ഏകദേശം 40,000 ടാബ്‌ലെറ്റുകൾ),പെൻ മ്യൂസിയം (Penn Museum).

ലോകത്തെ ഏറ്റവും പുരാതനമായ എഴുത്തുരീതിയാണ് ക്യൂണിഫോം ലിപി. ഉർ വംശജരായ സുമേറിയക്കാർ വികസിപ്പിച്ചെടുത്ത ലിപിയാണിത്. ചുട്ടെടുത്ത കളിമൺ ഫലകങ്ങളാണിത്.കളിമണ്ണ് കൊണ്ട് ഫലകങ്ങളുണ്ടാക്കി അതിൽ എഴുതുകയോ രേഖപ്പെടുത്തുകയോ ബന്ധപ്പെട്ട അടയാളങ്ങളുണ്ടാക്കുകയോ ചെയ്തതിനു ശേഷം ഫലകങ്ങൾ തീയിൽ ചുട്ടെടുക്കുന്ന രീതിയാണിത്.കണ്ടെടുക്കപെട്ടതിൽ ഏറ്റവും പുരാതനമായ ഭാഷയാണു സുമേറിയരുടെ ക്യൂണിഫോം ലിപിയെന്നാണു ചരിത്രകാരന്മാരുടെ അഭിപ്രായം.

• ക്യൂനസ്(cuneus)ഫോർമ(forma) എന്ന ലാറ്റിൻ പദങ്ങളിൽ നിന്നാണ് ക്യൂണിഫോം എന്ന വാക്കുണ്ടായത്.
• ക്യൂനസ് എന്നാൽ 'ആപ്പ്'എന്നും ഫോർമ എന്നാൽ ആകൃതി എന്നുമാണ് അർത്ഥം. ക്യൂണിഫോം അക്ഷരങ്ങൾക് ആപ്പിന്റെ ആകൃതിയാണുള്ളത്.അതിനാൽ അവ ആണികൾ പോലെയാണിരിക്കുന്നത്.
• ബി.സി.2600 ഓടെ അക്ഷരങൾ ക്യൂണിഫോംമും ഭാഷ സുമേറിയനും ആയിത്തീർന്നു.
• ഏഴുത്തുവിദ്യ രേഖകൾ സൂക്ഷിക്കുന്നതിനും,നിഘണ്ടു നിർമ്മാണത്തിനും,ഭൂമിയിടപാടുകൾക് നിയമസാധുത നൽകുന്നതിനും,രാജാക്കന്മാരുടെ പ്രവർത്തികൾ ആഖ്യാനം ചെയൂനത്തിനും, രാജാവ് മാമുൽ നിയമത്തിൽ വരുത്തുന്ന മാറ്റങ്ങൾ പ്രഖ്യാപിക്കുന്നതിനും മറ്റുമായി ഉപയോഗിക്കപെടുന്നു
• മെസൊപ്പൊട്ടേമിയയിലെ ആദ്യ ഭാഷയായ സുമേറിയൻ ഭാഷ ക്രമേണ ഇല്ലാതാവുകയും തലസ്ഥാനത് അകടിയൻ ഭാഷ സ്ഥാപിക്കപ്പെടുകയും ചെയ്തു.

ചരിത്രം

എഴുത്തിന്റെ ചരിത്രം

പ്രീ-ക്യൂണിഫോം ടാഗുകൾ ആടിന്റെയോ ചെമ്മരിയാടിന്റെയോ എണ്ണത്തോടുകൂടിയ ചിത്രവും (ഒരുപക്ഷേ "10"), അൽ-ഹസാക്ക, 3300–3100 ബിസി, ഉറുക് സംസ്കാരം.

നിയോലിത്തിക്ക് കാലഘട്ടത്തിലെ മൺപാത്ര നിർമ്മാണ ഘട്ടത്തിന്റെ തുടക്കത്തിൽ, കന്നുകാലികളുടെയോ ചരക്കുകളുടെയോ പ്രത്യേക അളവ് രേഖപ്പെടുത്താൻ കളിമൺ ടോക്കണുകൾ ഉപയോഗിച്ചപ്പോൾ എഴുത്തിന്റെ ഉത്ഭവം പ്രത്യക്ഷപ്പെടുന്നു. ടോക്കണുകൾ ക്രമേണ മാറ്റി ഫ്ലാറ്റ് ടാബ്‌ലെറ്റുകൾ നൽകി, അതിൽ ഒരു സ്റ്റൈലസ് ഉപയോഗിച്ച് അടയാളങ്ങൾ രേഖപ്പെടുത്തി. BC 4-ആം സഹസ്രാബ്ദത്തിന്റെ അവസാനത്തിൽ ഉറുക്കിലാണ് (Uruk) യഥാർത്ഥ എഴുത്ത് ആദ്യം രേഖപ്പെടുത്തിയിരിക്കുന്നത്, അതിനുശേഷം സമീപ കിഴക്കിന്റെ വിവിധ ഭാഗങ്ങളിൽ.

പുരാതന ലിപി മുതൽ അസീറിയൻ വരെയുള്ള ക്യൂണിഫോം ചിഹ്നങ്ങളുടെ പുരോഗമനപരമായ ലളിതവൽക്കരണം ചിത്രീകരിക്കുന്ന പട്ടിക.

ബിസി 31-ാം നൂറ്റാണ്ട് മുതൽ എഡി രണ്ടാം നൂറ്റാണ്ട് വരെ, വികസനത്തിന്റെ പല ഘട്ടങ്ങളിലൂടെയും മൂന്ന് സഹസ്രാബ്ദങ്ങളിലേറെയായി ക്യൂണിഫോം എഴുത്ത് സമ്പ്രദായം ഉപയോഗിച്ചിരുന്നു. ആത്യന്തികമായി, റോമൻ കാലഘട്ടത്തിൽ അക്ഷരമാലാ ക്രമത്തിൽ (പൊതുവായ അർത്ഥത്തിൽ) ഇത് പൂർണ്ണമായും മാറ്റിസ്ഥാപിക്കപ്പെട്ടു, നിലവിലെ ഉപയോഗത്തിൽ ക്യൂണിഫോം സംവിധാനങ്ങളൊന്നുമില്ല. പത്തൊൻപതാം നൂറ്റാണ്ടിലെ അസീറിയോളജിയിൽ ഇത് തികച്ചും അജ്ഞാതമായ ഒരു എഴുത്ത് സമ്പ്രദായമായി മനസ്സിലാക്കേണ്ടതുണ്ട്. 1857-ൽ അതിന്റെ ഡീക്രിപ്റ്റിംഗ് വിജയകരമായി പൂർത്തിയാക്കി.

രണ്ട് സഹസ്രാബ്ദത്തിലേറെ കാലയളവിൽ ക്യൂണിഫോം ലിപിയിൽ കാര്യമായ മാറ്റങ്ങൾ സംഭവിച്ചു.

ചുവടെയുള്ള ചിത്രം SAĜ "head" എന്ന ചിഹ്നത്തിന്റെ വികസനം കാണിക്കുന്നു

Evolution of the cuneiform sign SAG "head", 3000–1000 BC

1. ബിസി 3000-നടുത്ത് വരച്ച പിക്റ്റോഗ്രാം കാണിക്കുന്നു
2. ബിസി 2800-2600 മുതൽ എഴുതിയ റൊട്ടേറ്റഡ് പിക്റ്റോഗ്രാം.
3. ബിസി 2600 മുതൽ പുരാതന സ്മാരക ലിഖിതങ്ങളിലെ ഗ്ലിഫ്
4. കളിമണ്ണിൽ എഴുതിയിരിക്കുന്ന അടയാളമാണ്, ഘട്ടം 3 ന് സമകാലികമാണ്
5. ബിസി മൂന്നാം സഹസ്രാബ്ദത്തിന്റെ അവസാനത്തെ പ്രതിനിധീകരിക്കുന്നു
6. ബിസി രണ്ടാം സഹസ്രാബ്ദത്തിന്റെ തുടക്കത്തിലെ പഴയ അസീറിയൻ ഡക്റ്റസിനെ പ്രതിനിധീകരിക്കുന്നു, ഇത് ഹിറ്റൈറ്റിലേക്ക് സ്വീകരിച്ചു.
7. ബിസി ഒന്നാം സഹസ്രാബ്ദത്തിന്റെ തുടക്കത്തിലും ലിപിയുടെ വംശനാശം വരെയും അസീറിയൻ എഴുത്തുകാർ എഴുതിയ ലളിതമായ അടയാളമാണ്.

സുമേറിയൻ പിക്റ്റോഗ്രാഫിക് (ഏകദേശം 3500 ബിസി)

ക്ലേ അക്കൗണ്ടിംഗ് ടോക്കണുകൾ സൂസ ലൂവ്രെ

ബിസി നാലാം സഹസ്രാബ്ദത്തിന്റെ അവസാനത്തിൽ "പിക്റ്റോഗ്രാഫിക് പ്രോട്ടോ-റൈറ്റിംഗിൽ" (pictographic proto-writing) നിന്നാണ് ക്യൂണിഫോം സ്ക്രിപ്റ്റ് വികസിപ്പിച്ചെടുത്തത്, ഇത് അക്കൗണ്ടിംഗിനായി ഉപയോഗിച്ചിരുന്ന സമീപ കിഴക്കൻ ടോക്കൺ സിസ്റ്റത്തിൽ നിന്നാണ്. ഈ ടോക്കണുകളുടെ അർത്ഥവും ഉപയോഗവും ഇപ്പോഴും ചർച്ചാവിഷയമാണ്.

ഈ ടോക്കണുകൾ ബിസി 9-ആം സഹസ്രാബ്ദം മുതൽ ഉപയോഗത്തിലുണ്ടായിരുന്നു, ബിസി രണ്ടാം സഹസ്രാബ്ദത്തിന്റെ അവസാനത്തിലും ഇടയ്ക്കിടെ ഉപയോഗത്തിൽ തുടർന്നു. സംഖ്യകളുമായി ബന്ധപ്പെട്ട മൃഗങ്ങളുടെ ചിത്രരൂപത്തിലുള്ള ആദ്യകാല ടോക്കണുകൾ ടെൽ ബ്രാക്കിൽ (Tell Brak) കണ്ടെത്തി, ബിസി നാലാം സഹസ്രാബ്ദത്തിന്റെ മധ്യത്തിലാണ് ഇത് കണ്ടെത്തിയത്. ചില സുമേറിയൻ പിക്റ്റോഗ്രാഫുകളുടെ യഥാർത്ഥ അടിസ്ഥാനം ടോക്കൺ രൂപങ്ങളാണെന്ന് അഭിപ്രായമുണ്ട്.

മെസൊപ്പൊട്ടേമിയയുടെ "പ്രാട്ടോ-സാക്ഷര" കാലഘട്ടം ഏകദേശം ബിസി 35 മുതൽ 32 വരെ നൂറ്റാണ്ടുകൾ വരെ വ്യാപിച്ചുകിടക്കുന്നു. ആദ്യത്തെ വ്യക്തമല്ലാത്ത രേഖാമൂലമുള്ള രേഖകൾ, ഏകദേശം 3,300 ബിസി മുതൽ യുറുക് IV കാലഘട്ടത്തിൽ ആരംഭിക്കുന്നു, തുടർന്ന് യുറുക് III, ജെംഡെറ്റ് നസ്ർ, സൂസ (പ്രോട്ടോ-എലാമൈറ്റിൽ) എന്നിവയിൽ നിന്ന് കണ്ടെത്തിയ ടാബ്‌ലെറ്റുകൾ ഏകദേശം 2,900 ബിസി വരെയുള്ള കാലഘട്ടത്തിലാണ്.

കിഷ് ടാബ്‌ലെറ്റ്, കിഷിൽ നിന്നുള്ള ഒരു ചുണ്ണാമ്പുകല്ല്, ചിത്രഗ്രാഫിക്, ആദ്യകാല ക്യൂണിഫോം, എഴുത്ത്, 3500 ബിസി.

യഥാർത്ഥത്തിൽ, പിക്റ്റോഗ്രാഫുകൾ ഒന്നുകിൽ മൂർച്ചയുള്ള സ്റ്റൈലസ് ഉപയോഗിച്ച് ലംബമായ നിരകളിൽ കളിമൺ ടാബ്‌ലെറ്റുകൾ വരച്ചതോ കല്ലിൽ മുറിച്ചതോ ആയിരുന്നു. ഈ ആദ്യകാല ശൈലിക്ക് സ്ട്രോക്കുകളുടെ സ്വഭാവഗുണമുള്ള വെഡ്ജ് ആകൃതി ഇല്ലായിരുന്നു. ഈ കാലഘട്ടത്തിലെ മിക്ക പ്രോട്ടോ-ക്യൂണിഫോം രേഖകളും ഒരു അക്കൗണ്ടിംഗ് സ്വഭാവമുള്ളവയായിരുന്നു. പുതിയ ഗ്രന്ഥങ്ങൾ കണ്ടെത്തുന്നതിനനുസരിച്ച് പ്രോട്ടോ-ക്യൂണിഫോം ചിഹ്നങ്ങളുടെ പട്ടിക വളർന്നു, കൂടാതെ വേരിയന്റ് ചിഹ്നങ്ങൾ കൂടിച്ചേർന്നതിനാൽ ചുരുങ്ങുന്നു. നിലവിലെ ചിഹ്ന ലിസ്റ്റ് 705 ഘടകങ്ങൾ നീളമുള്ളതാണ്, 42 എണ്ണം സംഖ്യയും നാലെണ്ണം പ്രീ-പ്രോട്ടോ-എലാമൈറ്റും ആണ്.

പ്രോട്ടോ-ക്യൂണിഫോം പിക്റ്റോഗ്രാഫിക് പ്രതീകങ്ങളുള്ള ടാബ്‌ലെറ്റ് (ബിസി നാലാം സഹസ്രാബ്ദത്തിന്റെ അവസാനം), യുറുക് III.  ഇത് അടിമകളുടെ പേരുകളുടെ ഒരു ലിസ്റ്റ് ആണെന്ന് കരുതപ്പെടുന്നു, മുകളിൽ ഇടത് കോണിലുള്ള കൈ ഉടമയെ പ്രതിനിധീകരിക്കുന്നു

ദൈവങ്ങൾ, രാജ്യങ്ങൾ, നഗരങ്ങൾ, പാത്രങ്ങൾ, പക്ഷികൾ, മരങ്ങൾ മുതലായവയുടെ പേരുകൾ സൂചിപ്പിക്കുന്ന ചില അടയാളങ്ങൾ ഡിറ്റർമിനേറ്റീവ്സ് എന്നറിയപ്പെടുന്നു. Proper names, സാധാരണയായി "ലോഗോഗ്രാഫിക്" (logographic) ശൈലിയിൽ എഴുതുന്നത് തുടർന്നു.

പുരാതന ക്യൂണിഫോം (ഏകദേശം 3000 ബിസി)

ആദ്യത്തെ ആലേഖനം ചെയ്ത ടാബ്‌ലെറ്റുകൾ പൂർണ്ണമായും ചിത്രരചനയായിരുന്നു, അത് ഏത് ഭാഷയിലാണ് എഴുതിയതെന്ന് അറിയാൻ സാങ്കേതികമായി അസാധ്യമാക്കുന്നു, എന്നാൽ ഏകദേശം 2,900 BC ന് ശേഷമുള്ള ടാബ്‌ലെറ്റുകൾ സിലബിക് ഘടകങ്ങൾ (syllabic elements) ഉപയോഗിക്കാൻ തുടങ്ങി, ഇത് ഇൻഡോ-യൂറോപ്യൻ ഇതര സുമേറിയൻ ഭാഷാ ഘടനയെ വ്യക്തമായി കാണിക്കുന്നു.

പുരാതന ക്യൂണിഫോമിലുള്ള ആദ്യകാല പിക്റ്റോഗ്രാഫിക്അടയാളങ്ങൾ.2300 ബിസിക്ക് മുമ്പ്

സിലബിക് ഘടകങ്ങൾ ഉപയോഗിച്ചുള്ള ആദ്യ ടാബ്‌ലെറ്റുകൾ Early Dynastic I-II, circa 2,800 BC, ചില പിക്റ്റോഗ്രാഫിക് ഘടകങ്ങൾ അവയുടെ സൂചക മൂല്യത്തിനായി ഉപയോഗിക്കാൻ തുടങ്ങിയ സമയമാണിത്, ആശയങ്ങളോ വ്യക്തിഗത പേരുകളോ റെക്കോർഡുചെയ്യാൻ അനുവദിക്കുന്നു. പല ചിത്രഗ്രാഫുകൾക്കും അവയുടെ യഥാർത്ഥ പ്രവർത്തനം നഷ്‌ടപ്പെടാൻ തുടങ്ങി, നൽകിയിരിക്കുന്ന ചിഹ്നത്തിന് സന്ദർഭത്തിനനുസരിച്ച് വിവിധ അർത്ഥങ്ങൾ ഉണ്ടാകാം. 1,500 ഓളം അടയാളങ്ങളിൽ നിന്ന് 600 അടയാളങ്ങളായി ചുരുങ്ങി, എഴുത്ത് കൂടുതൽ ശബ്ദാത്മകമായി മാറി.

അവ്യക്തത ഒഴിവാക്കാൻ നിർണായക ചിഹ്നങ്ങൾ വീണ്ടും അവതരിപ്പിച്ചു. അക്കാലത്ത് (ആദ്യകാല വെങ്കലയുഗം II) ചിത്രഗ്രാഫുകളുടെ കൂടുതൽ പ്രാകൃതമായ സമ്പ്രദായത്തിൽ നിന്നാണ് ശരിയായ ക്യൂണിഫോം എഴുത്ത് ഉടലെടുത്തത്.

സമകാലിക ക്യൂണിഫോം ഫലകങ്ങളിൽ കാണപ്പെടുന്ന ആദ്യകാല സുമേറിയൻ രാജാവ് കിഷിലെ "എൻമെബാരഗെസി" (Enmebaragesi of Kish) ആണ് (2600 BC) . തുടർന്നുള്ള ഭരണകാലങ്ങളിൽ അതിജീവിക്കുന്ന രേഖകൾ ശിഥിലമാകാതെ മാറി, സർഗോണിക് കാലഘട്ടത്തിനു മുമ്പുള്ള കാലഘട്ടത്തിന്റെ അവസാനത്തോടെ, ഓരോ പ്രധാന നഗര-സംസ്ഥാനത്തിനും വർഷ-നാമങ്ങൾ പ്രകാരം രേഖകൾ തയ്യാറാക്കുന്നത് അതിന്റെ ലുഗലിന്റെ (lugal) (രാജാവിന്റെ) ചൂഷണങ്ങളെ അനുസ്മരിപ്പിക്കുന്ന ഒരു സാധാരണ രീതിയായി മാറി.

പ്രീ-ക്യൂണിഫോം ടാബ്ലറ്റ്, ബിസി നാലാം സഹസ്രാബ്ദത്തിന്റെ അവസാനം.

പ്രോട്ടോ-ക്യൂണിഫോം ടാബ്‌ലെറ്റ്, ജെംഡെറ്റ് നാസർ കാലഘട്ടം, സി. 3100–2900 ബിസി. താഴത്തെ പാനലിന്റെ പശ്ചാത്തലത്തിൽ ഒരു നായ്ക്കുട്ടിയെ കാണാം.

പ്രോട്ടോ-ക്യൂണിഫോം ടാബ്‌ലെറ്റ്, ജെംഡെറ്റ് നാസർ കാലഘട്ടം. 3100–2900 ബിസി.

ഈജിപ്ഷ്യൻ ഹൈറോഗ്ലിഫിക്സ്

ക്യൂണിഫോമുകളും ഹൈറോഗ്ലിഫുകളും

Cuneiform, Egyptian and Chinese

ജെഫ്രി സാംപ്സൺ പ്രസ്താവിച്ചു ; ഈജിപ്ഷ്യൻ ഹൈറോഗ്ലിഫുകൾ "സുമേറിയൻ ലിപിക്ക് കുറച്ച് കഴിഞ്ഞ് നിലവിൽ വന്നു, ഒരുപക്ഷേ, രണ്ടാമത്തേതിന്റെ സ്വാധീനത്തിൽ കണ്ടുപിടിച്ചതാണ്" . ഒരു ഭാഷയുടെ വാക്കുകൾ രേഖാമൂലം പ്രകടിപ്പിക്കുക എന്ന പൊതു ആശയം സുമേറിയൻ മെസൊപ്പൊട്ടേമിയയിൽ നിന്നാണ് ഈജിപ്തിലേക്ക് കൊണ്ടുവന്നത്". എഴുത്ത് കണ്ടുപിടിച്ച സമയത്ത് ഈജിപ്ത്-മെസൊപ്പൊട്ടേമിയ ബന്ധങ്ങളുടെ നിരവധി ഉദാഹരണങ്ങളുണ്ട്.

ഈജിപ്ഷ്യൻ ഹൈറോഗ്ലിഫുകളുടെ വികാസത്തിന് മുമ്പ്, സുമേറിയൻ പ്രോട്ടോ-ക്യൂണിഫോം ലിപിയുടെ വികാസത്തെ കാണിക്കുന്നു. ആദ്യത്തേത് രണ്ടാമത്തേതിനെ സ്വാധീനിച്ചു.

പുരാതന ശൈലിയിലുള്ള സുമേറിയൻ ലിഖിതം - 26th century BC

ആദ്യകാല രാജവംശത്തിന്റെ ക്യൂണിഫോം (ഏകദേശം 2500 ബിസി)

ആദ്യകാല ക്യൂണിഫോം ലിഖിതങ്ങൾ ലളിതമായ രേഖീയ ലിഖിതങ്ങൾ (linear inscriptions) ഉപയോഗിച്ചിരുന്നു, ഒരു പോയിന്റഡ് സ്റ്റൈലസ് ഉപയോഗിച്ചാണ് നിർമ്മിച്ചത്, ചിലപ്പോൾ "ലീനിയർ ക്യൂണിഫോം" എന്നും വിളിക്കപ്പെടുന്നു, പുതിയ വെഡ്ജ്-ടൈപ്പ് സ്റ്റൈലസുകൾ അവയുടെ സാധാരണ വെഡ്ജ് ആകൃതിയിലുള്ള അടയാളങ്ങൾ അവതരിപ്പിക്കുന്നതിന് മുമ്പ്. ആദ്യകാല രാജവംശ ലിഖിത (Early Dynastic cuneiform) - ങ്ങളിൽ പലതും, പ്രത്യേകിച്ച് കല്ലിൽ നിർമ്മിച്ചവ, 2000 ബിസി വരെ രേഖീയ ശൈലി ഉപയോഗിച്ചു.

ബിസി മൂന്നാം സഹസ്രാബ്ദത്തിന്റെ മധ്യത്തിൽ, ഒരു പുതിയ വെഡ്ജ്-ടിപ്പുള്ള സ്റ്റൈലസ് അവതരിപ്പിച്ചു, അത് കളിമണ്ണിലേക്ക് തള്ളിയിടുകയും, വെഡ്ജ് ആകൃതിയിലുള്ള ("ക്യൂണിഫോം") അടയാളങ്ങൾ ഉണ്ടാക്കുകയും ചെയ്തു; അത് എഴുത്ത് വേഗത്തിലും എളുപ്പത്തിലും ആക്കി, പ്രത്യേകിച്ച് മൃദുവായ കളിമണ്ണിൽ എഴുതുമ്പോൾ. ടാബ്‌ലെറ്റിലേക്ക് സ്റ്റൈലസിന്റെ ആപേക്ഷിക സ്ഥാനം ക്രമീകരിക്കുന്നതിലൂടെ, എഴുത്തുകാരന് വിവിധ ഇംപ്രഷനുകൾ ഉണ്ടാക്കാൻ ഒരൊറ്റ ഉപകരണം ഉപയോഗിക്കാം. അക്കങ്ങൾക്കായി, തുടക്കത്തിൽ ഒരു വൃത്താകൃതിയിലുള്ള സ്റ്റൈലസ് ഉപയോഗിച്ചിരുന്നു, വെഡ്ജ്-ടിപ്പുള്ള സ്റ്റൈലസ് പൊതുവൽക്കരിക്കപ്പെടുന്നതുവരെ.

കളിമൺ ടാബ്‌ലെറ്റുകൾക്ക് ഉള്ള വെഡ്ജ് ടിപ്പുള്ള സ്റ്റൈലസ് (Wedge-tipped stylus for clay tablets)

ഏകദേശം 2500 ബിസിയിൽ പുരാതന രേഖീയ ലിപിയിൽ "ലുഗൽ-ദാലു"("Lugal-dalu") എന്ന രാജനാമം, അതേ പേര് സാധാരണ സുമേറോ-അക്കാഡിയൻ ക്യൂണിഫോം ഉപയോഗിച്ച് സ്റ്റൈലൈസ് ചെയ്തു (𒈗𒁕𒇻).

ബിസി രണ്ടാം സഹസ്രാബ്ദത്തിന്റെ മധ്യം വരെ എഴുത്തിന്റെ ദിശ; മുകളിൽ നിന്ന് താഴോട്ടും, വലത്തുനിന്ന് ഇടത്തോട്ടും ആയിരുന്നു. ക്യൂണിഫോം കളിമണ്ണ് ടാബ്‌ലെറ്റുകൾ ചൂളകളിൽ കത്തിച്ച് അവ കഠിനമായി ചുട്ടെടുക്കാം, അങ്ങനെ ഒരു സ്ഥിരമായ റെക്കോർഡ് നൽകാം, അല്ലെങ്കിൽ സ്ഥിരത ആവശ്യമില്ലെങ്കിൽ അവ ഈർപ്പമുള്ളതാക്കുകയും പുനരുപയോഗം ചെയ്യുകയും ചെയ്യാം. പുരാവസ്തു ഗവേഷകർ കണ്ടെത്തിയ കളിമൺ ടാബ്‌ലെറ്റുകൾ പലതും യാദൃശ്ചികമായി സംരക്ഷിക്കപ്പെട്ടവയാണ്.സൈന്യം അവർ സൂക്ഷിച്ചിരുന്ന കെട്ടിടങ്ങൾ കത്തിച്ചപ്പോൾ ചുട്ടുപഴുത്തു.

ഭരണാധികാരിയുടെ നേട്ടങ്ങൾ രേഖപ്പെടുത്താൻ സ്തൂപങ്ങളിലും കൊത്തിയ റിലീഫുകളിലും സ്ക്രിപ്റ്റ് വ്യാപകമായി ഉപയോഗിച്ചു. സംസാരിക്കുന്ന ഭാഷയിൽ നിരവധി ഹോമോഫോണുകളും നിയർ-ഹോമോഫോണുകളും (homophones and near-homophones) ഉൾപ്പെടുന്നു, തുടക്കത്തിൽ, "life" [til], "arrow" [ti] തുടങ്ങിയ സമാനമായ ശബ്ദ പദങ്ങൾ ഒരേ ചിഹ്നത്തിൽ എഴുതിയിരുന്നു.

സെമിറ്റുകൾ (Semites) ദക്ഷിണ മെസൊപ്പൊട്ടേമിയ കീഴടക്കിയതിനുശേഷം, ചില അടയാളങ്ങൾ pictograms എന്നതിൽ നിന്ന് syllabograms - ലേക്ക് ക്രമേണ മാറി, കാര്യങ്ങൾ രേഖാമൂലം വ്യക്തമാക്കാൻ.

അങ്ങനെ, "arrow" എന്ന വാക്കിന്റെ അടയാളം "ti" എന്ന ശബ്ദത്തിന്റെ അടയാളമായി മാറും.

ഒരേ പോലെ തോന്നുന്ന വാക്കുകൾക്ക് വ്യത്യസ്ത അടയാളങ്ങളുണ്ടാകും; ഉദാഹരണത്തിന്, [ɡu] എന്ന അക്ഷരത്തിന് പതിനാല് വ്യത്യസ്ത ചിഹ്നങ്ങൾ ഉണ്ടായിരുന്നു. വാക്കുകൾക്ക് സമാനമായ അർത്ഥമുണ്ടെങ്കിലും വളരെ വ്യത്യസ്തമായ ശബ്ദങ്ങൾ ഉള്ളപ്പോൾ അവ ഒരേ ചിഹ്നത്തിലാണ് എഴുതിയത്.

ഉദാഹരണത്തിന്, 'tooth' [zu], 'mouth' [ka] and 'voice' [gu], എന്നിവ എല്ലാം "voice" എന്നതിന്റെ ചിഹ്നത്തിൽ എഴുതിയിരിക്കുന്നു.

കൂടുതൽ കൃത്യമായി പറഞ്ഞാൽ,എഴുത്തുകാർ അർത്ഥം നിർവചിക്കുന്നതിന്, അടയാളങ്ങൾ കൂട്ടിച്ചേർക്കുകയോ രണ്ട് അടയാളങ്ങൾ കൂട്ടിച്ചേർക്കുകയോ ചെയ്യാൻ തുടങ്ങി. അവർ ജ്യാമിതീയ പാറ്റേണുകളോ മറ്റൊരു ക്യൂണിഫോം ചിഹ്നമോ ഉപയോഗിച്ചു.

വെഡ്ജ് ആകൃതിയിൽ ക്യൂണിഫോമിലുള്ള കളിമൺ ടാബ്‌ലെറ്റ്, ഒരു വയലും വീടും വിൽക്കുന്നതിനുള്ള കരാർ. ഏകദേശം 2600 ബിസിയിൽ

കാലക്രമേണ, ക്യൂണിഫോം വളരെ സങ്കീർണ്ണമാവുകയും pictogram & syllabogram തമ്മിലുള്ള വ്യത്യാസം അവ്യക്തമാവുകയും ചെയ്തു.

നിരവധി ചിഹ്നങ്ങൾക്ക് വളരെയധികം അർത്ഥങ്ങൾ ഉണ്ടായിരുന്നു. അതിനാൽ, ഒരു സംയുക്തത്തിന്റെ ശബ്ദവും അർത്ഥവും സൂചിപ്പിക്കാൻ ചിഹ്നങ്ങൾ ഒരുമിച്ച് ചേർത്തു.

സുമേറോ-അക്കാഡിയൻ ക്യൂണിഫോം

സുമേറോ-അക്കാഡിയൻ ക്യൂണിഫോം സിലബറി ( 2200 ബിസി)

പുരാതന ക്യൂണിഫോം ലിപി (archaic cuneiform script), ബിസി 23-ാം നൂറ്റാണ്ടിൽ അക്കാഡിയൻ സാമ്രാജ്യം സ്വീകരിച്ചു . അക്കാഡിയൻ ഭാഷ സെമിറ്റിക് ആയതിനാൽ അതിന്റെ ഘടന സുമേറിയനിൽ നിന്ന് തികച്ചും വ്യത്യസ്തമായിരുന്നു.

മധ്യകാല വെങ്കലയുഗത്തിന്റെ ആരംഭം മുതൽ (ബിസി 20-ആം നൂറ്റാണ്ട്), അക്കാഡിയൻ ഭാഷയുടെ വിവിധ ഭാഷകൾ ഉൾക്കൊള്ളുന്ന തരത്തിൽ ലിപി വികസിച്ചു: പഴയ അക്കാഡിയൻ, ബാബിലോണിയൻ, അസീറിയൻ.(Old Akkadian, Babylonian and Assyrian) . ഈ ഘട്ടത്തിൽ, മുൻ pictograms ഉയർന്ന തലത്തിലേക്ക് ചുരുങ്ങി.കൂടാതെ അഞ്ച് അടിസ്ഥാന വെഡ്ജ് ആകൃതികൾ മാത്രം ഉൾക്കൊള്ളുന്നവയായിരുന്നു:

ഈ അടിസ്ഥാന വെഡ്ജുകളുടെ മാതൃകാപരമായ അടയാളങ്ങൾ ഇവയാണ്:

• AŠ (B001, U+12038) 𒀸: horizontal;
• DIŠ (B748, U+12079) 𒁹: vertical;
• GE₂₃, DIŠ tenû (B575, U+12039) 𒀹: downward diagonal;
• GE₂₂ (B647, U+1203A) 𒀺: upward diagonal;
• U (B661, U+1230B) 𒌋: the Winkelhaken.

വാലില്ലാത്ത വിൻകെൽഹേക്കൻ (𒌋: the Winkelhaken) ഒഴികെ, ചിഹ്നത്തിന്റെ ഘടനയ്ക്ക് ആവശ്യമായ വെഡ്ജുകളുടെ വാലുകളുടെ നീളം വ്യത്യാസപ്പെടാം.

ഏകദേശം 45 ഡിഗ്രി ചരിഞ്ഞ അടയാളങ്ങളെ അക്കാഡിയനിൽ tenû എന്ന് വിളിക്കുന്നു.

അതിനാൽ DIŠ ഒരു vertical wedge, DIŠ tenû ഒരു ഡയഗണലും ആണ് (downward diagonal).

അധിക വെഡ്ജുകൾ ഉപയോഗിച്ച് ഒരു അടയാളം പരിഷ്കരിച്ചാൽ, ഇതിനെ ഗൺ അല്ലെങ്കിൽ "ഗുണിഫിക്കേഷൻ" (gunû or "gunification) എന്ന് വിളിക്കുന്നു;

അധിക വിൻകെൽഹാക്കൻ ( 𒌋 : Winkelhaken ) ഉപയോഗിച്ച് അടയാളങ്ങൾ ക്രോസ്-ഹാച്ച് ചെയ്താൽ, അവയെ šešig എന്ന് വിളിക്കുന്നു.

ഒരു വെഡ്ജ് അല്ലെങ്കിൽ വെഡ്ജ് നീക്കം ചെയ്തുകൊണ്ട് അടയാളങ്ങൾ പരിഷ്കരിച്ചാൽ, അവയെ nutillu എന്ന് വിളിക്കുന്നു.

ligature KAxGUR7

"Typical" അടയാളങ്ങൾക്ക് ഏകദേശം അഞ്ച് മുതൽ പത്ത് വരെ വെഡ്ജുകൾ ഉണ്ട്, സങ്കീർണ്ണമായ ലിഗേച്ചറുകൾക്ക് ഇരുപതോ അതിൽ കൂടുതലോ അടങ്ങിയിരിക്കാം; ലിഗേച്ചർ KAxGUR7 31 സ്ട്രോക്കുകൾ ഉൾക്കൊള്ളുന്നു. (ഒരു ലിഗേച്ചറിനെ ഒറ്റ അടയാളമായി കണക്കാക്കണോ അതോ രണ്ടെണ്ണം കൂട്ടിച്ചേർത്തതാണോ എന്ന് എപ്പോഴും വ്യക്തമല്ലെങ്കിലും, അവ വ്യത്യസ്ത അടയാളങ്ങൾ )

സുമേറിയൻ ക്യൂണിഫോമിന്റെ പിന്നീടുള്ള മിക്ക അനുരൂപങ്ങളും സുമേറിയൻ ലിപിയുടെ ചില വശങ്ങളെങ്കിലും സംരക്ഷിച്ചു.

എലാമൈറ്റ് ക്യൂണിഫോം

എലാമൈറ്റ് ക്യൂണിഫോം (Elamite cuneiform) എന്നത് സുമേറോ-അക്കാഡിയൻ ക്യൂണിഫോമിന്റെ ഒരു ലളിതമായ രൂപമാണ്, ആധുനിക ഇറാനുമായി യോജിക്കുന്ന പ്രദേശത്ത് എലാമൈറ്റ് ഭാഷ എഴുതാൻ ഉപയോഗിച്ചു. എലാമൈറ്റ് ക്യൂണിഫോം ചില സമയങ്ങളിൽ മറ്റ് പ്രാദേശിക ലിപികളായ പ്രോട്ടോ-എലാമൈറ്റ്, ലീനിയർ എലാമൈറ്റ് (Proto-Elamite & Linear Elamite) എന്നിവയുമായി മത്സരിച്ചു. അറിയപ്പെടുന്ന എലാമൈറ്റ് ക്യൂണിഫോം ഗ്രന്ഥം അക്കാഡിയന്മാരും എലാമൈറ്റുകളും തമ്മിലുള്ള 2200 ബിസി മുതലുള്ള ഉടമ്പടിയാണ്. എന്നിരുന്നാലും, ബിസി 2500 മുതൽ ഇത് ഉപയോഗിച്ചിരുന്നതായി ചിലർ വിശ്വസിക്കുന്നു. ടാബ്‌ലെറ്റുകൾ മോശമായി സംരക്ഷിക്കപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു, അതിനാൽ പരിമിതമായ ഭാഗങ്ങൾ മാത്രമേ വായിക്കാൻ കഴിയൂ, എന്നാൽ "നരംസിൻ്റെ സുഹൃത്ത് എന്റെ സുഹൃത്താണ്, നരംസീന്റെ ശത്രു എന്റെ ശത്രുവാണ്" ( "Nāramsîn's friend is my friend, Nāramsîn's enemy is my enemy") തുടങ്ങിയ പതിവ് പരാമർശങ്ങൾ സൂചിപ്പിക്കുന്നത് പോലെ, ഈ വാചകം അക്കാഡ് രാജാവായ നരംസിനും എലാമൈറ്റ് ഭരണാധികാരി ഹിതയും തമ്മിലുള്ള ഉടമ്പടിയാണെന്ന് മനസ്സിലാക്കാം.

അസീറിയൻ ക്യൂണിഫോം

ബാബിലോണിയൻ, അസീറിയൻ സാമ്രാജ്യങ്ങളുടെ അവസാനം വരെ ഈ "മിശ്രിത" എഴുത്ത് രീതി തുടർന്നു. ഹിറ്റൈറ്റ് ക്യൂണിഫോം പഴയ അസീറിയൻ ക്യൂണിഫോമിന്റെ അനുരൂപമാണ്.

ഉഗാരിറ്റിക്

ഉഗാരിറ്റിക്-അക്ഷരമാല-ചാർട്ട്-ഹീബ്രു.

ഉഗാരിറ്റിക് (Ugaritic) അക്ഷരമാല ഉപയോഗിച്ചാണ് ഉഗാരിറ്റിക് എഴുതിയത്. ക്യൂണിഫോം രീതി ഉപയോഗിച്ച് എഴുതിയ ഒരു സാധാരണ സെമിറ്റിക് ശൈലിയിലുള്ള അക്ഷരമാല.

പുരാവസ്തുശാസ്ത്രം

അര ദശലക്ഷത്തിനും രണ്ട് ദശലക്ഷത്തിനും ഇടയിലുള്ള ക്യൂണിഫോം ടാബ്‌ലെറ്റുകൾ, ആധുനിക കാലത്ത് കുഴിച്ചെടുത്തതായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു, അതിൽ ഏകദേശം 30,000-100,000 എണ്ണം മാത്രമേ വായിക്കപ്പെടുകയോ പ്രസിദ്ധീകരിക്കുകയോ ചെയ്തിട്ടുള്ളൂ. ഏറ്റവും വലിയ ശേഖരം ബ്രിട്ടീഷ് മ്യൂസിയത്തിന്റേതാണ് (ഏകദേശം 130,000 ടാബ്‌ലെറ്റുകൾ), ബർലിൻ വോർഡേരാസിയാറ്റിഷെസ് മ്യൂസിയം (the Vorderasiatisches Museum, Berlin), ലൂവ്രെ (the Louvre), ഇസ്താംബുൾ പുരാവസ്തു മ്യൂസിയങ്ങൾ (the Istanbul Archaeology Museums), നാഷണൽ മ്യൂസിയം ഓഫ് ഇറാഖ് (the National Museum of Iraq), യേൽ ബാബിലോണിയൻ (the Yale Babylonian Collection) ശേഖരം (ഏകദേശം 40,000 ടാബ്‌ലെറ്റുകൾ),പെൻ മ്യൂസിയം (Penn Museum) എന്നിവയുണ്ട്.

ഇതിൽ ഭൂരിഭാഗവും "ഒരു നൂറ്റാണ്ടായി ഈ ശേഖരങ്ങളിൽ വിവർത്തനം ചെയ്യപ്പെടുകയോ പഠിക്കുകയോ പ്രസിദ്ധീകരിക്കുകയോ ചെയ്യാതെ കിടക്കുന്നു", കാരണം ലോകത്തിൽ യോഗ്യതയുള്ള ക്യൂണിഫോർമിസ്റ്റുകൾ ഏതാനും നൂറുപേർ മാത്രമേ ഉള്ളൂ.