കജാരൻ
കജാരൻ (അർമേനിയൻ: Քաջարան [kʰɑdʒɑˈɾɑn]) തെക്കൻ അർമേനിയയിലെ സ്യൂനിക് പ്രവിശ്യയിലെ കജാരൻ മുനിസിപ്പാലിറ്റിയിലുൾപ്പെട്ട ഒരു പട്ടണമാണ്. തലസ്ഥാനമായ യെറിവാനിൽ നിന്ന് 356 കിലോമീറ്റർ തെക്കുഭാഗത്തായും, പ്രവിശ്യാ തലസ്ഥാനമായ കപ്പാനിൽ നിന്ന് 25 കിലോമീറ്റർ പടിഞ്ഞാറായും, അർമേനിയ-ഇറാൻ അതിർത്തിയിൽ നിന്ന് 50 കിലോമീറ്റർ വടക്ക് ഭാഗത്തായുമാണ് ഈ പട്ടണം സ്ഥിതിചെയ്യുന്നത്. 2011 ലെ സെൻസസ് പ്രകാരം പട്ടണത്തിലെ ജനസംഖ്യ 7,163 ആയിരുന്നു. 2016-ലെ ഔദ്യോഗിക കണക്കെടുപ്പിൽ കജാരനിലെ ജനസംഖ്യ 7,100 ആയി കണക്കാക്കപ്പെട്ടു.
കജാരൻ Քաջարան | ||
|---|---|---|
 View of Kajaran | ||
| ||
  കജാരൻ | ||
| Coordinates: 39°09′04″N 46°09′36″E / 39.15111°N 46.16000°E | ||
| Country |  Armenia | |
| Province | Syunik | |
| Municipality | Kajaran | |
| Founded | 1947 | |
| • ആകെ | 2.8 ച.കി.മീ.(1.1 ച മൈ) | |
| ഉയരം | 1,950 മീ(6,400 അടി) | |
(2011)[1] | ||
| • ആകെ | 7,163 | |
| • ജനസാന്ദ്രത | 2,600/ച.കി.മീ.(6,600/ച മൈ) | |
| സമയമേഖല | UTC+4 (AMT) | |
| വെബ്സൈറ്റ് | Official website | |
ചരിത്രം
തിരുത്തുകബിസി 3-2 സഹസ്രാബ്ദങ്ങൾ മുതൽക്കുതന്നെ കജാരൻ പ്രദേശം ഒരു സ്ഥിരജനവാസ കേന്ദ്രമാക്കിയിരുന്നു. പ്രദേശത്ത് കണ്ടെത്തിയ പാഗൻ ക്ഷേത്രം വെങ്കലയുഗം മുതൽക്കുതന്നെ ഇവിടെ ലോഹ സംസ്കരണം നടന്നിരുന്നു എന്ന് സാക്ഷ്യപ്പെടുത്തുന്നു. ഇന്നത്തെ കജാരൻ പട്ടണത്തിൽ നിന്ന് 2 കിലോമീറ്റർ പടിഞ്ഞാറായി സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന പ്രാചീന കജാരൻറ്സ് ഗ്രാമം പുരാതന അർമേനിയയിലെ ചരിത്രപ്രസിദ്ധമായ സ്യൂനിക് പ്രവിശ്യയിലെ ഡ്സോർക്ക് കന്റോണിന്റെ ഭാഗമായിരുന്നു.
10-ഉം 12-ഉം നൂറ്റാണ്ടുകൾക്കിടയിൽ, ഈ പ്രദേശം സ്യൂനിക് രാജ്യത്തിനുള്ളിൽ ഉൾപ്പെടുത്തി. എന്നിരുന്നാലും, അർമേനിയയിലെ മിക്ക ചരിത്രപരമായ പ്രദേശങ്ങളെയും പോലെ, 12-ഉം 15-ഉം നൂറ്റാണ്ടുകൾക്കിടയിൽ യഥാക്രമം സെൽജുക്ക്, മംഗോളിയൻ, അക് കോയൂൻലു, കാര കൊയൂൻലു ആക്രമണങ്ങളാൽ സ്യൂനിക്ക് കഷ്ടതയനുഭവിച്ചു.
പതിനാറാം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ തുടക്കത്തിൽ ഈ പ്രദേശം സഫാവിഡ് പേർഷ്യയുടെ ഭാഗമായി. 18-ആം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ തുടക്കത്തിൽ, സഫാവിദ് പേർഷ്യയ്ക്കും അധിനിവേശ ഓട്ടോമൻ തുർക്കികൾക്കുമെതിരെ ഡേവിഡ് ബെക്കിന്റെ നേതൃത്വത്തിൽ നടന്ന അർമേനിയൻ വിമോചനപ്രചാരണത്തിൽ കജാരന്റിലെയും ചുറ്റുമുള്ള പ്രദേശങ്ങളിലെയും അർമേനിയൻ വംശജരായ ജനസംഖ്യയും പങ്കുചേർന്നു.[2] പത്തൊൻപതാം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ ആരംഭം വരെ പേർഷ്യക്കാരുടെ ഭരണത്തിലായിരുന്ന സ്യൂനിക് ഉൾപ്പെടെയുള്ള അർമേനിയയിലെ പല പ്രദേശങ്ങളും റഷ്യയും ഖജർ പേർഷ്യയും തമ്മിൽ 1813 ഒക്ടോബർ 24-ന് ഒപ്പുവച്ച ഗുലിസ്ഥാൻ ഉടമ്പടിയുടെ ഫലമായി റഷ്യൻ സാമ്രാജ്യത്തിന്റെ ഭാഗമായിത്തീർന്നു.
റഷ്യൻ ഭരണത്തിൻ കീഴിൽ, 1850 നും 1910 നും ഇടയിൽ കജാരൻറ്സ് പ്രദേശത്തെ ആദ്യത്തെ ചെമ്പ് ഖനികൾ ഖനനം ചെയ്യപ്പെട്ടു. ഗ്രീക്ക് എഞ്ചിനീയർമാരും തൊഴിലാളികളും ചേർന്ന് 1850-ൽ പഴയ ഗ്രാമമായ കജാരന്റ്സിന് സമീപം ഒരു ചെമ്പ് സംസ്കരണ പ്ലാന്റ് സ്ഥാപിച്ചു. 1868-ൽ ഈ പ്രദേശം എലിസബത്ത്‌പോൾ ഗവർണറേറ്റിലെ സാൻഗെസുർസ്‌കി ഉയെസ്‌ഡിന്റെ ഭാഗമായി.
1918 നും 1920 നും ഇടയിൽ, കജാരൻറ്സ് സ്വതന്ത്ര റിപ്പബ്ലിക് ഓഫ് അർമേനിയയുടെ ഭാഗമായിരുന്നു. പിന്നീട് 1921-ൽ, ഗാരെജിൻ നഷ്‌ഡെയുടെ നിയന്ത്രണത്തിലുണ്ടായിരുന്നതും പിരിഞ്ഞുപോയതുമായ റിപ്പബ്ലിക് ഓഫ് മൗണ്ടൈനസ് അർമേനിയയുടെ ഭാഗമായി. 1921 ജൂലൈയിൽ സോവിയറ്റ് ചുവപ്പുസേന സ്യൂനിക്കിൽ പ്രവേശിച്ചതോടെ ഈ പ്രദേശം സോവിയറ്റ് അർമേനിയയുടെ ഭാഗമായി.
1930-ൽ ഈ പ്രദേശത്ത് വൻതോതിൽ ചെമ്പ് നിക്ഷേപം കണ്ടെത്തിയതിനുശേഷം, സോവിയറ്റ് സർക്കാർ ഒരു വലിയ ചെമ്പ്-മോളിബ്ഡിനം പ്ലാന്റ് നിർമ്മിക്കാൻ നിർദ്ദേശിച്ചു. 1930 കളുടെ അവസാനത്തോടെ, ചെമ്പ് നിക്ഷേപ പ്രദേശത്തിന് സമീപം ഒരു ജനവാസ കേന്ദ്രം നിർമ്മിക്കാനുള്ള ഒരു പദ്ധതി നിർദ്ദേശിക്കപ്പെട്ടു. പ്ലാന്റിന്റെ നിർമ്മാണം 1940 ൽ ആരംഭിച്ചുവെങ്കിലും രണ്ടാം ലോക മഹായുദ്ധത്തെത്തുടർന്ന് ഇതിന്റെ നിർമ്മാണം തടസ്സപ്പെട്ടു. 1944-ൽ, നിർമ്മാണ പ്രക്രിയ പുനരാരംഭിക്കുകയും 1945-ൽ ആദ്യത്തെ ഉൽപ്പാദനം ആരംഭിക്കുകയും ചെയ്തു. 1951-ൽ, ഉൽപ്പാദന പ്രക്രിയ സംഘടിപ്പിക്കുന്നതിനായി സർക്കാർ ഉടമസ്ഥതയിലുള്ള സാൻഗെസർ ഖനന കമ്പനി രൂപീകരിക്കുകയും അക്കാലത്ത് സോവിയറ്റ് യൂണിയനിലെ ഏറ്റവും വലിയ സംരംഭങ്ങളിലൊന്നായി ഇത് മാറുകയും ചെയ്തു.[3]
പ്ലാന്റിന്റെ ചെമ്പ്, മോളിബ്ഡിനം ഉൽപ്പാദനം സുഗമമാക്കുന്നതിന്, കജരാനിലെ നഗര-വിഭാഗം വാസസ്ഥലം 1947-ൽ സോവിയറ്റ് അർമേനിയൻ സർക്കാർ കപാൻ റയോണിനുള്ളിൽ സ്ഥാപിച്ചു. 1958-ൽ കജാരനെ സമീപത്തെ വോഗ്ജി വാസസ്ഥലവുമായി ലയിപ്പിച്ചതിന്റെ ഫലമായി, ഏകദേശം 11,000 ജനസംഖ്യയുള്ള ഒരു പട്ടണത്തിന്റെ പദവി കജാരന് ലഭിച്ചു. കജാരനിലെ ജനസംഖ്യയുടെ ഭൂരിഭാഗവും കപാൻ പട്ടണത്തിൽ നിന്നും നാഗോർണോ-കറാബക്ക് സ്വയംഭരണ പ്രദേശങ്ങളിൽ നിന്നും പുനരധിവസിപ്പിക്കപ്പെട്ട അർമേനിയൻ തൊഴിലാളികളായിരുന്നു.[4]
1965-ൽ, വാസ്തുശില്പികളായ എ. ഹരുത്യുന്യാനും എച്ച്. ദാവ്ത്യാനും ചേർന്ന് ആസുത്രണം ചെയ്ത കജാരന്റെ പ്രധാന നഗര പദ്ധതി അംഗീകരിക്കപ്പെട്ടു. 1970-ൽ പ്രാദേശിക സോവിയറ്റ് ഗവൺമെന്റിനു കീഴിൽ കപാന്റെയും കജാരന്റെയും സാങ്കേതിക വ്യാവസായിക വികസന പദ്ധതി ആരംഭിച്ചു.
1991-ൽ അർമേനിയയുടെ സ്വാതന്ത്ര്യത്തോടെ, 1995-ൽ ഒരു പുതിയ ഭരണപരിഷ്കാരം നിലവിൽ വരുകയും, സോവിയറ്റ് കാലഘട്ടത്തിലെ റയോണുകൾ നിർത്തലാക്കപ്പെടുകയും ചെയ്തു. അങ്ങനെ, പുതുതായി രൂപീകരിക്കപ്പെട്ട സ്യൂനിക് പ്രവിശ്യയിൽ കജാരൻ പട്ടണം ഉൾപ്പെടുത്തപ്പെട്ടു. സ്വാതന്ത്ര്യാനന്തര സാമ്പത്തിക പ്രതിസന്ധിയെത്തുടർന്ന് 1994 ൽ പ്രവർത്തനം നിലയ്ക്കുന്നതുവരെ സാംഗംസർ കോപ്പർ ആൻഡ് മോളിബ്ഡിനം കമ്പൈൻ അതിന്റെ പ്രവർത്തനം തുടർന്നിരുന്നു. 2004-ൽ പ്ലാന്റിന്റെ സ്വകാര്യവൽക്കരണത്തിനു ശേഷം ഉൽപ്പാദനം പുനരാരംഭിച്ചു. ഇപ്പോൾ, അർമേനിയയിലെ ഏറ്റവും വലിയ വ്യാവസായിക സ്ഥാപനങ്ങളിലൊന്നാണ് സാംഗെസർ പ്ലാന്റ്.
അവലംബം
തിരുത്തുക- ↑ 2011 Armenia census, Syunik Province
- ↑ "Archived copy" Капан (in റഷ്യൻ). abp.am. Archived from the original on May 5, 2010. Retrieved August 28, 2009.
{{cite web}}: CS1 maint: archived copy as title (link) - ↑ History of the Zangezur Copper and Molybdenum Combine
- ↑ Kajaran community of Syunik Province