സോളി സൊറാബ്ജി
ഇന്ത്യൻ അറ്റോർണി ജനറലായി സേവനമനുഷ്ഠിച്ച ഒരു നിയമജ്ഞനായിരുന്നു സോളി ജഹാംഗീർ സോറാബ്ജി, എ എം (9 മാർച്ച് 1930 - 30 ഏപ്രിൽ 2021). അഭിപ്രായസ്വാതന്ത്ര്യത്തിനും മനുഷ്യാവകാശസംരക്ഷണത്തിനുമുള്ള സംഭാവനകളെ മാനിച്ച് അദ്ദേഹത്തിന് പദ്മവിഭുഷൻ ലഭിച്ചിരുന്നു. ദേശീയ-അന്തർദേശീയ പ്രശസ്തി നേടിയ സംഘടനകളിൽ സൊറാബ്ജി നിരവധി സ്ഥാനങ്ങൾ വഹിച്ചു.[1][2]
സോളി സൊറാബ്ജി | |
|---|---|
 | |
| ഇന്ത്യയുടെ അറ്റോർണി ജനറൽ | |
| ഓഫീസിൽ 7 April 1998 – 4 June 2004 | |
| മുൻഗാമി | Ashok Desai |
| പിൻഗാമി | Milon K. Banerji |
| ഓഫീസിൽ 9 December 1989 – 2 December 1990 | |
| മുൻഗാമി | K. Parasaran |
| പിൻഗാമി | G. Ramaswamy |
| വ്യക്തിഗത വിവരങ്ങൾ | |
| ജനനം | 9 മാർച്ച് 1930 Bombay, Bombay Presidency, British India (now Mumbai, Maharashtra, India) |
| മരണം | 30 ഏപ്രിൽ 2021 (പ്രായം 91) Delhi, India |
ജീവചരിത്രം
തിരുത്തുക1930 മാർച്ച് 9 ന് ബോംബെയിൽ ഒരു പാർസി കുടുംബത്തിലാണ് സോളി സോറാബ്ജി ജനിച്ചത്. മുംബൈ സെന്റ് സേവ്യേഴ്സ് കോളേജിലും മുംബൈയിലെ ഗവൺമെന്റ് ലോ കോളേജിലും പഠിച്ച അദ്ദേഹം 1953 ൽ ബാറിൽ പ്രവേശനം നേടി. ഗവൺമെന്റ് ലോ കോളേജിൽ റോമൻ നിയമത്തിലും നിയമശാസ്ത്രത്തിലും കിൻലോച്ച് ഫോർബ്സ് സ്വർണ്ണ മെഡൽ നേടി (1952). [3]
1971 ൽ ബോംബെ ഹൈക്കോടതിയുടെ സീനിയർ അഭിഭാഷകമായി സോറാബ്ജിയെ നിയമിച്ചു. 1977 മുതൽ 1980 വരെ ഇന്ത്യയുടെ സോളിസിറ്റർ ജനറലായി സേവനമനുഷ്ഠിച്ചു. 1989 ഡിസംബർ 9 ന് 1990 ഡിസംബർ 2 വരെ അദ്ദേഹം ഇന്ത്യയുടെ അറ്റോർണി ജനറലായി നിയമിതനായി. 1998 ഏപ്രിൽ 7 ന് 2004 വരെ അദ്ദേഹം ഈ പദവി വഹിച്ചു. [2]
അഭിപ്രായസ്വാതന്ത്ര്യത്തിനും മനുഷ്യാവകാശസംരക്ഷണത്തിനുമുള്ള സംഭാവനകളെ മാനിച്ച് 2002- മാർച്ചിൽ അദ്ദേഹത്തിനു പദ്മവിഭൂഷൺ പുരസ്കാരം നൽകപ്പെട്ടു.[4] 1984 ലെ സിഖ് വിരുദ്ധ കലാപത്തിലെ ഇരകൾക്ക് വേണ്ടിയുള്ള സിറ്റിസൺ ജസ്റ്റീസ് കമ്മിറ്റിയിൽ അദ്ദേഹം ജോലിനോക്കിയിരുന്നു. [5]
"ഓസ്‌ട്രേലിയ-ഇന്ത്യ ഉഭയകക്ഷി നിയമ ബന്ധങ്ങൾക്കുള്ള സേവനത്തിനായി" 2006 മാർച്ചിൽ അദ്ദേഹത്തെ ഓർഡർ ഓഫ് ഓസ്‌ട്രേലിയയുടെ (എഎം) ഓണററി അംഗമായി നിയമിച്ചു. [6]
കേശവാനന്ദ ഭാരതി, മനേക ഗാന്ധി, എസ് ആർ ബോമ്മൈ, ഐ ആർ കോയൽഹോ തുടങ്ങിയവ അദ്ദേഹം ഹാജരായ പ്രമുഖകേസുകളാണ്. ഗവർണർമാരെ ഉചിതമായ കാരണമില്ലാതെ പിരിച്ചുവിടാൻ കഴിയില്ലെന്ന് സുപ്രീംകോടതി വിധിച്ച ബിപി സിംഗാളിന്റെ കേസിലും അദ്ദേഹം ഹാജരായി.
2021 ഏപ്രിൽ 30 ന് ദില്ലിയിലെ ഒരു സ്വകാര്യ ആശുപത്രിയിൽ ചികിത്സയിലായിരുന്ന അദ്ദേഹം കോവിഡ് -19 മൂലം മരണമടഞ്ഞു. [7]
സ്വകാര്യ ജീവിതം
തിരുത്തുകനാനഭോയ് ("നാനി") പാൽഖിവാലയുടെ ഉറ്റസുഹൃത്തും സഹപ്രവർത്തകനുമായിരുന്നു അദ്ദേഹം. സോളി ജെ. സൊറാബ്ജിയുടെ മകൾ സിയ മോഡി ഇന്ത്യയിലെ പ്രമുഖ നിയമ സ്ഥാപനങ്ങളിലൊന്നായ AZB & Partners ൽ അഭിഭാഷകയും പങ്കാളിയുമാണ്. [3] ഇന്ത്യയെ മാറ്റിയ 10 വിധിന്യായങ്ങൾ എന്ന പുസ്തകത്തിന്റെ രചയിതാവാണ് സിയ മോഡി. [8] സോറാബ്ജിക്ക് മൂന്ന് പേരക്കുട്ടികളുണ്ടായിരുന്നു, അഞ്ജലി, ആരതി, അദിതി. [9]
വഹിച്ച പദവികൾ
തിരുത്തുകദേശീയ അന്തർദേശീയ പ്രശസ്തി നേടിയ സംഘടനകളിൽ സൊറാബ്ജി നിരവധി പദവികൾ വഹിച്ചു.
ട്രാൻസ്പരൻസി ഇന്റർനാഷണലിന്റെ ചെയർമാനും ന്യൂനപക്ഷ അവകാശ ഗ്രൂപ്പിന്റെ കൺവീനറുമായിരുന്നു. 1997 മുതൽ ഐക്യരാഷ്ട്ര മനുഷ്യാവകാശ കമ്മീഷന്റെ പ്രത്യേക റിപ്പോർട്ടറായി സേവനമനുഷ്ഠിച്ചു. 1998 മുതൽ ന്യൂനപക്ഷങ്ങളുടെ വിവേചനം തടയുന്നതിനും സംരക്ഷിക്കുന്നതിനുമുള്ള ഐക്യരാഷ്ട്രസഭയുടെ ഉപസമിതി അംഗമായിരുന്നു. 2000 മുതൽ 2006 വരെ ഹേഗിലെ സ്ഥിരം കോടതി വ്യവഹാരത്തിൽ അംഗമായിരുന്നു സോറാബ്ജി. [3]
യുണൈറ്റഡ് ലോയേഴ്സ് അസോസിയേഷൻ പ്രസിഡന്റ്, ഇന്റർനാഷണൽ ബാർ അസോസിയേഷന്റെ മനുഷ്യാവകാശ സമിതി വൈസ് പ്രസിഡന്റ്, കോമൺ‌വെൽത്ത് ലോയേഴ്സ് അസോസിയേഷൻ വൈസ് പ്രസിഡന്റ്, ഇന്റർനാഷണൽ അസോസിയേഷൻ ഓഫ് കോൺസ്റ്റിറ്റ്യൂഷണൽ ലോയേഴ്സ് എക്സിക്യൂട്ടീവ് കമ്മിറ്റി അംഗം, സോളി ജെ. ഇന്റർനാഷണൽ ലോ അസോസിയേഷന്റെ ആയുധ നിയന്ത്രണ, നിരായുധീകരണ നിയമം സംബന്ധിച്ച കമ്മിറ്റി. ലോകമെമ്പാടുമുള്ള മാധ്യമപ്രവർത്തകർക്കും വാർത്താ മാധ്യമ സ്ഥാപനങ്ങൾക്കും നിയമസഹായവും സഹായവും നൽകുന്ന, മാധ്യമ നിയമത്തിലെ പരിശീലനത്തെ പിന്തുണയ്ക്കുകയും വിവരങ്ങൾ കൈമാറ്റം, വ്യവഹാര ഉപകരണങ്ങൾ, തന്ത്രങ്ങൾ എന്നിവ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുകയും ചെയ്യുന്ന യുകെ ആസ്ഥാനമായുള്ള മീഡിയ ലീഗൽ ഡിഫൻസ് ഓർഗനൈസേഷന്റെ രക്ഷാധികാരി കൂടിയായിരുന്നു അദ്ദേഹം മാധ്യമ സ്വാതന്ത്ര്യ കേസുകളിൽ പ്രവർത്തിക്കുന്ന അഭിഭാഷകനും ആയിരുന്നു.
പ്രസിദ്ധീകരണങ്ങൾ
തിരുത്തുകസൊറാബ്ജി നിരവധി രചനകൾ നിർവ്വഹിച്ചിരുന്നു:
- പുസ്തകങ്ങൾ:
- ഇന്ത്യയിലെ പ്രസ്സ് സെൻസർഷിപ്പിന്റെ നിയമങ്ങൾ (1976)
- ദി എമർജൻസി, സെൻസർഷിപ്പ് ആൻഡ് പ്രസ്സ് ഇൻ ഇന്ത്യ, 1975-77 (1977),ISBN 0-904286-00-2
- ലോ ആൻഡ് ജസ്റ്റിസ് (2004),ISBN 81-7534-367-2
- ഉപന്യാസങ്ങളും മോണോഗ്രാഫുകളും:
- "പബ്ലിക് ലോ ഓഫ് ഇന്ത്യ" (1979) ൽ പ്രസിദ്ധീകരിച്ച മൗലികാവകാശങ്ങൾ,ISBN 0-7069-1390-6
- ഭരണഘടനയും ഗവർണറും "ഗവർണർ, മുനി അല്ലെങ്കിൽ സബോട്ടൂർ" (1985) ൽ പ്രസിദ്ധീകരിച്ചത്
- അടിയന്തര സാഹചര്യങ്ങളിൽ മനുഷ്യാവകാശ സംരക്ഷണം (1988)
- "ഭരണഘടനയും അവകാശങ്ങളും" (1990) ൽ പ്രസിദ്ധീകരിച്ച യുണൈറ്റഡ് സ്റ്റേറ്റ്സിലെയും ഇന്ത്യയിലെയും ഇക്വിറ്റി
- ലേഖനങ്ങൾ:
- സ്വയം നിയന്ത്രിക്കാൻ സർക്കാരിനെ ബാധ്യസ്ഥമാക്കുക; ഇന്ത്യൻ അഡ്മിനിസ്ട്രേറ്റീവ് നിയമത്തിലെ സമീപകാല വികസനം, സ്പ്രിംഗ് 1994 ലക്കം "പബ്ലിക് ലോ"
- അഭിപ്രായ സ്വാതന്ത്ര്യത്തിനും സെൻസർഷിപ്പിനും: ഇന്ത്യൻ അനുഭവത്തിന്റെ ചില വശങ്ങൾ, നോർത്തേൺ അയർലൻഡ് ലീഗൽ ക്വാർട്ടർലിയുടെ വിന്റർ 1994 ലക്കം
- അഭിപ്രായ സ്വാതന്ത്ര്യം, കോമൺ‌വെൽത്ത് ലോ ജേണൽ ബുള്ളറ്റിൻ (1994).
ഇന്ത്യൻ എക്സ്പ്രസിനായി അദ്ദേഹം കോളങ്ങളും എഴുതി.
അവാർഡുകൾ
തിരുത്തുക- റോമൻ നിയമത്തിലും നിയമശാസ്ത്രത്തിലും കിൻലോച്ച് ഫോർബ്സ് സ്വർണ്ണ മെഡൽ, 1952
- പത്മ വിഭൂഷൻ, മാർച്ച് 2002
- ജസ്റ്റിസ് കെ എസ് ഹെഗ്‌ഡെ ഫ Foundation ണ്ടേഷൻ അവാർഡ്, ഏപ്രിൽ 2006 [10]
അവലംബം
തിരുത്തുക- ↑ "Former attorney general Soli Sorabjee dies of Covid-19". The Times of India. 30 April 2021. Retrieved 30 April 2021.
- ↑ 2.0 2.1 "Hall of Fame - Top 50" (PDF). J. Sagar Associates. Archived from the original (PDF) on 2 December 2012. Retrieved 21 May 2013.
- ↑ 3.0 3.1 3.2 "In Conversation with Soli Sorabjee". Legal Era. Archived from the original on 22 May 2013. Retrieved 21 May 2013.
- ↑ "Padma Vibhushan for Rangarajan, Soli Sorabjee". The Hindu. 2002-01-26. Archived from the original on 19 July 2009. Retrieved 26 January 2002.
- ↑ "25 Years after Indira Gandhi The lawyers in the Indira Gandhi Murder Trial and the 1984 Riots". 2 November 2009. Bar and Bench. Retrieved 21 May 2013.
- ↑ "It's an Honour". Archived from the original on 2016-03-03. Retrieved 2021-04-30.
- ↑ "Soli Sorabjee, Former Attorney General, Dies Of COVID-19". NDTV.com. Retrieved 2021-04-30.
- ↑ "It's a tight balance for the Supreme Court, says Zia Mody".
- ↑ "Law bores me, says Zia Mody's daughter Anjali".
- ↑ "Justice Hegde Award for Soli Sorabjee". The Hindu. 27 April 2006. Retrieved 25 April 2015.