സമലസ് സ്ഫോടനം (1257)
ഇന്തോനേഷ്യയിലെ ലോംബോക്ക് ദ്വീപിലെ മൗണ്ട് റിൻജാനിക്കു സമീപമുള്ള സമലസ് അഗ്നിപർവ്വതത്തിലുണ്ടായ ഒരു വൻ സ്ഫോടനം ആയിരുന്നു 1257-ലെ സമലസ് സ്ഫോടനം. ഈ സ്ഫോടനം അവശേഷിപ്പിച്ച വലിയ കാൽഡിറയ്ക്കു പിന്നിലായി സെഗറ അനക് തടാകം സ്ഥിതിചെയ്യുന്നു.[1] അഗ്നിപർവത സ്ഫോടന സൂചിക 7 ആയിരുന്നുവെന്നു കണക്കാക്കാവുന്ന ഈ വിസ്ഫോടനം ഇപ്പോഴത്തെ ഹോളോസെൻ കാലഘട്ടത്തിലെ[2][3] ഏറ്റവും വലിയ അഗ്നിപർവത സ്ഫോടനങ്ങളിലൊന്നായിരുന്നു.
സ്ഫോടനത്തിന്റെ സ്ഥാനം അറിയപ്പെടുന്നതിനുമുമ്പ്, ലോകമെമ്പാടുമുള്ള ഐസ് കോറുകളുടെ ഒരു പരിശോധനയിൽ 1257-ൽ സൾഫേറ്റ് നിക്ഷേപത്തിൽ വലിയൊരു സ്പൈക്ക് കണ്ടെത്തിയിരുന്നു. ലോകത്തിലെവിടെയോ ഇതിനകം ഉണ്ടായിട്ടുള്ള ഒരു വലിയ അഗ്നിപർവ്വത സ്ഫോടനത്തിന്റെ ശക്തമായ തെളിവുകൾ ആയിരുന്നു ഇത്. 2013- ൽ മൗണ്ട് സമലസിലാണു സ്ഫോടനമുണ്ടായതെന്നു ശാസ്ത്രജ്ഞന്മാർ സ്ഥിരീകരിച്ചു.
ഈ പ്രഭാവത്തിന് നാല് വ്യത്യസ്ത ഘട്ടങ്ങളുണ്ടായിരുന്നു. ലോംബോക്ക് ദ്വീപിലെ ഭൂരിഭാഗങ്ങളിലും പൈറോക്ലാസ്റ്റിക് പ്രവാഹങ്ങൾ[4] സൃഷ്ടിക്കുകയും അന്തരീക്ഷത്തിലേക്ക് പതിനായിരത്തോളം കിലോമീറ്റർ വരെ എത്തുന്ന വിഷ്വൽ സ്തംഭങ്ങൾ രൂപാന്തരപ്പെടുകയും ചെയ്യുന്നു. ലോംബോക്ക് രാജ്യത്തിന്റെ തലസ്ഥാനമായിരുന്ന പമാറ്റൻ നഗരം ഉൾപ്പെടെയുള്ള മനുഷ്യന്റെ ആവാസകേന്ദ്രങ്ങൾ ലാവാ പ്രവാഹത്താൽ നശിച്ചിരുന്നു. വിസ്ഫോടനത്തിൽനിന്നുള്ള ചാരം ജാവ ദ്വീപിന്[5][6] അകലെയുള്ള പ്രദേശങ്ങളിൽ പതിച്ചിരുന്നു. അഗ്നിപർവ്വതം 10 ക്യുബിക്ക് കിലോഗ്രാമിനു (2.4 cu മൈൽ) മുകളിലുള്ള പദാർത്ഥം നിക്ഷേപിച്ചു. ബാബാബ് ലോംബോക്കിലെ സ്ഫോടനത്തിന് സാക്ഷ്യം വഹിച്ച ജനങ്ങൾ ബബാഡ് ലൊമ്പോക്ക് എന്നറിയപ്പെട്ട പനയോലകളിൽ ഈ വിവരം രേഖപ്പെടുത്തിയിരുന്നു. പിന്നീട് അഗ്നിപർവ്വത പ്രവർത്തനങ്ങൾ, കാൽഡിറയിൽ കൂടുതലായി, ഇപ്പോഴും സജീവമായുള്ള ബരുജാരി കോൺ ഉൾപ്പെടെയുള്ള അഗ്നിപർവ്വതകേന്ദ്രങ്ങൾ സൃഷ്ടിക്കുകയും ചെയ്തു.
അന്തരീക്ഷത്തിലേക്ക് ആഗിരണം ചെയ്ത എയറോസോൾസ് ഭൂമിയുടെ ഉപരിതലത്തിൽ എത്തുന്ന സോളാർ വികിരണങ്ങളെ കുറയ്ക്കുന്നു. അത് വർഷങ്ങളോളം അന്തരീക്ഷത്തിൽ തണുത്തുറയുകയും യൂറോപ്പിലും മറ്റുസ്ഥലങ്ങളിലും ക്ഷാമം, വിളനാശം എന്നിവയ്ക്ക് കാരണമാകുകയും ചെയ്തു. താപനിലയുടെ അസന്തുലനത്തിന്റെ കൃത്യമായ അളവും അവയുടെ പരിണതഫലങ്ങളും ഇപ്പോഴും ചർച്ച ചെയ്യപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്. സ്ഫോടനം മൂലം വളരെ ചെറിയ ഹിമയുഗം ഉണ്ടാകുന്നതിന് കാരണമാകാം. കഴിഞ്ഞ ആയിരം വർഷത്തിനിടയിൽ നൂറ്റാണ്ടുകൾ പഴക്കമുള്ള പഴയ ശീത കാലഘട്ടത്തിൽ സ്ഫോടനം ചെറിയ ഹിമയുഗം ഉണ്ടാകുന്നതിന് കാരണമായേക്കും.
ജിയോളജി
തിരുത്തുകപൊതുവായ ജിയോളജി
തിരുത്തുകഓസ്ട്രേലിയൻ പ്ലേറ്റ് യൂറേഷ്യൻ പ്ലേറ്റിന്റെ വശങ്ങളിലേയ്ക്കോ താഴോട്ടോ ചലനം ഉണ്ടാക്കുന്ന സമലസും മൗണ്ട് റിൻജാനിയും ഇൻഡോനേഷ്യയിലെ[7] സുന്ദ ആർക് ആണ്.[8] റിൻജാനിയിലും സമലസിലും ഉണ്ടാകുന്ന മാഗ്മകൾ പെരിഡൊറ്റൈറ്റ് പാറകൾക്ക് താഴെ നിന്ന് സമാന്തരമായി, ലോംബോക്ക് ദ്വീപിലുള്ള മാന്റിൽ വെഡ്ജ് എന്നു വിളിക്കപ്പെടുന്നവയാണ്.[8] ബാലി ദ്വീപിനു പടിഞ്ഞാറ് അഗുംഗ്, ബൂത്തൂർ, ബ്രതൻ എന്നിവയും ഈ മേഖലയിലെ മറ്റ് അഗ്നിപർവ്വതങ്ങളാണ്[9]സ്ഫോടനത്തിനു മുൻപ് സമാലസിന് 4,200 ± 100 മീറ്റർ (13,780 ± 330 അടി) ഉയരമുണ്ടായിരുന്നു.. താഴ്ന്ന ചരിവുകൾ മുകളിലേക്ക് വിശാലമാക്കുകയാണെന്നുള്ള ഈ കണ്ടെത്തൽ പുനർനിർമ്മാണത്തെ അടിസ്ഥാനമാക്കിയുള്ളതാണ്. [10] ലോംബോക്ക് ദ്വീപിലെ ഏറ്റവും പഴക്കമേറിയ ഭൂമിശാസ്ത്ര യൂണിറ്റുകൾ ഒലിഗോസെൻ-മിയോസിൻ കാലഘട്ടങ്ങളിലേതാണ്.[11][7]തെക്കൻ ലോംബോക്കിൽ പഴയ അഗ്നിപർവത യൂണിറ്റ് ഉപയോഗിച്ച് കൃഷിക്കുപയോഗിക്കുന്നു[12][11] 12,000 ബിപി മുൻപുള്ള അഗ്നിപർവ്വത പ്രവർത്തനങ്ങൾ റിൻജാനി ടുവാ എന്ന് അറിയപ്പെടുന്ന സമലസ് അഗ്നിപർവ്വതത്തെ സൃഷ്ടിക്കപ്പെട്ടതാണ്.[7] ഒരു ഘട്ടത്തിൽ തമ്മിൽ 11,940 ± 40, 2,550 ± 50 ബിപി റിൻജാനി അഗ്നിപർവ്വതം രൂപപ്പെട്ടു; ഈ അവസാന സ്ഫോടനം 0.8 ക്യുബിക് കിലോമീറ്റർ വ്യാപ്തത്തിൽ റിൻജാനി പ്യൂമീസ് സൃഷ്ടിക്കപ്പെട്ടത്.[13] റിൻജാനി അല്ലെങ്കിൽ സമലസ് പ്രദേശങ്ങളിലൂടെ അഗ്നിപർവ്വതങ്ങൾ വഴി കൂടുതൽ പൊട്ടിത്തെറികളുടെ പ്രവർത്തനം 11,980 ± 40, 11,940 ± 40, 6,250 ± 40 ബി പി,[14]1257 ന് മുമ്പ് 500 വർഷങ്ങൾ വരെ തുടർന്നിരുന്നു.[15]
അവലംബം
തിരുത്തുക- ↑ Reid, Anthony (10 July 2016). "Revisiting Southeast Asian History with Geology: Some Demographic Consequences of a Dangerous Environment". In Bankoff, Greg; Christensen, Joseph. Natural Hazards and Peoples in the Indian Ocean World. Palgrave Macmillan US. p. 33. doi:10.1057/978-1-349-94857-4_2. ISBN 978-1-349-94857-4.
- ↑ "Holocene". Merriam-Webster Dictionary.
- ↑ "Holocene". Dictionary.com Unabridged. Random House. Retrieved February 11, 2018.
- ↑ Pyroclastic flows USGS
- ↑ Raffles, Thomas E.: History of Java. Oxford University Press, 1965, p. 2.
- ↑ Raffles, Thomas E.: History of Java. Oxford University Press, 1965, p. 3.
- ↑ 7.0 7.1 7.2 Rachmat et al. 2016, p. 108.
- ↑ 8.0 8.1 Rachmat et al. 2016, p. 107.
- ↑ Fontijn et al. 2015, p. 2.
- ↑ Lavigne et al. 2013, p. 16743.
- ↑ 11.0 11.1 Métrich et al. 2018, p. 4.
- ↑ "Rinjani Dari Evolusi Kaldera hingga Geopark". Geomagz (in Indonesian). 4 April 2016. Retrieved 3 March 2018.
- ↑ Vidal et al. 2015, p. 2.
- ↑ Vidal et al. 2015, p. 3.
- ↑ Métrich et al. 2018, p. 10.
ഉറവിടങ്ങൾ
തിരുത്തുക- Andres, Heather J.; Peltier, W. R. (August 2016). "Regional Influences of Natural External Forcings on the Transition from the Medieval Climate Anomaly to the Little Ice Age". Journal of Climate. 29 (16): 5779. Bibcode:2016JCli...29.5779A. doi:10.1175/JCLI-D-15-0599.1.
{{cite journal}}: Invalid|ref=harv(help) - Alloway, Brent V.; Andreastuti, Supriyati; Setiawan, Ruly; Miksic, John; Hua, Quan (January 2017). "Archaeological implications of a widespread 13th Century tephra marker across the central Indonesian Archipelago". Quaternary Science Reviews. 155: 86–99. doi:10.1016/j.quascirev.2016.11.020. ISSN 0277-3791.
{{cite journal}}: Invalid|ref=harv(help) - Brovkin, Victor; Lorenz, Stephan J.; Jungclaus, Johann; Raddatz, Thomas; Timmreck, Claudia; Reick, Christian H.; Segschneider, Joachim; Sis, Katharina (November 2010). "Sensitivity of a coupled climate-carbon cycle model to large volcanic eruptions during the last millennium". Tellus B. 62 (5): 674–681. Bibcode:2010TellB..62..674B. doi:10.1111/j.1600-0889.2010.00471.x.
{{cite journal}}: Invalid|ref=harv(help) - Campbell, Bruce M. S. (2017). "Global climates, the 1257 mega-eruption of Samalas volcano, Indonesia, and the English food crisis of 1258*". Transactions of the Royal Historical Society (in ഇംഗ്ലീഷ്). 27: 87–121. doi:10.1017/S0080440117000056. ISSN 0080-4401.
{{cite journal}}: Invalid|ref=harv(help) - Dätwyler, Christoph; Neukom, Raphael; Abram, Nerilie J.; Gallant, Ailie J. E.; Grosjean, Martin; Jacques-Coper, Martín; Karoly, David J.; Villalba, Ricardo (30 November 2017). "Teleconnection stationarity, variability and trends of the Southern Annular Mode (SAM) during the last millennium". Climate Dynamics (in ഇംഗ്ലീഷ്). 51 (5–6): 2321–2339. doi:10.1007/s00382-017-4015-0. ISSN 0930-7575.
{{cite journal}}: Invalid|ref=harv(help) - Dodds, Ben; Liddy, Christian D. (2011). Commercial Activity, Markets and Entrepreneurs in the Middle Ages: Essays in Honour of Richard Britnell. Boydell & Brewer Ltd. ISBN 978-1-84383-684-1.
{{cite book}}: Invalid|ref=harv(help) - Fontijn, Karen; Costa, Fidel; Sutawidjaja, Igan; Newhall, Christopher G.; Herrin, Jason S. (10 June 2015). "A 5000-year record of multiple highly explosive mafic eruptions from Gunung Agung (Bali, Indonesia): implications for eruption frequency and volcanic hazards". Bulletin of Volcanology. 77 (7): 59. Bibcode:2015BVol...77...59F. doi:10.1007/s00445-015-0943-x.
{{cite journal}}: Invalid|ref=harv(help) - Fu, Qiang; Lin, Lei; Huang, Jianping; Feng, Song; Gettelman, Andrew (27 March 2016). "Changes in terrestrial aridity for the period 850–2080 from the Community Earth System Model". Journal of Geophysical Research: Atmospheres. 121 (6): 2857–2873. Bibcode:2016JGRD..121.2857F. doi:10.1002/2015JD024075.
{{cite journal}}: Invalid|ref=harv(help) - Guillet, Sébastien; Corona, Christophe; Stoffel, Markus; Khodri, Myriam; Lavigne, Franck; Ortega, Pablo; Eckert, Nicolas; Sielenou, Pascal Dkengne; Daux, Valérie; (Sidorova), Olga V. Churakova; Davi, Nicole; Edouard, Jean-Louis; Zhang, Yong; Luckman, Brian H.; Myglan, Vladimir S.; Guiot, Joël; Beniston, Martin; Masson-Delmotte, Valérie; Oppenheimer, Clive (2017). "Climate response to the Samalas volcanic eruption in 1257 revealed by proxy records". Nature Geoscience (in ഇംഗ്ലീഷ്). 10 (2): 123–128. doi:10.1038/ngeo2875. ISSN 1752-0908.
{{cite journal}}: Invalid|ref=harv(help) - Hamilton, Garry (October 2013). "Mystery blast: The lost volcano that changed the world". New Scientist. 220 (2939): 38–41. doi:10.1016/S0262-4079(13)62487-2.
{{cite journal}}: Invalid|ref=harv(help) - Harrison, Ramona; Maher, Ruth A. (2014-10-08). Human Ecodynamics in the North Atlantic: A Collaborative Model of Humans and Nature through Space and Time (in ഇംഗ്ലീഷ്). Lexington Books. ISBN 9780739185483.
{{cite book}}: Invalid|ref=harv(help) - Jomelli, Vincent; Lane, Timothy; Favier, Vincent; Masson-Delmotte, Valerie; Swingedouw, Didier; Rinterknecht, Vincent; Schimmelpfennig, Irene; Brunstein, Daniel; Verfaillie, Deborah; Adamson, Kathryn; Leanni, Laëtitia; Mokadem, Fatima; Aumaître, Georges; Bourlès, Didier L.; Keddadouche, Karim (9 September 2016). "Paradoxical cold conditions during the medieval climate anomaly in the Western Arctic". Scientific Reports. 6: 32984. Bibcode:2016NatSR...632984.. doi:10.1038/srep32984. PMC 5016737. PMID 27609585.
{{cite journal}}: Invalid|ref=harv(help) - Kokfelt, U.; Muscheler, R.; Mellström, A.; Struyf, E.; Rundgren, M.; Wastegård, S.; Hammarlund, D. (September 2016). "Diatom blooms and associated vegetation shifts in a subarctic peatland: responses to distant volcanic eruptions?". Journal of Quaternary Science. 31 (7): 723–730. doi:10.1002/jqs.2898.
{{cite journal}}: Invalid|ref=harv(help) - Lavigne, F.; Degeai, J.-P.; Komorowski, J.-C.; Guillet, S.; Robert, V.; Lahitte, P.; Oppenheimer, C.; Stoffel, M.; Vidal, C. M.; Surono; Pratomo, I.; Wassmer, P.; Hajdas, I.; Hadmoko, D. S.; de Belizal, E. (30 September 2013). "Source of the great A.D. 1257 mystery eruption unveiled, Samalas volcano, Rinjani Volcanic Complex, Indonesia". Proceedings of the National Academy of Sciences. 110 (42): 16742–16747. Bibcode:2013PNAS..11016742L. doi:10.1073/pnas.1307520110. PMC 3801080. PMID 24082132.
{{cite journal}}: Invalid|ref=harv(help) - Margalef, Olga; Álvarez-Gómez, José A.; Pla-Rabes, Sergi; Cañellas-Boltà, Núria; Rull, Valentí; Sáez, Alberto; Geyer, Adelina; Peñuelas, Josep; Sardans, Jordi; Giralt, Santiago (2 May 2018). "Revisiting the role of high-energy Pacific events in the environmental and cultural history of Easter Island (Rapa Nui)". The Geographical Journal (in ഇംഗ്ലീഷ്). 184 (3): 310–322. doi:10.1111/geoj.12253. hdl:10261/164769. ISSN 0016-7398.
{{cite journal}}: Invalid|ref=harv(help) - Métrich, Nicole; Vidal, Céline M.; Komorowski, Jean-Christophe; Pratomo, Indyo; Michel, Agnès; Kartadinata, Nugraha; Prambada, Oktory; Rachmat, Heryadi; Surono, Surono (3 February 2018). "New Insights into magma differentiation and storage in Holocene crustal reservoirs of the Lesser Sunda Arc: the Rinjani-Samalas volcanic complex (Lombok, Indonesia)". Journal of Petrology (in ഇംഗ്ലീഷ്). 58 (11): 2257–2284. doi:10.1093/petrology/egy006.
{{cite journal}}: Invalid|ref=harv(help) - Newhall, Chris; Self, Stephen; Robock, Alan (28 February 2018). "Anticipating future Volcanic Explosivity Index (VEI) 7 eruptions and their chilling impacts". Geosphere (in ഇംഗ്ലീഷ്). 14 (2): 572–603. doi:10.1130/GES01513.1. ISSN 1553-040X.
{{cite journal}}: Invalid|ref=harv(help) - Oppenheimer, Clive (30 March 2003). "Ice core and palaeoclimatic evidence for the timing and nature of the great mid-13th century volcanic eruption". International Journal of Climatology. 23 (4): 417–426. Bibcode:2003IJCli..23..417O. doi:10.1002/joc.891.
{{cite journal}}: Invalid|ref=harv(help) - Rachmat, Heryadi; Rosana, Mega Fatimah; Wirakusumah, Ade Djumarma; Jabbar, Gamma Abdul (2 August 2016). "Petrogenesis of Rinjani Post-1257-Caldera-Forming-Eruption Lava Flows". Indonesian Journal on Geoscience. 3 (2). doi:10.17014/ijog.3.2.107-126.
{{cite journal}}: Invalid|ref=harv(help) - Salzer, Matthew W. (January 2000). "Temperature Variability and the Northern Anasazi: Possible Implications for Regional Abandonment". KIVA (in ഇംഗ്ലീഷ്). 65 (4): 295–318. doi:10.1080/00231940.2000.11758414. ISSN 0023-1940.
{{cite journal}}: Invalid|ref=harv(help) - Stoffel, Markus; Khodri, Myriam; Corona, Christophe; Guillet, Sébastien; Poulain, Virginie; Bekki, Slimane; Guiot, Joël; Luckman, Brian H.; Oppenheimer, Clive; Lebas, Nicolas; Beniston, Martin; Masson-Delmotte, Valérie (31 August 2015). "Estimates of volcanic-induced cooling in the Northern Hemisphere over the past 1,500 years". Nature Geoscience. 8 (10): 784–788. Bibcode:2015NatGe...8..784S. doi:10.1038/ngeo2526.
{{cite journal}}: Invalid|ref=harv(help) - Stothers, Richard B. (2000). "Climatic and Demographic Consequences of the Massive Volcanic Eruption of 1258". Climatic Change. 45 (2): 361–374. doi:10.1023/A:1005523330643.
{{cite journal}}: Invalid|ref=harv(help) - Swingedouw, Didier; Mignot, Juliette; Ortega, Pablo; Khodri, Myriam; Menegoz, Martin; Cassou, Christophe; Hanquiez, Vincent (March 2017). "Impact of explosive volcanic eruptions on the main climate variability modes". Global and Planetary Change. 150: 24–45. doi:10.1016/j.gloplacha.2017.01.006. ISSN 0921-8181.
{{cite journal}}: Invalid|ref=harv(help) - Timmreck, Claudia; Lorenz, Stephan J.; Crowley, Thomas J.; Kinne, Stefan; Raddatz, Thomas J.; Thomas, Manu A.; Jungclaus, Johann H. (6 November 2009). "Limited temperature response to the very large AD 1258 volcanic eruption". Geophysical Research Letters. 36 (21): L21708. Bibcode:2009GeoRL..3621708T. doi:10.1029/2009GL040083.
{{cite journal}}: Invalid|ref=harv(help) - Vidal, Céline M.; Komorowski, Jean-Christophe; Métrich, Nicole; Pratomo, Indyo; Kartadinata, Nugraha; Prambada, Oktory; Michel, Agnès; Carazzo, Guillaume; Lavigne, Franck; Rodysill, Jessica; Fontijn, Karen; Surono (8 August 2015). "Dynamics of the major plinian eruption of Samalas in 1257 A.D. (Lombok, Indonesia)". Bulletin of Volcanology. 77 (9): 1–24. Bibcode:2015BVol...77...73V. doi:10.1007/s00445-015-0960-9.
{{cite journal}}: Invalid|ref=harv(help)