ഹ്യൂമൻ സ്പേസ് ഫ്ലൈറ്റ് സെന്റർ
ഹ്യൂമൻ സ്പേസ് ഫ്ലൈറ്റ് സെന്റർ (എച്ച്എസ്എഫ്സി) ഇന്ത്യൻ ബഹിരാകാശ യാത്രാ പരിപാടിയെ ഏകോപിപ്പിക്കുന്നതിന് ഇന്ത്യൻ ബഹിരാകാശ ഗവേഷണ സ്ഥാപനത്തിന് (ഐഎസ്ആർഒ) കീഴിലുള്ള സ്ഥാപനമാണ്. ഗഗൻയാൻ പദ്ധതിയുടെ നടത്തിപ്പിന്റെ ചുമതല ഈ ഏജൻസിക്കായിരിക്കും. [3] ആഭ്യന്തരമായി വികസിപ്പിച്ച ജിഎസ്എൽവി-III റോക്കറ്റിൽ 2024-ൽ മനുഷ്യനെ ബഹിരാകാശത്ത് എത്തിക്കുന്ന ആദ്യ ഗഗൻയാൻ വിക്ഷേപണ ദൗത്യം ആസൂത്രണം ചെയ്തിട്ടുണ്ട്. [4] [5]
ഹ്യൂമൻ സ്പേസ് ഫ്ലൈറ്റ് സെന്റർ | |
ഏജൻസി അവലോകനം | |
---|---|
രൂപപ്പെട്ടത് | 30 ജനുവരി 2019 |
അധികാരപരിധി | Department of Space |
ആസ്ഥാനം | ബെംഗളൂരു, കർണാടക, ഇന്ത്യ |
വാർഷിക ബജറ്റ് | budget of ISROകാണുക |
മേധാവി/തലവൻമാർ | ഡോ. എസ്. ഉണ്ണികൃഷ്ണൻ നായർ[1], ഫൗണ്ടർ ഡയറക്ടർ ഉമാമഹേശ്വരൻ[2], ഡയറക്ടർ |
മാതൃ ഏജൻസി | ഇന്ത്യൻ സ്പേസ് റിസർച്ച് ഓർഗനൈസേഷൻ |
വെബ്സൈറ്റ് | |
ISRO Home Page |
2018 ഓഗസ്റ്റിൽ ഗഗൻയാൻ ദൗത്യം പ്രഖ്യാപിക്കുന്നതിന് മുമ്പ്, മനുഷ്യ ബഹിരാകാശ യാത്രയ്ക്ക് ഐഎസ്ആർഒ മുൻഗണന നൽകിയിരുന്നില്ല, എന്നിരുന്നാലും അതിന് ആവശ്യമായ മിക്ക സാങ്കേതിക വിദ്യകളും തിരിച്ചറിയുകയും വികസിപ്പിക്കുകയും ചെയ്തിരുന്നു. ക്രൂവ് മൊഡ്യൂൾ അറ്റ്മോസ്ഫിയറിക് റീ-എൻട്രി പരീക്ഷണവും ദൗത്യത്തിനായി പാഡ് അബോർട്ട് ടെസ്റ്റും നടത്തി. പദ്ധതിക്ക് 10,000 കോടി രൂപയിൽ താഴെ ചെലവ് വരും. [6] [7] 2021 ഡിസംബറിൽ നടക്കാനിരിക്കുന്ന 3 ബഹിരാകാശയാത്രികരുടെ 7 ദിവസത്തെ യാത്രികരെ വച്ചുള്ള ഫ്ലൈറ്റിനായി 2018 ഡിസംബറിൽ സർക്കാർ 100 ബില്യൺ കൂടി അനുവദിച്ചു (1.5 ബില്യൺ യുഎസ് ഡോളർ ), [4] [8] [9] പിന്നീട് സാങ്കേതിക കാരണങ്ങളാൽ വിക്ഷേപണം 2023ലേക്ക് നീട്ടി വയ്ക്കപ്പെട്ടു .
ആസൂത്രണം ചെയ്ത പോലെ പൂർത്തിയാക്കുകയാണെങ്കിൽ, സോവിയറ്റ് യൂണിയൻ / റഷ്യ, യുണൈറ്റഡ് സ്റ്റേറ്റ്സ്, പീപ്പിൾസ് റിപ്പബ്ലിക് ഓഫ് ചൈന എന്നിവയ്ക്ക് ശേഷം സ്വതന്ത്ര മനുഷ്യ ബഹിരാകാശ യാത്ര നടത്തുന്ന ലോകത്തിലെ നാലാമത്തെ രാജ്യമായി ഇന്ത്യ മാറും. യാത്രികരെ വച്ചുള്ള ബഹിരാകാശ യാത്രകൾ വിജയകരമായി നടത്തിയ ശേഷം, ഒരു ബഹിരാകാശ നിലയ പദ്ധതിയും യാത്രികരെ വച്ചുള്ള ചാന്ദ്ര ലാൻഡിംഗും നടത്താനുള്ള പരിശ്രമങ്ങൾ തുടരാനും ഏജൻസി ഉദ്ദേശിക്കുന്നു.
ചരിത്രം
തിരുത്തുകയാത്രികരെ വച്ചുള്ള ബഹിരാകാശ ദൗത്യങ്ങൾക്കായുള്ള പരീക്ഷണങ്ങൾ 600 കിലോ സ്പേസ് ക്യാപ്സ്യൂൾ റിക്കവറി എക്സ്പെരിമെന്റ് (എസ്ആർഇ) വച്ച് 2007-ൽ ആരംഭിച്ചു. 2007-ൽ പോളാർ സാറ്റലൈറ്റ് ലോഞ്ച് വെഹിക്കിൾ (പിഎസ്എൽവി) റോക്കറ്റ് ഉപയോഗിച്ച് വിക്ഷേപിച്ച , സ്പേസ് ക്യാപ്സ്യൂൾ 12 ദിവസത്തിന് ശേഷം സുരക്ഷിതമായി ഭൂമിയിൽ തിരിച്ചെത്തി.
ഡിഫൻസ് ഫുഡ് റിസർച്ച് ലബോറട്ടറി (DFRL) യാത്രികരെ വച്ചുള്ള ബഹിരാകാശ യാത്രയ്ക്കുള്ള ബഹിരാകാശത്ത് വച്ച് കഴിക്കാവുന്ന ഭക്ഷണം വികസിപ്പിച്ചെടുക്കുകയും ബഹിരാകാശ സഞ്ചാരികൾക്കായി ജി-സ്യൂട്ടിൽ പരീക്ഷണങ്ങൾ നടത്തുകയും ചെയ്തു. 13 ഭാരമുള്ള ഒരു പ്രോട്ടോടൈപ്പ് 'അഡ്വാൻസ്ഡ് ക്രൂ എസ്കേപ്പ് സ്യൂട്ട്' ഐ.എസ്.ആർ.ഒ.യുടെ ആവശ്യാനുസരണം ഷുവർ സേഫ്റ്റി (ഇന്ത്യ) ലിമിറ്റഡ് നിർമ്മിക്കുകയും അതിന്റെ ഗുണനിലവാരവും പ്രവർത്തനക്ഷമതയും പരിശോധിച്ച് ഉറപ്പ് വരുത്തുകയും ചെയ്തു. [10] [11] [12]
2018 ഡിസംബർ 28-ന് ഇന്ത്യൻ സ്പേസ് റിസർച്ച് ഓർഗനൈസേഷന്റെ (ISRO) മനുഷ്യ ബഹിരാകാശ യാത്രാ പദ്ധതിക്ക് വേണ്ടിയുള്ള ധനസഹായത്തിന് ഭാരത സർക്കാർ അംഗീകാരം നൽകി, ഇതിന് കീഴിൽ മൂന്ന് അംഗ സംഘത്തെ ഏഴ് ദിവസത്തേക്ക് ബഹിരാകാശത്തേക്ക് അയക്കും, ഇതിന് 9,023 കോടി രൂപയാണ് ചെലവ് പ്രതീക്ഷിക്കുന്നത്. പരീക്ഷണ ഘട്ടം 2022 മുതൽ ആരംഭിക്കുമെന്ന് പ്രതീക്ഷിക്കുന്നു [13] [14] കൂടാതെ യാത്രികരെ വച്ചുള്ള വിക്ഷേപണ ദൗത്യം 2023 ഓടെ നടക്കുമെന്ന് പ്രതീക്ഷിക്കപ്പെടുന്നു.
ബഹിരാകാശ പേടക വികസനം
തിരുത്തുകഫ്ലൈറ്റ് തരം | നിർദ്ദിഷ്ട മാസവും വർഷവും | ക്രൂ |
---|---|---|
ടെസ്റ്റ് ഫ്ലൈറ്റ് 1 | ജൂൺ 2022 | ഒന്നുമില്ല |
ടെസ്റ്റ് ഫ്ലൈറ്റ് 2 | 2023 | ഒന്നുമില്ല |
ക്രൂഡ് | 2023 | 3 |
ഈ പരിപാടിയുടെ ആദ്യ ഘട്ടം ഗഗൻയാൻ എന്ന 3.7 ടൺ ബഹിരാകാശ പേടകം വികസിപ്പിക്കുകയും അത് വിക്ഷേപിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു, അത് 3 അംഗ സംഘത്തെ താഴ്ന്ന ഭൗമ ഭ്രമണപഥത്തിൽ എത്തിക്കുകയും രണ്ട് ദിവസങ്ങൾ മുതൽ രണ്ട് ദിവസം വരെയുള്ള ദൗത്യത്തിന് ശേഷം സുരക്ഷിതമായി ഭൂമിയിലേക്ക് മടങ്ങുകയും ചെയ്യും. 2022 [17] ലാണ് ആദ്യത്തെ ബഹിരാകാശ സഞ്ചാരികൾ ഇല്ലാത്ത വിക്ഷേപണം ആസൂത്രണം ചെയ്തിരിക്കുന്നത്. ബഹിരാകാശ പേടകത്തിന്റെ വിപുലീകരിക്കാവുന്ന പതിപ്പ് ഏഴ് ദിവസം വരെ ഫ്ലൈറ്റുകൾ അനുവദിക്കുകയും, അതിന് കൂടിക്കാഴ്ച ശേഷിയും ഡോക്കിംഗ് ശേഷിയും ഉണ്ടാകുകയും ചെയ്യും.
ബഹിരാകാശ പേടകത്തിലെ വികസന-മെച്ചപ്പെടുത്തലുകൾ അടുത്ത ഘട്ടത്തിൽ ഒരേസമയം 30-40 ദിവസത്തെ ബഹിരാകാശ പറക്കൽ ദൈർഘ്യം അനുവദിക്കുന്ന ഒരു ബഹിരാകാശ ആവാസവ്യവസ്ഥയുടെ വികസനത്തിലേക്ക് നയിക്കും. അനുഭവത്തിൽ നിന്നുള്ള കൂടുതൽ മുന്നേറ്റങ്ങൾ പിന്നീട് ഒരു ബഹിരാകാശ നിലയത്തിന്റെ വികസനത്തിലേക്ക് നയിക്കും എന്ന് പ്രതീക്ഷിക്കുന്നു .
2016 ഒക്ടോബർ 7-ന്, വിക്രം സാരാഭായ് സ്പേസ് സെന്റർ ഡയറക്ടർ കെ. ശിവൻ, ഇന്ത്യൻ സ്പേസ് റിസർച്ച് ഓർഗനൈസേഷൻ ISRO പാഡ് അബോർട്ട് ടെസ്റ്റ് എന്ന പേരിൽ ഒരു അടിയന്തരാവസ്ഥ ഘട്ടത്തിൽ നിർണായകമായ 'ക്രൂ ബെയ്ലൗട്ട് ടെസ്റ്റ്' നടത്താൻ തയ്യാറെടുക്കുകയാണെന്ന് പ്രസ്താവിച്ചു. 2018 ജൂലൈ 5 ന് ശ്രീഹരിക്കോട്ടയിലെ സതീഷ് ധവാൻ സ്പേസ് സെന്ററിൽ അതിന്റെ പരീക്ഷണങ്ങൾ വിജയകരമായി നടത്തി. ഒരു ക്രൂ എസ്കേപ്പ് സിസ്റ്റം ടെക്നോളജിക്ക് യോഗ്യത നേടാനുള്ള ടെസ്റ്റുകളുടെ പരമ്പരയിലെ ആദ്യ പരീക്ഷണമായിരുന്നു ഇത്. [18]
ഇന്ത്യ ലൈഫ് സപ്പോർട്ട് സിസ്റ്റങ്ങളുടെ പരിശോധനയ്ക്ക് മൃഗങ്ങളെ ഉപയോഗിക്കില്ല, എന്നാൽ മനുഷ്യനോട് സാമ്യമുള്ള റോബോട്ടുകളെ ഉപയോഗിക്കും. ISRO അതിന്റെ ക്രൂ എസ്കേപ്പ് സിസ്റ്റത്തിന്റെ 99.8% വിശ്വാസ്യതയാണ് ലക്ഷ്യമിടുന്നത്.
2018 ആഗസ്റ്റ് മുതൽ, ജിയോസിൻക്രണസ് സാറ്റലൈറ്റ് ലോഞ്ച് വെഹിക്കിൾ Mk III (GSLV Mk III) ന് മുകളിൽ യാത്രികരെ വച്ചുള്ള ഓർബിറ്റർ ഗഗൻയാൻ വിക്ഷേപിക്കാൻ ISRO പദ്ധതിയിടുന്നു. [4] [19] [20] ലിഫ്റ്റ്-ഓഫ് കഴിഞ്ഞ് ഏകദേശം 16 മിനിറ്റിനുശേഷം, റോക്കറ്റ് പരിക്രമണ വാഹനത്തെ ഭൂമിക്ക് മുകളിൽ 300 മുതൽ 400 കി.മീ. വരെയുള്ള ഭ്രമണപഥത്തിലേക്ക് എത്തിക്കും. ഗുജറാത്ത് തീരപ്രദേശത്തിന് സമീപം അറബിക്കടലിൽ തെറിച്ചുവീഴാൻ കാപ്സ്യൂൾ തിരിച്ചെത്തും. ക്രൂ മൊഡ്യൂളിന്റെ രൂപകൽപ്പന പൂർത്തിയായി. ക്രൂ മൊഡ്യൂൾ റിക്കവർ ചെയ്യുന്നത് നാവികസേനയുടെ സഹായത്താലാണ്. യഥാർത്ഥ മനുഷ്യ ബഹിരാകാശ യാത്ര നടത്തുന്നതിന് മുമ്പ് പരീക്ഷണ-നിരീക്ഷണങ്ങൾക്കായി ബഹിരാകാശ പേടകം ആളില്ലാതെ രണ്ട് തവണ പറക്കും.
അടിസ്ഥാന സൗകര്യ വികസനം
തിരുത്തുകജിഎസ്എൽവിയുടെ മനുഷ്യ-റേറ്റിംഗ്
തിരുത്തുകമനുഷ്യരെ സുരക്ഷിതമായി കൊണ്ടുപോകാൻ സിസ്റ്റത്തിന് പ്രാപ്തമാണ് മനുഷ്യ-റേറ്റിംഗ് നിരക്ക്. GSLV-MK III ന്റെ മാനുഷിക റേറ്റിംഗ് സാധൂകരിക്കുന്നതിനായി ISRO 2 ദൗത്യങ്ങൾ നിർമ്മിക്കുകയും വിക്ഷേപിക്കുകയും ചെയ്യും. [21] ഇന്ത്യൻ ഹ്യൂമൻ സ്പേസ് ഫ്ലൈറ്റ് കാമ്പെയ്നിന് കീഴിൽ വിക്ഷേപണങ്ങൾ നടത്താൻ അവരെ പ്രാപ്തമാക്കുന്നതിന് നിലവിലുള്ള വിക്ഷേപണ സൗകര്യങ്ങൾ നവീകരിക്കും.
എസ്കേപ്പ് സിസ്റ്റം
തിരുത്തുകറോക്കറ്റ് വിക്ഷേപിച്ച് കഴിഞ്ഞ് അത് ശബ്ദത്തേക്കാൾ വേഗത കൈവരിക്കുന്ന സമയത്താണ് പ്രശ്നങ്ങൾ ഉണ്ടാകുന്നതെങ്കിൽ അതിൽ നിന്ന് യാത്രികരെ രക്ഷപ്പെടുത്തുവാനുള്ള പരീക്ഷനത്തിനു വേണ്ടി സിംഗിൾ സ്റ്റേജ് ടെസ്റ്റ് വെഹിക്കിൾ ഉണ്ടാക്കി അതിന്റെ മുകളിൽ എസ്കേപ്പ് സിസ്റ്റം വെച്ച് ആവശ്യമായ വേഗതയിൽ ഇതിനെ കൊണ്ടുപോയ ശേഷം വെർപെടുത്തി പരീക്ഷിച്ചു. [22] [23]
ബഹിരാകാശയാത്രിക പരിശീലനം
തിരുത്തുകഗഗൻയാൻ പ്രോഗ്രാമിനുള്ള പരിശീലനം
തിരുത്തുകബഹിരാകാശയാത്രികരെ പരിശീലിപ്പിക്കുന്നതിനായി ബംഗളൂരുവിൽ ഇന്ത്യയുടെ ഹ്യൂമൻ സ്പേസ് ഫ്ലൈറ്റ് സെന്റർ രൂപീകരിക്കുമെന്ന് ISRO ചെയർമാൻ കെ. ശിവൻ 2019 ജനുവരിയിൽ പ്രഖ്യാപിച്ചു. ഇന്ത്യയുടെ ബഹിരാകാശയാത്രികരെ വ്യോമാനോട്ട് എന്നു വിളിക്കുന്നു (വ്യോമ എന്നാൽ സംസ്കൃതത്തിൽ 'ശൂന്യാകാശം' അല്ലെങ്കിൽ 'ആകാശം' എന്നാണ് അർത്ഥമാക്കുന്നത്). [24] ₹ 1,000 കോടി ചിലവിൽ സ്ഥാപിതമായ സീറോ ഗ്രാവിറ്റി പരിതസ്ഥിതിയിൽ പ്രവർത്തിക്കുന്ന കേന്ദ്രം തിരഞ്ഞെടുത്ത ബഹിരാകാശയാത്രികരെ രക്ഷാപ്രവർത്തനങ്ങളിലും വീണ്ടെടുക്കൽ പ്രവർത്തനങ്ങളിലും റേഡിയേഷൻ പരിതസ്ഥിതി നിരീക്ഷിക്ഷിക്കുവാനും പരിശീലിപ്പിക്കും
2009 ലെ വസന്തകാലത്ത്, ബഹിരാകാശയാത്രികരെ പരിശീലിപ്പിക്കുന്നതിനായി ക്രൂ ക്യാപ്സ്യൂളിന്റെ ഒരു പൂർണ്ണമായ മോക്ക്-അപ്പ് നിർമ്മിച്ച് സതീഷ് ധവാൻ സ്പേസ് സെന്ററിൽ എത്തിച്ചു. ഇതിനായി 200 ഇന്ത്യൻ എയർഫോഴ്സ് പൈലറ്റുമാരെ ഇന്ത്യ ചുരുക്കപ്പട്ടികയിൽ ഉൾപ്പെടുത്തി. ഉദ്യോഗാർത്ഥികൾ ഒരു ഐഎസ്ആർഒ ചോദ്യാവലി പൂർത്തിയാക്കിയതോടെ തിരഞ്ഞെടുക്കൽ പ്രക്രിയ ആരംഭിച്ചു, അതിനുശേഷം അവരെ ശാരീരികവും മാനസികവുമായ വിശകലനങ്ങൾക്ക് വിധേയമാക്കി. ആദ്യ ബഹിരാകാശ ദൗത്യ പരിശീലനത്തിനായി 200 അപേക്ഷകരിൽ 4 പേരെ മാത്രമേ തിരഞ്ഞെടുത്തുള്ളു. രണ്ട് പേർ പറക്കുമ്പോൾ രണ്ട് പേർ റിസർവായി പ്രവർത്തിക്കും. [25]
2009-ൽ ഇന്ത്യൻ എയർഫോഴ്സിന്റെ ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ട് ഓഫ് എയ്റോസ്പേസ് മെഡിസിനുമായി (IAM) ISRO ക്രൂവിന്റെ മാനസികവും ശാരീരികവുമായ ആവശ്യങ്ങളെക്കുറിച്ചും പരിശീലന സൗകര്യങ്ങളുടെ വികസനത്തെക്കുറിച്ചും പ്രാഥമിക ഗവേഷണം നടത്താനായി ഒരു ധാരണാപത്രം ഒപ്പു വച്ചു . [26] [27] ബഹിരാകാശ യാത്രികരുടെ പരിശീലനത്തിന്റെ ചില വശങ്ങളുമായി ബന്ധപ്പെട്ട് ഐഎസ്ആർഒ റഷ്യയുമായി ഒരു കരാറിൽ ഏർപ്പെട്ടു. [28] [29]
റഷ്യൻ സ്റ്റേറ്റ് കോർപ്പറേഷൻ റോസ്കോസ്മോസിന്റെ ഉപസ്ഥാപനമായ ഹ്യൂമൻ സ്പേസ് ഫ്ലൈറ്റ് സെന്ററും ഗ്ലാവ്കോസ്മോസും 2019 ജൂലൈ 1-ന് ഇന്ത്യൻ ബഹിരാകാശയാത്രികരുടെ തിരഞ്ഞെടുപ്പ്, പിന്തുണ, വൈദ്യപരിശോധന, ബഹിരാകാശ പരിശീലനം എന്നിവയിൽ സഹകരണത്തിനായി ഒരു കരാറിൽ ഒപ്പുവച്ചു. [30] ബഹിരാകാശത്ത് ജീവൻ നിലനിർത്തുന്നതിന് ആവശ്യമായ ചില പ്രധാന സാങ്കേതിക വിദ്യകളുടെ വികസനത്തിനും പ്രത്യേക സൗകര്യങ്ങൾ സ്ഥാപിക്കുന്നതിനുമായി മോസ്കോയിൽ ഒരു ISRO സാങ്കേതിക ബന്ധ യൂണിറ്റ് (ITLU) സ്ഥാപിക്കും. [31]
ബഹിരാകാശയാത്രികരുടെ പരിശീലനം 2020 ജനുവരി മൂന്നാം വാരത്തിൽ ആരംഭിക്കാൻ നിശ്ചയിച്ചിരിക്കുന്ന ദൗത്യത്തിനായി 4 ക്രൂവിനെ തിരഞ്ഞെടുത്തു.
ഇന്ത്യയിൽ ആസൂത്രണം ചെയ്ത സൗകര്യങ്ങൾ
തിരുത്തുകകർണാടകയിലെ ദേവനഹള്ളിയിലെ കെമ്പഗൗഡ അന്താരാഷ്ട്ര വിമാനത്താവളത്തിന് സമീപം 140 ഏക്കർ (0.57 കി.m2) ) ഒരു ബഹിരാകാശയാത്രിക പരിശീലന സൗകര്യം സ്ഥാപിക്കും. [32]
2700 കോടി ₹ രൂപ ചിലവിൽ ചല്ലക്കെരെയിൽ 400 ഏക്കർ വിസ്തീർണത്തിൽ അത്തരമൊരു സൗകര്യം നിർമ്മിക്കാൻ ഉദ്ദേശിക്കുന്നു. ബഹിരാകാശയാത്രികരുടെ പരിശീലനത്തിനും മറ്റ് അനുബന്ധ പ്രവർത്തനങ്ങൾക്കുമുള്ള പ്രാഥമിക സൗകര്യമായിരിക്കും ഇത്. 2020 ജനുവരിയിലെ കണക്കനുസരിച്ച്, ഇത് 3 വർഷത്തിനുള്ളിൽ പൂർത്തിയാക്കാൻ പദ്ധതിയിട്ടിട്ടുണ്ട്. പൂർത്തിയാകുമ്പോൾ, ഇന്ത്യൻ ഹ്യൂമൻ ബഹിരാകാശ യാത്രാ പരിപാടിയുമായി ബന്ധപ്പെട്ട എല്ലാ പ്രവർത്തനങ്ങളും അവിടെ നിന്നായിരിക്കും നടക്കുക. [33] [34]
പരീക്ഷണങ്ങളും ലക്ഷ്യങ്ങളും
തിരുത്തുക2018 നവംബർ 7-ന്, ഗഗൻയാനിന്റെ ആദ്യ രണ്ട് റോബോട്ടിക് ഫ്ലൈറ്റുകളിൽ നടത്താവുന്ന മൈക്രോഗ്രാവിറ്റി പരീക്ഷണങ്ങൾക്കായി ഇന്ത്യൻ ശാസ്ത്ര സമൂഹത്തിൽ നിന്ന് നിർദ്ദേശങ്ങൾ തേടി ഐഎസ്ആർഒ അവസരത്തിന്റെ ഒരു അറിയിപ്പ് പുറത്തിറക്കി. [35] പരീക്ഷണങ്ങളുടെ വ്യാപ്തി നിയന്ത്രിച്ചിട്ടില്ല, മറ്റ് പ്രസക്തമായ ആശയങ്ങളും പരിഗണിക്കപ്പെടും . മൈക്രോഗ്രാവിറ്റി പ്ലാറ്റ്ഫോമിനായുള്ള നിർദ്ദിഷ്ട ഭ്രമണപഥം ഏകദേശം 400-ൽ ഭൂമിയെ ചുറ്റിപ്പറ്റിയുള്ള ഭ്രമണപഥത്തിലായിരിക്കുമെന്ന് പ്രതീക്ഷിക്കുന്നു. കി.മീ ഉയരം. എല്ലാ നിർദ്ദിഷ്ട ആന്തരികവും ബാഹ്യവുമായ പരീക്ഷണ പേലോഡുകൾ ആവശ്യമായ താപനിലയിലും മർദ്ദത്തിലും ഉള്ള താപ, വാക്വം, റേഡിയേഷൻ പരിശോധനകൾക്ക് വിധേയമാകും. ദീർഘനേരം മൈക്രോ ഗ്രാവിറ്റി പരീക്ഷണങ്ങൾ നടത്താൻ, ഒരു ഉപഗ്രഹം ഭ്രമണപഥത്തിൽ സ്ഥാപിക്കാം.
ഇതും കാണുക
തിരുത്തുക- ഇന്ത്യൻ മനുഷ്യ ബഹിരാകാശ യാത്രാ പരിപാടി
- ഇന്ത്യൻ ബഹിരാകാശ ഗവേഷണ സ്ഥാപനം
റഫറൻസുകൾ
തിരുത്തുക- ↑ https://www.isro.gov.in/HSFC.html
- ↑ https://timesofindia.indiatimes.com/city/bengaluru/umamaheswaran-is-new-human-space-flight-centre-chief/articleshow/89956483.cms
- ↑ "Inauguration of Human Space Flight Centre (HSFC) - ISRO". www.isro.gov.in. Archived from the original on 2019-03-29. Retrieved 2019-06-02.
- ↑ 4.0 4.1 4.2 Gaganyaan mission to take Indian astronaut to space by 2022: PM Modi. The Hindu. 15 August 2018.
- ↑ "Independence Day 2018 Live Updates: 'We will put an Indian on space before 2022,' says Narendra Modi at Red Fort". Firstpost.com. Retrieved 2018-08-15.
- ↑ "Indian Astronaut Will Be In Space For 7 Days, Confirms ISRO Chairman".
- ↑ Suresh, Haripriya (15 August 2018). "JFK in 1961, Modi in 2018: PM announces 'Indian in space by 2022,' but is ISRO ready?". The News Minute.
- ↑ Singh, Surendra (11 November 2021). "Covid stalled Gaganyaan project, manned mission will finally be launched in 2023: Isro chief". The Times of India. Retrieved 23 November 2021.
- ↑ Indians To Spend 7 Days In Space In Rs. 10,000 Crore Gaganyaan Plan: 10 Points, NDTV, 28 Dec 2018.
- ↑ "AHMEDABAD DNA G & G [PG 16] : Vadodara-based company develops space suit for ISRO". epaper.dnaindia.com. Archived from the original on 19 August 2018. Retrieved 2018-08-18.
- ↑ IndiaTV (2016-02-12), Gujarat's Firm Develops India's First Space Suit for ISRO | Make in India, retrieved 2018-08-18
- ↑ "Government of India, Department of Space, Unstarred Question number 213 LokSabha" (PDF). 16 November 2016. Archived from the original (PDF) on 18 August 2018. Retrieved 19 August 2018.
- ↑ Singh, Surendra (11 November 2021). "Covid stalled Gaganyaan project, manned mission will finally be launched in 2023: Isro chief". The Times of India. Retrieved 23 November 2021.Singh, Surendra (11 November 2021). "Covid stalled Gaganyaan project, manned mission will finally be launched in 2023: Isro chief". The Times of India. Retrieved 23 November 2021.
- ↑ "First human-rated test flight for India's Gaganyaan not likely in 2021". The Tribune. 1 July 2021. Archived from the original on 2021-10-29. Retrieved 1 July 2021.
- ↑ "First human-rated test flight for India's Gaganyaan not likely in 2021". The Tribune. 1 July 2021. Archived from the original on 2021-10-29. Retrieved 1 July 2021."First human-rated test flight for India's Gaganyaan not likely in 2021" Archived 2021-10-29 at the Wayback Machine.. The Tribune. 1 July 2021. Retrieved 1 July 2021.
- ↑ Singh, Surendra (11 November 2021). "Covid stalled Gaganyaan project, manned mission will finally be launched in 2023: Isro chief". The Times of India. Retrieved 23 November 2021.Singh, Surendra (11 November 2021). "Covid stalled Gaganyaan project, manned mission will finally be launched in 2023: Isro chief". The Times of India. Retrieved 23 November 2021.
- ↑ "First human-rated test flight for India's Gaganyaan not likely in 2021". The Tribune. 1 July 2021. Archived from the original on 2021-10-29. Retrieved 1 July 2021."First human-rated test flight for India's Gaganyaan not likely in 2021" Archived 2021-10-29 at the Wayback Machine.. The Tribune. 1 July 2021. Retrieved 1 July 2021.
- ↑ "SUCCESSFUL FLIGHT TESTING OF CREW ESCAPE SYSTEM - TECHNOLOGY DEMONSTRATOR - ISRO". www.isro.gov.in (in ഇംഗ്ലീഷ്). Archived from the original on 5 July 2018. Retrieved 2018-07-05.
- ↑ "Indian Astronaut Will Be In Space For 7 Days, Confirms ISRO Chairman"."Indian Astronaut Will Be In Space For 7 Days, Confirms ISRO Chairman".
- ↑ Suresh, Haripriya (15 August 2018). "JFK in 1961, Modi in 2018: PM announces 'Indian in space by 2022,' but is ISRO ready?". The News Minute.Suresh, Haripriya (15 August 2018). "JFK in 1961, Modi in 2018: PM announces 'Indian in space by 2022,' but is ISRO ready?". The News Minute.
- ↑ "Isro to build 3 sets of rockets, crew modules for Gaganyaan - Times of India". The Times of India. Retrieved 2018-12-30.
- ↑ "Isro to build 3 sets of rockets, crew modules for Gaganyaan - Times of India". The Times of India. Retrieved 2018-12-30."Isro to build 3 sets of rockets, crew modules for Gaganyaan - Times of India". The Times of India. Retrieved 30 December 2018.
- ↑ "Agra lab parachutes to bring back India astronauts". Deccan Herald (in ഇംഗ്ലീഷ്). 2019-01-04. Retrieved 2019-01-11.
- ↑ ISRO set for April launch of Chandrayaan-2 after missed deadline. Vikram Gopal, Hindustan Times, 11 January 2019.
- ↑ Model of space crew module ready, The Hindu, 2 May 2009
- ↑ "The Space Review: Prospects for the Indian human spaceflight program". www.thespacereview.com. Retrieved 2018-08-18.
- ↑ "Isro unit to start building space capsule for manned mission". Livemint.com. Retrieved 2018-08-18.
- ↑ Russia may train Indian astronauts at ISS. Anirban Bhaumik, Decan Herald. 30 September 2018.
- ↑ Russia To Help India In 2022 Space Mission: Russian Envoy. NDTV 3 December 2018.
- ↑ "Gaganyaan: India chooses Russia to pick & train astronauts | India News - Times of India". The Times of India (in ഇംഗ്ലീഷ്). 1 July 2019. Retrieved 2019-08-01.
- ↑ Singh, Surendra (31 July 2019). "Isro will set up unit in Moscow to develop technology needed for Gaganyaan mission | India News - Times of India". The Times of India (in ഇംഗ്ലീഷ്). Retrieved 2019-08-01.
- ↑ "Beyond space: Isro plans to place Indians on the Moon - Times of India". The Times of India. Retrieved 2019-01-12.
- ↑ "Application For Prior Environmental Clearance: Residential Township For Human Space Flight Centre". environmentclearance.nic.in. Archived from the original on 10 January 2020. Retrieved 2020-01-10.
- ↑ "Environmental clearance form: Human Space Flight Centre along with residential township, ISRO, Department of Space" (PDF). Archived from the original (PDF) on 30 December 2019. Retrieved 10 January 2020.
- ↑ "Announcement of Opportunity (AO) for Low Earth Orbit based Microgravity Experiments - ISRO".[പ്രവർത്തിക്കാത്ത കണ്ണി]