വിക്കിപീഡിയ

ഹൃദയം മാറ്റിവെക്കൽ

തീവ്രമായ ഘട്ടത്തിലുള്ള ഹൃദയസ്തംഭനം അല്ലെങ്കിൽ കഠിനമായ കൊറോണറി ആർട്ടറി രോഗം ഉള്ള രോഗികളിൽ മറ്റ് മെഡിക്കൽ അല്ലെങ്കിൽ ശസ്ത്രക്രിയാ ചികിത്സകൾ പരാജയപ്പെടുമ്പോൾ നടത്തുന്ന ഒരു ശസ്ത്രക്രിയാ ട്രാൻസ്പ്ലാൻറ് പ്രക്രിയയാണ് ഹൃദയം മാറ്റിവെക്കൽ അല്ലെങ്കിൽ ഹാർട്ട് ട്രാൻസ്പ്ലാൻറ് അഥവാ കാർഡിയാക് ട്രാൻസ്പ്ലാൻറ്. അടുത്തിടെ മരണമടഞ്ഞ അവയവ ദാതാവിൽ നിന്ന് (ശ്വാസകോശത്തോടൊപ്പമോ അല്ലാതെയോ) പ്രവർത്തിക്കുന്ന ഹൃദയം എടുത്ത് (മസ്തിഷ്ക മരണം മാനദണ്ഡമാണ്) അത് രോഗിയിൽ ശസ്ത്രക്രിയയിലൂടെ ലഭ്യമാക്കുന്നു. രോഗിയുടെ സ്വന്തം ഹൃദയം ഒന്നുകിൽ നീക്കംചെയ്യുകയും ദാതാവിന്റെ ഹൃദയം (ഓർത്തോടോപിക് നടപടിക്രമം) ഉപയോഗിച്ച് മാറ്റിസ്ഥാപിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു അല്ലെങ്കിൽ സ്വീകർത്താവിന്റെ രോഗബാധിതമായ ഹൃദയം ദാതാവിന്റെ ഹൃദയത്തെ പിന്തുണയ്ക്കുന്നതിനായി നിലനിറുത്തുന്നു (ഹെറ്ററോടോപിക്, അല്ലെങ്കിൽ "പിഗ്ഗിബാക്ക്", ട്രാൻസ്പ്ലാൻറ് നടപടിക്രമം).

Heart transplantation
Diagram illustrating the placement of a donor heart in an orthotopic procedure. Notice how the back of the patient's left atrium and great vessels are left in place.
Specialtyകാർഡിയോളജി
ICD-9-CM37.51
MeSHD016027
MedlinePlus003003

ലോകമെമ്പാടും ഏകദേശം 3,500 ഹൃദയമാറ്റ ശസ്ത്രക്രിയകൾ നടക്കുന്നു, അതിൽ പകുതിയും യുഎസിലാണ്.[1] ശസ്ത്രക്രിയാനന്തര അതിജീവന കാലയളവ് ശരാശരി 15 വർഷം. ഹൃദയം മാറ്റിവയ്ക്കൽ ഹൃദ്രോഗത്തിനുള്ള പരിഹാരമായി കണക്കാക്കില്ല; മറിച്ച് ഇത് ഒരു സ്വീകർത്താവിന്റെ ജീവിത നിലവാരവും കാലാവധിയും മെച്ചപ്പെടുത്താൻ ഉദ്ദേശിച്ചുള്ള ഒരു ജീവൻ രക്ഷിക്കുന്ന ചികിത്സയാണ്.[2]

ചരിത്രം

തിരുത്തുക

അമേരിക്കൻ മെഡിക്കൽ ഗവേഷകനായ സൈമൺ ഫ്ലെക്‌സ്‌നർ ഹൃദയമാറ്റത്തിനുള്ള സാധ്യതയെക്കുറിച്ച് ആദ്യമായി പരാമർശിച്ചവരിൽ ഒരാളാണ്. 1907-ൽ അദ്ദേഹം "ടെൻഡൻസീസ് ഇൻ പാത്തോളജി" എന്ന പ്രബന്ധം എഴുതി, അതിൽ ധമനികൾ, ആമാശയം, വൃക്ക, ഹൃദയം എന്നിവയുൾപ്പെടെ രോഗബാധിതമായ മനുഷ്യാവയവങ്ങൾ മാറ്റിസ്ഥാപിക്കാൻ ശസ്ത്രക്രിയയിലൂടെ ഒരു ദിവസം സാധ്യമാകുമെന്ന് അദ്ദേഹം പറഞ്ഞു.[3]

മനുഷ്യ ദാതാക്കളുടെ ഹൃദയം ലഭ്യമല്ലാത്തതിനാൽ, മിസിസിപ്പി മെഡിക്കൽ സെന്ററിലെ ജെയിംസ് ഡി. ഹാർഡി 1964 ജനുവരി 24 ന് അതിരാവിലെ ഒരു ചിമ്പാൻസിയുടെ ഹൃദയം മസ്തിഷ്കമരണം സംഭവിച്ച ഒരാളിലേക്ക് ശസ്ത്രക്രിയചെയ്ത് ചേർത്തു. ഹൃദയമിടിപ്പ് പുനരാരംഭിക്കാൻ ഹാർഡി ഒരു ഡിഫിബ്രില്ലേറ്റർ ഉപയോഗിച്ചു. ഈ ഹൃദയം 90 മിനിറ്റ് വരെ പ്രവർത്തിച്ചു (ഉറവിടങ്ങൾ വ്യത്യാസപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു) എങ്കിലും ബോധം വീണ്ടെടുക്കാതെ രോഗി മരിച്ചു.[4][5] [6] ഒരു വർഷം മുമ്പ് ലോകത്തിലെ ആദ്യത്തെ, മനുഷ്യനിൽ നിന്ന് മനുഷ്യന് ശ്വാസകോശ ട്രാൻസ്പ്ലാൻറ് നടത്തിയ ശസ്ത്രക്രിയാ വിദഗ്ധനായിരുന്നു ഹാർഡി.[7][8]

അമേരിക്കൻ ശസ്ത്രക്രിയാ വിദഗ്ധരായ നോർമൻ ഷംവേയും റിച്ചാർഡ് ലോവറും വികസിപ്പിച്ചെടുത്ത സാങ്കേതിക വിദ്യകൾ ഉപയോഗിച്ച് ദക്ഷിണാഫ്രിക്കൻ കാർഡിയാക് സർജൻ ക്രിസ്റ്റ്യാൻ ബർണാർഡ് ആണ് ലോകത്തിലെ ആദ്യത്തെ മനുഷ്യനിൽ നിന്ന് മനുഷ്യന് ഹൃദയമാറ്റ ശസ്ത്രക്രിയ നടത്തിയത്.[9] [10] 1967 ഡിസംബർ 3 ന് ദക്ഷിണാഫ്രിക്കയിലെ കേപ്ടൗണിലെ ഗ്രൂട്ട് ഷൂവർ ആശുപത്രിയിൽ, ലൂയിസ് വാഷ്കാൻസ്കി എന്ന രോഗിയിൽ ഈ ട്രാൻസ്പ്ലാൻറ് നടത്തി. പക്ഷേ, വാഷ്കാൻസ്കി 18 ദിവസത്തിനുശേഷം ന്യുമോണിയ ബാധിച്ച് മരിച്ചു .

1967 ഡിസംബർ 6 ന് ന്യൂയോർക്കിലെ ബ്രൂക്ലിനിലെ മൈമോണിഡെസ് ഹോസ്പിറ്റലിൽ അഡ്രിയാൻ കാന്റ്രോവിറ്റ്സ് ലോകത്തിലെ ആദ്യത്തെ ശിശുരോഗ ഹൃദയം മാറ്റിവയ്ക്കൽ നടത്തി. [9][11] പുതിയ ഹൃദയം 7 മണിക്കൂറിനുശേഷം മിടിക്കുന്നത് നിർത്തി. അത് പുനരാരംഭിക്കാൻ കഴിഞ്ഞില്ല. തുടർന്നുള്ള പത്രസമ്മേളനത്തിൽ, ഈ പ്രവർത്തനം വിജയകരമല്ലെന്ന് കാന്റ്രോവിറ്റ്സ് പറഞ്ഞു. [12]

നോർമൻ ഷംവേ 1968 ജനുവരി 6 ന് സ്റ്റാൻഫോർഡ് യൂണിവേഴ്സിറ്റി ഹോസ്പിറ്റലിൽ അമേരിക്കയിൽ മുതിർന്നവർക്കുള്ള ഹൃദയമാറ്റ ശസ്ത്രക്രിയ നടത്തി.[9] ഡൊണാൾഡ് റോസിന്റെ നേതൃത്വത്തിലുള്ള ഒരു സംഘം 1968 മെയ് 3 ന് യുണൈറ്റഡ് കിംഗ്ഡത്തിൽ ആദ്യമായി ഹൃദയമാറ്റ ശസ്ത്രക്രിയ നടത്തി. .

ലോകമെമ്പാടും, 1968 ൽ വിവിധ ഡോക്ടർമാർ നൂറിലധികം ട്രാൻസ്പ്ലാൻറുകൾ നടത്തി.[13] ഈ രോഗികളിൽ മൂന്നിലൊന്ന് പേർ മാത്രമാണ് മൂന്ന് മാസത്തിൽ കൂടുതൽ ജീവിച്ചത്.[14]

1983 ൽ സിക്ലോസ്പോറിൻ വ്യാപകമായ ഉപയോഗത്തിലേക്ക് കടന്നപ്പോൾ അടുത്ത വലിയ വഴിത്തിരിവ് ഉണ്ടായി. അവയവതിരസ്ക്കരണം തടയാൻ ഈ മരുന്ന് വളരെ ചെറിയ അളവിൽ കോർട്ടികോസ്റ്റീറോയിഡുകൾ ഉപയോഗിക്കാൻ പ്രാപ്തമാക്കി (സൈക്ലോസ്പോരിന്റെ "കോർട്ടികോസ്റ്റീറോയിഡ്-സ്പെയറിംഗ്" പ്രഭാവം).[15]

1984 ജൂൺ 9 ന് കൊളറാഡോയിലെ ഡെൻ‌വറിലെ "ജെപി" ലവറ്റ് നാലാമൻ ലോകത്തിലെ ആദ്യത്തെ പീഡിയാട്രിക് ഹാർട്ട് ട്രാൻസ്പ്ലാൻറ് ആയി. കൊളംബിയ-പ്രെസ്ബൈറ്റീരിയൻ മെഡിക്കൽ സെന്റർ ശസ്ത്രക്രിയാ വിദഗ്ധർ 4 വയസുള്ള ഹാർലെമിലെ ജോൺ നാഥൻ ഫോർഡിന്റെ ഹൃദയം 4 വയസുള്ള ജെപിയിലേക്ക് പറിച്ചുനട്ടു. ഹാർലെമിന് പരിക്കേറ്റ് മസ്തിഷ്കമരണം സംഭവിച്ചതായിരുന്നു. ഒന്നിലധികം ഹൃദയ വൈകല്യങ്ങളോടെയാണ് ജെപി ജനിച്ചത്. ന്യൂയോർക്ക്-പ്രെസ്ബൈറ്റീരിയൻ ഹോസ്പിറ്റലിലെ കാർഡിയാക് ട്രാൻസ്പ്ലാൻറേഷൻ ഡയറക്ടർ ഡോ. എറിക് എ. റോസിന്റെ നേതൃത്വത്തിലുള്ള ശസ്ത്രക്രിയാ സംഘമാണ് ട്രാൻസ്പ്ലാൻറ് നടത്തിയത്. ഡോ. കീത്ത് റെംത്‌സ്മ, ഫ്രെഡ് ബോമാൻ എന്നിവരും ആറ് മണിക്കൂർ നീണ്ട ഓപ്പറേഷനിൽ ടീമിൽ അംഗങ്ങളായിരുന്നു.[16]

1988-ൽ ആദ്യത്തെ "ഡൊമിനോ" ഹാർട്ട് ട്രാൻസ്പ്ലാൻറ് നടത്തി, അതിൽ ആരോഗ്യമുള്ള ഹൃദയമുള്ള ശ്വാസകോശ ട്രാൻസ്പ്ലാൻറ് ആവശ്യമുള്ള ഒരു രോഗിക്ക് ഹൃദയ-ശ്വാസകോശ ട്രാൻസ്പ്ലാൻറ് ലഭിക്കും, അവരുടെ യഥാർത്ഥ ഹൃദയം മറ്റൊരാളിലേക്ക് പറിച്ചുനടപ്പെടും.[17]

ലോകമെമ്പാടും പ്രതിവർഷം 3,500 ഓളം ഹൃദയം മാറ്റിവയ്ക്കൽ നടത്തുന്നു. ഇവയിൽ ഭൂരിഭാഗവും യുണൈറ്റഡ് സ്റ്റേറ്റ്സിലാണ് നടത്തുന്നത് (പ്രതിവർഷം 2,000–2,300).[1] 2015 ൽ മാത്രം 132 മുതിർന്നവർക്കുള്ള ട്രാൻസ്പ്ലാൻറ് നടത്തിയ കാലിഫോർണിയയിലെ ലോസ് ഏഞ്ചൽസിലെ സിഡാർസ്-സിനായി മെഡിക്കൽ സെന്റർ നിലവിൽ ലോകത്തിലെ ഏറ്റവും വലിയ ഹൃദയമാറ്റ കേന്ദ്രമാണ്.[18] ട്രാൻസ്പ്ലാൻറ് ആവശ്യമുള്ള രോഗികളുടെ എണ്ണവും നടപ്പിലാക്കുന്ന നടപടിക്രമങ്ങളുടെ എണ്ണവും തമ്മിലുള്ള വലിയ അന്തരം 1993 ന് ശേഷം മനുഷ്യരുടേതല്ലാത്ത ഹൃദയം മനുഷ്യരിലേക്ക് പറിച്ചുനടുന്നതിനെക്കുറിച്ചുള്ള ഗവേഷണങ്ങൾക്ക് പ്രചോദനമായി. മറ്റ് ജീവജാലങ്ങളിൽ നിന്നുള്ള സീനോഗ്രാഫ്റ്റുകളും കൃത്രിമ ഹൃദയങ്ങളും അലോഗ്രാഫ്റ്റുകൾക്ക് വിജയകരമല്ലാത്ത രണ്ട് ബദലുകളാണ്.

ട്രാൻസ്പ്ലാൻറ് നടത്താനുള്ള മെഡിക്കൽ ടീമുകളുടെ കഴിവ് വർദ്ധിച്ചുകൊണ്ടിരിക്കുന്നു. ഉദാഹരണത്തിന്, ശ്രീലങ്കയിലെ ആദ്യത്തെ ഹൃദയമാറ്റ ശസ്ത്രക്രിയ 2017 ജൂലൈ 7 ന് കൗണ്ടി ജനറൽ ആശുപത്രിയിൽ വിജയകരമായി നടത്തി.[19]

ദോഷഫലങ്ങൾ

തിരുത്തുക

ചില രോഗികൾക്ക് ഹൃദയം മാറ്റിവയ്ക്കൽ അസാദ്ധ്യമാണ്, പ്രത്യേകിച്ച് അവരുടെ ഹൃദയ അവസ്ഥയുമായി ബന്ധപ്പെട്ട മറ്റ് രക്തചംക്രമണ രോഗാവസ്ഥകൾ അനുഭവിക്കുന്നുണ്ടെങ്കിൽ. ഒരു രോഗിയുടെ ഇനിപ്പറയുന്ന അവസ്ഥകൾ സങ്കീർണതകൾക്കുള്ള സാധ്യത വർദ്ധിപ്പിക്കുന്നു.

  • വൃക്ക, ശ്വാസകോശം അല്ലെങ്കിൽ കരൾ രോഗം  
  • കാൻസർ
  • അക്യൂട്ട് അണുബാധ, സിസ്റ്റമിക് ല്യൂപ്പസ് എറിത്തമറ്റോസസ്, സാർകോയിഡോസിസ് അല്ലെങ്കിൽ അമിലോയിഡോസിസ് പോലുള്ള സിസ്റ്റമിക് രോഗമോ ഉൾപ്പെടെ ഹൃദയസ്തംഭനവുമായി ബന്ധമില്ലാത്ത ജീവൻ അപകടപ്പെടുത്തുന്ന രോഗങ്ങൾ
  • കഴുത്തിന്റെയും ലെഗ് ധമനികളുടെയും വാസ്ക്കുലാർ രോഗം.
  • ഉയർന്ന ശ്വാസകോശ വാസ്കുലർ പ്രതിരോധം.

ആപേക്ഷിക വിപരീതഫലങ്ങൾ:

  • കഠിനമായ അവയവങ്ങളുടെ അപര്യാപ്തത ഉള്ള ഇൻസുലിൻ ആശ്രിത പ്രമേഹം
  • സ്ട്രോക്ക് പോലുള്ള സമീപകാല ത്രോംബോഎംബോളിസം
  • അമിതവണ്ണം
  • 65 വയസ്സിനു മുകളിലുള്ള പ്രായം) - പ്രായമായ രോഗികളെ സാധാരണയായി വ്യക്തിഗത അടിസ്ഥാനത്തിൽ വിലയിരുത്തുന്നു.
  • ലഹരിവസ്തുക്കൾ- മദ്യം, പുകയില, പുകവലി (ഇത് ശ്വാസകോശ രോഗത്തിനുള്ള സാധ്യത വർദ്ധിപ്പിക്കുന്നു)

ഹാർട്ട് ട്രാൻസ്പ്ലാൻറ് ആവശ്യമുള്ളതും എന്നാൽ യോഗ്യതയില്ലാത്തതുമായ രോഗികൾക്ക് ഒരു കൃത്രിമ ഹൃദയം[1] അല്ലെങ്കിൽ ഇടത് വെൻട്രിക്കുലാർ അസിസ്റ്റ് ഉപകരണം (എൽവിഎഡി) ഉപയോഗിക്കാം.

സങ്കീർണതകൾ

തിരുത്തുക

ശസ്ത്രക്രിയാനന്തര സങ്കീർണതകളിൽ അണുബാധ, സെപ്സിസ്, അവയവം നിരസിക്കൽ, രോഗപ്രതിരോധ മരുന്നുകളുടെ പാർശ്വഫലങ്ങൾ എന്നിവ ഉൾപ്പെടുന്നു. പറിച്ചുനട്ട ഹൃദയം മറ്റൊരു ജീവിയിൽ നിന്നുമായതിനാൽ, സ്വീകർത്താവിന്റെ രോഗപ്രതിരോധ ശേഷി സാധാരണയായി അത് നിരസിക്കാൻ ശ്രമിക്കുന്നു. നിരസിക്കാനുള്ള സാധ്യത ഒരിക്കലും പൂർണ്ണമായും ഇല്ലാതാകില്ല, കൂടാതെ രോഗി അവരുടെ ജീവിതകാലം മുഴുവൻ രോഗപ്രതിരോധ മരുന്നുകൾ ഉപയോഗിക്കണം. ഈ മരുന്നുകൾ അനാവശ്യ പാർശ്വഫലങ്ങൾക്ക് കാരണമായേക്കാം, അതായത്, അണുബാധയുടെ സാധ്യത അല്ലെങ്കിൽ ചില ക്യാൻസറുകളുടെ വികസനം. രോഗപ്രതിരോധ മരുന്നുകളുടെ പാർശ്വഫലങ്ങൾ കാരണം സ്വീകർത്താക്കൾക്ക് ഹൃദയമാറ്റ ശസ്ത്രക്രിയയിൽ നിന്ന് വൃക്കരോഗം വരാൻ സാധ്യതയുണ്ട്.[20] The 5–10% വരെ മരണസാധ്യതയുണ്ട് (2011).[21]

ഹൃദയമാറ്റ ശസ്ത്രക്രിയ നടത്തിയ ആളുകളെ വിവിധ രീതികളിൽ നിരീക്ഷിക്കുന്നു.[22]

നിരീക്ഷണം

തിരുത്തുക

ഓർത്തോടോപിക് നടപടിക്രമങ്ങൾ പിന്തുടർന്ന് ഹൃദയം മാറ്റിവയ്ക്കൽ രോഗികൾക്കുള്ള രോഗനിർണയം കഴിഞ്ഞ 20 വർഷമായി വർദ്ധിച്ചു, 2009 ജൂൺ 5 വരെ അതിജീവന നിരക്ക്: [23]

  • 1 വർഷം: 88.0% (പുരുഷന്മാർ), 86.2% (സ്ത്രീകൾ)
  • 3 വർഷം: 79.3% (പുരുഷന്മാർ), 77.2% (സ്ത്രീകൾ)
  • 5 വർഷം: 73.2% (പുരുഷന്മാർ), 69.0% (സ്ത്രീകൾ)

2007 ൽ, ജോൺസ് ഹോപ്കിൻസ് യൂണിവേഴ്സിറ്റി സ്കൂൾ ഓഫ് മെഡിസിൻ ഗവേഷകർ കണ്ടെത്തിയതുപ്രകാരം, “സ്ത്രീ ഹൃദയങ്ങൾ സ്വീകരിക്കുന്ന പുരുഷന്മാർ പുരുഷ ഹൃദയങ്ങൾ സ്വീകരിക്കുന്ന പുരുഷന്മാരുമായി താരതമ്യപ്പെടുത്തുമ്പോൾ അഞ്ച് വർഷത്തിനിടയിൽ ക്രമീകരിച്ച ക്യുമുലേറ്റീവ് മരണനിരക്ക് 15% വർദ്ധിക്കുന്നു” എന്നാണ്.[24]

ഇതും കാണുക

തിരുത്തുക

അവലംബം

തിരുത്തുക
  1. ↑ 1.0 1.1 1.2 "The total artificial heart". Journal of Thoracic Disease. 7 (12): 2172–2180. 2015. doi:10.3978/j.issn.2072-1439.2015.10.70. PMC 4703693. PMID 26793338.
  2. ↑ Burch M.; Aurora P. (2004). "Current status of paediatric heart, lung, and heart-lung transplantation". Archives of Disease in Childhood. 89 (4): 386–389. doi:10.1136/adc.2002.017186. PMC 1719883. PMID 15033856.
  3. ↑ MAY TRANSPLANT THE HUMAN HEART (.PDF), The New York Times, January 2, 1908.
  4. ↑ Hardy James D., Chavez Carlos M., Kurrus Fred D., Neely William A., Eraslan Sadan, Turner M. Don, Fabian Leonard W., Labecki Thaddeus D. (1964). "Heart Transplantation in Man". JAMA. 188 (13). doi:10.1001/jama.1964.03060390034008.{{cite journal}}: CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  5. ↑ Every Second Counts: The Race to Transplant the First Human Heart, Donald McRae, New York: Penguin (Berkley/Putnam), 2006, Ch. 7 "Mississippi Gambling", pages 123-127. This source states the heart beat for approximately one hour.
  6. ↑ James D. Hardy, 84, Dies; Paved Way for Transplants, Obituary, New York Times (Associated Press), Feb. 21, 2003. This source states the transplanted chimpanzee heart beat for 90 minutes.
  7. ↑ Hardy James D (1963). "Lung Homotransplantation in Man". JAMA. 186 (12): 1065–74. doi:10.1001/jama.1963.63710120001010. PMID 14061414. See also GRISCOM NT (1963). "Lung Transplantation". JAMA. 186 (12): 1088. doi:10.1001/jama.1963.03710120070015. PMID 14061420. in same issue.
  8. ↑ Second Wind: Oral Histories of Lung Transplant Survivors, Mary Jo Festle, Palgrave MacMillan, 2012.
  9. ↑ 9.0 9.1 9.2 McRae, D. (2006). Every Second Counts: The Race to Transplant the First Human Heart, New York: Penguin (Berkley/Putnam).
  10. ↑ Norman Shumway: Father of heart transplantation who also performed the world's first heart-lung transplant, Obituary, The Independent [UK], 16 Feb. 2006.
  11. ↑ Lyons, Richard D. "Heart Transplant Fails to Save 2-Week-old Baby in Brooklyn; Heart Transplant Fails to Save Baby Infants' Surgery Harder Working Side by Side Gives Colleague Credit", The New York Times, December 7, 1967. Accessed November 19, 2008.
  12. ↑ Heart: An American Medical Odyssey, Dick Cheney, Richard B. Cheney, Jonathan Reiner, MD, with Liz Cheney, Scribner (division of Simon & Schuster), 2013. "Three days later, on December 6, 1967, Dr. Adrian Kantrowitz"
  13. ↑ MAJOR MEDICAL MILESTONES LEADING UP TO THE FIRST HUMAN HEART TRANSPLANTATION Archived 2016-07-14 at the Wayback Machine., Kate Elzinga, from Proceedings of the 18th Annual History of Medicine Days Conference 2009: The University of Calgary Faculty of Medicine, Alberta, Canada, Cambridge Scholars Publishing, 2011. ". .following Barnard's landmark heart transplantation on December 3, 1967, 107 human heart transplants were performed by 64 surgical teams in 24 countries in 1968. . "
  14. ↑ The Adrian Kantrowitz Papers, Replacing Hearts: Left Ventricle Assist Devices and Transplants, 1960–1970, National Institutes of Health, U.S. National Library of Medicine.
  15. ↑ Transplantation of the heart: An overview of 40 years' clinical and research experience at Groote Schuur Hospital and the University of Cape Town, South African Medical Journal, "Part I. Surgical experience and clinical studies." J Hassoulas, Vol. 102, No. 6 (2012).
  16. ↑ "TALK ABOUT A GUY WITH A LOT OF HEART 1st kid to get new ticker wants to be doc" Archived 2021-04-26 at the Wayback Machine. NY Daily News, 13 April 2003
  17. ↑ Raffa, G.M.; Pellegrini, C.; Viganò, M. (November 2010). "Domino Heart Transplantation: Long-Term Outcome of Recipients and Their Living Donors: Single Center Experience". Transplantation Proceedings. 42 (9): 3688–3693. doi:10.1016/j.transproceed.2010.09.002. PMID 21094839.
  18. ↑ "SRTR -- Scientific Registry of Transplant Recipients". www.srtr.org. Archived from the original on 2016-10-25. Retrieved 2016-10-24.
  19. ↑ First ever heart transplant in Sri Lanka successful, Hiru News, Sunday, 09 July 2017.
  20. ↑ Bishay R (2011). "The 'Mighty Mouse' Model in Experimental Cardiac Transplantation". Hypothesis. 9 (1): e5. doi:10.5779/hypothesis.v9i1.205.
  21. ↑ "Long-term mortality in adult orthotopic heart transplant recipients". J. Korean Med. Sci. 26 (5): 599–603. 2011. doi:10.3346/jkms.2011.26.5.599. PMC 3082109. PMID 21532848.
  22. ↑ Costanzo, MR; Costanzo, MR; Dipchand, A; Starling, R; Anderson, A; Chan, M; Desai, S; Fedson, S; et al. (2010). "The International Society of Heart and Lung Transplantation Guidelines for the care of heart transplant recipients". The Journal of Heart and Lung Transplantation. 29 (8): 914–56. doi:10.1016/j.healun.2010.05.034. PMID 20643330.
  23. ↑ Heart Disease and Stroke Statistics--2012 Update The American Heart Association. Retrieved 27 November 2012.
  24. ↑ Weiss, E. S.; Allen, J. G.; Patel, N. D.; Russell, S. D.; Baumgartner, W. A.; Shah, A. S.; Conte, J. V. (2009). "The Impact of Donor-Recipient Sex Matching on Survival After Orthotopic Heart Transplantation: Analysis of 18 000 Transplants in the Modern Era". Circulation: Heart Failure. 2 (5): 401–408. doi:10.1161/CIRCHEARTFAILURE.108.844183. PMID 19808369.

ബാഹ്യ കണ്ണികൾ

തിരുത്തുക
  കവാടം:ജീവശാസ്ത്രം
"https://ml.wikipedia.org/w/index.php?title=ഹൃദയം_മാറ്റിവെക്കൽ&oldid=4088852" എന്ന താളിൽനിന്ന് ശേഖരിച്ചത്