ഹരിയാനയിലെ ജില്ലകളുടെ പട്ടിക
ഇന്ത്യയുടെ വടക്കൻ മേഖലയിലെ ഒരു സംസ്ഥാനമായ ഹരിയാനയിൽ 22 ജില്ലകളുണ്ട്. കൂടാതെ രാജ്യത്തെ ഏറ്റവും ജനസംഖ്യയുള്ള പതിനെട്ടാമത്തെ സംസ്ഥാനവുമാണ് ഹരിയാന. [1] വടക്ക് പഞ്ചാബ്, ഹിമാചൽ പ്രദേശ്, പടിഞ്ഞാറ്, തെക്ക് രാജസ്ഥാൻ എന്നീ സംസ്ഥാനങ്ങളുമായി അതിർത്തി പങ്കിടുന്നു. യമുന നദി ഉത്തർപ്രദേശുമായുള്ള കിഴക്കൻ അതിർത്തി നിർവചിക്കുന്നു. ഡൽഹിയുടെ വടക്ക്, പടിഞ്ഞാറ്, തെക്ക് അതിർത്തികൾ രൂപീകരിക്കുന്ന ഹരിയാന ഡൽഹിയെ മൂന്ന് വശങ്ങളിലായി ചുറ്റുന്നു. തൽഫലമായി, ഹരിയാനയുടെ ഒരു വലിയ പ്രദേശം ദേശീയ തലസ്ഥാന മേഖലയിൽ ഉൾപ്പെടുത്തിയിട്ടുണ്ട്. പഞ്ചാബിന്റെയും ഹരിയാനയുടെയും സംയുക്ത തലസ്ഥാനമാണ് ചണ്ഡീഗഡ്.
ചരിത്രം തിരുത്തുക
1966 നവംബർ 1 ന് അന്നത്തെ കിഴക്കൻ പഞ്ചാബിന്റെ വിഭജന പദ്ധതി പ്രകാരം ഏഴ് ജില്ലകളുള്ള ഒരു പ്രത്യേക സംസ്ഥാനമായി ഹരിയാന രൂപീകരിച്ചു. റോഹ്തക്, ജിന്ദ്, ഹിസാർ, മഹേന്ദ്രഗഡ്, ഗുഡ്ഗാവ്, കർണാൽ, അംബാല എന്നിവയായിരുന്നു ഏഴ് ജില്ലകൾ. വിഭജനം ഭാഷാപരമായ ജനസംഖ്യാശാസ്‌ത്രത്തെ അടിസ്ഥാനമാക്കിയുള്ളതായിരുന്നു, സർദാർ ഹുകാം സിംഗ് -അന്നത്തെ ലോക്‌സഭാ സ്പീക്കർ -പാർലമെന്ററി കമ്മിറ്റിയുടെ ശുപാർശയെ തുടർന്നാണ് വിഭജനം നടന്നത്. [2] പഴയ ജില്ലകൾ പുനഃസംഘടിപ്പിച്ച് പിന്നീട് 15 ജില്ലകൾ കൂടി ചേർത്തു. ഹരിയാനയുടെ ആദ്യ മുഖ്യമന്ത്രി പി.ടി. ഭഗവത് ദയാൽ ശർമ്മ .
2016-ൽ ചാർഖി ദാദ്രി ജില്ലയെ വലിയ ഭിവാനിജില്ലയിൽ നിന്ന് വേർതിരിച്ചു. [3]
ഭരണകൂടം തിരുത്തുക
ഹരിയാന സംസ്ഥാനത്തെ ഒരു ജില്ല എന്നത് ഇന്ത്യൻ അഡ്മിനിസ്‌ട്രേറ്റീവ് സർവീസിൽ പെട്ട ഒരു ഉദ്യോഗസ്ഥനായ ഡെപ്യൂട്ടി കമ്മീഷണറുടെയോ ജില്ലാ മജിസ്‌ട്രേറ്റിന്റെയോ നേതൃത്വത്തിൽ ഭരണപരമായ ഭൂമിശാസ്ത്രപരമായ യൂണിറ്റാണ്. ജില്ലാ മജിസ്‌ട്രേറ്റിനെയോ ഡെപ്യൂട്ടി കമ്മീഷണറെയോ സഹായിക്കുന്നത് ഹരിയാന സിവിൽ സർവീസിലും മറ്റ് സംസ്ഥാന സർവീസുകളിലും ഉൾപ്പെട്ട നിരവധി ഉദ്യോഗസ്ഥരാണ്.
ഒരു പോലീസ് സൂപ്രണ്ട്, ഇന്ത്യൻ പോലീസ് സർവീസിൽ ഉൾപ്പെട്ട ഒരു ഉദ്യോഗസ്ഥൻ ജില്ലയിലെ ക്രമസമാധാനപാലനവും അനുബന്ധ പ്രശ്‌നങ്ങളും പരിപാലിക്കുന്നതിനുള്ള ഉത്തരവാദിത്തം നിക്ഷിപ്തമാണ്. ഹരിയാന പോലീസ് സർവീസിലെ ഉദ്യോഗസ്ഥരും മറ്റ് ഹരിയാന പോലീസ് ഉദ്യോഗസ്ഥരും അദ്ദേഹത്തെ സഹായിക്കുന്നു.
ഒരു ഡെപ്യൂട്ടി കൺസർവേറ്റർ ഓഫ് ഫോറസ്റ്റ്, ഇന്ത്യൻ ഫോറസ്റ്റ് സർവീസിൽ ഉൾപ്പെട്ട ഒരു ഉദ്യോഗസ്ഥനാണ് ജില്ലയിലെ വനങ്ങൾ, പരിസ്ഥിതി, വന്യജീവി സംബന്ധമായ പ്രശ്നങ്ങൾ കൈകാര്യം ചെയ്യുന്നതിനുള്ള ഉത്തരവാദിത്തം. ഹരിയാന ഫോറസ്റ്റ് സർവീസിലെ ഉദ്യോഗസ്ഥരും മറ്റ് ഹരിയാന ഫോറസ്റ്റ് ഉദ്യോഗസ്ഥരും ഹരിയാന വൈൽഡ് ലൈഫ് ഉദ്യോഗസ്ഥരും അദ്ദേഹത്തെ സഹായിക്കുന്നു.
പിഡബ്ല്യുഡി, ആരോഗ്യം, വിദ്യാഭ്യാസം, കൃഷി, മൃഗസംരക്ഷണം തുടങ്ങിയ ഓരോ വികസന വകുപ്പിന്റെയും ജില്ലാ തലവനാണ് മേഖലാ വികസനം നോക്കുന്നത്. ഈ ഉദ്യോഗസ്ഥർ വിവിധ സംസ്ഥാന സർവീസുകളിൽ നിന്നുള്ളവരാണ്.
ലിസ്റ്റ് തിരുത്തുക
ഹരിയാന സർക്കാർ ഹരിയാന സംസ്ഥാനത്തെ ഇനിപ്പറയുന്ന 22 ജില്ലകളായി വിഭജിച്ചു:
| District | Code | Headquarters | Established | Area (in km²) | Population (2011 Census estimates)[4] | Highlighted Map |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Ambala | AM | Ambala | 1 November 1966 | 1,574 | 1,136,784 | 
|
| Bhiwani | BH | Bhiwani | 22 December 1972 | 3,432 | 1,629,109 | 
|
| Charkhi Dadri | CD | Charkhi Dadri | 1 December 2016 | 1370 | 502,276 | 
|
| Faridabad | FR | Faridabad | 15 August 1979 | 792 | 1,798,954 | 
|
| Fatehabad | FT | Fatehabad | 15 July 1997 | 2,538 | 941,522 | 
|
| Gurugram | GU | Gurugram | 1 November 1966 | 1,253 | 1,514,085 | 
|
| Hisar | HI | Hisar | 1 November 1966 | 3,983 | 1,742,815 | 
|
| Jhajjar | JH | Jhajjar | 15 July 1997 | 1,834 | 956,907 | 
|
| Jind | JI | Jind | 1 November 1966 | 2,702 | 1,332,042 | 
|
| Kaithal | KT | Kaithal | 1 November 1989 | 2,317 | 1,072,861 | 
|
| Karnal | KR | Karnal | 1 November 1966 | 2,520 | 1,506,323 | 
|
| Kurukshetra | KU | Kurukshetra | 23 January 1973 | 1,530 | 964,231 | 
|
| Mahendragarh | MH | Narnaul | 1 November 1966 | 1,859 | 921,680 | 
|
| Nuh | NH | Nuh (city) | 4 April 2005 | 1,874 | 1,089,406 | .svg)
|
| Palwal | PL | Palwal | 15 August 2008 | 1,359 | 1,040,493 | 
|
| Panchkula | PK | Panchkula | 15 August 1995 | 898 | 558,890 | 
|
| Panipat | PP | Panipat | 1 November 1989 | 1,268 | 1,202,811 | 
|
| Rewari | RE | Rewari | 1 November 1989 | 1,582 | 896,129 | 
|
| Rohtak | RO | Rohtak | 1 November 1966 | 1,745 | 1,058,683 | 
|
| Sirsa | SI | Sirsa | 26 August 1975 | 4,277 | 1,295,114 | 
|
| Sonipat | SO | Sonipat | 22 December 1972 | 2,122 | 1,480,080 | 
|
| Yamunanagar | YN | Yamunanagar | 1 November 1989 | 1,768 | 1,214,162 | .svg)
|
ഇതും കാണുക തിരുത്തുക
- ഹരിയാനയിലെ തഹസീലുകളുടെ പട്ടിക
അവലംബം തിരുത്തുക
- സാമാന്യം
- പ്രത്യേകം
- ↑ "Size, Growth Rate and Distribution of Population – Ranking of States and Union Territories by population: 2001 and 2011" (PDF). censusindia.gov.in. Ministry of Home Affairs – Office of the Register General & Census Commissioner. p. 47. Archived from the original (PDF) on 16 May 2011. Retrieved 19 July 2011.
- ↑ Khanna, C. L. (2008). Haryana General Knowledge. Delhi: Upkar Prakashan. pp. 10–11. ISBN 81-7482-383-2.
- ↑ Notification of new district charki Dadri issued; Publication: Business Standard newspaper; Published: 3 December 2016; Accessed: 3 May 2022
- ↑ "District-wise Population of Haryana" (DOC). censusindia.gov.in. Ministry of Home Affairs – Office of the Register General & Census Commissioner. Retrieved 18 July 2011.