വിദ്യാരംഭം
കുട്ടികളെ ആദ്യമായി അക്ഷരങ്ങൾ എഴുതിക്കുന്ന ഹൈന്ദവാചാരമാണ് വിദ്യാരംഭം. കുട്ടികൾക്ക് രണ്ടരയ്ക്കും മൂന്നര വയസ്സിനും ഇടക്കാണ് ഈ ചടങ്ങ് നടത്തുന്നത്. നവരാത്രിയുടെ അവസാന ദിവസമായ വിജയദശമി നാളിൽ പ്രഭാതത്തിൽ ആണ് വിദ്യാരംഭം നടത്താറുള്ളത്. ക്ഷേത്രങ്ങളിൽ വിദ്യാരംഭം നടത്തുന്നത് ഈ ദിവസമാണ്, വിശേഷിച്ചു ഭഗവതി ക്ഷേത്രങ്ങളിൽ ഈ ചടങ്ങ് ഏറ്റവും പ്രധാനമാണ്. സാധാരണയായി വിദ്യാ ഭഗവതിയായ സരസ്വതിയേ പ്രാർഥിച്ച ശേഷം ‘ഓം ഹരിഃ ശ്രീ ഗണപതയേ നമഃ’ എന്ന് എഴുതിയാണ് വിദ്യാരംഭം നടത്താറുള്ളത്. മറ്റുള്ളവർ ഭഗവതിക്ക് മുൻപിൽ പൂജ വെച്ച തങ്ങളുടെ തൊഴിൽ വസ്തുക്കൾ എടുത്തു ഉപയോഗിച്ച് തുടങ്ങുന്നു. മഹാക്ഷേത്രമായ കൊല്ലൂർ മൂകാംബികാ ക്ഷേത്രത്തിലെ വിദ്യാരംഭം അതി പ്രസിദ്ധമാണ്. ധാരാളം മലയാളികളാണ് ഇതിൽ പങ്കെടുക്കുന്നത്. മൂകാംബികയിൽ വർഷം മുഴുവൻ വിദ്യാരംഭം നടക്കുന്നു എന്ന പ്രത്യേകതയുമുണ്ട്.
അറിവിന്റെ ആരംഭമാണ് വിദ്യാരംഭം. കുട്ടികൾക്ക് മൂന്നാം വയസ്സിലാണ് ഈ ചടങ്ങ് നടത്തുന്നത്. കേരളത്തിൽ അക്ഷരാഭ്യാസം അല്ലെങ്കിൽ എഴുത്തിനിരുത്ത് എന്നും ഇത് അറിയപ്പെടുന്നു. മാതാപിതാക്കൾ കുട്ടികളെ പ്രധാനമായും ക്ഷേത്രങ്ങളിലെത്തിച്ചാണ് ചടങ്ങ് നടത്തുന്നത്. ഇന്ന് ലൈബ്രറികൾ, സ്കൂളുകൾ, മറ്റു സ്ഥാപനങ്ങൾ തുടങ്ങിയ ഇടങ്ങളിലും വിദ്യാരംഭം നടക്കാറുണ്ട്. മിക്കവാറും എല്ലാ ക്ഷേത്രങ്ങളിലും ഈ ചടങ്ങ് നടത്താറുണ്ട്. എന്നിരുന്നാലും സരസ്വതി സാന്നിധ്യത്താൽ ദേവി ക്ഷേത്രങ്ങളിലാണ് വിദ്യാരംഭം ഏറെ പ്രധാനം എന്നാണ് വിശ്വാസം. ഹൈന്ദവ, ശാക്തേയ വിശ്വാസപ്രകാരം പരാശക്തിയായ ദുർഗ്ഗാ ഭഗവതിയ്ക്ക് 'മഹാസരസ്വതി' എന്ന ഭാവം ഉള്ളതിനാൽ ദുർഗ്ഗാ ഭഗവതിക്ഷേത്രങ്ങളിൽ വിദ്യാരംഭം നടത്തുന്നത് പ്രധാനമാണ് എന്ന് കരുതപ്പെടുന്നു. ഭദ്രകാളി ക്ഷേത്രങ്ങളിലും വിദ്യാരംഭം വിശേഷമാണ്. ഐതിഹ്യപ്രകാരം വിഡ്ഢിയായ ഒരുവന് വിദ്യ പകർന്നു കൊടുത്തു കാളിദാസ മഹാകവിയാക്കി ഉയർത്തിയ ഭഗവതി ആയതിനാൽ ഭദ്രകാളി ക്ഷേത്രങ്ങളിൽ വിദ്യാരംഭം വിശേഷമാണ് എന്നും വിശ്വാസമുണ്ട്. കേരളത്തിൽ കോട്ടയം പനച്ചിക്കാട് ദക്ഷിണ മൂകാംബിക ക്ഷേത്രം, എറണാകുളം ചോറ്റാനിക്കര ശ്രീ ഭഗവതി ക്ഷേത്രം, വടക്കൻ പറവൂർ മൂകാംബിക ക്ഷേത്രം, പാലക്കാട്‌ ഹേമാംബിക ക്ഷേത്രം, ആവണംകോട് സരസ്വതി ക്ഷേത്രം, ഞാങ്ങാട്ടിരി വള്ളുവനാടൻ മൂകാംബിക ഭഗവതി ക്ഷേത്രം, പന്തളം പാട്ടുപുരക്കാവ് സരസ്വതി ക്ഷേത്രം, തിരുവനന്തപുരം പൂജപ്പുര ശ്രീ സരസ്വതി ക്ഷേത്രം, വർക്കല ശിവഗിരി ശാരദാമഠം സരസ്വതി ക്ഷേത്രം, കണ്ണൂർ മൃദംഗശൈലേശ്വരി ക്ഷേത്രം, കണ്ണൂർ പള്ളിക്കുന്ന് ശ്രീ മൂകാംബിക ക്ഷേത്രം, മാവേലിക്കര തട്ടാരമ്പലം സരസ്വതി ക്ഷേത്രം തുടങ്ങിയ സരസ്വതി പ്രധാനമായ ദേവിക്ഷേത്രങ്ങളിലെ വിദ്യാരംഭം ഏറെ പ്രസിദ്ധമാണ്. കൂടാതെ കേരളത്തിലെ ചെറുതും വലുതുമായ മിക്ക ക്ഷേത്രങ്ങളിലും ഈ ചടങ്ങ് നടത്താറുണ്ട്.
നവരാത്രിയുടെ അടുത്ത ദിനമായ വിജയദശമി ദിവസം പ്രഭാതത്തിലാണ് ഇത് നടത്താറുള്ളത്. വിദ്യാരംഭം ഗണപതി പൂജയോടെയാണ് ആരംഭിക്കുന്നത്. തുടർന്ന് വിദ്യാഭഗവതിയായ സരസ്വതീ ദേവിയെ സങ്കൽപ്പിച്ചു പ്രാർത്ഥന നടത്തുന്നു. ക്ഷേത്രങ്ങളിൽ പ്രത്യേക സരസ്വതി പൂജയും ഉണ്ടാകാറുണ്ട്. ഭഗവതി ക്ഷേത്രങ്ങളിൽ ഈ സമയം ദേവിയെ സരസ്വതി അഥവാ മഹാസരസ്വതിയായി സങ്കൽപ്പിച്ചു ആരാധിക്കുന്നു. കുട്ടിയെ മടിയിൽ ഇരുത്തിയശേഷം ഗുരു സ്വർണമോതിരം കൊണ്ടു നാവിൽ "ഹരിഃ ശ്രീ" എന്നെഴുതുന്നു. ഹരി എന്നത് ദൈവത്തെയും ശ്രീ (ശ്രീ ഭഗവതി അഥവാ മഹാലക്ഷ്മി) എന്നത് അഭിവൃദ്ധിയെയും ഐശ്വര്യത്തെയും സൂചിപ്പിക്കുന്നു. അതിനുശേഷം കുട്ടിയുടെ വലതു കയ്യിലെ ചൂണ്ടുവിരൽ കൊണ്ട് ധാന്യങ്ങൾ (പച്ചരി) നിറച്ച പാത്രത്തിൽ "ഓം ഹരിഃ ശ്രീ ഗണപതയേ നമഃ; അവിഘ്നമസ്തു; ശ്രീ ഗുരുഭ്യോ നമഃ" എന്ന് എഴുതിക്കുന്നു. ധാന്യങ്ങൾ (പച്ചരി) നിറച്ച പാത്രത്തിൽ എഴുതുന്നത് അറിവ് ആർജിക്കുന്നതിനെയും പൂഴിമണലിൽ എഴുതുന്നത് അറിവ് നിലനിർത്തുന്നതിനെയും സൂചിപ്പിക്കുന്നു. മുതിർന്നവർ പൂഴി മണലിൽ എഴുതി വിദ്യാരംഭം നടത്തുന്നതും കാണാം. കലാസാംസ്‌കാരിക രാഷ്ട്രീയ രംഗത്തെ പ്രമുഖരും കുട്ടികളെ എഴുത്തിന് ഇരുത്തുന്നതായി കാണാം.
നിരുക്തം
തിരുത്തുകവിദ്യയെന്നാൽ അറിവ്. അറിവിന്റെ ആരംഭമാണ് വിദ്യാരംഭം.
ആചാരം
തിരുത്തുകഹിന്ദുമതത്തിൽ
തിരുത്തുകഹിന്ദുക്കളുടെ ഇടയിൽ പ്രചാരമുള്ള ചടങ്ങാണ് വിദ്യാരംഭം. നവരാത്രി പൂജയുടെ അവസാനദിനമായ വിജയദശമി ദിവസമാണ് വിദ്യാരംഭം നടത്തുന്നത്.
സാധാരണയായി അക്ഷരങ്ങൾ എഴുതിച്ച് തുടങ്ങുന്നത് ഓം ഹരിഃ ശ്രീ ഗണപതയെ നമഃ; അവിഘ്നമസ്തു; ശ്രീ ഗുരുഭ്യോ നമഃ എന്ന മന്ത്രം ധാന്യങ്ങൾ (പച്ചരി) നിറച്ച പാത്രത്തിലോ പൂഴിമണലിലോ എഴുതിച്ചുകൊണ്ടാണ്.
മറ്റ് മതങ്ങളിൽ
തിരുത്തുകആധുനികകാലത്ത് ക്രൈസ്തവർ, കേരള മുസ്‌ലിംകളിലെ സുന്നികൾ (പ്രാമാണികമല്ലാത്തതിനാൽ ഇസ്‌ലാമിൽ വിദ്യാരംഭം എന്ന ആചാരം ഇല്ല) എന്നിവരിലും വിദ്യാരംഭം അനുഷ്ഠിക്കുന്നവരുണ്ട്.
പ്രധാന വിദ്യാരംഭ സ്ഥലങ്ങൾ/സരസ്വതി ക്ഷേത്രങ്ങൾ
തിരുത്തുക- കൊല്ലൂർ മൂകാംബിക ക്ഷേത്രം, കർണാടക
- തുഞ്ചൻ പറമ്പ്, തിരൂർ
- പനച്ചിക്കാട് ദക്ഷിണ മൂകാംബിക ക്ഷേത്രം, കോട്ടയം (ചിങ്ങവനത്തിന് അടുത്ത്)
- ചോറ്റാനിക്കര ഭഗവതി ക്ഷേത്രം, എറണാകുളം (പ്രഭാതത്തിൽ കൊല്ലൂർ മൂകാംബിക/ മഹാസരസ്വതി സങ്കൽപ്പമുള്ള ക്ഷേത്രം)
- മൂകാംബിക സരസ്വതി ക്ഷേത്രം, വടക്കൻ പറവൂർ
- പൂജപ്പുര സരസ്വതി ക്ഷേത്രം, തിരുവനന്തപുരം
- പാലക്കാട്‌ ഹേമാംബിക ദേവി ക്ഷേത്രം, കല്ലേക്കുളങ്ങര (മഹാസരസ്വതി സങ്കല്പമുള്ള ക്ഷേത്രം)
- ഞാങാട്ടിരി ഭഗവതി ക്ഷേത്രം, പട്ടാമ്പി, പാലക്കാട്‌ (വള്ളുവനാടൻ മൂകാംബിക)
- എഴുകോൺ മൂകാംബിക ക്ഷേത്രം, കൊല്ലം
- തിരുവുള്ളക്കാവ് ശ്രീ ധർമശാസ്ത ക്ഷേത്രം, തൃശ്ശൂർ (സരസ്വതി സാന്നിധ്യമുള്ള ക്ഷേത്രം)
- കുമാരനെല്ലൂർ ഭഗവതി ക്ഷേത്രം, കോട്ടയം (സരസ്വതി ഭാവമുള്ള പ്രതിഷ്ഠ)
- ആവണംകോട് സരസ്വതി ക്ഷേത്രം ആലുവ
- മൃദംഗശൈലേശ്വരി ക്ഷേത്രം, കണ്ണൂർ (സരസ്വതി ഭാവമുള്ള പ്രതിഷ്ഠ)
- പള്ളിക്കുന്ന് മൂകാംബിക ക്ഷേത്രം, കണ്ണൂർ
- തട്ടാരമ്പലം സരസ്വതി ക്ഷേത്രം, മാവേലിക്കര, ആലപ്പുഴ ജില്ല
- ആവണംകോട് സരസ്വതി ക്ഷേത്രം, ആലുവ
- പന്തളം പാട്ടുപുരക്കാവ് ശ്രീസരസ്വതീ ക്ഷേത്രം (കുറുന്തോട്ടയം കവലയ്ക്കു സമീപം), പത്തനംതിട്ട
- ശിവഗിരി ശാരദാമഠം സരസ്വതി ക്ഷേത്രം, വർക്കല
- വടക്കുംകൂർ മൂകാംബിക ക്ഷേത്രം, വൈക്കം, കോട്ടയം
- പൂതാടി സരസ്വതി ക്ഷേത്രം, വയനാട്
- അന്തിക്കാട് മൂകാംബിക ക്ഷേത്രം, തൃശൂർ
- പെരുമ്പിള്ളി ലക്ഷ്മിവിനായക സരസ്വതി ക്ഷേത്രം, ആറാട്ടുപുഴ, ആലപ്പുഴ
- പാറശ്ശേരി മൂകാംബിക ഭഗവതി ക്ഷേത്രം, പെരിങ്ങോട്, പാലക്കാട്‌
കൊല്ലൂർ മൂകാംബിക ക്ഷേത്രം, കർണാടക
തിരുത്തുകകർണാടകയിലെ കൊല്ലൂർ ശ്രീമൂകാംബിക ക്ഷേത്രത്തിലെ വിദ്യാരംഭം അതിപ്രശസ്തമാണ്. നവരാത്രി ആഘോഷത്തിന്റെ അവസാനദിനം ക്ഷേത്രത്തിലെ സരസ്വതി മണ്ഡപത്തിലണ് ചടങ്ങ്. ഇവിടെ വിദ്യാരംഭം നടത്തുന്ന കുട്ടികൾ ഭാവിയിൽ ഉന്നത വിജയം നേടുമെന്നാണ് വിശ്വാസം. കൊല്ലൂർ മൂകാംബിക ക്ഷേത്രത്തിൽ വർഷത്തിലെ ഏതു ദിവസവും വിദ്യാരംഭം നടത്താമെന്ന പ്രത്യേകതയുമുണ്ട്. പ്രസിദ്ധമായ രഥോത്സവം, ചണ്ഡികാഹോമം തുടങ്ങിയ ചടങ്ങുകളും ഇതോടാനുബന്ധിച്ചു അവിടെ നടക്കുന്നു. വിദ്യാരംഭത്തിന് തലേദിവസം മഹാനവമി ആഘോഷം നടക്കുന്നു. അന്ന് രാത്രി വൈകി അവസാന ഭക്തനും തൊഴുത് ഇറങ്ങിയ ശേഷം മാത്രമേ കൊല്ലൂർ മൂകാംബിക ക്ഷേത്രം അടയ്ക്കാറുള്ളു. മൂകാംബിക സങ്കൽപ്പമുള്ള എറണാകുളത്തെ ചോറ്റാനിക്കര ഭഗവതി ക്ഷേത്രം, കോട്ടയം ജില്ലയിലെ ചിങ്ങവനത്തിന് അടുത്തുള്ള (ചങ്ങനാശ്ശേരി റോഡിൽ) പനച്ചിക്കാട് ദക്ഷിണ മൂകാംബിക സരസ്വതി ക്ഷേത്രം എന്നിവയും വിദ്യാരംഭത്തിന് പ്രാധാന്യം ഉള്ള കേന്ദ്രങ്ങളാണ്.
പന്തളം പാട്ടുപുരക്കാവ് ശ്രീസരസ്വതീക്ഷേത്രം
തിരുത്തുകകേരളത്തിലെ നവരാത്രി ആഘോഷങ്ങളിൽ പ്രാധാനമാണ് പന്തളം പാട്ടുപുരക്കാവ് ശ്രീ സരസ്വതീ ക്ഷേത്രത്തിലെ നവരാത്രി ആഘോഷങ്ങൾക്കും വിദ്യാരംഭത്തിനുമുള്ളത്. പ്രമുഖരായ സംഗീതജ്ഞരെല്ലാം തന്നെ ഇവിടെ സംഗീതസദസ്സ് അവതരിപ്പിച്ചിട്ടുണ്ട്. 500ഓളം കുരുന്നുകളാണ് എല്ലാ വർഷവും വിജയദശമി നാളിൽ ഇവിടെ ആദ്യാക്ഷരം കുറിക്കുന്നത്.
കേരളത്തിലെ ഏറ്റവും വലിയ സരസ്വതി പ്രതിഷ്ഠയുള്ള ക്ഷേത്രമാണിത്. 6 അടി വലുപ്പമുള്ള പ്രതിഷ്ഠ. ഈ വർഷം (2022ൽ) 57-ാമതു നവരാത്രി ആഘോഷങ്ങളാണു നടന്നത്. [[ പെരുമ്പാവൂർ അകനാട് കുട്ടനെല്ലൂർ ദുർഗ്ഗാക്ഷേത്രം, 108 ദുർഗ്ഗാലയങ്ങളിൽപ്പെട്ട ഇവിടെ വിദ്യാരംഭം കുറിക്കുന്നത് വളരെ വിശേഷമാണ്.]]