ലോയർ

ഫ്രാൻസിലെ ഏറ്റവും നീളമേറിയ നദിയും ലോകത്തിലെ ഏറ്റവും ദൈർഘ്യമേറിയ 171-ാമത്തെ നദിയുമാണ് ലോയർ. (/lwɑːr/, also US: /luˈɑːr/, French: [lwaʁ] ^ⓘ; Occitan: Léger; Breton: Liger) 1,012 കിലോമീറ്റർ (629 മൈൽ) നീളമുള്ള ഈ നദി 117,054 കിലോമീറ്റർ 2 (45,195 ചതുരശ്ര മൈൽ) അല്ലെങ്കിൽ ഫ്രാൻസിന്റെ ഭൂവിസ്തൃതിയുടെ അഞ്ചിലൊന്നിൽ കൂടുതൽ ഒഴുകുന്നു. അതേസമയം ശരാശരി ജലം റോണിന്റെ പകുതിയോളം മാത്രമാണ്.

ലോയർ
മെയ്ൻ-എറ്റ്-ലോയറിലെ ലോയർ
Map of France with the Loire highlighted
നദിയുടെ പേര്	Léger  (Occitan) Liger  (Breton)
Country	France
Physical characteristics
പ്രധാന സ്രോതസ്സ്	മാസിഫ് സെൻട്രൽ സൈന്റ്-യൂലാലി, അർഡെച്ചെ 1,408 മീ (4,619 അടി) 44°49′48″N 4°13′20″E
നദീമുഖം	അറ്റ്ലാന്റിക് മഹാസമുദ്രം സെന്റ്-നസെയർ, ലോയർ-അറ്റ്ലാന്റിക് 0 മീ (0 അടി) 47°16′09″N 2°11′09″W
നീളം	1,012 കി.മീ (629 മൈ)
Discharge	Location: Montjean-sur-Loire Minimum rate: 60 m3/s (2,100 cu ft/s) Average rate: 835.3 m3/s (29,500 cu ft/s) Maximum rate: 4,150 m3/s (147,000 cu ft/s)
നദീതട പ്രത്യേകതകൾ
നദീതട വിസ്തൃതി	117,000 കി.m2 (1.26×1012 sq ft)
പോഷകനദികൾ	Left: അല്ലിയർ, ചെർ, ഇന്ദ്രെ, വിയന്നെ, സാവ്രെ നന്തൈസ് Right: മെയ്ൻ, നിവ്രെ, എർഡ്രെ
യുനെസ്കോ ലോകപൈതൃകസ്ഥാനം
Official name	സുള്ളി-സർ-ലോയറിനും ചലോന്നസിനും ഇടയിലുള്ള ലോയർ വാലി
Criteria	Cultural: (i)(ii)(iv)
Reference	933bis
Inscription	2000 (24-ആം Session)
Extensions	2017
Area	86,021 ഹെ (212,560 ഏക്കർ)
Buffer zone	213,481 ഹെ (527,520 ഏക്കർ)

ഫ്രഞ്ച് മാസിഫ് സെൻട്രലിന്റെ തെക്കുകിഴക്കൻ അറ്റത്തുള്ള സെവെൻസ് മേഖലയിലെ (അർഡെച്ചെ വകുപ്പിൽ) ശൈത്യകാലത്താണ് ജലം ഉയരുന്നത്. മോണ്ട് ബിയർ ഡി ജോങ്കിന് സമീപം 1,350 മീറ്റർ (4,430 അടി); സെന്റ്-നസെയറിലെ ബിസ്കേ ഉൾക്കടലിൽ (അറ്റ്ലാന്റിക് സമുദ്രം) എത്തുന്നതുവരെ അത് നെവേഴ്‌സ് വഴി ഓർലിയാൻസിലേക്കും പടിഞ്ഞാറ് ടൂർസ്, നാന്റസ് വഴിയും ഒഴുകുന്നു. അതിന്റെ പ്രധാന കൈവഴികൾ വലത് തടത്തിലെ നീവ്രെ, മെയ്ൻ, എർഡ്രെ നദികളും ഇടത് തടത്തിലെ അല്ലിയർ, ചെർ, ഇന്ദ്രെ, വിയന്ന, സാവ്രെ നന്തൈസ് എന്നീ നദികളും ഉൾപ്പെടുന്നു.

ലോയർ നദീതടത്തിന്റെ മനുഷ്യ ചരിത്രം ആരംഭിക്കുന്നത് 90-40 kya (ആയിരം വർഷങ്ങൾക്ക് മുമ്പ്) മധ്യ പാലിയോലിത്തിക്ക് കാലഘട്ടത്തിലാണ്. നിയോലിത്തിക്ക് കാലഘട്ടത്തിൽ (ബിസി 6,000 മുതൽ 4,500 വരെ) യൂറോപ്പിലെ സമീപകാല ശിലായുഗങ്ങളെല്ലാം ആധുനിക മനുഷ്യർ (ഏകദേശം 30 kya) പിന്തുടർന്നെത്തി. 1500 മുതൽ 500 ബിസി വരെ ഇരുമ്പുയുഗ കാലഘട്ടത്തിൽ ലോയറിലെ ചരിത്ര ഗോത്രങ്ങളായ ഗൗൾസ് വന്നു. ബിസി 600 ഓടെ അവർ ലോയറിനെ ഒരു പ്രധാന നദീതട വ്യാപാര മാർഗ്ഗമായി ഉപയോഗിച്ചു. മെഡിറ്ററേനിയൻ തീരത്ത് ഗ്രീക്കുകാരുമായി വ്യാപാരം ആരംഭിച്ചു. ക്രി.മു. 56-ൽ ജൂലിയസ് സീസർ റോമിനടുത്തുള്ള പ്രവിശ്യകൾ കീഴടക്കിയപ്പോൾ ഗാലിക് ഭരണം താഴ്‌വരയിൽ അവസാനിച്ചു. എ ഡി മൂന്നാം നൂറ്റാണ്ട് മുതൽ ഈ താഴ്വരയിലേക്ക് ക്രിസ്തുമതം പ്രചരിക്കപ്പെട്ടു. കാരണം മിഷനറിമാർ (പലരും പിന്നീട് വിശുദ്ധരായി അംഗീകരിക്കപ്പെട്ടു) പുറജാതികളെ പരിവർത്തനം ചെയ്തു. ഈ കാലഘട്ടത്തിൽ, താമസക്കാർ മുന്തിരിത്തോട്ടങ്ങൾ സ്ഥാപിക്കുകയും വീഞ്ഞ് ഉത്പാദിപ്പിക്കുകയും ചെയ്തു.

ലോയർ വാലിയെ "ഫ്രാൻസിന്റെ പൂന്തോട്ടം" എന്ന് വിളിക്കുന്നു. ആയിരത്തിലധികം കൊട്ടാരങ്ങൾ കൊണ്ട് അലങ്കരിച്ചിരിക്കുന്നു. ലോയർ, വിയന്നെ എന്നീ രണ്ട് നദികളുടെ സംഗമസ്ഥാനത്താണ് മൊംസൊരൊയ കൊട്ടാരം സ്ഥിതിചെയ്യുന്നത്. വൈവിധ്യമാർന്ന വ്യതിയാനങ്ങൾ ഉൾക്കൊള്ളുന്ന വ്യത്യസ്ത വാസ്തുവിദ്യാ അലങ്കാരങ്ങൾ അവിടെ കാണപ്പെടുന്നു. മധ്യകാലത്തിന്റെ ആരംഭം മുതൽ നവോത്ഥാന കാലഘട്ടം വരെ തെക്കും വടക്കൻ ഫ്രാൻസും തമ്മിലുള്ള തന്ത്രപരമായ വിഭജനത്തിൽ നൂറ്റാണ്ടുകൾക്ക് മുമ്പ് ഫ്യൂഡൽ ശക്തികേന്ദ്രങ്ങളായിട്ടാണ് അവ ആദ്യം സൃഷ്ടിക്കപ്പെട്ടത്. ഇപ്പോൾ പലതും സ്വകാര്യ ഉടമസ്ഥതയിലാണ്.

ചരിത്രം

ചരിത്രാതീത കാലഘട്ടം

ഈ പ്രദേശത്തെ പാലിയോ-ഭൂമിശാസ്ത്രത്തെക്കുറിച്ചുള്ള പഠനങ്ങൾ സൂചിപ്പിക്കുന്നത് പാലിയോ-ലോയർ വടക്കോട്ട് ഒഴുകുകയും സീനിൽ ചേരുകയും ചെയ്യുന്നു. നീണ്ട ചരിത്രത്തിൽ ഒരു പ്രത്യേക ഘട്ടത്തിൽ പാരീസ് തടത്തിലെ താഴത്തെ അറ്റ്ലാന്റിക് ലോയർ "പാലിയോ-ലോയർ" അല്ലെങ്കിൽ ലോയർ സെക്വാനൈസ് ("സീൻ ലോയർ") എന്നിവ ചേർന്ന് ഇന്നത്തെ നദി രൂപം പ്രാപിച്ചിരിക്കുന്നു. ലോയർ സെക്വാനൈസിന്റെ മുൻ മണൽത്തിട്ടയിൽ ലോയിംഗ് ഉൾക്കൊള്ളുന്നു.

ചിത്രശാല

• 
  ജെ. എം. ഡബ്ല്യു. ടർണർ എഴുതിയ സ്കീൻ ഓഫ് ലോയർ.
• 
  ലാ സോഴ്‌സ് ഡി ലാ ലോയർ, ഗുസ്റ്റേവ് കോർബെറ്റ്.
• 
  'ജീൻ-മാക്സ് ആൽബർട്ട് എഴുതിയ പോർട്രെയിറ്റ് ഓഫ് ലോയർ, 1988.
• 
  ജീൻ-ജാക്ക് ഡെലൂസ് എഴുതിയ ലെസ് റോസിയേഴ്സ്-സർ-ലോയർ [fr], 1800
• 
  ദി ലോയർ അറ്റ് മോണ്ട്സോറോ, ജെ. എം. ഡബ്ല്യു. ടർണർ, 1832, ചാറ്റോ ഡി മോണ്ട്സൊറോ-മ്യൂസിയം ഓഫ് കണ്ടംപററി ആർട്ട്.

ഗ്രന്ഥസൂചിക

• Williams, Nicola; Boone, Virginie (1 May 2002), The Loire, Lonely Planet, ISBN 978-1-86450-358-6

Garrett, Martin, The Loire: a Cultural History. 2010, Signal Books.

Pays de la Loire, waterways guide No. 10, Editions du Breil. pp 8–27, for the navigable section (guide in English, French and German)

പുറത്തേക്കുള്ള കണ്ണികൾ

• River Loire guide, places, ports and moorings on the river in the navigable length from the Maine to Saint-Nazaire, by the author of Inland Waterways of France, Imray.
• Navigation details for 80 French rivers and canals (French waterways website section)
• (in English) Tourist Office Board Loire Valley Archived 2011-12-27 at the Wayback Machine.
• (in English) Waterways In Western Loire – Free Online Travel Brochure