മൊഹ്താരം എസ്കന്ദാരി
ഇറാനിയൻ ബുദ്ധിജീവിയും ഇറാനിയൻ വനിതാ പ്രസ്ഥാനത്തിന്റെ തുടക്കക്കാരിയുമായിരുന്നു മൊഹ്താരം എസ്കന്ദാരി (പേർഷ്യൻ: محترم اسکندری; 1895 - ജൂലൈ 27, 1924).[1] പേർഷ്യയിലെ ആദ്യത്തെ വനിതാ അവകാശ സംഘടനയായ ജാമിയത്ത് ഇ നെസ്വാൻ-ഇ വതൻഖയുടെ സഹസ്ഥാപകയും ആദ്യത്തെ നേതാവുമായിരുന്നു അവർ. [2][3]
നെസ്വാൻ വാതൻ ഖാ പത്രത്തിന്റെ ആദ്യ ചെയർപേഴ്‌സൺ, പ്രസാധക എന്നീ നിലകളിൽ എസ്കന്ദാരി സ്ത്രീകളുടെ അവകാശങ്ങളെ പിന്തുണച്ച് പ്രഭാഷണങ്ങൾ നടത്തി. അസോസിയേഷൻ അംഗങ്ങൾക്കും മാർച്ചുകൾ ആസൂത്രണം ചെയ്തു. [4]
ആദ്യകാലജീവിതം തിരുത്തുക
ടെഹ്‌റാനിലെ ലിബറൽ, ബുദ്ധിപരമായി ഊർജ്ജസ്വലവും രാഷ്ട്രീയമായി സജീവവുമായ ഒരു കുടുംബത്തിലാണ് മൊഹ്താരം ജനിച്ചത്. അവരുടെ പിതാവ് മുഹമ്മദ് അലി മിർസ എസ്കന്ദാരി (അലി ഖാൻ രാജകുമാരൻ), ഭരണഘടനാവിദഗ്ദ്ധനും അദാമിയറ്റ് സൊസൈറ്റിയുടെ സ്ഥാപകനുമായിരുന്നു. ദാർ ഉൽ-ഫനുനിൽ പഠിപ്പിക്കുകയും ചെയ്തു.[5] അച്ഛനോടൊപ്പം വീട്ടിൽ ആദ്യമായി പഠിച്ച അവർ മിർസ മുഹമ്മദ് അലി ഖാൻ മൊഹഖഖിയുടെ മേൽനോട്ടത്തിൽ പേർഷ്യൻ, ഫ്രഞ്ച് സാഹിത്യങ്ങളിൽ വിദ്യാഭ്യാസം നേടി. എസ്കന്ദാരിയും മൊഹാക്കെഖിയും പിന്നീട് വിവാഹിതരായി. [6][7]
പ്രായപൂർത്തിയായപ്പോൾ, എസ്കന്ദരിക്ക് സുഷുമ്നാ നാഡിക്ക് ക്ഷതം സംഭവിച്ചു. കുറച്ചുകാലം പഠിപ്പിക്കുകയും പെൺകുട്ടികൾക്കായുള്ള ഒരു സംസ്ഥാന സ്കൂളിന്റെ ഡയറക്ടറായും സേവനമനുഷ്ഠിക്കുകയും ചെയ്തു. ഭരണഘടനാ വിപ്ലവത്തിനുശേഷം പേർഷ്യയിലെ സ്ത്രീകളുടെ അവകാശങ്ങളുടെ അവസ്ഥയോടുള്ള അവളുടെ അതൃപ്തി 1922-ൽ ജമിയത്ത്-ഇ നെസ്വാൻ-ഇ വതൻഖ, "ഇറാൻ ദേശസ്നേഹി വനിതാ ലീഗ്" സ്ഥാപിക്കുന്നതിലേക്ക് നയിച്ചു. അത് ഫെമിനിസത്തെയും ഇറാനിയൻ ദേശീയതയെയും അതുല്യമായി രൂപപ്പെടുത്തി.
സ്ത്രീകൾക്കായുള്ള ഭരണഘടനാ വിപ്ലവത്തിന്റെ നേട്ടങ്ങളിൽ അവർ നിരാശരായി. അതിനാൽ 1922-ൽ, [8] ടെഹ്‌റാനിലെ നിരവധി പ്രമുഖ വനിതകൾക്കൊപ്പം അവർ ദേശസ്നേഹി വനിതാ അസോസിയേഷൻ സ്ഥാപിച്ചു. അവർ പ്രഭാഷണം നടത്തി, അസോസിയേഷന്റെ മാഗസിൻ നടത്തി, കമ്മ്യൂണിറ്റിയുടെ മാർച്ചുകൾ ആസൂത്രണം ചെയ്തു. ഒരു റാലിയിൽ, അവർ സ്ത്രീകൾക്കെതിരായ ലഘുലേഖകൾ കത്തിച്ചു. ഇത് മൊഹ്താറാമിനെ സർക്കാർ ഉദ്യോഗസ്ഥർ അറസ്റ്റു ചെയ്യുന്നതിൽ കലാശിച്ചു. എന്നാൽ ഇത് അവളുടെ പേര് ഇറാനിലെ ജനങ്ങൾക്കിടയിൽ അറിയപ്പെടുന്നതാക്കി. പ്രായപൂർത്തിയായ സ്ത്രീകൾക്കായി അവർ ഒരു വിദ്യാലയം സ്ഥാപിക്കുകയും ദേശീയ വസ്തുക്കളുടെ ഉപയോഗത്തിനായി പരസ്യം ചെയ്യുകയും ചെയ്തു.[9]
ചെറുപ്പത്തിൽ നടത്തിയ മുതുകിലെ ഒരു ശസ്ത്രക്രിയയുടെ സങ്കീർണതകൾ കാരണം മൊഹ്താറാം എസ്കന്ദരി 29-ആം വയസ്സിൽ ടെഹ്‌റാനിൽ 1924-1925 ജൂലൈയിൽ മരിച്ചു.[5]
മഹിളാ അസോസിയേഷൻ തിരുത്തുക
1922-ൽ, മൊഹ്താറാം എസ്കന്ദരി, നൂറുൽഹൂദ മംഗെനെ, മസ്തുറേഹ് അഫ്‌ഷർ, മാഡം ഫഖ്ർ അഫാഗ് എന്നിവരുടെ ആദരണീയമായ പ്രവർത്തനങ്ങളോടെ ദേശസ്നേഹി വനിതാ അസോസിയേഷൻ സ്ഥാപിതമായി. സ്ത്രീകളുടെ വിദ്യാഭ്യാസ അവകാശം ഈ കൂട്ടായ്മയുടെ ഏറ്റവും പ്രധാനപ്പെട്ട ലക്ഷ്യങ്ങളിലൊന്നായിരുന്നു.
തിരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ട പത്ത് വനിതകളെ ഉൾപ്പെടുത്തി, ദേശാഭിമാനി മഹിളാ അസോസിയേഷൻ ഡയറക്ടർ ബോർഡ് രൂപീകരിച്ചു, അതേ പ്രതിനിധി സംഘം എസ്കന്ദരിയെ സമുദായത്തിന്റെ ആദ്യ തലവനായി തിരഞ്ഞെടുത്തു.[10]
സ്ത്രീകളുടെ വിദ്യാഭ്യാസത്തിന്റെയും പഠനത്തിന്റെയും ലക്ഷ്യങ്ങളിലേക്കുള്ള പാതയിൽ "ദേശസ്നേഹികളായ സ്ത്രീകൾ" എന്ന അസോസിയേഷൻ, പ്രായമായ സ്ത്രീകൾക്കായി ക്ലാസുകൾ ആരംഭിച്ചതിന്റെ പശ്ചാത്തലത്തിൽ നസ്വാൻ-ഇ വതൻഖ (പേർഷ്യൻ: ദേശസ്നേഹമുള്ള സ്ത്രീകൾ) എന്ന മാസിക പ്രസിദ്ധീകരിച്ചു. സ്ത്രീകളുടെ പ്രശ്‌നങ്ങളിലും സ്ത്രീകളുടെ അവകാശങ്ങളിലും ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിക്കുന്ന സമൂഹത്തിന്റെ ഔദ്യോഗിക അവയവമായിരുന്നു മാസിക. അതിന്റെ ഉടമ മാഡം മൊളൂക്ക് എസ്കന്ദരി ആയിരുന്നു, അതിന്റെ ആദ്യ ഡയറക്ടർ മൊഹ്താരം എസ്കന്ദരി ആയിരുന്നു. മാഗസിൻ മൂന്ന് വർഷങ്ങളിലായി (1923 മുതൽ 1926 വരെ) പതിനൊന്ന് ലക്കങ്ങൾ പ്രസിദ്ധീകരിക്കുകയും നിരവധി ലിബറൽ സ്ത്രീകളെ ആകർഷിക്കുകയും ചെയ്തു.[11]
അവലംബം തിരുത്തുക
- ↑ "Archived copy" (PDF). Archived from the original (PDF) on 2020-04-19. Retrieved 2008-08-31.
{{cite web}}: CS1 maint: archived copy as title (link) - ↑ Sanasarian, Eliz. The Women's Rights Movements in Iran, Praeger, New York: 1982, ISBN 0-03-059632-7.
- ↑ Afary, Janet. The Iranian Constitutional Revolution, 1906 - 1911, Columbia University Press, 1996.
- ↑ Sanasarian, pages 63-64
- ↑ 5.0 5.1 "ESKANDARĪ, MOḤTARAM". Encyclopaedia Iranica. January 19, 2012. Retrieved March 1, 2016.
- ↑ Pouran Farrokhzad, pages 90 and 91
- ↑ Iranian Women in the Constitutional Movement, pages 115-118
- ↑ Sanasarian, pages 63-64
- ↑ Pouran Farrokhzad, pages 90 and 91
- ↑ "About Iranian Patriotic women's society". Amordad News. Archived from the original on 2022-12-17. Retrieved 2023-03-07.
- ↑ "The day in which women were known as wicked was burned into fire". Archived from the original on 2019-02-12. Retrieved 2019-02-10.
ഉറവിടങ്ങൾ തിരുത്തുക
- Sanasarian, Eliz. The Women's Rights Movements in Iran, Praeger, New York: 1982, ISBN 0-03-059632-7.
- Nahid, Abdolhossein, Iranian Women in the Constitutional Movement, Tabriz, published by Ehya, 1981.
- Pouran Farokhzad, Iranian Women's Carnivals (From yesterday to today). Tehran, published by Ghatreh, 2002.
- Yervand Abrahamian, Iran between Two Revolutions: From Constitutionalism to Islamic Revolution. Translation by Kazem Firuzmand, Hasan Shamsiyahi, Mohsen the Director of Shanachi. Second print, published by Markaz, 1999, page 146.
പുറംകണ്ണികൾ തിരുത്തുക
- Mehrangiz Dowlatshahi-- ESKANDARĪ,MOḤTARAM in Encyclopædia Iranica.