മാലിക പുഖ്രാജ്
പാക്കിസ്ഥാനിലെ നാടോടി ഗായികയും ഗസൽ ഗായികയുമായിരുന്നു മാലിക പുഖ്രാജ് (ഉറുദു: ملكہ ملكہ) (1912–2004). പൊതുവെ "രാജ്ഞി" എന്നർത്ഥമുള്ള "മാലിക" എന്നാണ് പ്രത്യക്ഷത്തിൽ അറിയപ്പെട്ടിരുന്നത്. പാക്കിസ്ഥാനിൽ മാത്രമല്ല, ഇന്ത്യയിലും ദശലക്ഷക്കണക്കിന് ആളുകൾ ആസ്വദിക്കുന്ന ഹഫീസ് ജലന്ധാരിയുടെ നാസ്ം ഗാനം അഭി തൗ മെയിൻ ജവാൻ ഹൂൺ ("ഞാൻ ഇപ്പോഴും ചെറുപ്പമാണ്") അവതരിപ്പിച്ചതിലൂടെ അവർ വളരെ ജനപ്രിയയായിരുന്നു.[1] ലോ ഫിർ ബസന്ത് ആയി, ഖുലി ഖുതുബ്സ് പിയ ബാജ് പിയാല പിയ ജയ് നാ, ഫൈസ് അഹമ്മദ് ഫായിസിന്റെ മേരെ ഖത്തിൽ മേരെ ദിൽദാർ മേരെ പാസ് റാഹോ തുടങ്ങിയവ അവരുടെ ജനപ്രിയഗാനങ്ങളിൽപ്പെടുന്നു.
മാലിക പുഖ്രാജ് | |
|---|---|
_in_1920s.jpg) Malika Pukhraj in 1920s, Jammu. | |
| പശ്ചാത്തല വിവരങ്ങൾ | |
| ജനനം | 1912 ഹമീർപൂർ സിദ്ധർ, ജമ്മു, ബ്രിട്ടീഷ് ഇന്ത്യ (ഇന്നത്തെ ജമ്മു കശ്മീർ, ഇന്ത്യ) |
| ഉത്ഭവം | കശ്മീർ |
| മരണം | 4 ഫെബ്രുവരി 2004 (aged 92) ലാഹോർ, പഞ്ചാബ്, പാകിസ്ഥാൻ |
| വിഭാഗങ്ങൾ | നാടോടി സംഗീതം, ഗസൽ |
| തൊഴിൽ(കൾ) | Vocalist |
| ലേബലുകൾ | റേഡിയോ പാകിസ്ഥാൻ അഖിലേന്ത്യാ റേഡിയോ |
ആദ്യകാലജീവിതം
തിരുത്തുകപ്രൊഫഷണൽ സംഗീതജ്ഞരുടെ ഒരു ഗായക കുടുംബത്തിലാണ് ഹമീർപൂർ സിദ്ധാറിൽ മാലിക പുഖ്രാജ് ജനിച്ചത്.[2] അഖ്‌നൂർ പ്രദേശത്തെ ആത്മീയവാദിയായ ബാബാ റോട്ടി റാം 'മജൂബ്' ആണ് ജനനസമയത്ത് അവർക്ക് "മാലിക" എന്ന പേര് നൽകിയത്. കൂടാതെ ഒരു പ്രൊഫഷണൽ ഗായികയും നർത്തകിയുമായ അമ്മായിയാണ് പുഖ്രാജ് (Yellow Sapphire) എന്ന് പേരിട്ടത്.[3][4]
പ്രശസ്ത ഗായകൻ ഉസ്താദ് ബഡെ ഗുലാം അലി ഖാന്റെ പിതാവ് ഉസ്താദ് അലി ബക്ഷ് കസൂരിയിൽ നിന്ന് മാലിക പുഖ്രാജിന് പരമ്പരാഗത സംഗീത പരിശീലനം ലഭിച്ചു.
സ്വകാര്യ ജീവിതം
തിരുത്തുകപഞ്ചാബിലെ ജൂനിയർ സർക്കാർ ഉദ്യോഗസ്ഥനായ ഷബ്ബീർ ഹുസൈനെ മാലികാ പുഖ്രാജ് വിവാഹം കഴിച്ചു. പാകിസ്ഥാനിലെ ഗായിക കൂടിയായ താഹിറ സയ്യിദ് ഉൾപ്പെടെ ആറ് മക്കളുണ്ടായിരുന്നു.[5][6]
കരിയർ നിർവഹിക്കുന്നു
തിരുത്തുകഒൻപതാം വയസ്സിൽ, അവൾ ജമ്മു സന്ദർശിക്കുകയും മഹാരാജ ഹരിസിങ്ങിന്റെ കിരീടധാരണ ചടങ്ങിൽ അവതരിപ്പിക്കുകയും ചെയ്തു, അവളുടെ ശബ്ദത്തിൽ ആകൃഷ്ടനായ അദ്ദേഹം അവളെ തന്റെ ദർബാറിൽ കൊട്ടാരം ഗായികയായി നിയമിച്ചു.[7][8] ഒമ്പത് വർഷം കൂടി അവർ അവിടെ ഗായികയായി തുടർന്നു.[4]
1940-കളിൽ ഇന്ത്യയിലെ അറിയപ്പെടുന്ന പ്രൊഫഷണൽ ഗായികമാരിൽ ഒരാളായിരുന്നു അവർ, 1947-ൽ ഇന്ത്യാ വിഭജനത്തിനുശേഷം, പാക്കിസ്ഥാനിലെ ലാഹോറിലേക്ക് കുടിയേറി, അവിടെ സംഗീതസംവിധായകൻ കാലെ ഖാനൊപ്പം ലാഹോറിലെ റേഡിയോ പാക്കിസ്ഥാനിൽ നടത്തിയ റേഡിയോ പ്രകടനങ്ങളിലൂടെ അവർക്ക് കൂടുതൽ പ്രശസ്തി ലഭിച്ചു. [9] അവളുടെ ശബ്ദം 'മലകളിലെ നാടൻ പാട്ടുകൾ' (പഹാരി ഗാനങ്ങൾ)ക്ക് ഏറ്റവും അനുയോജ്യമാണ്.[10]
1980-ൽ പാകിസ്ഥാൻ പ്രസിഡന്റിൽ നിന്ന് പ്രൈഡ് ഓഫ് പെർഫോമൻസ് അവാർഡ് ലഭിച്ചു.[11]1977-ൽ, 1947-ൽ വിഭജനം വരെ അവർ പാടിയ ആകാശവാണി അതിന്റെ സുവർണ ജൂബിലി ആഘോഷിക്കുമ്പോൾ, അവരെ ഇന്ത്യയിലേക്ക് ക്ഷണിക്കുകയും 'ലെജൻഡ് ഓഫ് വോയ്സ്' അവാർഡ് നൽകുകയും ചെയ്തു.[12]സോങ് സങ് ട്രൂ എന്ന നോവലിൽ മാലിക പുഖ്രാജ് തന്റെ ഓർമ്മക്കുറിപ്പുകളും രേഖപ്പെടുത്തിയിട്ടുണ്ട്[11]
അവലംബം
തിരുത്തുക- ↑ https://www.youtube.com/watch?v=6F87TnnTdpw, "Abhi tau mein jawan hoon" song on YouTube by Malika Pukhraj, uploaded 10 May 2010. Retrieved 1 February 2016
- ↑ Prof RL Kaul, Kashmir and Jammu: A History pub Jammu: Indar V Press, 1955, p. 102
- ↑ http://www.dawn.com/news/783586/abhi-to-main-jawan-hoon&sa, Malika Pukhraj article on Dawn, Karachi newspaper. Retrieved 1 February 2016
- ↑ 4.0 4.1 Biography, Biography of Malika Pukhraj on tripod.com website. Retrieved 1 February 2016
- ↑ http://www.dawn.com/news/783586/abhi-to-main-jawan-hoon&sa, Biography of Malika Pukhraj on Dawn, Karachi newspaper, published 4 February 2013. Retrieved 1 February 2016
- ↑ https://www.youtube.com/watch?v=m9TG8Dhusg4, Tahira Syed 'Profile' on YouTube, uploaded 9 January 2012. Retrieved 1 February 2016
- ↑ "Malika Pukhraj lived here in Jammu". The Dispatch. July 3, 2021.
- ↑ "Unparalleled queen of gayaki". The Hindu. Archived from the original on 23 June 2004. Retrieved 7 July 2022.
- ↑ "Her Swan Song". Caravan Magazine. December 4, 2021.
- ↑ "15th death anniversary of Malika Pukhraj observed". Radio Pakistan website. 4 February 2019. Archived from the original on 2022-09-20. Retrieved 7 July 2022.
- ↑ 11.0 11.1 Amjad Parvez (19 June 2018). "Malika Pukhraj — a strong, unique and tuneful voice". Daily Times (newspaper). Archived from the original on 2022-02-17. Retrieved 7 July 2022.
- ↑ Wajiha Naqvi (18 June 2021). "Mallikas of yesteryear". HIMAL SOUTHASIAN magazine. Retrieved 7 July 2022.