ഫൺമിലയൊ റാൻസം-കുട്ടി

Chief
ഫൺമിലയൊ റാൻസം-കുട്ടി
MON
Chief ഫൺമിലയൊ റാൻസം-കുട്ടി MON
	റാൻസം-കുട്ടി തന്റെ 70 ആം ജന്മദിത്തിൽ.
വ്യക്തിഗത വിവരങ്ങൾ
ജനനം	Frances Abigail Olufunmilayo Thomas; 25 ഒക്ടോബർ 1900; Abeokuta, Southern Nigeria ; (now Abeokuta, Ogun State)
മരണം	13 ഏപ്രിൽ 1978 (പ്രായം 77); ലാഗോസ്, നൈജീരിയ
പങ്കാളി	Israel Oludotun Ransome-Kuti
കുട്ടികൾ	Dolapo Ransome-Kuti (daughter); Olikoye Ransome-Kuti (son); Fela Anikulapo-Kuti (son); Beko Ransome-Kuti (son);
ബന്ധുക്കൾ	Femi Kuti (grandson); Seun Kuti (grandson); Wole Soyinka (nephew); Yeni Kuti (grand daughter); Yemisi Ransome-Kuti (niece);
ജോലി	Educator, politician, women's rights activist

ചീഫ് ഫൺ‌മിലായോ റാൻസം-കുട്ടി, MON (/ ˌfʊnmiˈlaɪjoʊ ˈrænsəm ˈkuːti /; ജനനം ഫ്രാൻസെസ് അബിഗയിൽ ഒലഫുൻമിലായോ തോമസ്; 25 ഒക്ടോബർ 1900 - 13 ഏപ്രിൽ 1978), ഫൺമിലയൊ അനികുലപ്പോ-കുട്ടി എന്നുമറിയപ്പെടുന്നു. അവർ ഒരു നൈജീരിയൻ അധ്യാപിക, രാഷ്ട്രീയ പ്രചാരക, വനിതാ അവകാശ പ്രവർത്തക, പരമ്പരാഗത പ്രഭു എന്നിവയായിരുന്നു.

നൈജീരിയയിലെ അബൊകുട്ടയിൽ ജനിച്ച റാൻസോം-കുട്ടി അബൊകുട്ട ഗ്രാമർ സ്കൂളിൽ ചേർന്ന ആദ്യത്തെ വനിതാ വിദ്യാർത്ഥിനിയായിരുന്നു. ചെറുപ്പത്തിൽത്തന്നെ അദ്ധ്യാപികയായി ജോലി ചെയ്തു, രാജ്യത്തെ ആദ്യത്തെ പ്രീ സ്‌കൂൾ ക്ലാസുകൾ സംഘടിപ്പിക്കുകയും താഴ്ന്ന ക്ലാസ് സ്ത്രീകൾക്ക് സാക്ഷരതാ ക്ലാസുകൾ ക്രമീകരിക്കുകയും ചെയ്തു. 1940 കളിൽ, റാൻസം-കുട്ടി അബൊകുട്ട വനിതാ യൂണിയൻ സ്ഥാപിക്കുകയും സ്ത്രീകളുടെ അവകാശങ്ങൾക്കായി പോരാടുകയും ചെയ്തു. പ്രാദേശിക ഭരണസമിതികളിൽ സ്ത്രീകളെ മികച്ച രീതിയിൽ പ്രതിനിധീകരിക്കണമെന്നും വിപണിയിലെ സ്ത്രീകളുടെമേലുള്ള അന്യായമായ നികുതി അവസാനിപ്പിക്കണമെന്നും ആവശ്യപ്പെട്ടു. "ലിസബിയുടെ സിംഹം" എന്ന് മാധ്യമങ്ങൾ അവരെ വിശേഷിപ്പിച്ചു.^[2]^:77 പതിനായിരത്തോളം സ്ത്രീകളുടെ മാർച്ചുകൾക്കും പ്രതിഷേധങ്ങൾക്കും അവർ നേതൃത്വം നൽകി. 1949-ൽ ഭരണകക്ഷിയായ അലകെയെ താൽക്കാലികമായി ഭരണത്തിൽനിന്ന് ഒഴിവാക്കാൻ നിർബന്ധിച്ചു. റാൻസം-കുട്ടിയുടെ രാഷ്ട്രീയ വ്യാപ്തി വർദ്ധിച്ചതോടെ, നൈജീരിയൻ വനിതാ യൂണിയന്റെയും നൈജീരിയൻ വനിതാ സൊസൈറ്റികളുടെ ഫെഡറേഷന്റെയും നിർമ്മാണത്തിന് നേതൃത്വം നൽകി. നൈജീരിയൻ സ്ത്രീകളുടെ വോട്ടവകാശത്തിനായി വാദിക്കാൻ ദേശീയമായും അന്തർദ്ദേശീയമായും അവർ സഞ്ചരിച്ചു.

റാൻസോം-കുട്ടിക്ക് ലെനിൻ സമാധാന സമ്മാനം ലഭിച്ചു. ഒപ്പം അവരുടെ പ്രവർത്തനത്തിന് ഓർഡർ ഓഫ് നൈജറിൽ അംഗത്വം ലഭിച്ചു. പിന്നീടുള്ള വർഷങ്ങളിൽ, നൈജീരിയയിലെ സൈനിക സർക്കാരുകളെ വിമർശിച്ചതിൽ അവർ മകനെ പിന്തുണച്ചു. കുടുംബ സ്വത്തുക്കൾക്കെതിരായ സൈനിക റെയ്ഡിൽ പരിക്കേറ്റ് 77 വയസ്സുള്ള അവർ മരിച്ചു. റാൻസം-കുട്ടിയുടെ മക്കളിൽ സംഗീതജ്ഞനും ആക്ടിവിസ്റ്റുമായ ഫെല അനികുലപ്പോ കുട്ടി, ഡോക്ടറും ആക്ടിവിസ്റ്റും ആയ ബെക്കോ റാൻസം-കുട്ടി, ഡോക്ടറും ആരോഗ്യമന്ത്രിയുമായ ഒലികോയ് റാൻസം-കുട്ടി ^[2]^:175–177 എന്നിവർ ഉൾപ്പെടുന്നു.

ആദ്യകാല ജീവിതവും വിദ്യാഭ്യാസവും

A 21st-century view of Abeokuta, Nigeria

ഫ്രാൻസെസ് അബിഗയിൽ ഒലഫുൻമിലായോ തോമസ് 1900 ഒക്ടോബർ 25 ന് നൈജീരിയയിലെ അബൊകുട്ടയിൽ^[3] പ്രഭുക്കന്മാരായ ജിബൊലു-തായ്‌വോ കുടുംബത്തിലെ അംഗമായ ചീഫ് ഡാനിയേൽ ഒലുമെയുവ തോമസ് (1869 - 1954), ലുക്രേഷ്യ ഫിലിസ് ഒമോയിനി അഡിയോസോലു (1874 - 1956) എന്നിവർക്ക് ജനിച്ചു.^[2]^:20അവരുടെ പിതാവ് ഈന്തപ്പനയുടെ കൃഷിയും കച്ചവടം ചെയ്യുകയും അമ്മ ഡ്രസ് മേക്കറായി ജോലി ചെയ്യുകയും ചെയ്തു.^[4] അവരുടെ പിതാവിന്റെ ഭാഗത്ത് ഫ്രാൻസെസ് പത്തൊൻപതാം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ തുടക്കത്തിൽ അടിമക്കച്ചവടക്കാർ പിടികൂടിയ യൊറൂബക്കാരിയായ സാറാ തായ്‌വോയിൽ നിന്നാണ് പിറന്നത്. കാലക്രമേണ ഒടുവിൽ അവരുടെ കുടുംബം അബൊകുട്ടയിലേയ്ക്ക് എത്തി.^[2]^:19–23

നൈജീരിയൻ കുടുംബങ്ങൾ പെൺകുട്ടികൾക്കായി വളരെയധികം വിദ്യാഭ്യാസത്തിനായി നിക്ഷേപം നടത്തുന്നത് അക്കാലത്ത് അസാധാരണമായിരുന്നെങ്കിലും, ആൺകുട്ടികൾക്കും പെൺകുട്ടികൾക്കും വിദ്യാഭ്യാസത്തിന്റെ പ്രാധാന്യത്തെക്കുറിച്ച് ഫ്രാൻസിസിന്റെ മാതാപിതാക്കൾ വിശ്വസിച്ചിരുന്നു. ^[2] സെക്കൻഡറി വിദ്യാഭ്യാസത്തിനായി അവർ അബൊകുട്ട ഗ്രാമർ സ്കൂളിൽ ചേർന്നു. ^[5] ഈ വിദ്യാലയം തുടക്കത്തിൽ പുരുഷ വിദ്യാർത്ഥികൾക്ക് മാത്രമായിരുന്നു തുറന്നത്. പക്ഷേ 1914 ൽ ആദ്യ വനിതാ വിദ്യാർത്ഥികളെ പ്രവേശിപ്പിച്ചു. ആ വർഷം പഠനത്തിനായി രജിസ്റ്റർ ചെയ്ത ആറ് പെൺകുട്ടികളിൽ ഫ്രാൻസെസും ഒന്നാമതായിരുന്നു. ^[2] 1919 മുതൽ 1922 വരെ അവർ വിദേശത്തേക്ക് പോയി ഇംഗ്ലണ്ടിലെ ചെഷെയറിലെ പെൺകുട്ടികൾക്കായി ഒരു ഫിനിഷിംഗ് സ്കൂളിൽ ചേർന്നു. അവിടെ അവർ പ്രസംഗകല, സംഗീതം, വസ്ത്രനിർമ്മാണം, ഫ്രഞ്ച്, വിവിധ ഗാർഹിക കഴിവുകൾ എന്നിവ പഠിച്ചു. അവരുടെ ക്രിസ്തീയ നാമമായ ഫ്രാൻസെസിനുപകരം അവരുടെ ചുരുക്കിയ യൊറുബ നാമമായ ഫൺമിലായോ ഉപയോഗിക്കാനുള്ള സ്ഥിരമായ തീരുമാനം അവിടെ വെച്ചാണ്. ^[2] ഇംഗ്ലണ്ടിലെ വംശീയതയുടെ വ്യക്തിപരമായ അനുഭവങ്ങളോടുള്ള പ്രതികരണമായിരിക്കാം ഇത്. ^[6]അതിനുശേഷം അവർ അബിയോകുട്ടയിലേക്ക് മടങ്ങി അദ്ധ്യാപികയായി ജോലി ചെയ്തു.^[3]

1925 ജനുവരി 20-ന്, റാൻസം-കുറ്റി കുടുംബത്തിലെ അംഗമായ റെവറന്റ് ഇസ്രായേൽ ഒലുഡോട്ടൺ റാൻസം-കുട്ടിയെ ഫൺമിലായോ വിവാഹം കഴിച്ചു. ഫൺമിലായോയേക്കാൾ വർഷങ്ങൾക്ക് മുമ്പ് ഇസ്രായേൽ അബെകുട്ട ഗ്രാമർ സ്കൂളിൽ പഠിച്ചിരുന്ന അവൾ സ്കൂളിൽ പഠിക്കുമ്പോൾ തന്നെ ഇരുവരും സൗഹൃദം വളർത്തിയെടുക്കുകയും തുടർന്ന് പ്രണയബന്ധം സ്ഥാപിക്കുകയും ചെയ്തു. പിന്നീട് അദ്ദേഹം നൈജീരിയൻ യൂണിയൻ ഓഫ് ടീച്ചേഴ്സ്, നൈജീരിയൻ യൂണിയൻ ഓഫ് സ്റ്റുഡന്റ്സ് എന്നിവയുടെ സഹസ്ഥാപകനായി^[2]^:46–47ഫൺമിലായോയുമായുള്ള അദ്ദേഹത്തിന്റെ ദാമ്പത്യം 30 വർഷം നീണ്ടുനിൽക്കും - ഇസ്രായേലിന്റെ മരണം വരെ - ദമ്പതികൾക്കിടയിൽ സമത്വബോധവും ആഴത്തിലുള്ള പരസ്പര ബഹുമാനവും ഉണ്ടായിരുന്നു.^[2]^:42

വിവാഹശേഷം, ഫൺമിലായോ റാൻസം-കുട്ടി ടീച്ചർ എന്ന തന്റെ പഴയ ജോലി ഉപേക്ഷിച്ചു. എന്നാൽ താമസിയാതെ അവർ മറ്റ് പ്രോജക്ടുകൾ കണ്ടെത്തി. 1928-ൽ അവർ നൈജീരിയയിലെ ആദ്യത്തെ പ്രീസ്‌കൂൾ ക്ലാസുകളിലൊന്ന് സ്ഥാപിച്ചു. ഏതാണ്ട് അതേ സമയം, എലൈറ്റ് കുടുംബങ്ങളിലെ യുവതികൾക്ക് അവരുടെ "സ്വയം മെച്ചപ്പെടുത്തൽ" പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുന്നതിനായി അവർ ഒരു ക്ലബ്ബ് ആരംഭിച്ചു. കൂടാതെ നിരക്ഷരരായ സ്ത്രീകൾക്ക് ക്ലാസുകൾ സംഘടിപ്പിക്കുകയും ചെയ്തു.^[2]^:38 1935 നും 1936 നും ഇടയിൽ, ദമ്പതികൾ ഒരു സെക്കൻഡ് ഹാൻഡ് കാർ വാങ്ങാൻ ഏർപ്പാട് ചെയ്തു. ഇംഗ്ലണ്ടിൽ നിന്ന് അത് അവർക്ക് കയറ്റി അയച്ചു. റാൻസം-കുറ്റിയാണ് അബെകുട്ടയിൽ കാർ ഓടിച്ച ആദ്യത്തെ സ്ത്രീ.^[2]^:48

റാൻസം-കുട്ടിക്കും അവരുടെ ഭർത്താവിനും നാല് കുട്ടികളുണ്ടായിരുന്നു: ഡോലുപോ (1926) എന്ന മകളും, ഒലിക്കോയെ (1927) ഒലുഫെല "ഫെല" (1938), ബെകൊളാരി "ബെക്കോ" (1940) എന്നിവരും.^[2]^{:47 & 49}

ആക്ടിവിസം

അബോകുട്ട വനിതാ യൂണിയൻ

1932-ൽ, റാൻസം-കുട്ടി അബെകുട്ട ലേഡീസ് ക്ലബ് സ്ഥാപിക്കാൻ സഹായിച്ചു.^[3] ചാരിറ്റി പ്രവർത്തനങ്ങൾ, തയ്യൽ, കാറ്ററിംഗ്, മുതിർന്നവർക്കുള്ള വിദ്യാഭ്യാസ ക്ലാസുകൾ എന്നിവയിൽ ക്ലബ് ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിച്ചു, ^[4] അതിന്റെ ആദ്യകാല അംഗങ്ങൾ കൂടുതലും ക്രിസ്ത്യൻ, പാശ്ചാത്യ-വിദ്യാഭ്യാസം നേടിയ മധ്യവർഗത്തിൽ നിന്നുള്ള സ്ത്രീകളായിരുന്നു^[3] എന്നിരുന്നാലും, 1940-കളോടെ ക്ലബ്ബ് കൂടുതൽ രാഷ്ട്രീയ ദിശയിലേക്ക് നീങ്ങുകയായിരുന്നു. വായിക്കാൻ പഠിക്കാൻ സഹായം അഭ്യർത്ഥിച്ച ഒരു നിരക്ഷര സുഹൃത്തിൽ നിന്ന് പ്രചോദനം ഉൾക്കൊണ്ട്, റാൻസം-കുട്ടി ക്ലബ് മുഖേന മാർക്കറ്റ് സ്ത്രീകൾക്കായി സാക്ഷരതാ വർക്ക്ഷോപ്പുകൾ സംഘടിപ്പിക്കാൻ തുടങ്ങി, തുടർന്ന് നിരവധി നൈജീരിയൻ സ്ത്രീകൾ അഭിമുഖീകരിക്കുന്ന സാമൂഹികവും രാഷ്ട്രീയവുമായ അസമത്വങ്ങളെക്കുറിച്ച് അവൾ കൂടുതൽ മനസ്സിലാക്കി.^[6]സ്വന്തം കൂടുതൽ വിശേഷാധികാരമുള്ള പശ്ചാത്തലം നൽകിയ സ്വാതന്ത്ര്യത്തെക്കുറിച്ച് എഴുതുമ്പോൾ, റാൻസം-കുട്ടി അഭിപ്രായപ്പെട്ടു, "നൈജീരിയൻ സ്ത്രീകളുടെ യഥാർത്ഥ സ്ഥാനം വിലയിരുത്തേണ്ടത് കുഞ്ഞുങ്ങളെ ചുമന്ന് സൂര്യോദയം മുതൽ സൂര്യാസ്തമയം വരെ കൃഷി ചെയ്യുന്ന സ്ത്രീകളിൽ നിന്നാണ്... ചായ ഉപയോഗിക്കുന്ന സ്ത്രീകളല്ല, പ്രഭാതഭക്ഷണത്തിന് പഞ്ചസാരയും മാവും".^[7]^:174 174 1944-ൽ, പ്രാദേശിക അധികാരികൾ മാർക്കറ്റ് സ്ത്രീകളിൽ നിന്ന് വ്യാജാരോപണം നടത്തി അരി പിടിച്ചെടുക്കുന്നത് തടയാൻ അവർ ഒരു വിജയകരമായ പ്രചാരണം നടത്തി.^[8]

അവലംബം

↑ ^1.0 ^1.1 ^1.2 Spencer, Neil (2010-10-30). "Fela Kuti remembered: 'He was a tornado of a man, but he loved humanity'". The Observer (in ബ്രിട്ടീഷ് ഇംഗ്ലീഷ്). ISSN 0029-7712. Retrieved 2020-02-07.
↑ ^2.00 ^2.01 ^2.02 ^2.03 ^2.04 ^2.05 ^2.06 ^2.07 ^2.08 ^2.09 ^2.10 ^2.11 Johnson-Odim, Cheryl; Mba, Nina Emma (1997). For Women and the Nation: Funmilayo Ransome-Kuti of Nigeria. University of Illinois Press. ISBN 0-252-06613-8.
↑ ^3.0 ^3.1 ^3.2 ^3.3 "Funmilayo Ransome-Kuti: Nigerian feminist and political leader". Encyclopedia Britannica (in ഇംഗ്ലീഷ്). 21 October 2019. Retrieved 18 December 2019.
↑ ^4.0 ^4.1 "Ransome-Kuti, Funmilayo". Dictionary of African Biography. Vol. 5. Akyeampong, Emmanuel Kwaku., Gates, Henry Louis, Jr. Oxford: Oxford University Press. 2012. pp. 176–178. ISBN 978-0-19-538207-5. OCLC 706025122.{{cite book}}: CS1 maint: others (link)
↑ Sheldon, Kathleen (2016). "Ransome-Kuti, Funmilayo (1900-1978)". Historical Dictionary of Women in Sub-Saharan Africa (in ഇംഗ്ലീഷ്). Rowman & Littlefield. pp. 247–248. ISBN 978-1-4422-6293-5.
↑ ^6.0 ^6.1 Johnson-Odim, Cheryl (1992). "On Behalf of Women and the Nation: Funmilayo Ransome-Kuti and the Struggles for Nigerian Independence". In Johnson-Odim, Cheryl; Strobel, Margaret (eds.). Expanding the boundaries of women's history : essays on women in the Third World. Indiana University Press. pp. 144–157. ISBN 0-253-33097-1. OCLC 24912498.
↑ ഉദ്ധരിച്ചതിൽ പിഴവ്: അസാധുവായ <ref> ടാഗ്; :11 എന്ന പേരിലെ അവലംബങ്ങൾക്ക് എഴുത്തൊന്നും നൽകിയിട്ടില്ല.
↑ Hannam, June; Auchterlonie, Mitzi; Holden, Katherine, eds. (2000). "Ransome-Kuti, Funmilayo". International encyclopedia of women's suffrage. Santa Barbara, Calif.: ABC-CLIO. pp. 251–253. ISBN 1-57607-390-4. OCLC 44860746.

കൂടുതൽ വായനയ്ക്ക്

Byfield, Judith A. (2003). "Taxation, Women, and the Colonial State: Egba Women's Tax Revolt". Meridians 3 (2).

പുറത്തേക്കുള്ള കണ്ണികൾ

Funmilayo Ransome-Kuti and the Women's Union of Abeokuta. Illustrations by Alaba Onajin, script and text by Obioma Ofoego, UNESCO, 2014
Silent film of Funmilayo Ransome-Kuti and other Nigerian chiefs in London, England on YouTube

[Observer-1] 1.0 ^1.1 ^1.2 Spencer, Neil (2010-10-30). "Fela Kuti remembered: 'He was a tornado of a man, but he loved humanity'". The Observer (in ബ്രിട്ടീഷ് ഇംഗ്ലീഷ്). ISSN 0029-7712. Retrieved 2020-02-07.

[Cheryl-2] 2.00 ^2.01 ^2.02 ^2.03 ^2.04 ^2.05 ^2.06 ^2.07 ^2.08 ^2.09 ^2.10 ^2.11 Johnson-Odim, Cheryl; Mba, Nina Emma (1997). For Women and the Nation: Funmilayo Ransome-Kuti of Nigeria. University of Illinois Press. ISBN 0-252-06613-8.

[:0-3] 3.0 ^3.1 ^3.2 ^3.3 "Funmilayo Ransome-Kuti: Nigerian feminist and political leader". Encyclopedia Britannica (in ഇംഗ്ലീഷ്). 21 October 2019. Retrieved 18 December 2019.

[:8-4] 4.0 ^4.1 "Ransome-Kuti, Funmilayo". Dictionary of African Biography. Vol. 5. Akyeampong, Emmanuel Kwaku., Gates, Henry Louis, Jr. Oxford: Oxford University Press. 2012. pp. 176–178. ISBN 978-0-19-538207-5. OCLC 706025122.{{cite book}}: CS1 maint: others (link)

[:2-5] Sheldon, Kathleen (2016). "Ransome-Kuti, Funmilayo (1900-1978)". Historical Dictionary of Women in Sub-Saharan Africa (in ഇംഗ്ലീഷ്). Rowman & Littlefield. pp. 247–248. ISBN 978-1-4422-6293-5.

[:3-6] 6.0 ^6.1 Johnson-Odim, Cheryl (1992). "On Behalf of Women and the Nation: Funmilayo Ransome-Kuti and the Struggles for Nigerian Independence". In Johnson-Odim, Cheryl; Strobel, Margaret (eds.). Expanding the boundaries of women's history : essays on women in the Third World. Indiana University Press. pp. 144–157. ISBN 0-253-33097-1. OCLC 24912498.

[:11-7] ഉദ്ധരിച്ചതിൽ പിഴവ്: അസാധുവായ <ref> ടാഗ്; :11 എന്ന പേരിലെ അവലംബങ്ങൾക്ക് എഴുത്തൊന്നും നൽകിയിട്ടില്ല.

[:4-8] Hannam, June; Auchterlonie, Mitzi; Holden, Katherine, eds. (2000). "Ransome-Kuti, Funmilayo". International encyclopedia of women's suffrage. Santa Barbara, Calif.: ABC-CLIO. pp. 251–253. ISBN 1-57607-390-4. OCLC 44860746.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]