എ.ഡി പത്താം നൂറ്റാണ്ടിൽ ധനഞ്ജയൻ എഴുതിയ സംസ്കൃത നാടകശാസ്ത്രത്തെക്കുറിച്ചുള്ള ഒരു ഗ്രന്ഥമാണ് ദശരുപകം. [1] രചയിതാവ് ഭാരതത്തിന്റെ നാട്യശാസ്ത്രത്തോട് കടപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. ദശരുപകമ് നാല് അധ്യായങ്ങൾ, അലൊക എന്ന പേരില് അടങ്ങുന്നതാണ്.

സംസ്കൃത നാട്യശാസ്ത്രത്തിലേക്ക് ദശരുപകം നൽകിയ ' പ്രധാന സംഭാവന നായികമാരുടെ വ്യത്യസ്ത തരം (നയികാഭേദം) വിശദമായി പഠിച്ചു എന്നതാണ്, ശൃംഗാരരസത്തെയും കാമവികാരത്തെയും ഇവിടെ നന്നായി പഠിക്കുന്നുണ്ട്. . [2] വസ്തു (ഇതിവൃത്തം), നേതാ (നായകൻ / നായികമാർ), രസം (നാടകങ്ങളുടെ വികാരപരമായ വശം) എന്നീ ഘടകങ്ങളെ അടിസ്ഥാനമാക്കി പത്ത് തരം സംസ്‌കൃത നാടകങ്ങളെക്കുറിച്ച് ആഴത്തിലുള്ള ധാരണയിൽ എഴുത്തുകാരൻ സ്വയം ഒതുങ്ങി. പിൽക്കാല സംസ്കൃത നാടക പ്രവർത്തകരിൽ ദശരൂപകത്തിന്റെ സ്വാധീനം വളരെ വ്യക്തമാണ്   . രചയിതാവിന്റെ ഇളയ സഹോദരൻ ധനികയാണ് അവലോക എന്നറിയപ്പെടുന്ന ഈ കൃതിയെക്കുറിച്ചുള്ള ഏറ്റവും പ്രശസ്തമായ വ്യാഖ്യാനം എഴുതിയത്. [3]  

ദശരൂപക പ്രകാരം പത്ത് രൂപകങ്ങൾ

തിരുത്തുക

" നാടക സത്പ്രകരണം ഭാണ പ്രഹസനം ഡിമ: വ്യായോഗ സമവകാരോ വീത്യന്തേ ഈഹാമൃഗായിതി "

  1. നാടകം
  2. പ്രകരണം
  3. അങ്കം
  4. ഈഹാമൃഗം
  5. ഡിമം
  6. സമവകാരം
  7. ഭാണം
  8. പ്രഹസനം
  9. വീഥി
  10. വ്യയോഗം

പരാമർശങ്ങൾ

തിരുത്തുക
  1. Dhanañjaya (1969). Dhanañjayakr̥taṃ Daśarūpakam,. Caukhambā Saṃskr̥ta Sīrīja Āphisa.
  2. The first two lectures of the Sanhita of the Rig Veda. Mādhava, -1386., Röer, Edward, 1805-1866. Osnabrück: Biblio Verlag. 1980. ISBN 3764810777. OCLC 7317481.{{cite book}}: CS1 maint: others (link)
  3. Manohar Laxman Varadpande (1987). History of Indian Theatre. Abhinav Publications. ISBN 81-7017-221-7.
"https://ml.wikipedia.org/w/index.php?title=ദശരൂപകം&oldid=4024473" എന്ന താളിൽനിന്ന് ശേഖരിച്ചത്