ടോക്കിയോയിലെ ബോംബിംഗ് (10 മാർച്ച് 1945)

1945 മാർച്ച് 9/10 രാത്രിയിൽ യുണൈറ്റഡ് സ്റ്റേറ്റ്സ് ആർമി എയർ ഫോഴ്സ് (USAAF) ജപ്പാന്റെ തലസ്ഥാന നഗരമായ ടോക്കിയോയിൽ ഒരു വിനാശകരമായ അഗ്നിബോംബിംഗ് റെയ്ഡ് നടത്തി. ഈ ആക്രമണത്തിന് യുഎസ്എഎഫ് ഓപ്പറേഷൻ മീറ്റിംഗ് ഹൗസ് എന്ന് കോഡ് നാമം നൽകി. ജപ്പാനിലെ ഗ്രേറ്റ് ടോക്കിയോ എയർ റെയ്ഡ് എന്നാണ് ഇത് അറിയപ്പെടുന്നത്. 279 ബോയിംഗ് ബി-29 സൂപ്പർഫോർട്രസ് ഹെവി ബോംബറുകളിൽ നിന്ന് വീണ ബോംബുകൾ കിഴക്കൻ ടോക്കിയോയുടെ ഭൂരിഭാഗവും കത്തിച്ചു. 90,000-ത്തിലധികം ഒരുപക്ഷേ 100,000-ത്തിലധികം ജാപ്പനീസ് ആളുകൾ ഇതുമൂലം കൊല്ലപ്പെട്ടു. കൂടുതലും സാധാരണക്കാർ. ഒരു ദശലക്ഷം ആളുകൾ ഇതുമൂലം ഭവനരഹിതരായി. ഇത് മനുഷ്യ ചരിത്രത്തിലെ ഏറ്റവും വിനാശകരമായ ഒറ്റ വ്യോമാക്രമണമാക്കി മാറി. ജാപ്പനീസ് വ്യോമ, സിവിൽ പ്രതിരോധം ഏറെക്കുറെ അപര്യാപ്തമായിരുന്നു. 14 അമേരിക്കൻ വിമാനങ്ങളും 96 എയർമാൻമാരും നഷ്ടപ്പെട്ടു.

Bombing of Tokyo
the Bombing of Tokyo and Air raids on Japan during World War II ഭാഗം
A road passing through a part of Tokyo which was destroyed in the 10 March 1945 air raid
തിയതി 9/10 March 1945 സ്ഥലം Tokyo, Japan 35°41′58″N 139°47′47″E ഫലം American victory
യുദ്ധത്തിൽ ഏർപ്പെട്ടിരിക്കുന്നവർ
United States	Japan
പടനായകരും മറ്റു നേതാക്കളും
Curtis LeMay Thomas S. Power	Shizuichi Tanaka
Units involved
XXI Bomber Command	1st Antiaircraft Division 10th Air Division
ശക്തി
325 bombers (279 bombers over target)	Approximately 638 anti-aircraft guns 90 fighter aircraft
നാശനഷ്ടങ്ങൾ
14 aircraft destroyed 42 aircraft damaged 96 aircrew killed or missing	90,000 to 100,000 killed (most common estimates) Over one million homeless 267,171 buildings destroyed

1944 ജൂണിൽ ജപ്പാനിൽ ആരംഭിച്ച വ്യോമാക്രമണത്തിന്റെ തീവ്രതയാണ് ടോക്കിയോയിലെ ഈ ആആക്രമണത്തിനു കാരണം. ഈ ഓപ്പറേഷന് മുമ്പ് ജാപ്പനീസ് വ്യാവസായിക സൗകര്യങ്ങൾക്കെതിരായ ഒരു കൃത്യമായ ബോംബിംഗ് കാമ്പെയ്‌നിൽ USAAF ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിച്ചിരുന്നു. ഈ ആക്രമണങ്ങൾ പൊതുവെ വിജയിച്ചില്ല. ഇത് ഫയർബോംബിംഗിലേക്ക് മാറാനുള്ള തീരുമാനത്തിന് കാരണമായി. മാർച്ച് 10 ന് പുലർച്ചെ നടന്ന ഓപ്പറേഷൻ ഒരു ജാപ്പനീസ് നഗരത്തിനെതിരായ ആദ്യത്തെ പ്രധാന ഫയർബോംബിംഗ് റെയ്ഡായിരുന്നു. കൂടാതെ യുഎസ്എഎഫ് യൂണിറ്റുകൾ കൃത്യമായ റെയ്ഡുകളിൽ ഉപയോഗിച്ചതിൽ നിന്ന് വളരെ വ്യത്യസ്തമായ തന്ത്രങ്ങൾ ഇതിൽ പ്രയോഗിച്ചു. രാത്രിയിൽ വിമാനം താഴ്ന്ന ഉയരത്തിൽ പറക്കുന്ന ബോംബിംഗ് ഉൾപ്പെടെ. റെയ്ഡ് മൂലമുണ്ടായ വ്യാപകമായ നാശം വരെ. ഈ തന്ത്രങ്ങൾ യുദ്ധാവസാനം വരെ USAAF ന്റെ B-29 കളുടെ നിലവാരത്തിലേക്ക് നയിച്ചു. മാർച്ച് 10 ന് ടോക്കിയോയിൽ നടന്ന അഗ്നിബോംബിംഗിന്റെ ധാർമ്മികതയെക്കുറിച്ച് വളരെക്കാലമായി ചർച്ചകൾ നടക്കുന്നു. സഖ്യകക്ഷികളുടെ തന്ത്രപരമായ ബോംബിംഗ് കാമ്പെയ്‌നുകളെ വിമർശിക്കുന്നതിന്റെ ഒരു പ്രധാന ഉദാഹരണമായി ഈ റെയ്ഡ് പലപ്പോഴും ഉദ്ധരിക്കപ്പെടുന്നു. പല ചരിത്രകാരന്മാരും വ്യാഖ്യാതാക്കളും വാദിക്കുന്നത് യു‌എസ്‌എ‌എഎഫ് മനഃപൂർവം സിവിലിയന്മാരെ ടാർഗെറ്റുചെയ്യുന്നത് സ്വീകാര്യമല്ലെന്ന് വാദിക്കുന്നു. കൂടാതെ മറ്റ് ചരിത്രകാരന്മാർ യു‌എസ്‌എ‌എഎഫിന് മറ്റ് മാർഗമില്ലെന്ന് പ്രസ്താവിക്കുന്നു. കൃത്യമായ ബോംബിംഗ് കാമ്പെയ്‌ൻ പരാജയപ്പെട്ടതിനാൽ ഏരിയ ബോംബിംഗ് തന്ത്രങ്ങളിലേക്കുള്ള മാറ്റം. ടോക്കിയോയ്‌ക്കെതിരെയും സമാനമായ തുടർന്നുള്ള റെയ്ഡുകളിലും പ്രയോഗിച്ച തന്ത്രങ്ങൾ സൈനികമായി വിജയിച്ചതായി പൊതുവെ അംഗീകരിക്കപ്പെടുന്നു. രണ്ട് ഔദ്യോഗിക സ്മാരകങ്ങൾ, നിരവധി അയൽപക്ക സ്മാരകങ്ങൾ, സ്വകാര്യമായി നടത്തുന്ന ഒരു മ്യൂസിയം എന്നിവിടങ്ങളിൽ ആക്രമണം അനുസ്മരിച്ചു.

പശ്ചാത്തലം

പേൾഹാർബർ ഹവായിയൻ തീരത്തു സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന അമേരിക്കയുടെ ഈ നാവിക കേന്ദ്രത്തിൽ ജപ്പാൻ നടത്തിയ ആക്രമണമാണ് രണ്ടാം ലോകയുദ്ധത്തിലേക്ക് അമേരിക്കയെ ഇറക്കിയത്. ആക്രമണത്തിനു മറുപടിയായി ജപ്പാനിൽ അമേരിക്ക നടത്തിയ ആക്രമണങ്ങളിൽ ഏറ്റവും അറിയപ്പെടുന്നവ ഹിരോഷിമയും നാഗസാക്കിയുമാണ്. പേൾ ഹാർബറിനു തിരിച്ചടിയായി യുഎസ് നടത്തിയ ആക്രമണങ്ങളെ പസിഫിക് വാർ എന്നാണ് അവർ വിളിക്കുന്നത്.

A B-29 dropping conventional bombs over Japan. The bombs are being scattered by the wind, a common occurrence which made precision bombing difficult.

ആ യുദ്ധത്തിലെ ഏറ്റവും തീവ്രമായ ആക്രമണം നടന്നത് ഹിരോഷിമയിലോ നാഗസാക്കിയിലോ അല്ല മറിച്ച് ജപ്പാന്റെ തലസ്ഥാന നഗരമായ ടോക്യോയിൽ തന്നെയാണ്. 1945 മാർച്ച് 9–10 തീയതികളിൽ നടത്തിയ ഈ ആക്രമണം ഓപ്പറേഷൻ മീറ്റിങ് ഹൗസ് എന്നറിയപ്പെടുന്നു.‘കരിമഞ്ഞ് പെയ്ത രാത്രി’ എന്നാണ് ജപ്പാൻകാർ ഇതിനെ വിളിച്ചത്. പേൾ ഹാർബറിനു ശേഷം 1942ൽ തന്നെ യുഎസ് ജപ്പാനെ ആക്രമിച്ചു.1944ൽ യുഎസ് വ്യോമസേന ബി 29 യുദ്ധവിമാനങ്ങൾ ഉപയോഗിച്ചത് ആക്രമണത്തിന്റെ മൂർച്ച കൂട്ടി. അയ്യായിരം കിലോമീറ്ററുകൾക്കപ്പുറം ഇവയ്ക്ക് റേഞ്ച് ഉള്ളതിനാൽ ചൈനയിൽ നിന്നും പസിഫിക് ദ്വീപുകളിൽ നിന്നും ജപ്പാനിലേക്കു പറന്ന് യുദ്ധം ചെയ്യാൻ ഇവ യുഎസ് സൈനികരെ അനുവദിച്ചു. ജപ്പാന്റെ വ്യാവസായിക സൈനിക കേന്ദ്രങ്ങളായിരുന്നു യുഎസിന്റെ പ്രധാന ലക്ഷ്യങ്ങൾ. ജപ്പാനും കടുത്ത പ്രതിരോധമൊരുക്കി. നഗരത്തെ വിഴുങ്ങുന്ന അഗ്നിയിൽ നിന്നു രക്ഷപ്പെടാനായി ജനങ്ങൾ വീടുകളിൽ നിന്നിറങ്ങി തെരുവുകളിലൂടെ ഓടി. ആക്രമണസ്ഥലത്ത് 1800 ഡിഗ്രി വരെ താപനില ഉയർന്നു. അന്തരീക്ഷവായുവിലെ ഓക്സിജൻ ഈ തീ വലിച്ചെടുത്തു.വെന്തുമരിക്കാത്തവർ ശ്വാസവായുവില്ലാതെ പിടഞ്ഞുവീണു മരിച്ചു. പലയാളുകളും രക്ഷതേടി കുളങ്ങളിലേക്കും മറ്റും ചാടി. നീന്തൽക്കുളത്തിൽ ഇറങ്ങിയവർക്കും രക്ഷയില്ലായിരുന്നു. രണ്ടായിരത്തിനടുത്ത് ഡിഗ്രിയിൽ ഉടലെടുത്ത താപനില കുളത്തിലെ വെള്ളത്തിനെ തിളച്ചുപൊന്തിച്ചു. പലരും വെന്തുമരിച്ചു. പസിഫിക് യുദ്ധത്തിന്റെ ഏറ്റവും ഭീകരമായ ഏടുകളിലൊന്നാണ് അന്ന് ടോക്യോയിൽ നടന്നത്. പിറ്റേ ദിവസവും അഗ്നിയൊടുങ്ങിയില്ല. കത്തിയമർന്ന മനുഷ്യമാംസത്തിന്റെ ഗന്ധം കിലോമീറ്റളുകളോളം വ്യാപിച്ചിരുന്നു. ഒരുലക്ഷത്തിലധികം പേർക്ക് ജീവഹാനി സംഭവിച്ചു.  പത്തു ലക്ഷം പേർക്ക് വീടില്ലാതായി. ജപ്പാന്റെ കുടിൽ വ്യവസായമേഖല ഈ ആക്രമണത്തിൽ പാടെ തകർന്നു.

Two M69 incendiary cluster bombs on display at the Niigata Prefectural Museum of History

യുദ്ധത്തിന് മുമ്പുള്ള USAAF സിദ്ധാന്തം നഗരങ്ങളിലെ ഏരിയ ബോംബിംഗിനെക്കാൾ പ്രധാന വ്യാവസായിക സൗകര്യങ്ങളുടെ കൃത്യമായ ബോംബിംഗ് ഊന്നിപ്പറയുന്നു. ജർമ്മനിയിലെ ആദ്യകാല അമേരിക്കൻ സ്ട്രാറ്റജിക് ബോംബിംഗ് ആക്രമണങ്ങൾ കൃത്യമായ തന്ത്രങ്ങൾ ഉപയോഗിച്ചു. ബോംബർ സംഘങ്ങൾ അവരുടെ ലക്ഷ്യങ്ങൾ ദൃശ്യപരമായി തിരിച്ചറിയാൻ ശ്രമിച്ചു. ഇത് പ്രായോഗികമായി നേടാൻ പ്രയാസമാണെന്ന് തെളിഞ്ഞു. യൂറോപ്പിലെ യുദ്ധത്തിന്റെ അവസാന 20 മാസങ്ങളിൽ ജർമ്മനിക്കെതിരായ അമേരിക്കൻ തന്ത്രപരമായ ബോംബിംഗ് കാമ്പെയ്‌നിന്റെ പകുതിയോളം ദൃശ്യേതര ആക്രമണങ്ങളാണ്. ബെർലിനിലെയും ഡ്രെസ്ഡനിലെയും പ്രധാന ഏരിയ ബോംബിംഗ് റെയ്ഡുകളും ഓപ്പറേഷൻ ക്ലാരിയണിന്റെ ഭാഗമായി നടത്തിയ നിരവധി പട്ടണങ്ങളിലും നഗരങ്ങളിലും നടന്ന ആക്രമണങ്ങളും ഇതിൽ ഉൾപ്പെടുന്നു. ജർമ്മനിക്കെതിരായ അമേരിക്കൻ ആക്രമണങ്ങളിൽ പ്രധാനമായും ഉപയോഗിച്ചത് ഉഗ്ര സ്‌ഫോടന ശേഷിയുള്ള ബോംബുകളാണ്. എട്ടാം വ്യോമസേന ഇട്ട ബോംബുകളുടെ 14 ശതമാനം മാത്രമാണ് തീപിടിക്കുന്ന ബോംബുകൾ. ബ്രിട്ടീഷ് ബോംബർ കമാൻഡ് 1942-ന്റെ തുടക്കം മുതൽ യുദ്ധാവസാനം വരെ ജർമ്മൻ നഗരങ്ങളെ നശിപ്പിക്കുന്നതിൽ ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിച്ചു. ജർമ്മൻ വിമാനങ്ങൾ വർഷിച്ച ബോംബുകളുടെ 21 ശതമാനം തീപിടുത്തക്കാർ പ്രതിരേതിച്ചു. സഖ്യസേന ജർമ്മൻ നഗരങ്ങളിൽ നടത്തിയ ഏരിയ ബോംബാക്രമണത്തിൽ ലക്ഷക്കണക്കിന് സിവിലിയന്മാരുടെ മരണത്തിനും ഹാംബർഗ്, ഡ്രെസ്ഡൻ തുടങ്ങിയ നഗരങ്ങളിൽ വൻതോതിലുള്ള അഗ്നിബാധയ്ക്കും കാരണമായി.

ബോ൦ബ് ആക്രമണത്തിന്റെ ഫലമായി കത്തികരിഞ്ഞ ശവശരീരങ്ങൾ. ജാപ്പനീസ് ഫോട്ടോഗ്രാഫ൪ Ishikawa Kouyou (1904-1989) പക൪ത്തിയത്.

യുദ്ധത്തിലുടനീളം ജാപ്പനീസ് സൈന്യം ചൈനീസ് നഗരങ്ങളിൽ ബോംബിംഗ് ആക്രമണങ്ങൾ നടത്തി. വ്യാവസായിക സൗകര്യങ്ങളെ ലക്ഷ്യം വയ്ക്കാൻ കുറച്ച് ശ്രമങ്ങൾ മാത്രമേ നടന്നിട്ടുള്ളൂ. പ്രചാരണത്തിന്റെ ലക്ഷ്യം സാധാരണക്കാരെ ഭയപ്പെടുത്തുകയും അവരുടെ വിതരണ സ്രോതസ്സുകളിൽ നിന്ന് ചൈനീസ് സേനയെ വെട്ടിമുറിക്കുകയുമാണ് ചെയ്തത്. ചൈനയുടെ താത്കാലിക തലസ്ഥാനമായ ചോങ്‌കിംഗ് തീപിടുത്തമുള്ളതും ഉഗ്ര സ്‌ഫോടനശേഷിയുള്ളതുമായ ബോംബുകൾ ഉപയോഗിച്ച് വിമാനങ്ങൾ ഇടയ്‌ക്കിടെ ആക്രമിച്ചു. ഈ റെയ്ഡുകൾ നഗരത്തിന്റെ ഭൂരിഭാഗവും നശിപ്പിച്ചു. 1942 ഏപ്രിൽ 18-ന് നടന്ന അമേരിക്കൻ ഡൂലിറ്റിൽ റെയ്ഡായിരുന്നു ടോക്കിയോയിലെ ആദ്യത്തെ വ്യോമാക്രമണം. പക്ഷേ നഗരത്തിന് ചെറിയ നാശനഷ്ടങ്ങൾ മാത്രമാണ് ഇത് വരുത്തിയത്. 1944 ജൂണിൽ USAAF ന്റെ XX ബോംബർ കമാൻഡ് ചൈനയിലെ എയർഫീൽഡുകളിൽ നിന്ന് പറക്കുന്ന B-29 സൂപ്പർഫോർട്രസ് ബോംബറുകൾ ഉപയോഗിച്ച് ജപ്പാനെതിരെ ഒരു കാമ്പെയ്‌ൻ ആരംഭിച്ചു. ചൈനയിൽ നിന്ന് പ്രവർത്തിക്കുന്ന സൂപ്പർഫോർട്രസുകളുടെ പരിധിക്കപ്പുറമായിരുന്നു ഇത്. ടോക്കിയോ ആക്രമിക്കപ്പെട്ടില്ല. 1944 ഒക്ടോബറിൽ XXI ബോംബർ കമാൻഡിന്റെ B-29 വിമാനങ്ങൾ മരിയാന ദ്വീപുകളിലെ എയർഫീൽഡുകളിലേക്ക് നീങ്ങാൻ തുടങ്ങിയപ്പോൾ ഇതിന് മാറ്റം വന്നു. ഈ ദ്വീപുകൾ ടോക്കിയോയ്ക്കും മറ്റ് മിക്ക ജാപ്പനീസ് നഗരങ്ങൾക്കും എതിരെ ഒരു സുസ്ഥിരമായ ബോംബിംഗ് കാമ്പെയ്‌ൻ നടത്താൻ B-29 കൾക്ക് ജപ്പാനുമായി വളരെ അടുത്തായിരുന്നു. ടോക്കിയോയ്ക്ക് മുകളിലൂടെയുള്ള ആദ്യത്തെ സൂപ്പർഫോർട്രസ് വിമാനം 1-ന് പറന്നു. നവംബർ മാസത്തിൽ നഗരത്തിന്റെ പടിഞ്ഞാറൻ ജില്ലകളിലെ വ്യാവസായിക സൗകര്യങ്ങളും നഗരപ്രദേശങ്ങളും ഒരു രഹസ്യാന്വേഷണ വിമാനം ചിത്രീകരിച്ചപ്പോൾ. തുടർന്നുള്ള രഹസ്യാന്വേഷണ വിമാനങ്ങളിൽ ടോക്കിയോയുടെ ബാക്കി ഭാഗങ്ങൾ ചിത്രീകരിച്ചു. മാർച്ച് 10 ലെ റെയ്ഡും നഗരപ്രദേശങ്ങളിലെ മറ്റ് ആക്രമണങ്ങളും ആസൂത്രണം ചെയ്യാൻ ഈ ചിത്രങ്ങൾ ഉപയോഗിച്ചു. ജപ്പാനെതിരായ തന്ത്രപ്രധാനമായ ബോംബിംഗ് കാമ്പെയ്‌നിന്റെ മൊത്തത്തിലുള്ള പദ്ധതി പ്രധാന വ്യാവസായിക സൗകര്യങ്ങൾക്കെതിരായ കൃത്യമായ ബോംബിംഗ് റെയ്ഡുകളോടെ ആരംഭിക്കുമെന്നും പിന്നീട് നഗരങ്ങളിൽ അഗ്നിബോംബിംഗ് ആക്രമണങ്ങൾ ഉൾപ്പെടുത്തുമെന്നും വ്യക്തമാക്കിയിരുന്നു. 1944 നവംബർ 11-ന് അതിന്റെ മാതൃ യൂണിറ്റായ ഇരുപതാം എയർഫോഴ്‌സ് XXI ബോംബർ കമാൻഡിന് പുറപ്പെടുവിച്ച ആദ്യത്തെ ടാർഗെറ്റ് നിർദ്ദേശം ജാപ്പനീസ് വിമാനങ്ങളും ഏവിയേഷൻ എഞ്ചിൻ ഫാക്ടറികളുമാണ് പ്രധാന ലക്ഷ്യം എന്ന് വ്യക്തമാക്കിയിരുന്നു. കൃത്യമായ ബോംബിങ്ങിലൂടെ ഈ ലക്ഷ്യങ്ങൾ ആക്രമിക്കപ്പെടേണ്ടതായിരുന്നു. ജാപ്പനീസ് നഗരങ്ങളെ ദ്വിതീയ ലക്ഷ്യമായി നിർവചിച്ചു. ഏരിയ ബോംബിംഗ് അവയ്‌ക്കെതിരെ ഉപയോഗിക്കാൻ അനുമതി നൽകി. ഈ തന്ത്രത്തിന്റെ ഫലപ്രാപ്തി പരിശോധിക്കുന്നതിനായി നഗരങ്ങൾക്കെതിരെ ഫയർബോംബിംഗ് റെയ്ഡുകൾക്ക് ഉത്തരവിടാൻ സാധ്യതയുണ്ടെന്നും നിർദ്ദേശം സൂചിപ്പിച്ചു. ഇരുപതാം വ്യോമസേനയ്ക്ക് അസാധാരണമായ ഒരു കമാൻഡ് ഘടനയുണ്ടായിരുന്നു. കാരണം യു.എസ്.എ.എ.എഫിന്റെ കമാൻഡിംഗ് ഓഫീസറായ ജനറൽ ഹെൻറി എച്ച്. അർനോൾഡിന്റെ നേതൃത്വത്തിലായിരുന്നു അത്. നവംബർ 24 ന് ടോക്കിയോയിൽ ബി-29 റെയ്ഡുകൾ ആരംഭിച്ചു. ആദ്യ റെയ്ഡ് നഗരത്തിന്റെ പ്രാന്തപ്രദേശത്തുള്ള ഒരു എയർക്രാഫ്റ്റ് എഞ്ചിൻ ഫാക്ടറിയെ ലക്ഷ്യമാക്കി യുളളതായിരുന്നു. ചെറിയ നാശനഷ്ടങ്ങൾ ഇത് ഉണ്ടാക്കി. ടോക്കിയോയിലും മറ്റ് നഗരങ്ങളിലും XXI ബോംബർ കമാൻഡിന്റെ തുടർന്നുള്ള റെയ്ഡുകളിൽ പ്രധാനമായും കൃത്യമായ ബോംബിംഗ് തന്ത്രങ്ങളും ഉയർന്ന സ്ഫോടനാത്മക ബോംബുകളും ഉപയോഗിച്ചു. പ്രതികൂല കാലാവസ്ഥയും B-29 കളെ ബാധിച്ച മെക്കാനിക്കൽ തകരാറുകളും കാരണം വലിയ തോതിൽ ഇത് വിജയിച്ചില്ല. ഈ പരാജയങ്ങൾ 1945 ജനുവരിയിൽ കമാൻഡിന്റെ തലവനെ ഒഴിവാക്കുന്നതിലേക്ക് നയിച്ചു. XX ബോംബർ കമാൻഡിന്റെ കമാൻഡറായ മേജർ ജനറൽ കർട്ടിസ് ലെമേ ജനറൽ ഹാൻസലിനു പകരക്കാരനായി. അർനോൾഡും ഇരുപതാമത് എയർഫോഴ്‌സിന്റെ ആസ്ഥാനവും ജപ്പാനെതിരായ കാമ്പെയ്‌ൻ പരാജയപ്പെട്ടതായി കണക്കാക്കി. മെച്ചപ്പെട്ട ഫലങ്ങൾ നൽകുന്നതിൽ പരാജയപ്പെട്ടാൽ തനിക്കും ആശ്വാസമുണ്ടാകുമെന്ന് ലെമേ മനസ്സിലാക്കി. പ്രിസിഷൻ ബോംബിംഗിൽ നിന്ന് ഏരിയ ബോംബിംഗിലേക്ക് ഊന്നൽ മാറ്റുന്നത് XXI ബോംബർ കമാൻഡിന്റെ പ്രകടനത്തെ മാറ്റുന്നതിനുള്ള ഏറ്റവും വാഗ്ദാനമായ ഓപ്ഷനാണെന്ന് അദ്ദേഹം വിശ്വസിച്ചു.

കൂടുതൽ വായനക്കി

• Hoyt, Edwin P. (2000). Inferno: The Firebombing of Japan, March 9 – August 15, 1945. Lanham, Maryland: Madison Books. ISBN 1-56833-149-5.
• Neer, Robert M. (2013). Napalm: An American Biography. Cambridge, Massachusetts: Belknap Press of Harvard University Press. ISBN 978-0-674-07301-2.