ക്രിനോലൈൻ

ചുരുളാതെ നിവർന്നു നില്ക്കുന്ന ഘടനയോടുകൂടിയ വനിതകൾ ധരിക്കുന്ന ഒരു വസ്ത്രമായ പെറ്റിക്കോട്ടാണ് ക്രിനോലൈൻ. പത്തൊൻപതാം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ മദ്ധ്യകാലം മുതലേ വിവിധകാലങ്ങളിൽ പ്രചാരത്തിലുണ്ടായിരുന്ന വനിതകളുടെ പാവാടയായും ഇതറിയപ്പെട്ടിരുന്നു. ആദ്യം ക്രിനോലൈൻ കുതിരയുടെ മുടി ("crin"), പരുത്തി അല്ലെങ്കിൽ ലിനൻ എന്നിവ ഉപയോഗിച്ച് നിർമ്മിച്ച തുണികൊണ്ടാണ് നിർമ്മിച്ചിരുന്നത്. വസ്ത്രധാരണ രീതിയിൽ ഇത് അടിവസ്ത്രമായും ഉപയോഗിക്കുന്നു.

ഡെന്മാർക്കിലെ രാജകുമാരി ഡഗ്മർ 1860- കളിൽ ഒരു ക്രിനോലൈൻ ധരിച്ചിരിക്കുന്നു.

Cage crinoline underskirt, 1860s, MoMu, Antwerp

1850-കളിൽ ക്രിനോലൈൻ എന്ന പദം കൂടുതലും പതിവായി ഉപയോഗിച്ചിരിക്കുന്ന ഫാഷനബിൾ സിൽഹൗട്ട് പിന്നീടത് ഹോഴ്സ്ഹെയർ പെറ്റിക്കോട്ടിന് വഴിതെളിയിച്ചു. 1850-കളുടെ മധ്യത്തിൽ അവയെ മാറ്റി പകരം ഹൂപ് സ്കർട്ട് ഉപയോഗിക്കാൻ തുടങ്ങി. രൂപത്തിലും ഉപയോഗത്തിലും 16, 17 നൂറ്റാണ്ടിൽ നിലനിന്നിരുന്ന ഫർതിൻഗലും പതിനെട്ടാം നൂറ്റാണ്ടിലെ പന്നിയേറു മായി സാദൃശ്യം പുലർത്തിയിരുന്നു. ഈ വസ്ത്രങ്ങൾ പിന്നീട് കൂടുതൽ വിപുലീകരിക്കുകയും വ്യാപിക്കുകയും ചെയ്തു.

Inflatable crinoline. 1857 caricature by John Leech for Punch's Pocket Book

Comic photograph, c.1860

Two English crinolettes, 1872–75 (LACMA)

Sara Forbes Bonetta by Camille Silvy, 1862

A crinoline fire, c. 1860

Westwood's 'mini-crini', 1987

Square dancer, 2006

സ്റ്റീൽ-ഹോപ്പ്ഡ് കേജ് ക്രിനോലൈൻ 1856 ഏപ്രിലിൽ ആദ്യം പേറ്റന്റ് ചെയ്തത് പാരീസിലെ ആർ. സി.മില്ലെറ്റ് ആയിരുന്നു. ഏതാനും മാസങ്ങൾക്കുശേഷം ബ്രിട്ടനിൽ അവരുടെ ഏജന്റുമാർ വലിയ പ്രചാരം നേടി കൊടുത്തു. സ്റ്റീൽ ചട്ടകൂട്ടിൽ ക്രിനോലൈൻസ് വലിയ അളവിൽ കൂടുതൽ നിർമ്മിച്ചു. പാശ്ചാത്യ നാടുകളിലുടനീളമുള്ള ഫാക്ടറികൾ വർഷത്തിൽ പതിനായിരക്കണക്കിന് ഉത്പാദിപ്പിക്കുന്നു. വെൽബോൺ, ചൂരൽ, ഗട്ടാ പെർച, സ്വാഭാവിക റബ്ബർ തുടങ്ങിയവ ഉൾപ്പെടെയുള്ള വസ്തുക്കൾ ഹൂപ്സിനായി ഉപയോഗിച്ചിരുന്നുവെങ്കിലും സ്റ്റീൽ വളരെ പ്രശസ്തമായിരുന്നു. ആറടി വരെ വിസ്താരത്തിൽ ക്രിനോലൈൻ ഉണ്ടായിരുന്നെങ്കിലും 1860-കളുടെ അവസാനം ക്രിനോലൈൻസിന്റെ വലിപ്പം കുറച്ച് തുടങ്ങിയിരുന്നു. 1870- കളുടെ തുടക്കത്തിൽ ക്രിനോലൈൻ മാറ്റി പകരം ചെറിയ ക്രിനോലെറ്റെ ഉപയോഗിച്ചിരുന്നു.

പദോത്പത്തി

ക്രിനോലൈൻ എന്ന പേര് ലാറ്റിൻ പദമായ ക്രിനിസ് ("മുടി") അല്ലെങ്കിൽ ഫ്രഞ്ച് പദം ക്രിൻ ("കുതിര മുടി") എന്നിവയുടെ സംയോജനമായാണ് കണക്കാക്കുന്നത്. ലാറ്റിൻ പദം ലിനം ( "ത്രെഡ്" അല്ലെങ്കിൽ "ഫ്ളക്സ്" ലിനൻ ഉണ്ടാക്കാൻ ഉപയോഗിച്ചിരുന്നു.) യഥാർത്ഥ ടെക്സ്റ്റൈൽ ഉപയോഗിച്ചിരിക്കുന്ന വസ്തുക്കളെക്കുറിച്ച് വിവരിക്കുന്നു.

1850-നു മുമ്പ്

ക്രിനോലൈൻ രൂപകല്പന ചെയ്ത പാവാടയുടെ ഫാഷൻ ആകൃതിയിലുള്ള ആദ്യത്തെ വസ്ത്രമല്ല ഇത്. പുരാതന മിനോവൻ നാഗരികതയുടെ പ്രതിമകളിൽ കാണുന്ന മണിയുടെ ആകൃതിയിലുള്ള പാവാടകൾ പലപ്പോഴും ക്രിനോലൈനുകളുമായി താരതമ്യപ്പെടുത്തുമ്പോൾ, പ്രത്യേകിച്ച് അവയുടെ രൂപം നിലനിർത്താൻ ഹൂപ്സ് ആവശ്യമായിരുന്നെന്ന ധാരണയിൽ ഇത് സ്ഥിരീകരിക്കാൻ യാതൊരു തെളിവുമില്ല എന്നുമാത്രമല്ല ഈ സിദ്ധാന്തം സാധാരണയായി പുറന്തള്ളുന്നു.ക്രിനോലൈന്റെ പൂർവികർ സ്പാനിഷ് വെർദുഗദ എന്ന പേരിൽ അറിയപ്പെടുന്നു. പിന്നീട് ഇത് ഫർതിൻഗേൽ എന്ന് അറിയപ്പെട്ടിരുന്നു. 15-ാം നൂറ്റാണ്ടിനും പതിനേഴാം നൂറ്റാണ്ടിനും ഇടയിൽ ക്രിനോലൈൻ യൂറോപ്പിൽ വ്യാപകമായിരുന്നു. പതിനെട്ടാം നൂറ്റാണ്ടിൽ മുഴുവൻ സൈഡ്-ഹോപ്പ്സ്, പന്നിയേഴ്സ് എന്നിവ ധരിച്ചിരുന്നു

ഹോഴ്സ്ഹെയർ ഫേബ്രിക് എന്നു വിളിക്കുന്ന ക്രിനോലൈൻ ആദ്യമായി 1829 -ൽ ശ്രദ്ധിക്കപ്പെട്ടു. വസ്ത്രധാരണത്തിനും ലൈനിംഗിനുമായി ഇത് വാഗ്ദാനം ചെയ്തിരുന്നു. ആ വർഷം റുഡോൾഫ് ആക്കർമന്റെ റെപോസിറ്ററി ഓഫ് ഫാഷൻസിന്റെ പുതിയ ടെക്സ്റ്റൈൽ ലെനോയുടേതിൽ നിന്നും വ്യത്യസ്തമായിട്ടല്ല മറിച്ച് ശക്തവും സുസ്ഥിരവുമായ വിവരണം നൽകുന്നു. ഇത് വ്യത്യസ്ത വർണ്ണങ്ങളിലാണ് നിർമ്മിച്ചിരിക്കുന്നത്. ചാരനിറമുള്ളതും, നരച്ചനിറവും കംബ്രികിന് കൂടുതൽ അനുകൂലമാണ്.

1839 ആയപ്പോഴേക്കും കുതിരമുടികൊണ്ടുള്ള ക്രിനോലൈൻ കൊണ്ട് നിർമ്മിച്ച പെറ്റിക്കോട്ടുകൾ പ്രത്യക്ഷപ്പെട്ടു. അങ്ങനെ 'ക്രിനോലിൻ' എന്ന പേര് പൊതുവായി പെറ്റിക്കോട്ടുകൾക്ക് പിന്തുണ നൽകാൻ തുടങ്ങി.1847 ആയപ്പോൾ, ക്രിനോലൈൻ തുണി സ്റ്റിഫ് ആയിട്ടുള്ള പാവാട ലൈനിംഗിനു ഉപയോഗിച്ചിരുന്നു. ഇംഗ്ലീഷ് വനിതകൾ പ്രത്യേക ക്രിനോലൈൻ തുണികൊണ്ടുള്ള പെറ്റിക്കോട്ടുകളായിരുന്നു ഉപയോഗിച്ചിരുന്നത്. ഇത് സ്കോർട്ടുകളുടെ ഭാരം വർദ്ധിച്ചു തുടങ്ങി. 1842- ൽ ലേഡി അയ്ലെസ്ബറി താഴോട്ടും തൂവലുകളോടുകൂടിയ കുതിരമുടികൊണ്ടുള്ള ക്രിനോലൈൻ ആണ് ധരിച്ചിരുന്നത്. എന്നിരുന്നാലും, 1850 കളുടെ തുടക്കം വരെ ക്വിൽട്ടെഡ് പാവാടകൾ വളരെയധികം നിർമ്മിച്ചിരുന്നില്ല.1849-ൽ പെറ്റിക്കോട്ടുകൾ പരുത്തി തുണികൾ ഉപയോഗിച്ച് നിർമ്മിക്കാൻ തുടങ്ങി. 'ക്രിനോലൈൻ ' എന്ന പേരിൽ വിപണിയിലിറക്കുകയും ചെയ്തു. ഹോഴ്സ്ഹെയർ ടെക്സ്റ്റയിലിന് പകരമായിട്ടാണ് ഇത് രൂപകല്പനചെയ്തിരുന്നത്. 1850-കൾ വരെ കൃത്രിമ ക്രിനോലൈൻ ഉയർന്നു വന്നിരുന്നില്ല.

ഗ്രന്ഥസൂചിക

• Anonymous (November 1858). "Crinoline and Whales". Dublin University Magazine: A Literary and Political Journal. 52. W. Curry, jr. and Company: 537–551.
• Bancroft, Alison (2011). Fashion and psychoanalysis : styling the self. London: I.B. Tauris. ISBN 9781780760049.
• Barnard, Malcolm (2013). Fashion as Communication (2, revised ed.). Routledge. ISBN 1136413049.
• Blau, Herbert (1999). Nothing in itself : complexions of fashion. Bloomington, Ind.: Indiana Univ. Press. ISBN 9780253335876.
• Breward, Christopher (2003). "Crinoline and aniline, symbols of progress". The culture of fashion : a new history of fashionable dress (Repr. ed.). Manchester: Manchester University Press. pp. 157–160. ISBN 9780719041259.
• Cleland, Liza; Davies, Glenys; Llewellyn-Jones, Lloyd (2007). Greek and Roman Dress from A to Z. Routledge. ISBN 9781134589166.
• Crane, Diana (2012). "Working-Class Clothing and the Experience of Social Class in the Nineteenth Century: Clothing Behaviour and Working-Class Women in France". Fashion and Its Social Agendas: Class, Gender, and Identity in Clothing. University of Chicago Press. pp. 48–58. ISBN 9780226924830.
• Cunnington, C. Willett (1937). English women's clothing in the nineteenth century a comprehensive guide with 1,117 illustrations. New York: Dover Publications (1990 reprint). ISBN 9780486319636.
• Cunnington, C. Willett; Cunnington, Phillis (1992). The history of underclothes. New York: Dover Pub. ISBN 9780486319780.
• Cumming, Valerie (1989). Royal dress : the image and the reality 1580 to the present day. London: Batsford. p. 176. ISBN 9780713444872.
• D'Alleva, Anne (2008). "Body Adornment and Clothing: Comparative History". In Smith, Bonnie G. (ed.). The Oxford encyclopedia of women in world history. Oxford [England]: Oxford University Press. ISBN 9780195148909.
• Ewing, Elizabeth (2010). Fashion in underwear : from Babylon to bikini briefs (Dover ed.). Mineola, N.Y.: Dover Publications. ISBN 9780486476490.
• Evans, Caroline (2004). "Cultural Capital 1976–2000". In Breward, Christopher; Ehrman, Edwina; Evans, Caroline (eds.). The London look : fashion from street to catwalk. New Haven: Yale University Press / Museum of London. ISBN 9780300103991.
• Evans, Caroline; Thornton, Minna (1989). Women and Fashion: A New Look. London: Quartet Books. pp. 148–150. ISBN 9780704326910.
• Flecker, Lara (2013). A Practical Guide to Costume Mounting. Routledge. ISBN 1136431950.
• Gernsheim, Alison (1981). "The Rise and Fall of the Crinoline". Victorian & Edwardian fashion: a photographic survey. New York: Dover Publications. ISBN 9780486319131.
• Gleason, Katherine; Jeter, K. W. (2013). The anatomy of steampunk : the fashion of Victorian futurism ([2013 ed.] ed.). New York, N.Y.: Race Point Pub. ISBN 9781937994280.
• Glynn, Prudence (1978). In fashion : dress in the twentieth century. New York: Oxford University Press. ISBN 9780195200720.
• Ginsburg, Madeleine (1988). Victorian dress in photographs. London: Batsford. ISBN 9780713460384.
• Glotz, G. (1996). The Aegean civilization. London: Routledge. ISBN 9781136195303.
• Hill, Daniel Delis (2007). As seen in Vogue : a century of American fashion in advertising (1. pbk. print. ed.). Lubbock, Tex.: Texas Tech University Press. ISBN 9780896726161.
• Johnston, Lucy. "Crinolines, Crinolettes, Bustles and Corsets from 1860–80". Victoria and Albert Museum. Retrieved 8 June 2015.
• Johnstone, Lucy. "Corsets and Crinoline". Victoria and Albert Museum. Retrieved 26 June 2015.
• Koda, Harold (2003). Extreme beauty : the body transformed (3. printing ed.). New York: Metropolitan Museum of Art. ISBN 9780300103120.
• Lehnert, Gertrud (2000). A history of fashion in the 20th century. Cologne: Könemann. ISBN 9783829020336.
• Loschek, Ingrid (2009). When clothes become fashion : design and innovation systems (English ed.). Oxford: Berg. ISBN 9781847883667.
• Martin, Richard; Koda, Harold (1993). Infra-apparel. New York: Metropolitan Museum of Art. ISBN 9780870996764.
• Marly, Diana de (1990). Worth : father of haute couture (2nd ed.). New York: Holmes & Meier. ISBN 9780841912427.
• Maxwell, Alexander (2014). "Fashion as a Social Problem". Patriots Against Fashion: Clothing and Nationalism in Europe’s Age of Revolutions. Palgrave Macmillan. ISBN 1137277149.
• Maynard, Margaret (1994). Fashioned from penury : dress as cultural practice in colonial Australia (1. publ. ed.). Cambridge u.a.: Cambridge Univ. Press. ISBN 9780521453103.
• Milbank, Caroline Rennolds (1989). New York Fashion: The Evolution of American Style. Abrams. ISBN 0810913887.
• Milford-Cottam, Daniel (2014). Edwardian fashion. Oxford: Shire. ISBN 9780747814047.
• Polan, Brenda; Tredre, Roger (2009). The great fashion designers (English ed.). Oxford: Berg. ISBN 9781847882271.
• Routledge, George (1875). The Well-Bred Person's Book of Etiquette. New York: The History Press (2013 reprint). ISBN 9780752496504.
• Steele, Valerie, ed. (2005). Encyclopedia of clothing and fashion. Detroit [u.a.]: Thomson Gale. ISBN 9780684313955.
• Steele, Valerie (1988). Paris fashion : a cultural history. New York: Oxford University Press. ISBN 9780195044652.
• Thomas, Julia (2004). "Crinolinemania: Punch's Female Tragedy". Pictorial Victorians : the inscription of values in word and image. Athens: Ohio Univ. Press. pp. 77–104. ISBN 9780821415917.
• Wace, A. J. B. (2014). A Cretan Statuette in the Fitzwilliam Museum. Cambridge Univ Press, originally published 1927. ISBN 9781107664388.
• Waloschek, Karen; Morris, Ting (2000). Seeling, Charlotte (ed.). Fashion : the century of the designer : 1900–1999 (English ed.). Cologne: Könemann. ISBN 9783829029803.
• Watt, Judith (2012). Fashion: The Ultimate Book of Costume and Style. Dorling Kindersley Ltd. ISBN 1409322416.
• Waugh, Norah (2015). Corsets and Crinolines. Routledge. ISBN 9781135874094.
• Williams, Kim; Laing, Jennifer; Frost, Warwick (2014). Fashion, design and events. Routledge. ISBN 9781136238888.
• Wosk, Julie (2001). Women and the machine : representations from the spinning wheel to the electronic age. Baltimore, Md.: Johns Hopkins University Press. ISBN 9780801873133.
• Yarwood, Doreen (2011). Illustrated encyclopedia of world costume (Dover ed.). Mineola, N.Y.: Dover Publications, Inc. pp. 125–127. ISBN 9780486433806.
• Young, William H.; Young, Nancy K. (2004). The 1950s. Westport, Conn.: Greenwood Press. ISBN 9780313323935.

കൂടുതൽ വായനയ്ക്ക്

• Bradfield, Nancy (2005). Costume in detail: women's dress 1730–1930 (new ed.). Kent, England: Eric Dobby. ISBN 1-85882-038-3.
• Levitt, Sarah (1986). Victorians unbuttoned: registered designs for clothing, their makers and wearers, 1839–1900. London: Allen & Unwin. ISBN 0-04-391013-0.
• May, Brian; Pellerin, Denis (2016). Crinoline: Fashion's Most Magnificent Disaster. London: London Stereoscopic Company. ISBN 0957424620.

പുറത്തേയ്ക്കുള്ള കണ്ണികൾ

• "Crinoline" . എൻസൈക്ലോപീഡിയ ബ്രിട്ടാനിക്ക (11th ed.). 1911.