വൃദ്ധകേദാരം
അടിസ്ഥാന വിവരങ്ങൾ
സ്ഥലംबृद्ध केदार,अल्मोड़ा, उत्तराखण्ड
മതവിഭാഗംഹിന്ദുയിസം
Governing bodyग्राम-सभा अफौं व केदार
വാസ്തുവിദ്യാ വിവരങ്ങൾ
വാസ്തുവിദ്യാ തരംकत्यूरी काल
സ്ഥാപകൻकई लोग, (पाठ देखें)

ഉത്തരാഖണ്ഡിലെ തെഹ്‌രി ഗർവാൾ ജില്ലയിലാണ് ബുദ്ധ കേദാർനാഥ് ക്ഷേത്രം സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത്. അതിമനോഹരമായ ഭൂപ്രകൃതിക്കും വാസ്തുവിദ്യാ വൈഭവത്തിനും പേരുകേട്ടതാണ് ഇത്. ഉത്തരേന്ത്യയിലെ ഏറ്റവും വലിയ ശിവലിംഗമാണ് ഇവിടെ സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത്. ഇന്ത്യയിലെ ഹിന്ദുക്കളുടെ പുണ്യസ്ഥലമാണ് ബുദ്ധ കേദാർ ക്ഷേത്രം. ഇത് പൂർണ്ണമായും ശിവന് സമർപ്പിക്കപ്പെട്ടതാണ്. ഇത് വൃദ്ധകേദാർ അല്ലെങ്കിൽ ബുധകേദാർ എന്നും വിളിക്കപ്പെടുന്നു. പ്രാദേശിക വിദഗ്ധരുടെ അഭിപ്രായത്തിൽ, ഈ വേദ കാലഘട്ടത്തിലെ ശിവാലയം നേപ്പാളിൽ സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന പശുപതിനാഥ് ക്ഷേത്രത്തിൻ്റെ ഭാഗമായാണ് കണക്കാക്കപ്പെടുന്നത്, മറുവശത്ത് ചിലർ , ഇതിനെ കേദാർനാഥ് ക്ഷേത്രത്തിൻ്റെ ശാഖയായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു. വിനോദ് നദിയുടെയുംബാൽഗംഗ നദിയുടെയും സംഗമസ്ഥാനത്ത് നിന്ന് ആരംഭിക്കുന്ന പർവതനിരയുടെ വടക്കേ അറ്റത്താണ് വൃദ്ധകേദാർനാഥ് ക്ഷേത്രം സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത് എന്നത് സത്യമാണ്. മഹാശിവൻ്റെ ശരീരം സ്ഥാപിച്ചിട്ടുള്ള ഇന്ത്യയിലെ ഏക ശിവക്ഷേത്രമാണിത്. ഇതിൻ്റെ സ്ഥാപനം പതിനഞ്ചാം നൂറ്റാണ്ടിനും പതിനാറാം നൂറ്റാണ്ടിനും ഇടയിലാണെന്ന് കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു. [1]ഇതിനെ യമുനോത്രി, ഗംഗോത്രി, കേദാർ ബദരി ഉൾപ്പെട്ട ചാർധാമിനുപരി പഞ്ചധാം ആയും കണക്കാക്കുന്നു

ചരിത്രം

തിരുത്തുക

ഇതൊരു പുരാണ ശിവാലയമാണ്. ഭഗവാൻ ശങ്കരനു പ്രധാനമൂർത്തിയായ ഈ ക്ഷേത്രത്തിൻ്റെ സ്ഥാപനത്തെക്കുറിച്ച് കൃത്യമായ കണക്കില്ല. ബാലഗംഗയുടെയും ധരം ഗംഗയുടെയും സംഗമസ്ഥാനത്ത് സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന ഈ പുണ്യസ്ഥലം കുത്തനെയുള്ള കുന്നുകളാൽ ചുറ്റപ്പെട്ട, പച്ചപ്പ് നിറഞ്ഞ ദേവദാരു വനങ്ങളാൽ അലങ്കരിച്ചിരിക്കുന്നു, ശാന്തവും ആത്മീയവുമായ അന്തരീക്ഷം സൃഷ്ടിക്കുന്നു[2]. പുരാതന കാലത്ത് കേദാർനാഥിലേക്കും ബദരീനാഥിലേക്കും പോകുന്ന തീർഥാടകർ ഇവിടെയാണ് ആദ്യം ആരാധിച്ചിരുന്നത്. അക്കാലത്തെ ഈ പുരാതന പാത ഇവിടെ നിന്നാണ് ആരംഭിക്കുന്നത് എന്നതിന്റെ അവശിഷ്ടങ്ങൾ കണ്ടെത്തിയിട്ടുണ്ട്. മഹാശിവൻ്റെ ശരീരം സ്ഥാപിച്ചിട്ടുള്ള ഇന്ത്യയിലെ ഏക ശിവക്ഷേത്രമാണിത്. ആദ്യമായി ഈ ക്ഷേത്രം നിലവിൽ വന്നതിന്റെ കൃത്യമായ കണക്ക് അജ്ഞാതമാണ്. 1400-1500 കാലഘട്ടത്തിൽ ചന്ദ് രാജവംശത്തിലെ രാജാവായ രുദ്രചന്ദ് ജിയാണ് ഈ ക്ഷേത്രം പുനർനിർമ്മിച്ചതെന്നാണ് ഭൂരിഭാഗം നാട്ടുകാരുടെയും വിദഗ്ധരുടെയും അഭിപ്രായം.അവയുടെ രേഖകളും ചെമ്പ് ഫലകങ്ങളും ഐതിഹാസികമായ ബൃധ്കേദാർ കമ്മിറ്റിയിൽ സൂക്ഷിച്ചിരിക്കുന്നു. ശ്രീ കരൺ ചന്ദ് രാജ് സിംഗ് ചാന്ദ്വംശി രാജാക്കന്മാരുടെ പിൻഗാമി കൂടിയാണ്, നിലവിൽ കാശിപൂർ രാജാവായി അറിയപ്പെടുന്ന അദ്ദേഹം തൻ്റെ പൂർവ്വിക കൊട്ടാരമായ കാശിപൂർ കോട്ടയിൽ താമസിക്കുന്നു.

പുരാണ മഹത്വവും വിശ്വാസങ്ങളും

തിരുത്തുക

ഒരു പുരാണശിവക്ഷേത്രം എന്നതിനു പുറമേ, ഇവിടുത്തെ വിശ്വാസങ്ങളും അമൂർത്തമാണ്. പ്രത്യേകിച്ച് ഈ ശിവാലയം പുരാതന കാലത്ത് കുട്ടികളില്ലാത്ത ദമ്പതികളുടെ ആരാധനാ കേന്ദ്രമായിരുന്നു. വൈകുണ്ഠ ചതുർദശിക്ക് ഇവിടെ പ്രത്യേക പ്രാധാന്യമുണ്ട്, ഈ അവസരത്തിൽ എല്ലാ വർഷവും കാർത്തിക മാസത്തിലെ പൗർണ്ണമി നാളിൽ ദൂരെ ദിക്കുകളിൽ നിന്നുള്ള ഭക്തർ ഇവിടെയെത്തുന്നു. കുട്ടികളില്ലാത്ത ദമ്പതികൾ രാത്രി മുഴുവൻ ബാൽ നദിയിൽ നിൽക്കുകയും കൈകളിൽ വിളക്ക് കത്തിക്കുകയും പ്രാർത്ഥനകളോടെ ശിവഭക്തിയിൽ മുഴുകുകയും ചെയ്യുന്നു. രാവിലെ വിളക്കിൻ്റെ രൂപത്തിലുള്ള സാധന രാംഗംഗയിലേക്ക് ഒഴിക്കും. അവരുടെ ആഗ്രഹങ്ങൾ നിറവേറ്റാൻ കണ്ണീരോടെയുള്ള ആഗ്രഹങ്ങൾ അവർക്കുണ്ട്. അതിനുശേഷമേ മഹാദേവൻ്റെ ജലാഭിഷേകം നടക്കൂ. കാലക്രമേണ കുട്ടികളില്ലാത്ത ദമ്പതികളുടെ സാധന സംഗമം മേളയായി അധഃപതിച്ചു. ഇപ്പോൾ അതിനെ കാർത്തിക മാസത്തിലെ പൗർണ്ണമി മേള എന്ന് വിളിക്കുന്നു, അതായത് കേദാരൗ കൗടിക് (പ്രാദേശിക ഭാഷയിൽ).

മഹാശിവരാത്രി ഉത്സവത്തിനും ഇവിടെ പ്രത്യേക പ്രാധാന്യമുണ്ട്.

ഐതിഹ്യം

തിരുത്തുക

പഞ്ചപാണ്ഡവന്മാർ മഹാഭാരത യുദ്ധത്തിനുശേഷം പാപഹരണത്തിനായി ഇവിടെ പ്രാർത്ഥിച്ചു എന്നും പാപമോചനം കിട്ടിയശേഷമാണ് ബദരി വഴി സ്വർഗ്ഗാരോഹിണിയിലേക്ക് മഹാപ്രസ്ഥാനം ആരംഭിച്ചതെന്നും ഐതിഹ്യമുണ്ട്.മഹാഭാരത കാലഘട്ടത്തിൽ, കുരുക്ഷേത്രയുദ്ധത്തിനുശേഷം പാണ്ഡവർ പരമശിവനെ തിരയുമ്പോൾ, ഭൃഗുപർവ്വതത്തിൽ വച്ച് അവർ ബാലഖില്യ മുനിയെ കണ്ടുമുട്ടി. ബാൽഗംഗ, ധർമഗംഗ എന്നിവയുടെ സംഗമസ്ഥാനത്ത് ചെന്ന് അവിടെ ധ്യാനത്തിലിരിക്കുന്ന വൃദ്ധനെ കാണണമെന്ന് മഹർഷി ഉപദേശിച്ചു.പാണ്ഡവർ എത്തിയപ്പോൾ വൃദ്ധൻ അപ്രത്യക്ഷനായി, പകരം ഒരു ശിവലിംഗം സ്ഥാപിച്ചു. തങ്ങളുടെ പാപങ്ങൾക്ക് പ്രായശ്ചിത്തമായി, മുനിയുടെ ഉപദേശപ്രകാരം പാണ്ഡവർ ശിവലിംഗത്തെ ആശ്ലേഷിച്ചു. ഈ ശിവലിംഗം ഉത്തരേന്ത്യയിലെ ഏറ്റവും വലുതാണ്, അതിൽ പാണ്ഡവരുടെ മുദ്രകൾ ഉണ്ട്.[3]

ഗതാഗത സ്രോതസ്സുകൾ

തിരുത്തുക

പുരാതന കാലം മുതൽ ഇതിഹാസമായ ബൃധകേദാരത്തിന് ഗതാഗതക്കുരുക്കില്ല. ഇത് ഉത്തരകാശിയിൽ നിന്ന് 80 കിലോമീറ്റർ തെക്കാണ്. തുടർന്ന് ബദരീനാഥ് ധാം, കേദാർനാഥ് ധാം തുടങ്ങിയ പ്രദേശങ്ങളിലേക്കുള്ള റൂട്ട് ഇവിടെ കൂടി കടന്നുപോകുന്നു. പിന്നീട് ബ്രിട്ടീഷുകാരുടെ കാലത്ത് നിലവിലുള്ള മോട്ടോർവേ ഇതിന് സമാന്തരമായി നിർമ്മിച്ചു,


അവലംബങ്ങൾ

തിരുത്തുക
  1. "बूढ़ा केदार, उत्तराखण्ड". 99uttarakhand.in. Archived from the original on 12 अक्तूबर 2017. Retrieved 4 नवम्बर 2017. {{cite web}}: Check date values in: |access-date= and |archive-date= (help)
  2. https://uttarakhandtriptrek.com/budha-kedar/. {{cite web}}: Missing or empty |title= (help)
  3. "ദ റ്റെമ്പിൾ ഗുരു".
"https://ml.wikipedia.org/w/index.php?title=കരട്:വൃദ്ധകേദാരം&oldid=4119235" എന്ന താളിൽനിന്ന് ശേഖരിച്ചത്