റൈറ്റ് ടു എ ഹെൽത്തി ഇൻവൈറൻമൻറ്റ്
മനുഷ്യന്റെ ആരോഗ്യം പ്രദാനം ചെയ്യുന്ന പാരിസ്ഥിതിക സംവിധാനങ്ങൾ സംരക്ഷിക്കുന്നതിനായി മനുഷ്യാവകാശ സംഘടനകളും പരിസ്ഥിതി സംഘടനകളും വാദിക്കുന്ന മനുഷ്യാവകാശമാണ് റൈറ്റ് ടു എ ഹെൽത്തി ഇൻവൈറൻമൻറ്റ്.[1][2][3]2021 ഒക്ടോബറിൽ HRC/RES/48/13-ൽ നടന്ന 48-ാമത് സെഷനിൽ ഐക്യരാഷ്ട്രസഭയുടെ മനുഷ്യാവകാശ കൗൺസിൽ ഈ അവകാശം അംഗീകരിച്ചു.[4] ജലത്തിനും ശുചിത്വത്തിനുമുള്ള അവകാശം, ഭക്ഷണത്തിനുള്ള അവകാശം, ആരോഗ്യത്തിനുള്ള അവകാശം എന്നിങ്ങനെയുള്ള മറ്റ് ആരോഗ്യ-കേന്ദ്രീകൃത മനുഷ്യാവകാശങ്ങളുമായി ഈ അവകാശം പരസ്പരം ബന്ധപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു.[5] ആരോഗ്യകരമായ പരിസ്ഥിതിക്കുള്ള അവകാശം പരിസ്ഥിതി ഗുണനിലവാരം സംരക്ഷിക്കാൻ മനുഷ്യാവകാശ സമീപനം ഉപയോഗിക്കുന്നു. മറ്റ് അവസ്ഥയിലോ പരിസ്ഥിതിയിലോ ഉള്ള ആഘാതങ്ങളിൽ ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിക്കുന്ന പാരിസ്ഥിതിക നിയന്ത്രണത്തിന്റെ കൂടുതൽ പരമ്പരാഗത സമീപനത്തിന് വിരുദ്ധമായി ഈ സമീപനം വ്യക്തിഗത മനുഷ്യരിൽ പാരിസ്ഥിതിക ദോഷത്തിന്റെ ആഘാതത്തെ അഭിസംബോധന ചെയ്യുന്നു.[6] പരിസ്ഥിതി സംരക്ഷണത്തിനായുള്ള മറ്റൊരു സമീപനം റൈറ്റ്സ് ഓഫ് നേച്ചർ ആണ്. അത് മനുഷ്യരും കോർപ്പറേറ്റുകളും അനുകൂലിക്കുന്ന അവകാശങ്ങൾ പ്രകൃതിയിലേക്കും വ്യാപിപ്പിക്കാൻ ശ്രമിക്കുന്നു.[7]
സംസ്ഥാനത്തിന്റെ പങ്ക്
തിരുത്തുകഅവകാശം പരിസ്ഥിതി നിയമങ്ങൾ നിയന്ത്രിക്കുന്നതിനും നടപ്പിലാക്കുന്നതിനും, മലിനീകരണം നിയന്ത്രിക്കുന്നതിനും, പരിസ്ഥിതി പ്രശ്നങ്ങളാൽ ബുദ്ധിമുട്ടുന്ന സമൂഹങ്ങൾക്ക് നീതിയും സംരക്ഷണവും നൽകാനും സംസ്ഥാനത്തിന്റെ നിയമബാദ്ധ്യത സംജാതമാക്കുന്നു.[6] കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാന വ്യവഹാരങ്ങൾക്കും മറ്റ് പാരിസ്ഥിതിക പ്രശ്നങ്ങൾക്കും പാരിസ്ഥിതിക നിയമപരമായ മുൻകരുതലുകൾ സൃഷ്ടിക്കുന്നതിനുള്ള ഒരു പ്രധാന അവകാശമാണ് ആരോഗ്യകരമായ പരിസ്ഥിതിയ്ക്കുള്ള അവകാശം.[9][10]
അന്താരാഷ്ട്ര സമീപനങ്ങൾ
തിരുത്തുകചരിത്രപരമായി, മനുഷ്യാവകാശങ്ങളെക്കുറിച്ചുള്ള സാർവത്രിക പ്രഖ്യാപനം, സിവിൽ, രാഷ്ട്രീയ അവകാശങ്ങൾക്കുള്ള അന്താരാഷ്ട്ര ഉടമ്പടി അല്ലെങ്കിൽ സാമ്പത്തിക, സാമൂഹിക, സാംസ്കാരിക അവകാശങ്ങളെക്കുറിച്ചുള്ള അന്താരാഷ്ട്ര ഉടമ്പടി എന്നിവ പോലുള്ള ഐക്യരാഷ്ട്രസഭയുടെ പ്രധാന മനുഷ്യാവകാശ രേഖകൾ ആരോഗ്യകരമായ അന്തരീക്ഷത്തിനുള്ള അവകാശത്തെ അംഗീകരിക്കുന്നില്ല.[3]1972-ലെ സ്റ്റോക്ക്ഹോം പ്രഖ്യാപനം അവകാശത്തെ അംഗീകരിക്കുന്നു. എന്നാൽ അത് നിയമപരമായി ബാധ്യതയുള്ള ഒരു രേഖയല്ല. 1992-ലെ റിയോ പ്രഖ്യാപനം മനുഷ്യാവകാശങ്ങളുടെ ഭാഷ ഉപയോഗിക്കുന്നില്ല, എന്നിരുന്നാലും വ്യക്തികൾക്ക് പാരിസ്ഥിതിക കാര്യങ്ങൾ, തീരുമാനങ്ങൾ എടുക്കുന്നതിലെ പങ്കാളിത്തം, നീതിയിലേക്കുള്ള പ്രവേശനം എന്നിവ സംബന്ധിച്ച വിവരങ്ങളിലേക്ക് പ്രവേശനം ഉണ്ടായിരിക്കുമെന്ന് പ്രസ്താവിക്കുന്നു.[11] നിലവിൽ നിർദ്ദേശിച്ചിരിക്കുന്ന യുഎൻ പ്രമേയം, പരിസ്ഥിതിക്കുള്ള ആഗോള ഉടമ്പടി, അംഗീകരിക്കപ്പെട്ടാൽ, ഇത് ആരോഗ്യകരമായ പരിസ്ഥിതിക്കുള്ള അവകാശം ഉൾപ്പെടുത്തുന്ന ആദ്യത്തെ യുഎൻ മനുഷ്യാവകാശ ഉപകരണമായിരിക്കും.[12]
യുഎന്നിലെ 150-ലധികം സംസ്ഥാനങ്ങൾ നിയമനിർമ്മാണം, വ്യവഹാരം, ഭരണഘടനാ നിയമം, ഉടമ്പടി നിയമം അല്ലെങ്കിൽ മറ്റ് നിയമപരമായ അധികാരങ്ങൾ എന്നിവയിലൂടെ ഏതെങ്കിലും രൂപത്തിൽ സ്വതന്ത്രമായി അവകാശം അംഗീകരിച്ചിട്ടുണ്ട്.[5] മനുഷ്യരുടെയും ജനങ്ങളുടെയും അവകാശങ്ങൾ സംബന്ധിച്ച ആഫ്രിക്കൻ ചാർട്ടർ, മനുഷ്യാവകാശങ്ങൾ സംബന്ധിച്ച അമേരിക്കൻ കൺവെൻഷൻ, എസ്കാസു ഉടമ്പടി, മനുഷ്യാവകാശങ്ങളെക്കുറിച്ചുള്ള അറബ് ചാർട്ടർ, ആസിയാൻ മനുഷ്യാവകാശ പ്രഖ്യാപനം എന്നിവയിൽ ഓരോന്നിനും ആരോഗ്യകരമായ അന്തരീക്ഷത്തിനുള്ള അവകാശം ഉൾപ്പെടുന്നു.[3][13][14]കുട്ടികളുടെ അവകാശങ്ങൾ സംബന്ധിച്ച കൺവെൻഷൻ പോലുള്ളവ പരിസ്ഥിതി പ്രശ്നങ്ങളെ പരാമർശിക്കുന്നു. കാരണം അവ ഈ സാഹചര്യത്തിൽ കുട്ടികളുടെ അവകാശങ്ങളുടെ ചട്ടക്കൂടിന്റെ ശ്രദ്ധയുമായി ബന്ധപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു.[13]
മനുഷ്യാവകാശങ്ങളെയും പരിസ്ഥിതിയെയും കുറിച്ചുള്ള യുഎൻ പ്രത്യേക റിപ്പോർട്ടർമാരായ ജോൺ എച്ച്. നോക്സും (2012–2018) ഡേവിഡ് ആർ. ബോയിഡും (2018–) അന്താരാഷ്ട്ര നിയമത്തിൽ ഈ അവകാശങ്ങൾ എങ്ങനെ ഔപചാരികമാക്കാം എന്നതിനെക്കുറിച്ച് ശുപാർശകൾ നൽകിയിട്ടുണ്ട്.[15] 2020-ൽ, യുഎൻ തലത്തിലുള്ള നിരവധി കമ്മിറ്റികളും ന്യൂയോർക്ക് സിറ്റി ബാർ പോലെയുള്ള പ്രാദേശിക നിയമ സമൂഹങ്ങളും ഇത് അംഗീകരിച്ചു[16] .
മനുഷ്യാവകാശങ്ങളോടും കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനത്തോടുമുള്ള അന്താരാഷ്ട്ര സമീപനത്തിന്റെ കാതലാണ് ആരോഗ്യകരമായ അന്തരീക്ഷത്തിനുള്ള അവകാശം [17][18] കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനം മനുഷ്യാവകാശങ്ങളിൽ ഉണ്ടാക്കുന്ന പ്രത്യാഘാതങ്ങൾ ഈ വിഷയത്തിൽ പതിവായി ചോദിക്കുന്ന ചോദ്യങ്ങളുള്ള ഒരു വസ്തുതാ ഷീറ്റിൽ OHCHR അവതരിപ്പിക്കുന്നു.[19]
അവലംബം
തിരുത്തുക- ↑ "The Case for a Right to a Healthy Environment". Human Rights Watch (in ഇംഗ്ലീഷ്). 2018-03-01. Retrieved 2021-02-10.
- ↑ "The Time is Now for the UN to Formally Recognize the Right to a Healthy and Sustainable Environment". Center for International Environmental Law (in അമേരിക്കൻ ഇംഗ്ലീഷ്). 2018-10-25. Retrieved 2021-02-10.
- ↑ 3.0 3.1 3.2 Knox, John H. (2020-10-13). "Constructing the Human Right to a Healthy Environment". Annual Review of Law and Social Science (in ഇംഗ്ലീഷ്). 16 (1): 79–95. doi:10.1146/annurev-lawsocsci-031720-074856. ISSN 1550-3585. S2CID 216476059. Archived from the original on 2021-04-07. Retrieved 2022-04-15.
- ↑ "OHCHR | Bachelet hails landmark recognition that having a healthy environment is a human right". www.ohchr.org. Retrieved 2021-10-09.
- ↑ 5.0 5.1 "OHCHR | Good practices on the right to a healthy environment". www.ohchr.org. Retrieved 2021-02-10.
- ↑ 6.0 6.1 Boyle, Alan (2012-08-01). "Human Rights and the Environment: Where Next?". European Journal of International Law (in ഇംഗ്ലീഷ്). 23 (3): 613–642. doi:10.1093/ejil/chs054. ISSN 0938-5428.
- ↑ Halpern, Gator. "Rights to Nature vs Rights of Nature" (in അമേരിക്കൻ ഇംഗ്ലീഷ്). Archived from the original on 2021-01-17. Retrieved 2021-02-10.
- ↑ "In historic ruling, Colombian Court protects youth suing the national government for failing to curb deforestation". Dejusticia (in അമേരിക്കൻ ഇംഗ്ലീഷ്). 2018-04-05. Retrieved 2021-11-30.
- ↑ Atapattu, Sumudu (2018), Knox, John H.; Pejan, Ramin (eds.), "The Right to a Healthy Environment and Climate Change: Mismatch or Harmony?", The Human Right to a Healthy Environment, Cambridge: Cambridge University Press, pp. 252–268, ISBN 978-1-108-42119-5, retrieved 2021-02-10
- ↑ Varvastian, Sam (2019-04-10). "The Human Right to a Clean and Healthy Environment in Climate Change Litigation" (in ഇംഗ്ലീഷ്). Rochester, NY. SSRN 3369481.
{{cite journal}}
: Cite journal requires|journal=
(help) - ↑ "UNEP - Principle 10 and the Bali Guideline".
{{cite web}}
: CS1 maint: url-status (link) - ↑ Knox, John (April 2019). "The Global Pact for the Environment: At the crossroads of human rights and the environment". RECIEL. (28) 1: 40–47.
- ↑ 13.0 13.1 Shelton, Dinah (2002). Human Rights, Health & Environmental Protection: Linkages in Law & Practice. Health and Human Rights Working Paper Series No 1. World Health Organization.
- ↑ "Regional Agreement on Access to Information, Public Participation and Justice in Environmental Matters in Latin America and the Caribbean" (PDF). CEPAL. 4 March 2018. Archived from the original (PDF) on 2021-02-06. Retrieved 20 April 2021.
- ↑ "OHCHR | Right to a healthy and sustainable environment". www.ohchr.org. Retrieved 2021-02-10.
- ↑ "Human Right to a Healthy Environment: UN Formal Recognition". nycbar.org (in ഇംഗ്ലീഷ്). Retrieved 2021-02-10.
- ↑ Cooper, Nathan. "How the new human right to a healthy environment could accelerate New Zealand's action on climate change". The Conversation (in ഇംഗ്ലീഷ്). Retrieved 2021-11-30.
- ↑ "Why having a clean and healthy environment is a human right". World Economic Forum (in ഇംഗ്ലീഷ്). Retrieved 2021-11-30.
- ↑ "Frequently Asked Questions on Human Rights and Climate Change" (PDF). ohchr.org (in ഇംഗ്ലീഷ്). Retrieved 2021-05-07.