ഹസൻ രാജ
ബംഗാൾ പ്രെസിഡൻസിയിലെ (ഇപ്പോൾ ബംഗ്ലാദേശ്) സിൽഹെറ്റിൽ നിന്നുള്ള ബംഗാളി മിസ്റ്റിക്ക് കവിയും ഗാനരചയിതാവുമായിരുന്നു ദിവാൻ ഹസൻ രാജ ചൗധരി.(ബംഗാളി: হাসন রাজা; 21 ഡിസംബർ 1854 - 6 ഡിസംബർ 1922) ഹസൻ രാജ എന്നറിയപ്പെടുന്നു.[1] അദ്ദേഹത്തിന്റെ അതുല്യമായ സംഗീതരീതി അദ്ദേഹത്തെ ബംഗാളി നാടോടി സംസ്കാരത്തിലെ പ്രമുഖരിൽ ഒരാളാക്കി.
ഹസൻ രാജ | |
|---|---|
হাসন রাজা | |
.jpg) | |
| ജനനം | ദിവാൻ ഹസൻ രാജ ചൗധരി 21 ഡിസംബർ 1854 |
| മരണം | 6 ഡിസംബർ 1922 (പ്രായം 67) |
| തൊഴിൽ | രാജ, സംഗീതജ്ഞൻ, ഗാനരചയിതാവ്, മിസ്റ്റിക്ക്, കവി |
| കുട്ടികൾ | 4 |
ജീവിതരേഖ തിരുത്തുക
ഹസൻ രാജ 1854 ഡിസംബർ 21 ന് ഒരു ബംഗാളി മുസ്ലിം ജമീന്ദാർ കുടുംബത്തിൽ ലക്ഷ്മൺശ്രീയിലാണ് (ഇപ്പോൾ സുനാംഗഞ്ച്രാജ) ജനിച്ചത്. ബിരേന്ദ്രറാം സിംഗ്ദേവിന്റെ ചെറുമകനായ ദിവാൻ അലി രാജയായിരുന്നു പിതാവ് (പിന്നീട് ഹിന്ദുമതത്തിൽ നിന്ന് ഇസ്ലാം മതം സ്വീകരിച്ച് ദിവാൻ രാജാ ബാബു ഖാൻ എന്ന് പുനർനാമകരണം ചെയ്യപ്പെട്ടു). [2][3]കൗരിയയിലെ ദിവാൻ അലി രാജ ചൗധരിയുടെ അവസാനത്തെയും അഞ്ചാമത്തെയും ഭാര്യ ഹർമത് ജഹാൻ ബീബിയായിരുന്നു ഹസൺ രാജയുടെ അമ്മ. മുൻ ഭർത്താവ് മുഹമ്മദ് അസിം ചൗധരിയുടെ മരണശേഷം മുമ്പ് ഹർമത്ത് വിധവയായിരുന്നു. ആദ്യ കസിൻ പരേതനായ അമീർ ബക്ഷ് ചൗധരിയുടെ വിധവയെ പിതാവ് വിവാഹം കഴിച്ചതോടെ ഹസൻ രാജ കുട്ടിക്കാലത്തിന്റെ ഭൂരിഭാഗവും അമ്മയ്‌ക്കൊപ്പം ലക്ഷ്മൺശ്രീയിലാണ് ചെലവഴിച്ചത്. ചൗധരി ഇപ്പോൾ ബംഗ്ലാദേശിന്റെ ഏറ്റവും വടക്കുകിഴക്കൻ ഭാഗമായ ലക്ഷ്മൺശ്രീ (സുനാംഗഞ്ച്) എന്ന സ്ഥലത്താണ് താമസിച്ചിരുന്നത്. രാംപാഷയിൽ നിന്ന് 33 മൈൽ അകലെയുള്ള സുനാംഗഞ്ചിലെ ലക്ഷ്മൺശ്രീയിലാണ് പിതാവ് താമസിക്കാൻ തുടങ്ങിയത്. വർഷത്തിൽ മൂന്നോ നാലോ മാസമെങ്കിലും. ലക്ഷ്മൺശ്രീയിലെ ഭാര്യയുടെ സ്വത്തുക്കൾ അലി മേൽനോട്ടം വഹിക്കുകയും കൈകാര്യം ചെയ്യുകയും ചെയ്തു. അതുകൊണ്ടാണ് കവിയുടെ ജന്മസ്ഥലം ലക്ഷ്മൺശ്രീ ആയത്.[4]
രാജയുടെ മൂത്ത അർദ്ധസഹോദരനായ ഉബൈദൂർ രാജയുടെ മരണവും തുടർന്ന് പിതാവിന്റെ മരണവും (ഏകദേശം 40 ദിവസത്തെ ഇടവേളയിൽ), വളരെ ചെറിയ പ്രായത്തിൽ തന്നെ മുഴുവൻ കുടുംബത്തിന്റെയും അധികാരവും ഉത്തരവാദിത്തവും ഹസൻ രാജയിൽ നിഷിപ്തമായി.[5]
രാജാ സ്കൂളുകളും പള്ളികൾ പോലുള്ള മതകേന്ദ്രങ്ങളും സ്ഥാപിച്ചു. അദ്ദേഹത്തിന്റെ അടുത്തുള്ള സമൂഹങ്ങളിൽ ജീവകാരുണ്യ പ്രവർത്തനങ്ങളിൽ വ്യാപൃതനായിരുന്നെന്ന് പറയപ്പെടുന്നു. ജനങ്ങളുടെ ക്ഷേമത്തിനായി വിശാലമായ ഭൂമി സ്വത്തുക്കൾ അദ്ദേഹം സംഭാവന ചെയ്തു. പക്ഷികളുടെയും മൃഗങ്ങളുടെയും ക്ഷേമത്തിലും സംരക്ഷണത്തിലും അദ്ദേഹം താല്പര്യം കാണിച്ചു. തന്റെ ജീവിതത്തിന്റെ വലിയൊരു തുക അദ്ദേഹം ആ ജീവിതത്തിനായി ചെലവഴിച്ചു. 1897 ജൂൺ 12 ന് അസമിലും സിൽഹെറ്റിലും ഉണ്ടായ ഏറ്റവും വലിയ ഭൂകമ്പമാണ് അസം ഭൂകമ്പം. അറിയപ്പെടുന്ന ഏറ്റവും വലിയ ഇന്ത്യൻ ഇന്റർപോളേറ്റ് ഭൂകമ്പം (മൊമെന്റ് മാഗ്നിറ്റ്യൂഡ് സ്കെയിലിൽ 8.0 ന്) പീഠഭൂമിയിലും പരിസര പ്രദേശങ്ങളിലും ഘടനകൾ നശിപ്പിക്കപ്പെട്ടു. ബ്രഹ്മപുത്ര, സിൽഹെറ്റ് വെള്ളപ്പൊക്ക പ്രദേശങ്ങളിൽ വ്യാപകമായ ദ്രവീകരണത്തിനും വെള്ളപ്പൊക്കത്തിനും കാരണമായി. തന്റെ ബന്ധുക്കളെയും അദ്ദേഹത്തിന്റെ ആളുകളെയും മുറിവേൽപ്പിക്കുകയും കൊലപ്പെടുത്തിയതായും അദ്ദേഹം കണ്ടെത്തി. അദ്ദേഹത്തിന്റെ വീട് പൂർണ്ണമായും തകർന്നു. മെരുക്കിയ പല പക്ഷികളെയും മൃഗങ്ങളെയും അദ്ദേഹത്തിന് നഷ്ടപ്പെട്ടു.[6]
മരണം തിരുത്തുക
1922 ഡിസംബർ 6 ന് രാജ അന്തരിച്ചു. [note 1] അദ്ദേഹത്തിന്റെ പേരിൽ രണ്ട് മ്യൂസിയങ്ങൾ രണ്ട് സ്ഥലങ്ങളിൽ സ്ഥാപിച്ചു. ഒന്ന്, സുനാംഗഞ്ചിലെ "ഹേസൺ രാജ മ്യൂസിയം ട്രസ്റ്റ്" സ്പോൺസർ ചെയ്തത് [8] അദ്ദേഹത്തിന്റെ ജന്മസ്ഥലമായ ലോകോൺശ്രീ, സുനംഗഞ്ച്, മറ്റൊന്ന് സിൽഹെയിലെ രാജകുഞ്ചോയിലെ മ്യൂസിയം ഓഫ് രാജാസ്, സ്പോൺസർ ചെയ്തത് "വിദ്യാഭ്യാസ വിദഗ്ദ്ധൻ ദിവാൻ താലിബുർ രാജ ട്രസ്റ്റ്" [5]
ജനപ്രിയ സംസ്കാരത്തിൽ തിരുത്തുക
രാജയുടെ ഗാനങ്ങൾ ഹേസൺ ഉദാസ്, ഷൗക്കിൻ ബഹർ എന്നീ പുസ്തകങ്ങളിൽ ശേഖരിച്ചിരിക്കുന്നു [1] രാജയുടെ ജീവിതത്തെയും സംഗീതത്തെയും അടിസ്ഥാനമാക്കി മിഥുൻ ചക്രവർത്തി അവതരിപ്പിച്ച ഹസൻ രാജ എന്ന ഇതിഹാസ ചിത്രം നിർമ്മിക്കുന്നതായി 2013 മെയ് മാസത്തിൽ വാഷിംഗ്ടൺ ബംഗ്ലാ റേഡിയോ റിപ്പോർട്ട് ചെയ്തു. ഈ ചിത്രത്തിന്റെ സംവിധാനം റുഹുൽ അമിനും, യുകെ, ഇന്ത്യ, ബംഗ്ലാദേശ് എന്നിവയ്ക്കിടയിൽ ഗാലക്സി ഫിലിംസ് നിർമ്മിച്ചിരിക്കുന്നു. [12]ഹസൺ രാജ സമഗ്ര എന്ന വാല്യവും പ്രസിദ്ധീകരിച്ചു. അതിൽ 500 കവിതകളും ഗാനങ്ങളും ഉൾപ്പെടുന്നു.
കുറിപ്പുകൾ തിരുത്തുക
- ↑ Sources vary regarding the month and day of his death. Banglapedia (Second edition) says he died in November.[1] The Hason Raja Museum Trust, Dewan Muhammed Azrof and Dhaka Tribune say he died on 6 December.[7][8][9] Banglapedia (First edition) says he died on 7 December.[10] The Daily Star says he died on 8 December.[11]
അവലംബം തിരുത്തുക
- ↑ 1.0 1.1 1.2 Tasiqul Islam (2012). "Hasan Raja". In Islam, Sirajul; Miah, Sajahan; Khanam, Mahfuza; Ahmed, Sabbir (eds.). Banglapedia: the National Encyclopedia of Bangladesh (Online ed.). Dhaka, Bangladesh: Banglapedia Trust, Asiatic Society of Bangladesh. ISBN 984-32-0576-6. OCLC 52727562. Retrieved 19 ഏപ്രിൽ 2024.
- ↑ "Hasan Raja - Banglapedia". en.banglapedia.org. Retrieved 2020-11-08.
- ↑ BanglaAcademy-Publication-Jan1998-/Prashanga-Hason-Raja/book/Moromio Kobi Hason Raja-ProvathKumarShorma
- ↑ openlibrary.org/books/OL24244644M/Loker_Raja_Hason_Raja
- ↑ 5.0 5.1 "Hason Raja". Sylhoti.multiply.com. 21 November 2007. Archived from the original on 14 July 2011. Retrieved 20 November 2010.
- ↑ Khan Bahadur Dewan Ganiur Raja, "Din Panjika" Manuscript Diary, Sunamganj, 1932
- ↑ BanglaAcademy-Publication-Jan1998-/Prashanga-Hason-Raja/book/Dewan Hason Raja-DewanMuhammedAzrof
- ↑ 8.0 8.1 "Hason Raja". Hason Raja Trust. Archived from the original on 14 July 2011.
– 6 December 1922
- ↑ "Hason Raja's 92nd death anniversary today". Dhaka Tribune. 6 December 2014. Archived from the original on 2016-03-05. Retrieved 2021-03-11.
Hason died on December 6, 1922
- ↑ Tasiqul Islam. "Hasan Raja". Banglapedia (First edition). Archived from the original on 20 December 2013. Retrieved 20 December 2013.
He died on 7 December 1922.
- ↑ "Musical programme on Hason Raja on Banglavision". The Star. 6 December 2009. Archived from the original on 2016-02-02. Retrieved 2021-03-11.
Hason Raja died on December 8, 1922.
- ↑ Uddin, Romuz (8 May 2013). "Interview-Film-Maker Ruhul Amin on HASON RAJA Bangla Movie Starring Mithun Chakraborty and Raima Sen". Washington Bangla Radio. Washington. Archived from the original on 2022-02-14. Retrieved 1 May 2015.
കൂടുതൽ വായനയ്ക്ക് തിരുത്തുക
- Raja, Dewan Mohammad Tasawwar (2006). Museum of Rajas' [Hason Raja Museum] (in Bengali). Sylhet, Bangladesh: Educationist Dewan Talibur Raja Trust.
- Raja, Dewan Mohammad Tasawwar (2009) [First published 2000]. Hason Raja Shomogro হাছন রাজা সমগ্র [Hason Raja's Oeuvre] (in Bengali). Dhaka, Bangladesh: Pathak Shamabesh. ISBN 978-9848120323.
പുറംകണ്ണികൾ തിരുത്തുക
