സസ്യശാസ്ത്രം
ജൈവ ശാസ്ത്രത്തിന്റെ ഭാഗമായ സസ്യശാസ്ത്രം (ഇംഗ്ലീഷ്: Botany) ഈ ലോകത്തുള്ള സസ്യജാലങ്ങളേക്കുറിച്ചും അതിന്റെ ജീവിത ചക്രത്തേക്കുറിച്ചുമുള്ള ശാസ്ത്രീയ പഠനമാണ്. സസ്യങ്ങൾ, വൃക്ഷങ്ങൾ, ആൽഗകൾ, ഫംഗസുകൾ തുടങ്ങിയവയുടെ രൂപ ഘടന, ആന്തരിക ഘടന, ജീവിത ചക്രം, ആഹാരം, ദഹനം, രോഗങ്ങൾ, രാസികസ്വഭാവങ്ങൾ, പരിണാമം തുടങ്ങിയ വൈവിദ്ധ്യമാർന്ന പഠനവിഷയങ്ങൾ സസ്യശാസ്ത്രത്തിന്റെ കീഴിൽ വരുന്നു. സസ്യജാലങ്ങളേക്കുറിച്ചുള്ള പഠനം ആദിമമനുഷ്യന്റെ കാലത്തുതന്നെ ആരംഭിച്ചുവെന്നു തന്നെ പറയാം. ആഹാരയോഗ്യമായവയുടേയും, വിഷകരമായവയുടേയും, മരുന്നായി ഉപയോഗിക്കാവുന്നവയുടേയും അന്വേഷണമാണ് ആദിമകാലത്തെ സസ്യശാസ്ത്ര പഠനങ്ങളായി കണക്കാക്കാവുന്നത്. ഇന്ന് ഈ ശാസ്ത്ര ശാഖ വളർന്ന് 5,50,000-ൽ പരം വിവിധ ജനുസ്സുകളിലുള്ള സസ്യങ്ങളുടെ പഠനമായി മാറിയിരിക്കുന്നു.
ഗ്രീക്ക് പണ്ഡിതനായ തിയോഫ്രാസ്റ്റസ് ലോകത്തിലെ ആദ്യകാല സസ്യശാസ്ത്രജ്ഞരിൽ ഒരാളായിരുന്നു. സസ്യങ്ങളെക്കുറിച്ചുള്ള അദ്ദേഹത്തിന്റെ പ്രധാന രചനകൾ കാരണം അദ്ദേഹം "സസ്യശാസ്ത്രത്തിന്റെ പിതാവ്" എന്നും അറിയപ്പെടുന്നു. "എൻക്വയറി ഇൻ പ്ലാന്റ്സ്" എന്ന അദ്ദേഹത്തിന്റെ ഒരു പുസ്തകം ഭൂമിശാസ്ത്രപരമായ ശ്രേണികൾ, വലുപ്പങ്ങൾ, ഉപയോഗങ്ങൾ, വളർച്ചാ രീതികൾ എന്നിവയെ അടിസ്ഥാനമാക്കി സസ്യങ്ങളെ തരംതിരിച്ചു. "സസ്യങ്ങളുടെ കാരണങ്ങളെക്കുറിച്ച്" എന്ന മറ്റൊരു കൃതി സസ്യങ്ങൾ വളരുന്നതിന്റെ സാമ്പത്തികശാസ്ത്രത്തെ വിശദീകരിച്ചു.
ആധുനിക സസ്യശാസ്ത്രം ശാസ്ത്രവും സാങ്കേതികവിദ്യയുമായ മറ്റു മേഖലകളിൽ നിന്നുള്ള വിവരങ്ങളടങ്ങിയ വിശാലവും ബഹുതലവുമായ വിഷയമാണ്. ഗവേഷണ വിഷയങ്ങളിൽ, പ്ലാന്റ് ഘടന, വളർച്ച, വ്യത്യസ്തത, പുനരുൽപാദനം, ബയോകെമിസ്ട്രി, പ്രാഥമിക രാസവിനിമയം, രാസ ഉല്പന്നങ്ങൾ, വികസനം, രോഗങ്ങൾ, പരിണാമ ആശയങ്ങൾ, സിസ്റ്റമാറ്റിക്സ്, പ്ലാന്റ് ടാക്സോണമി എന്നിവയുടെ പഠനം എന്നിവയും ഉൾപ്പെടുന്നു. 21-ാം നൂറ്റാണ്ടിൽ സസ്യശാസ്ത്രത്തിലെ പ്രധാന ആശയങ്ങൾ തന്മാത്രാ ജനിതകശാസ്ത്രവും എപ്പിജെനെറ്റിക്സും ആണ്. അവയെയാണ് പ്ലാന്റുകളുടെയും കോശങ്ങളുടെയും വ്യത്യസ്തതയുടെ കാലഘട്ടത്തിൽ ജനിതക പദപ്രയോഗത്തിന്റെ നിയന്ത്രണവും, തടി, എണ്ണ, റബ്ബർ, ഫൈബർ, മരുന്നുകൾ, ആധുനിക ഹോർട്ടികൾച്ചർ, കൃഷി, വനവത്കരണം, പ്ലാന്റ് പ്രചരണം, ബ്രീഡിംഗ്, ജനിറ്റിക് മോഡിഫിക്കേഷൻ തുടങ്ങി രാസവസ്തുക്കളും അസംസ്കൃത വസ്തുക്കളും ഊർജ്ജ ഉൽപാദനം, പരിസ്ഥിതി മാനേജ്മെൻറിൽ, ജൈവ വൈവിധ്യത്തിന്റെ സംരക്ഷണം തുടങ്ങിയവ.