അറബ് വംശത്തിലെ ബദൂയിൻ കവി ക്വയ്സ് ഇബ്നു അൽ-മുലവ്വയെയും അദ്ദേഹത്തിന്റെ പ്രണയിനി ലൈല ബിൻത് മഹ്ദിയെയും[1](പിന്നീട് ലൈല അൽ-ആമിരിയ എന്നറിയപ്പെട്ടു). കുറിച്ചുള്ള ഏഴാം നൂറ്റാണ്ടിലെ ഒരു പഴയ കഥയാണ് ലയ്‌ല & മജ്‌നൂൻ (അറബിക്: مجنون ليلى Majnūn Laylā, (പേർഷ്യൻ: لیلی و مجنون) 'ലൈലയുടെ ഭ്രാന്തൻ കാമുകൻ[2]). [3][4]

A miniature of Nizami's narrative poem. Layla and Majnun meet for the last time before their deaths. Both have fainted and Majnun's elderly messenger attempts to revive Layla while wild animals protect the pair from unwelcome intruders. Late 16th-century illustration.

പേർഷ്യൻ കവിയായ നിസാമി ഗഞ്ചാവി തന്റെ ഖംസയുടെ മൂന്നാം ഭാഗമായി 584/1188-ൽ രചിക്കപ്പെട്ട ആഖ്യാന കവിതയിലൂടെ[1][5][6][7][a] "ലൈല-മജ്നൂൻ തീം അറബിയിൽ നിന്ന് പേർഷ്യൻ, ടർക്കിഷ്, ഇന്ത്യൻ ഭാഷകളിലേക്ക് കടന്നുപോയി",[8] അവരുടെ പ്രണയകഥയെ പുകഴ്ത്തുന്ന ഒരു ജനപ്രിയ കവിതയാണിത്.[9][10][11]

ഖായ്‌സും ലൈലയും ചെറുപ്പത്തിൽ പരസ്പരം പ്രണയത്തിലായി. പക്ഷേ അവർ വളർന്നപ്പോൾ ലൈലയുടെ അച്ഛൻ അവരെ ഒരുമിച്ച് ജീവിക്കാൻ അനുവദിച്ചില്ല. ക്വയ്സിന് അവളോട് ഭ്രമമായി. അദ്ദേഹത്തിന്റെ ഗോത്രമായ ബനു ആമിറും സമൂഹവും അദ്ദേഹത്തിന് മജ്‌നൂൻ (مجنون "ഭ്രാന്തൻ", "ജിന്നിന്റെ കൈവശം") എന്ന വിശേഷണം നൽകി. നിസാമിക്ക് വളരെ മുമ്പുതന്നെ, ഇറാനിയൻ അഖ്ബറിൽ ഇതിഹാസം ഉപാഖ്യാന രൂപങ്ങളിൽ പ്രചരിച്ചിരുന്നു. കിതാബ് അൽ-അഘാനിയിലും ഇബ്‌നു ഖുതൈബയുടെ അൽ-ഷിർ വ-ൽ-ശുഅറയിലും മജ്‌നൂനെക്കുറിച്ചുള്ള ആദ്യകാല കഥകളും വാക്കാലുള്ള റിപ്പോർട്ടുകളും രേഖപ്പെടുത്തിയിട്ടുണ്ട്. നിസാമി മജ്‌നൂനെക്കുറിച്ചുള്ള മതേതരവും നിഗൂഢവുമായ സ്രോതസ്സുകൾ ശേഖരിക്കുകയും പ്രശസ്തരായ കാമുകന്മാരുടെ ഉജ്ജ്വലമായ ചിത്രം അവതരിപ്പിക്കുകയും ചെയ്തു.[12] തുടർന്ന്, മറ്റ് പല പേർഷ്യൻ കവികളും അദ്ദേഹത്തെ അനുകരിക്കുകയും പ്രണയത്തിന്റെ സ്വന്തം പതിപ്പുകൾ എഴുതുകയും ചെയ്തു.[12] ഉധ്രിത പ്രണയ കാവ്യങ്ങളിൽ നിന്ന് നിസാമി സ്വാധീനം ചെലുത്തിയ ശൃംഗാരപരിത്യാഗവും പ്രിയപ്പെട്ടവരോടുള്ള ആകർഷണവും, പലപ്പോഴും പൂർത്തീകരിക്കാനാകാത്ത ആഗ്രഹവുമാണ്.[13]

അമീർ ഖുസ്രോ ദെഹ്‌ലാവിയുടെ മജ്‌നൂൻ ഒ ലെയ്‌ലി (1299-ൽ പൂർത്തീകരിച്ചത്), 1484-ൽ പൂർത്തിയാക്കിയ ജാമിയുടെ പതിപ്പ്, 3,860 ഈരടികൾ എന്നിവയുൾപ്പെടെ അവയിൽ പലതും നിസാമിയുടെ കൃതികളിൽ നിന്ന് നിരവധി അനുകരണങ്ങൾ സൃഷ്ടിക്കപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്. മക്തബി ഷിറാസി, ഹതേഫി (മരണം 1520), ഫുസുലി (മരണം 1556) എന്നിവരുടേതാണ് മറ്റ് ശ്രദ്ധേയമായ പുനർനിർമ്മാണങ്ങൾ, ഇത് ഓട്ടോമൻ തുർക്കിയിലും ഇന്ത്യയിലും പ്രചാരത്തിലായി. സർ വില്യം ജോൺസ് 1788-ൽ കൊൽക്കത്തയിൽ വെച്ച് ഹതേഫിയുടെ പ്രണയം പ്രസിദ്ധീകരിച്ചു. നിസാമിയുടെ പതിപ്പിന് ശേഷമുള്ള പ്രണയത്തിന്റെ ജനപ്രീതിയും ഗാനരചനയിലും നിഗൂഢമായ മസ്‌നവിസിലുമുള്ള പരാമർശങ്ങളിൽ നിന്നും വ്യക്തമാണ്-നിസാമിയുടെ പ്രണയം പ്രത്യക്ഷപ്പെടുന്നതിന് മുമ്പ്, ലെയ്‌ലയെയും മജ്‌നിനെയും കുറിച്ച് ദിവാനുകളിൽ ചില സൂചനകൾ മാത്രമേയുള്ളൂ. പന്ത്രണ്ടാം നൂറ്റാണ്ട് മുതൽ പ്രേമികളെക്കുറിച്ചുള്ള കഥകളുടെ എണ്ണവും വൈവിധ്യവും ഗണ്യമായി വർദ്ധിച്ചു. ഫനാ (ഉന്മൂലനം), ദിവാനാഗി (പ്രണയം-ഭ്രാന്ത്), ആത്മത്യാഗം തുടങ്ങിയ സാങ്കേതിക നിഗൂഢ ആശയങ്ങൾ ചിത്രീകരിക്കാൻ മജ്‌നൂനെക്കുറിച്ചുള്ള നിരവധി കഥകൾ നിഗൂഢവാദികൾ വിഭാവനം ചെയ്‌തു. നിസാമിയുടെ കൃതികൾ പല ഭാഷകളിലേക്കും വിവർത്തനം ചെയ്യപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്.[14] കഥയുടെ അറബി ഭാഷാ അഡാപ്റ്റേഷനുകളിൽ ഷൗഖിയുടെ ദ മാഡ് ലവർ ഓഫ് ലൈല ഉൾപ്പെടുന്നു.[15]

 
അമീർ ഖുസ്രോയുടെ പതിപ്പിന്റെ ഒരു മുഗൾ മിനിയേച്ചർ; വാൾട്ടേഴ്സ് ആർട്ട് മ്യൂസിയം

ഖൈസ് ഇബ്നു അൽ മുല്ലവ ലൈല അൽ ആമിരിയയുമായി പ്രണയത്തിലായി. താമസിയാതെ അവൻ അവളോടുള്ള തന്റെ പ്രണയത്തെക്കുറിച്ച് കവിതകൾ രചിക്കാൻ തുടങ്ങി. അവളുടെ പേര് പലപ്പോഴും പരാമർശിച്ചു.

  1. Nizami's tragic romance Khosrow and Shirin is another part of the Khamsa.
  1. 1.0 1.1 electricpulp.com. "LEYLI O MAJNUN – Encyclopaedia Iranica". www.iranicaonline.org (in ഇംഗ്ലീഷ്). Retrieved 2018-03-14.
  2. Banipal: Magazine of Modern Iran Literature. 2003.
  3. Schimmel, Annemarie (2014). A Two-Colored Brocade: The Imagery of Persian Poetry. p. 131. Indeed, the old Arabic love story of Majnun and Layla became a favorite topic among Persian poets.
  4. The Islamic Review & Arab Affairs. Vol. 58. 1970. p. 32. Nizāmī's next poem was an even more popular lovestory of the Islamic world, Layla and Majnun, of Arabic origin.
  5. Bruijn, J. T. P. de; Yarshater, Ehsan (2009). General Introduction to Persian Literature: A History of Persian Literature (in ഇംഗ്ലീഷ്). I. B. Tauris. ISBN 9781845118860.
  6. PhD, Evans Lansing Smith; Brown, Nathan Robert (2008). The Complete Idiot's Guide to World Mythology (in ഇംഗ്ലീഷ്). Penguin. ISBN 9781101047163.
  7. Grose, Anouschka (2011). No More Silly Love Songs: A Realist's Guide To Romance (in ഇംഗ്ലീഷ്). Granta Publications. ISBN 9781846273544.
  8. The Posthumous career of Manuel Puig. 1991. p. 758.
  9. "أدب .. الموسوعة العالمية للشعر العربي قيس بن الملوح (مجنون ليلى)". Archived from the original on 8 July 2017. Retrieved 2 March 2017.
  10. al-hakawati.net/arabic/Civilizations/diwanindex2a4.pdf
  11. "Visions of Azerbaijan Magazine ::: Nizami - Poet for all humanity".
  12. 12.0 12.1 Layli and Majnun: Love, Madness and Mystic Longing, Dr. Ali Asghar Seyed-Gohrab, Brill Studies in Middle Eastern literature, Jun 2003, ISBN 90-04-12942-1. excerpt: Although Majnun was to some extent a popular figure before Nizami’s time, his popularity increased dramatically after the appearance of Nizami’s romance. By collecting information from both secular and mystical sources about Majnun, Nizami portrayed such a vivid picture of this legendary lover that all subsequent poets were inspired by him, many of them imitated him and wrote their own versions of the romance. As we shall see in the following chapters, the poet uses various characteristics deriving from ‘Udhrite love poetry and weaves them into his own Persian culture>. In other words, Nizami Persianises the poem by adding several techniques borrowed from the Persian epic tradition, such as the portrayal of characters, the relationship between characters, description of time and setting, etc.
  13. Scroggins, Mark (1996). "Review". African American Review. doi:10.2307/3042384. JSTOR 3042384.
  14. Seyed-Gohrab, A. A. (15 July 2009). "LEYLI O MAJNUN". Encyclopædia Iranica. Retrieved 7 July 2012.
  15. Badawi, M.M. (1987). Modern Arabic Drama in Egypt. p. 225. ISBN 9780521242226.

കൂടുതൽ വായനയ്ക്ക്

തിരുത്തുക
"https://ml.wikipedia.org/w/index.php?title=ലൈലയും_മജ്നുവും&oldid=3821519" എന്ന താളിൽനിന്ന് ശേഖരിച്ചത്